25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı
25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı
25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
dece untepe’de Hakkâri hypoplazi Erken oranı Demir ilginç çağı bir toplumudur. dağılım sergilemiştir Norşuntepe (Tablo, Demir 5). çağı Kalecik toplumu toplumuna diğer toplumlardan benzerlik gösteren uzak ara<br />
rklıdır. e Hakkâri Burada Erken ilginç Demir sonuç çağı Altıntepe toplumudur. <strong>ve</strong>rilerinde Norşuntepe görülmektedir. Demir çağı Kalecik toplumu <strong>ve</strong> diğer Altıntepe toplumlardan nekropol’leri uzak Urartu ara<br />
ıdır. kropol’leri Burada arasında ilginç sonuç yer almaktadır. Altıntepe Urartu <strong>ve</strong>rilerinde devletinin görülmektedir. bu iki mezarlığındaki Kalecik <strong>ve</strong> Altıntepe bireylerine nekropol’leri ait dişlerinde Urartu görülen<br />
poplazi pol’leri farklığının arasında yer nedeni, almaktadır. yaşam Urartu boyunca devletinin bireylerin bu maruz iki mezarlığındaki kaldığı stres bireylerine olgusunun bağlanabilir. ait dişlerinde Dolayısıyla görülen<br />
ltıntepe plazi farklığının Nekropol’ündeki nedeni, yaşam bireyler boyunca Kalecik bireylerin Nekropol’ündeki maruz kaldığı bireylerden stres olgusunun daha yüksek bağlanabilir. sosyoekonomik Dolayısıyla yaşam<br />
çimine tepe Nekropol’ündeki sahip oldukları söylenebilir. bireyler Kalecik Nekropol’ündeki bireylerden daha yüksek sosyoekonomik yaşam<br />
ine sahip oldukları söylenebilir.<br />
Tablo 5: Kalecik Toplumu ile Eski Anadolu Toplumları arasında<br />
Tablo 5: Kalecik Hypoplazi Toplumu ile Oranının Eski Anadolu Karşılaştırılması Toplumları arasında<br />
Hypoplazi Oranının Karşılaştırılması<br />
Eski Anadolu Toplumları Hypoplazi (%)<br />
Eski Kalecik Anadolu (Demir Toplumları Çağı) Hypoplazi 25(%)<br />
Kalecik Dilkaya (Demir (Demir Çağı) Çağı) 25 -<br />
Dilkaya Norşuntepe (Demir (Demir Çağı) Çağı) -87,5<br />
Norşuntepe Altıntepe (Demir Çağı) 87,5 9,28<br />
Altıntepe Karagündüz (Demir (Erken Çağı) Demir Çağı) 9,282,8<br />
Karagündüz Hakkâri (Erken Demir Çağı) 2,8 20,15<br />
Hakkâri (Erken Demir Çağı) 20,15<br />
Kalecik iskelelerinin incelenen diş <strong>ve</strong> diş yuvalarının %13,6’sında ölüm öncesi diş kaybına (AMTL)<br />
nmıştır. Ölüm öncesi diş kaybına bakıldığında, Kalecik toplumu (Demir Çağ) ile Norşuntepe toplumunun<br />
ir Çağ) benzer, ancak diğer Erken Demir <strong>ve</strong> Demir Çağ toplumlar ile farklı olduğu görülmüştür (Tablo 6).<br />
Kalecik toplumuna ait alt <strong>ve</strong> üst çene kemiğinin hepsinde al<strong>ve</strong>ol kemik kaybına rastlanmıştır. Al<strong>ve</strong>ol<br />
k kaybı incelenen çene kemiklerinde orta derecedendir. Al<strong>ve</strong>ol kemik kaybı Karagündüz toplumunda orta<br />
leri düzeyde (Erkman <strong>ve</strong> ark., 2007) rastlanırken, Hakkari Erken Demir Çağ toplumunda % 60,98,<br />
untepe Demir Çağ toplumunda % 90 <strong>ve</strong> Altıntepe Demir Çağ toplumda %12,7 oranında rastlandığı<br />
lenmiştir (Erkman <strong>ve</strong> ark., 2007).<br />
Tablo 6: Kalecik Toplumu ile Eski Anadolu Toplumları arasında<br />
Ölüm Öncesi Diş Kaybı (AMTL) Oranının Karşılaştırılması<br />
Eski Anadolu Toplumları Ölüm Öncesi Diş Kaybı (AMTL%)<br />
Kalecik (Demir Çağ) 13,6<br />
Dilkaya (Demir Çağ) -<br />
Norşuntepe (Demir Çağ) 13,8<br />
Altıntepe (Demir Çağ) 7,89<br />
Karagündüz (Erken Demir Çağ) 9,17<br />
Hakkari (Erken Demir Çağ) 19,79<br />
Sonuç olarak elde edilen <strong>ve</strong>riler ışığında Kalecik toplumun ağız <strong>ve</strong> diş sağlığı belirli sınırlar yönünde<br />
men karşıt bir sonuç çıkartmamıştır. Toplumun kadın bireylerine ait dişlerin yeteri sayıda olmayışı, genel<br />
rlendirmeye maruz bırakmış genel bir yönde hareket etmemizi sağlamıştır. Bulguların bir sonuç olarak ileri<br />
ede ağız <strong>ve</strong> diş sağlığı bozukluğunun varlığını söylemek mümkün değildir. Kalecik toplumunun erişkin<br />
lerine ait dişler gösteriyor ki, ağız <strong>ve</strong> diş sağlığı bakımından görece sağlıklı bir toplum olduğu söylenebilir.<br />
KAYNAKÇA<br />
BANG, G. and KRISTOFFERSEN, T., 1972, “Dental Caries and Diet in an Alaskan Eskimo”,<br />
Scandinavian Journal of Dental Research, S.80, s.440-444.<br />
31<br />
BOUVILLE, C., CONSTANDSE-WESTERMANN, T.S.and NEWELL, R.R, 1983, “Skeletal Remains<br />
from Mesolithic Period in the Abri Cornille, Istres”, Bulletins et Mémoires de la Société<br />
d'Anthropologie de Paris, Année, C.10, S.1, s.89-110<br />
BROTHWELL, D.R., 1981, Digging Up Bones: Excavations, Treatment and Study of Human Skeletal<br />
Remains, 3rd Kalecik Tablo iskelelerinin 5: Kalecik incelenen toplumu ile diş eski <strong>ve</strong> Anadolu diş yuvalarının toplumları %13,6’sında arasında hypoplazi ölüm öncesi oranının diş kaybına (AMTL)<br />
stlanmıştır. Ölüm öncesi karşılaştırılması diş kaybına bakıldığında, Kalecik toplumu (Demir Çağ) ile Norşuntepe toplumunun<br />
emir Çağ) benzer, ancak diğer Erken Demir <strong>ve</strong> Demir Çağ toplumlar ile farklı olduğu görülmüştür (Tablo 6).<br />
Kalecik toplumuna ait alt <strong>ve</strong> üst çene kemiğinin hepsinde al<strong>ve</strong>ol kemik kaybına rastlanmıştır. Al<strong>ve</strong>ol<br />
mik kaybı incelenen çene kemiklerinde orta derecedendir. Al<strong>ve</strong>ol kemik kaybı Karagündüz toplumunda orta<br />
ileri düzeyde (Erkman <strong>ve</strong> ark., 2007) rastlanırken, Hakkari Erken Demir Çağ toplumunda % 60,98,<br />
orşuntepe Demir Çağ toplumunda % 90 <strong>ve</strong> Altıntepe Demir Çağ toplumda %12,7 oranında rastlandığı<br />
lirlenmiştir (Erkman <strong>ve</strong> ark., 2007).<br />
Tablo 6: Kalecik Toplumu ile Eski Anadolu Toplumları arasında<br />
Ölüm Öncesi Diş Kaybı (AMTL) Oranının Karşılaştırılması<br />
Eski Anadolu Toplumları Ölüm Öncesi Diş Kaybı (AMTL%)<br />
Kalecik (Demir Çağ) 13,6<br />
Dilkaya (Demir Çağ) -<br />
Norşuntepe (Demir Çağ) 13,8<br />
Altıntepe (Demir Çağ) 7,89<br />
Karagündüz (Erken Demir Çağ) 9,17<br />
Hakkari (Erken Demir Çağ) 19,79<br />
Sonuç olarak elde edilen <strong>ve</strong>riler ışığında Kalecik toplumun ağız <strong>ve</strong> diş sağlığı belirli sınırlar yönünde<br />
mamen karşıt bir sonuç çıkartmamıştır. Toplumun kadın bireylerine ait dişlerin yeteri sayıda olmayışı, genel<br />
ğerlendirmeye maruz bırakmış genel bir yönde hareket etmemizi sağlamıştır. Bulguların bir sonuç olarak ileri<br />
recede ağız <strong>ve</strong> diş sağlığı bozukluğunun varlığını söylemek mümkün değildir. Kalecik toplumunun erişkin<br />
reylerine ait dişler gösteriyor ki, ağız <strong>ve</strong> diş sağlığı bakımından görece sağlıklı bir toplum olduğu söylenebilir.<br />
KAYNAKÇA<br />
BANG, G. and KRISTOFFERSEN, T., 1972, “Dental Caries and Diet in an Alaskan Eskimo”,<br />
Scandinavian Journal of Dental Research, S.80, s.440-444.<br />
BOUVILLE, C., CONSTANDSE-WESTERMANN, T.S.and NEWELL, R.R, 1983, “Skeletal Remains<br />
from Mesolithic Period in the Abri Cornille, Istres”, Bulletins et Mémoires de la Société<br />
d'Anthropologie de Paris, Année, C.10, S.1, s.89-110<br />
BROTHWELL, D.R., 1981, Digging Up Bones: Excavations, Treatment and Study of Human Skeletal<br />
Remains, 3<br />
Edition, Oxford Uni<strong>ve</strong>rsity Press, Oxford, Great Britain.<br />
rd Tablo 6: Kalecik toplumu ile Eski Anadolu toplumları arasında ölüm öncesi diş kaybı<br />
(AMTL) oranının karşılaştırılması<br />
Edition, Oxford Uni<strong>ve</strong>rsity Press, Oxford, Great Britain.<br />
BUIKSTRA, J.E. and UBELAKER, D.H., 1994, Standard for Data Collection from Skeletal Remains,
Change language