25. Arkeometri Sonuçları Toplantısı - Kültür ve Turizm Bakanlığı

makara görevi gören, ayağın incinmesi, burkulması ve hatta kırılmasına karşı
önemli bir destek noktasıdır (Gilula ve ark., 1984; Hofmeister ve ark., 1986).
Ülkemizde yapılmış olan paleoantropolojik çalışmalar içerisinde, peroneal
tüberkül ile ilgili araştırmalar maalesef yok denilecek kadar azdır (İlknur ve
ark. 2003). Bu çalışmada Ortaçağ Dönemine tarihlendirilmiş Van Karagündüz
toplumuna ait calcaneuslarda, peroneal tüberkülün görülme sıklığı, cinsiyetler
arasında dağılımı ve mekânik işlevinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
2
ANATOMİ VE FONKSİYONU
Peroneal tüberkül calcaneusun dış yüzeyinin ortalarında görülen bir
çıkıntıdır. Anatomi kitaplarında Peroneal tüberkül, Processus Trochlearis ya da
Peroneal Trochlea olarak da bilinir (Woerdeman, 1950; Davies ve Coupland,
1967; Berenter ve Goldman, 1989; Ruiz ve ark., 1993). Peroneal tüberkül,
peroneus longus tendonunun üstünde ve peroneus brevis tendonunun altında
görülen kemik çıkıntısıdır (Cheung ve ark., 1997) (Çizim: 1). Peroneus longus
tendonu peroneal tüberkülün altından geçer, cuboid kanaldan II, III ve IV.
metatarsal üzerinden I. metatarsale bağlanır, peroneus brevis tendonu ise
peroneal tüberkülün üstünden V. metatarsale tutunur. Peroneal tüberkül,
peroneus longus ile peroneus brevis tendonlar arasında makara işlevi gören,
destekleyen ve birbirinden ayıran önemli bir kemik çıkıntısıdır. Ayrıca
superior ve inferior Peroneal retinaculum ve aşil tendonu gibi topuk kemiğin
sabit kalmasını sağlayan tendonları da desteklemektedir (Phillips, 1983; Gilula
ve ark., 1984; Hofmeister ve ark., 1986; Erickson ve ark., 1991; Cheung ve ark.,
1997; Tjin A Ton ve ark., 1997; Rademaker ve ark., 2000; Morrison ve ark., 2001;
Shetty ve ark., 2002; Ohashi ve ark., 2004; Brigido ve ark., 2005; Grant ve ark.,
2005; Chao and Mizel, 2006 ). Bu tüberkülün boyut ve yapısı populasyonlar
arasında farklılıklar göstermektedir ve uzunluğu 2–20 mm, genişliği 0.2–10
mm. ile yüksekliği 0–9 mm. arasında değişkenlik göstermektedir (Hofmeister
ve ark., 1986). Peroneal tüberkülün fonksiyonel olarak üç işlevi gerçekleştirdiği
tespit edilmiştir. Bunlar sırasıyla inferior peroneal retinaculumun tutunması,
peroneus longus ve brevis tendonlarını ayırması ve ayağın plantar fleksiyon