TMD MADEN SEKTÖRDEN HABERLER BÜLTENİ KASIM 2023
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
74 MAKALE <strong>TMD</strong> <strong>MADEN</strong> SEKTÖRDEN <strong>HABERLER</strong><br />
Maden Mühendisi Maaşları ve Maaş<br />
Artış Yöntemleri Konusunda Bir<br />
Literatür Değerlendirmesi<br />
Dr. Taşkın D. Yıldız<br />
Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi,<br />
Maden Mühendisliği Bölümü<br />
tdyildiz@atu.edu.tr<br />
1. Maden Mühendisi Maaşları<br />
Konusunda Literatür<br />
Maden üretiminin<br />
yapılabilmesi için<br />
emek, saha, sermaye,<br />
girişimci<br />
ve teknoloji gibi<br />
üretim unsurlarının bir araya getirilmesi<br />
ve birleştirilmesi gerekir<br />
53 . Üretim bir yandan çalışma<br />
süresine öte yandan emeğin verimliliğine<br />
bağlıdır. Çalışanların<br />
bilgi, beceri, maharetleri, ve çalışan<br />
insan başına düşen sermaye<br />
miktarı gibi faktörler emeğin<br />
verimliliğini belirler. Bunlar yanında<br />
verimli çalışmayı özendirme<br />
ve çalışma koşulları emeğin<br />
verimliliği üzerinde etkili olur. İş<br />
bölümü emeğin verimliliğini yükselten<br />
diğer önemli bir öğedir 52 .<br />
İyi tasarlanmış bir işgücü verimliliği,<br />
maliyetlerin kontrolünde<br />
fayda sağlar 6 . Bir maden işletmesi<br />
düşünecek olunduğunda<br />
maden iş bölümü, çoğunlukla<br />
yönetici konumunda da çalışabilen<br />
maden mühendislerinin<br />
varlığında koordine edilir 29,68 . Üç<br />
genel neden çalışan ücretlerinde<br />
farklılık yaratır 52 :<br />
• Çalışmanın verimliliği: Çalışan<br />
herkes aynı zaman diliminde<br />
aynı üretimi sağlayamayacağına<br />
göre ücretlerin farklı olması<br />
doğaldır. O halde, verimliliğe<br />
göre belirlenecek ücretler rasyoneldir.<br />
Özellikle parça/ton başına<br />
göre ücretlendirmede, çalışanın<br />
bilgisi ve mahareti farklılık<br />
yaratır 36 .<br />
• İşe hazırlanma süresi: Yıllarca<br />
bir çalışanın eğitim almış olmasını<br />
gerekli kılan işler ile kalifiye<br />
olmayan insanların yapabildiği<br />
işlere aynı ücret verilemez 7,69 .<br />
Çünkü uzun süren faaliyetlerde<br />
işe personellerin hazırlanmasının,<br />
personelin tecrübe edinmesinin<br />
ve eğitiminin bir maliyeti<br />
vardır.<br />
• İşin ve çalışma koşullarının<br />
ağırlığı: Zor olan işler daha yüksek<br />
ücret sağlar. Örneğin yeraltında<br />
çalışan ile yerüstünde çalışanın<br />
ücreti aynı olmamalıdır.<br />
Bunların dışında kuruluşlar ve<br />
meslek türleri de ücretlerde<br />
farklılıklar yaratır 74 . Çalışan ücretlerinde<br />
emek ve pazar yapısından<br />
kaynaklı farklılıklar ise<br />
şöyledir 43,52 .<br />
• Emek, hareket kabiliyeti düşük<br />
bir faktördür: Emeğin bir sektörden<br />
diğerine ve bir bölgeden<br />
diğerine hareketi sınırlıdır. Bu<br />
nedenle bazı sektörlerde ya da<br />
bölgelerde ücretler yüksek olur.<br />
• Fırsat eşitliği farklıdır: Sosyal<br />
ve ekonomik faktörler, herkese<br />
aynı işe yerleşme şansını vermez<br />
51 . Bu nedenle bazı mesleklere<br />
ve işlere girme engellerle<br />
doludur. Bazı meslekleri yapabilme<br />
çoğu zaman pahalı ve<br />
uzun bir eğitimi gerekli kılar.<br />
• Cinsiyet farkları 18 : Çalışanların<br />
kadın ve erkek olarak ikiye ayrılması<br />
ücretlerde ve işe alımlarda<br />
farklılık yaratabilmekte-
Change language