IGMG Hac organizesi baflar›yla tamamland›

YIL/JAHRGANG: 13 • SAYI/NR.: 146 • fiUBAT / FEBRUAR 2007 

PERSPEKTIVE 

PERSPEKTIVE 

Monatliche Zeitschrift der 

Islamischen Gemeinschaft Milli Görüfl 

‹slam Toplumu Millî Görüfl aylık yay›n organ› 

IGMG Hac organizesi baflar›yla tamamland›

igmg fm’den… 

Radyomuz igmg fm, yay›nlar›nda DJ, teknik eleman ve 

program yap›mc›s› olarak de¤erlendirmek, ayr›ca 

igmg.fm kay›t stüdyosunda haz›rlanan seslendirme projelerinde 

görevlendirmek üzere uygun sese sahip bay ve 

bayan seslendiriciler aramaktad›r. Seslendirmeler Türkçe, 

Almanca, ‹ngilizce, Hollandaca, Frans›zca, Arabca ve 

di¤er dillerde yap›lacakt›r. ‹lgilenenler, info@igmg.fm’e 

e-mail gönderek ya da 00492237656208 nolu telefondan 

bilgi alabilecekleri gibi, Radyo merkezimizin bulundu¤u 

Boschstrasse 61-65 D-50171 Kerpen adresine bizzat gelip 

bilgi alabilirler.

IGMG 

Perspektive 

IGMG AYLIK YAYIN ORGANI 

fiUBAT / FEBRUAR 2007 

Y›l/Jg.: 13, Say›/Nr.: 146 

ADRES · ANSCHRIFT 

IGMG Perspektive 

Boschstr. 61-65, D- 50171 Kerpen 

Tel.: 02237/ 656-0 • Fax: 02237/ 656 555 

www.igmg.de E-Mail: dergi@igmg.de 

YAYINCI · HERAUSGEBER 

Islamische Gemeinschaft Millî Görüfl 

IGMG e.V. 

Amtsgericht Bonn, VR 6621 

Vertreten durch den Vorstand: 

Osman Döring, Vorsitzender 

Oguz Ücüncü, Generalsekretär 

Ali Bozkurt, stellv. Vorsitzender 

GENEL YAYIN YÖNETMEN‹ · CHEFREDAKTEUR 

O¤uz Üçüncü 

(V.i.S.d.P) 

D‹ZG‹-LAYOUT 

Fatih Gür 

BASKI · DRUCK 

Yavuzsöhne-Duisburg 

Yay›nlanan makale ve fikir yaz›lar›n›n 

sorumluluklar› yazarlar›na aittir. 

• 

Die in der Zeitschrift veröffentlichten 

Meinungen binden die Autoren, nicht die IGMG. 

‹LAN SERV‹S‹ · ANZEIGENSERVICE 

Tel.: 02237/ 656-201 • Fax: 02237/ 656 555 

E-Mail: tanitma@igmg.de 

ABONE SERV‹S‹ · ABONNEMENT 

Islamische Gemeinschaft Millî Görüfl 

Lastschriftabteilung 

Boschstr. 61-65, D- 50171 Kerpen 

Tel.: 02237/ 656-0 • Fax: 02237/ 656 555 

E-Mail: mitglied@igmg.de 

Y›ll›k abone ücreti: 59,-EURO 

Jahresabonnement: 59,-EURO 

IGMG Genel Merkez Üyelerine Ücretsizdir 

Für Vereinsmitglieder der IGMG kostenlos 

Der Bezugspreis ist im Mitgliedsbeitrag enthalten 

HESAP NO · BANKVERBINDUNG 

SEB-AG Köln. 

Kontonr.: 162 888 56 00 

BLZ 370 101 11 

Hicrî yeni y›l›n›z› tebrik ederiz 

ED‹TÖR 

Geçen miladî y›l›n sonunu Hac ve Kurban ibadetlerimizi 

yerine getirerek geçirdik. Allah hacc›n›z› ve 

Kurbanlar›n›z› kabul etsin. 

Teflkilat›m›z, her sene yürüttü¤ü Kurban Kampanyas› 

ile ümmetin kardeflli¤ine verdi¤i önemi bir kez daha 

göstermifl oldu. Böylece, büyük bir organize ile yaklafl›k 

65 ülke ve bölgede ümmetin bayram sevincine ortak 

olduk. Bu organizasyonun dünya Müslümanlar› 

aç›s›ndan ne ifade etti¤ini Kurban görevlilerimizden dinleyiniz. 

Bu arada, Hac Organizasyonumuzun gayretleri ile 

Avrupa’dan 7 bine yak›n Müslüman›n hac ibadetini yerine 

getirmesine yard›mc› olduk. Verdi¤i hizmetlerle 

takdir toplayan Hac organizemizin bu hizmetleri, Suudi 

Arabistan Hac Bakanl›¤› taraf›ndan da takdir edilerek 

ödüllendirildi. fiimdi yeni bir heyecanla gelecek seneki 

Hac için haz›rl›klara bafllam›fl bulunuyoruz. Fakat, 

Hacdan önce Umre programlar›m›za dikkatlerinizi çekmek 

istiyoruz. Nisan ay›nda bafllayacak olan Umre seferlerimiz 

yaz ve özelllikle Ramazan ay› Umre seferleri ile 

devam edecek. fiimdiden yerlerinizi ay›rtman›z› tavsiye 

ediyoruz. 

Miladî y›l›n Ocak ay›n›n son haftas›nda Hicrî y›lbafl›n› 

idrak ettik. Her ne kadar tüm insanl›k ailesi için iyi niyet 

dileklerimizi sunsak da gerçekten de bar›fl içindeki bir 

dünyadan biraz daha uzaklaflt›¤›m›z› söylemek zorunday›z. 

Yine de, bu vesile ile Hicrî yeni y›l›n›z› terik eder, 

insanl›k ailesine hay›rlara vesile olmas›n› niyaz ederiz. 

Gelecek say›m›zda buluflmak üzereAllah’a emanet 

olun. 

• O¤uz ÜÇÜNCÜ

BU SAYIDA... 

irşad 

fieytana yaklafltıran iki hastalık: gurur ve kibir... 18 

fiâh-ı Merdân ebû turab Aliyyü’l Murtezâ (r.a.)) 21 

Arakan Müslümanlar› 26 

Das Jahr 2006 

yorum 

Mutlu y›llar?! 5 

gündem 

Saddam’lı tiyatroya son verildi 6 

teşkilat 

IGMG Hac organizesi baflar›yla tamamland› 8 

Ümmetin Kurban sevinci 11 

kültür 

Muhammed Hamidullah’› anarken 24 

islam coğrafyası 

gesellschaft 

Eine Belastungsprobe für die muslimische Minderheit 30 

irschad 

Ist Schirk Vielgötterei? 31 

Die Hadsch 32 

kultur 

Im Gedenken an Muhammad Hamidullah 36 

kommentar 

Ein frohes neues Jahr?! 38 

6 

Saddam’lı tiyatroya son verildi 

11 

Ümmetin Kurban sevinci Arakan Müslümanlar› 

32 

34 

Sözü Dilde Hayali Gözde 

gündem 

teşkilat 

kültür 

Ein frohes neues Jahr?! 

teşkiat 

IGMG Hac organizesi baflarıyla tamamlandı 


irschad kultur 

Die Hadsch Im Gedenken an Muhammad Hamidullah 

kommentar 

38 

8 

26 

36

Mutlu y›llar?! 

Her ne kadar miladî takvime göre 

2007 y›l›n›n ilk ay›n› geride 

b›rakt› isek de, hicrî takvime göre 

1428 y›l›n›n bafllamas›, geçti¤imiz 

2006/1427 y›llar›na bakarak yeni 

y›ldan umutlar›m›z›, taleplerimizi 

dile getirmemiz için f›rsat sunuyor. 

‹flin kolay›na kaç›p devlet ve hükümet 

baflkanlar›n›n yapt›klar› gibi 

dünyada bar›fl›n ve adaletin sa¤lanmas› 

dilekleri gibi klifle sözleri tekrarlayabiliriz. 

Ancak kendimizi aldatmaya 

gerek yok, zira yeni y›lda 

geçti¤imiz y›lda nerede kald›ysak 

oradan devam ediyoruz. 

Irak, Afganistan, Filistin, Lübnan, 

Somali’den ve kriz merkezleri 

tabiriyle tan›mlanan dünyam›z›n 

di¤er bölgelerinden bildik savafl, 

terör ve kaos haberleri gelmeye devam 

ediyor. Ayn› flekilde asl›nda 

çoktan al›flt›¤›m›z, ama vicdan›m›z› 

her zaman s›zlatan, dünyam›zdaki 

fakirlik ve sefaleti yans›tan haberlerde 

de bir farkl›l›k mevcut de¤il. 

Her ne kadar katma de¤er vergisi 

art›r›lm›fl olsa da, içinde yaflad›¤›m›z 

bollu¤u nazar› itibara alarak, 

,y›lsonunda yapt›¤›m›z ba¤›fllarla 

vicdan›m›z› rahatlatmaya çal›flt›k. 

Umutlar›m›z›n ve taleplerimizi 

daha y›l›n bafl›nda bofla ç›kt›¤›n› 

söyleyebilir miyiz? Veya asl›nda her 

sene sürekli tekrar edilen ve art›k 

ritüel olmufl süslü laflara art›k karn›m›z 

tok de¤il mi? Geride b›rakt›- 

¤›m›z y›l› analiz edip dersler ç›karma 

ve her y›ldan geçmifle oranla 

daha fazla fley ö¤renme zahmetine 

katlanmamam›z halinde, s›rf bir y›l›n 

bitip di¤erinin bafllamas›n›n 

dünyay› derinden etkileyen de¤iflimlere 

vesile olmayaca¤›n› herkese 

tekrardan hat›rlatman›n zaman› 

gelmifltir. 

Burada önemli olan her zaman 

yap›ld›¤› gibi kendine ahlaki bir üstünlük 

atfetmek de¤il, aksine kendi 

eksikliklerimize dikkat kesilmektir. 

Bunun anlam› flu: Her y›l›n bafl›nda 

bar›fl ça¤r›s› yapanlar, inand›r›c› 

olabilmek için sürdürdükleri 

savafllara son vermelidirler. Kim ki 

savafllar› sona erdirmek yerine, bar›fl› 

sa¤lamak ad›na daha fazla askeri 

savafla göndermeye yelteniyorsa, 

onun ikiyüzlülü¤ü tart›fl›lmazd›r. 

Burada bize düflen ise aynada 

kendimize bakabilmek için, bu 

gerçe¤i sorumlular›n yüzüne hayk›rmakt›r. 

Bu anlamda, ayn› zamanda 

adalet, f›rsat eflitli¤i ve fakirlikle 

mücadele üzerine yap›lan 

konuflmalar da, iç piyasalar›n sözümona 

rekabet dolay›s›yla d›flar›ya 

kapat›ld›¤› ve ma¤dur ülkelerin fakirli¤ini 

artt›r›c› sorumsuz kredi 

yorum 

O¤uz ÜÇÜNCÜ • oucuncu@igmg.de 

politikalar› güdüldü¤ü sürece etkisiz 

kalmaya mahkûmdur. 

Bu listeyi daha da uzatabiliriz. 

Dünya bar›fl›, dünya ekonomisi, demokrasi 

veya insan haklar› vb. hangi 

konuda olursa olsun samimiyet 

ve dürüstlük ümitvar olabilmek için 

olmazsa olmazlardand›r. 

Aktüel krizlerin de nedeni olan 

ve herfleyi çepeçevre sarm›fl olan 

ikiyüzlülük nedeniyle, y›lbafl›ndaki 

sarfedilen iyi niyet dilekleriyle aldat›lmam›za 

daha fazla izin veremeyiz. 

Esasen, gerek dünya arenas›nda 

faal ve etkin politikac›lar›n üzerindeki 

bask›y› artt›rarak, gerekse 

de¤ifliklikler için samimi bir flekilde 

kendi elimizi tafl›n alt›na koyarak 

bir fleylerin de¤iflmesini sa¤lamak 

bizim elimizde. 

Kuran-› Kerim’in Rad suresi 11. 

ayetinde de bu ba¤lamda, “Bir toplum 

kendilerindeki özellikleri de¤ifltirinceye 

kadar Allah, onlarda bulunan› 

de¤ifltirmez” buyurulmaktad›r. 

Bu anlamda, ilk günlerini yaflad›¤›m›z 

2007/1428 y›llar›n›n, flartlar›n 

ve buna ba¤l› olarak ta dünyadaki 

yerleflik durumun de¤iflmesi 

ad›na, kendimizi de¤ifltirmek 

için bir vesile olmas›n› ümit edebiliriz. 

� 

IGMG PERSPEKTIVE 5

gündem 

‹ktidardaki Saddam 

Saddam’lı tiyatroya son verildi 

Irak’›n tan›nm›fl diktatörü Sadadm 

Hüseyin’in bir Kurban Bayram› 

sabah› alelacele idam edilmesi, 

bölge ile ilgilenen pek çok kiflide 

yep yeni soru iflaretleri ortaya ç›kard›. 

Saddaml› tiyatroya neden 

son verildi? Ve Saddam’›n ald›¤› 

as›l roller niçin böylece s›r olup gitti? 

“Amerika taraf›ndan yarat›lan 

ve yok edilen diktatör” bafll›¤› ile 

bir yaz› yazarak Amerikan-‹ngiliz 

iflbirli¤inin bölgede iflledi¤i gerçek 

cinayetlerin üstünün örtüldü¤ünü 

gündeme getiren ‹ngiliz The Independent 

gazetesinin tan›nm›fl yaza- 

6 

IGMG PERSPEKTIVE 

r› Robert Fisk baflta olmak üzere 

pek çok kifli, Saddam’›n alelacele 

idam› ile, bir insanl›k dram›n›n da 

üstünün örtüldü¤ü kanaatinde. 

Saddam, Duceyl’de kendisine 

bir suikast yap›ld›¤› iddias›yla ast›rd›¤› 

kiflilere karfl›l›k idam edildi. 

Saddam’dan yaklafl›k 16 gün sonra 

da, Saddam’›n üvey kardefli ve eski 

istihbarat flefi Barzan ‹brahim el 

Tikriti ve eski Irak Devrim Mahkemesi 

Baflkan› Avad Hamid el Bender 

idam edildi. Saddam, Tikriti ve 

Bender, 1982 y›l›nda Duceyl köyünde 

Saddam'a yönelik bir suikast girifliminin 

ard›ndan 148 Irakl›y› öl- 

dürtmek suçu dolay›s›yla, insanl›¤a 

karfl› suç ifllemekten idam edildiler. 

‹damlar da, Amerika, ‹ngiltere 

ve Irak’›n flimdiki resmî hükümeti 

aras›nda tart›flmalara yol açt›. Bir 

zamanlar›n katil diktatörü kendi 

döneminde beklemedi¤i kadar popüler 

bir kahraman haline getirildi. 

Bush-Blair ikilisinin bafllatt›¤› Irak 

iflgali sonucuna bak›ld›¤›nda, ülke, 

Saddam öncesinden kötü bir döneme 

girdi. Her gün yüzlerce kifli 

ölürken iflgal kuvvetleri, terörist av› 

bahanesiyle, evleri bas›yor, kad›n 

çocuk önlerine ne gelirse öldürüyor. 

Gelen pek çok haberlerde ka-

d›nlara ve çocuklara tecavüzün bir 

iflgal silah› olarak kullan›ld›¤› bildiriyor. 

Ortado¤u uzman› Robert Fisk, 

milyonlarca Arap ve Müslüman ile 

milyonlarca Bat›l›n›n Sadam’›n idam› 

arkas›ndan kendi kendilerine 

“Ya di¤er suçlar›” diye soracaklar›n›, 

ancak bu sorunun Bat› bas›n›nda 

yer almayaca¤›n› yazd› ve flöyle 

devam etti: 

“Hay›r. Tony Blair, Saddam de- 

¤il. Düflmanlar›m›za gaz s›km›yoruz. 

George W. Bush da Saddam 

de¤il. ‹ran veya Kuveyt’i iflgal etmedi. 

Sadece Irak’› iflgal etti. Ancak 

yüz binlerce Irakl› sivil ve binlerce 

Bat›l› asker öldü çünkü bay Bush ve 

bay Blair ile ‹spanya Baflbakan› ve 

‹talya Baflbakan› ile Avustralya 

Baflbakan› 2003 y›l›nda bol yalana 

dayanarak savafla girdiler ve kulland›¤›m›z 

silahlara bak›l›rsa bu 

gerçekten de „büyük bir vahflet.” 

Robert Fisk’den hareketle, Saddam-ABD 

iflbirli¤ine k›sa bir göz 

att›¤›m›zda gördü¤ümüz bir gerçek 

vard›r; o da insanl›k ad›na utanç 

verici kirli bir tiyatroyla karfl› karfl›ya 

oldu¤umuz gerçe¤idir. Zira, 

Amerika, Saddam’›n yarg›land›¤› 

sürece ‹ran savafl› ve Halebçe katliam› 

üzerine konuflmas›n›n yasaklanmas›n› 

emretmiflti. 

Acaba neden? 

Amerikan-Saddam iflbirli¤i san›ld›¤› 

gibi Saddam’›n ‹ran’a savafl 

açmas›yla bafllamad›. Aksine, Irakl› 

solcu-Komunist muhaliflerin ortadan 

kald›r›lmas› ile bafllad›. 

Amerika, Saddam iktidara gelince, 

gerek ülke içinde, gerekse ülke d›fl›nda 

Saddam’›n karfl›tlar›na karfl› 

kullan›lmak üzere kitle imha silahlar› 

ve malzemeleri dahil, her türlü 

yard›m› yapt›. Çeflitli raporlara göre, 

Amerikan istihbarat teflkilat› 

CIA ilk olarak, özellikle Irak Komünist 

Partisi üyelerinin yerlerini ve 

adreslerini Saddam’a bildirdi. 

Saddam’›n Muhaberat’› da ilgili 

yerleri ziyaret ettiklerinde çocuklar 

dahil o mekanda mevcut olanlar› 

ortadan kald›rarak ABD’nin 

güvenini kazanm›fllard›. Irak iflga- 

linin meflhur Ebu Gureyb’i iflte bu 

zamanda Irak’› sarsm›fl ve zulmün, 

iflkencenin merkezi olmufltu. Ebu 

Gureyb’e gelme f›rsat› verilenler, 

aktif muhalifler de¤ildi. Muhaliflerlerin 

çocuklar› ve kad›nlar›ndan 

oluflan kimselerdi. Tesadüf bu ya, 

burada iflkenceden gecip infaz edilenlerin 

çok büyük bir bölümü o 

zamanlar da CIA taraf›ndan da 

sorgulatt›r›l›yordu. 

Dolay›s›yla Irak iflgali sürecinde 

insanl›¤›n yüz karas›, fakat, 

Bush’un büyük baflar›s›n›n sembolü 

olan Ebu Gureyb tesadüfen seçilmifl 

bir yer de¤ildi. 

Saddam en büyük Amerikan 

yard›m›n› ‹ran’a karfl› bafllatt›¤› savaflta 

ald›. Önce, ‹ran birliklerinin 

yerlerini belirleyen uydu foto¤raflar› 

Saddam’›n eline ulaflt›r›ld› ve 

hemen arkas›ndan da kimyasal silahlar. 

Saddam kimyasal silahlar›n 

nas›l kullan›ld›¤›n› bilmedi¤i için 

acemice davranm›fl ve on binlerce 

‹ranl› askerin yan› s›ra binlerce 

kendi askeri de ayn› silahlardan etkilenmiflti. 

Washington’ta haz›rlanan bir 

rapora göre, zaman›n özel temsilcisi 

olarak bölgeye gönderilen Donald 

Rumsfeld (Bush’un meflhur 

Savunma Bakan›) pek çok kez bölgeye 

giderek, Amerikan hükümetinin 

onay› ile Saddam’a kimyasal silah 

üretiminde kullan›lacak maddelerin 

gönderilmesini de organize 

ediyordu. 

Sinir sistemini paramparça 

eden Antrax üretiminde kullan›lan 

Bacillus anthracis ve Escherichia 

coli maddelerinin ne kadar›n›n 

Saddam’a ulaflt›r›ld›¤›, bunlar›n nerede 

ne kadar kullan›ld›¤›n› flimdi 

kimse bilemeyecek. Her ne kadar 

Rumsfeld-Bush-Blair üçlüsü bu silahlar› 

Irak iflgali ile bulmaya giriflerek 

insanl›¤› kurtard›klar›n› iddia 

etseler de, Saddam’› alelacele idam 

ettirerek bu suçlardan temizlenmifl 

oldular. 

Basra cephesinde ‹ran askerlerine 

karfl› ilk kez kullan›lan bu kimyasal 

silahlar›n ne kadar tesirli oldu¤unu 

bizzat kendi askerleri üze- 

gündem 

rinde gören Saddam Hüseyin, Kürt 

köylerinde de bir temizlik yap›lmas› 

gerekti¤ine inan›yordu. Amerika, 

hem Kuzey Irak bölgesinde ve hem 

de Güney Irak bölgesinde yaflayan 

halka, isyan etmeleri halinde kurtar›lmalar› 

için yard›m göreceklerini 

ima ederken, Saddam’a da muhalifsiz 

kalman›n yollar›n› ö¤retiyordu. 

Nitekim Saddam bu telkinleri 17 

Mart 1988’de Halepçe isimli Kürtlerin 

ikamet ettikleri bir kasabada icraata 

koyuyordu. 

Dikkat çekici bir durum. 

Amerika ve ‹ngiltere bu vahflet 

karfl›s›nda bile susmay› „içifllerine 

kar›flmama ilkesi“ne ba¤l›yorlard›. 

Nitekim, 1990 y›l› A¤ustos ay›nda 

iflgal edilen Kuveyt’in Saddam’›n 

gözlerinin önüne serilmesi ve k›flk›rt›lmas› 

da böyle olmufltu. Saddam 

iflgal öncesinde 1990 y›l›n›n 25 

Temmuz’unda Amerikan Büyük Elçisi 

April Glaspie ile görüflme yapar. 

Gündeme Kuveyt gelir ve Glaspie 

flöyle der: 

„Washington, Araplar›n kendi 

aras›ndaki bir çat›flmada taraf olmaz. 

Örne¤in, sizin Kuveyt ile olan 

s›n›r anlaflmazl›¤›n›z karfl›s›nda biz 

taraf›s›z kal›r›z.“ 

Bu sözler üzerine, yeni bir maceraya 

giren Saddam Hüseyin, yine 

Amerika’n›n kurtar›c›l›¤›nda burnu 

sürtülene ve nihayet idam edilece¤i 

30 Aral›k 2006 tarihine kadar Amerika’ya 

güvenmesinin bedeli ödedi- 

¤i gibi, bölge insanlar›na da ödettirecektir. 

Saddam gitti, Amerika, ‹ngiltere 

tertemiz bir kurtar›c› olarak ortada 

kald›. Irak’ta her gün yüzlerce insan 

bomba ve sald›r›larla öldürülüyor, 

hastal›klar salg›n hale geldi ve son 

4 y›lda milyona yak›n insan hayat›n› 

vahflî bir flekilde kaybetti. 

Saddam’l› tiyatroya Saddam öldürülerek 

son verildi; hesap verdirilmeden 

öldürüldü. Demek ki Saddam’›n 

hesap vermesi, birilerinin daha hesap 

vermesi anlam›na geliyordu ki, henüz 

tüm bu suçlar› ve di¤er suçlular› itiraf 

ettirilmeden tiyatro bitirildi. 


gündem 

IGMG Hac organizesi baflarıyla tamamland› 

Suudi Arabistan Hac Bakanl›¤›, Millî Görüfl Hac ve Umre Organizasyonuna üstün baflar› ödülü verdi. 

Her y›l, dünyan›n dört bir yan›ndan, 

milyonlarca Müslüman oraya 

kofluyor... Çevreden merkeze do¤ru 

bu yolculuk, ilk insandan beri sürüp 

gidiyor... Mukaddes topraklar, y›l›n 

her günü, hac ve umre vazifesini ifa 

etmek üzere gelen mü’minlerle dolup 

tafl›yor... ‹slam Toplumu Milli Görüfl, 

tam 36 y›ld›r, Avrupal› Müslümanlar›n, 

merkeze yolculu¤una arac›l›k ve 

rehberlik ediyor... Tam 36 y›l... Dile 

kolay... Kimselerin ortal›kta olmad›¤› 

dönemlerde “biz var›z” deyip yola koyulan, 

Avrupa’daki, baflta Türkiye’den 

olmak üzere, dünyan›n dört 

bir taraf›ndan gelen Müslümanlara 

sahip ç›kan, onlar›n dertleri ve sorunlar›na 

çareler arayan, haklar›n› savunan, 

onlar›n, inançlar›n› daha iyi yaflayabilmeleri 

için camiler, Kur’an 

kurslar›, okullar açan ve her biri birer 

ilim ve fazilet örne¤i hocalar vas›tas›yla 

onlar› irflad eden Milli Görüfl, 36 

y›ld›r onlar›n Hac ve Umre ibadetlerini 

en güzel biçimde ifa edebilmeleri 

için de canla baflla çal›fl›yor. 

Her geçen y›l daha da geliflen ve 

8 

Arafat vakfesinin yap›ld›¤› yer 


profesyonelleflen Milli Görüfl Hac ve 

Umre Organizasyonu, 2006/2007 Hac 

Organizasyonu’yla, Milli Görüfl’le 

haccetmenin ayr› bir güzellik oldu¤unu 

tekrar kan›tlad›. 350’e yak›n personeliyle, 

7000 civar›nda hac› aday›na 

hizmet veren Milli Görüfl 2006/2007 

Hac Organizasyonu baflar›l› bir Hac 

dönemini daha sona erdirdi. 

Miladî 2006/2007, Hicrî 1427 y›l›nda 

36.’s› gerçeklefltirilen IGMG Hac 

Organizesi ile Avrupa’dan 7000 civar›nda 

Müslüman hac görevini yerine 

getirdi. Kafilelerden 19’u Almanya, 

20’si de Fransa, Avusturya, Hollanda, 

Belçika, ‹sviçre ve ‹skandinavya ülkeleri 

hac›lar›ndan olufltu. ‹lki 2 Aral›kta 

Frankfurt ve Berlin kafilesi ile gitmeye 

bafllayan Hac› adaylar›, Frankfurt 

son kafilenin de hareket etmesiyle 

birlikte toplam 39 kafile halinde mukaddes 

beldelere THY ile 19 merkezden 

ulaflm›fl oldu. 

Hac sonras› ilk dönen kafileler, 3 

Ocak’ta 2 ve 3 Haftal›k Frankfurt kafileleri 

ile 2 Haftal›k Fransa kafileleri oldu. 

Son olarakta 24 Ocak’ta Frank- 

furt-son ve Paris kafileleri döndü. 

Böylece 2006/2007 Milli Görüfl Hac 

Organizasyonu ile Hacca giden hac›lar 

hacc ibadetlerini yerine getirmifl 

olarak evlerine döndüler. Avrupa’da 

Noel ve Y›lbafl› tatilinin Hacca denk 

gelmesiyle Hacca gidenlerin say›s›nda 

büyük art›fl oldu. Daha önce 5410 

hac› götümeyi planlayan Milli Görüfl 

Hac organizasyonu yo¤un talep üzerine 

kontenjan›n› 6600’e ç›kararak 

1200’i aflk›n fazla hac› götürmenin sevincini 

yaflad›. Kay›tlar›n bu sene erken 

bitmesiyle vize ifllemlerinde de 

büyük rahatl›k ve kolayl›k oldu. 

Bu y›l da IGMG Hac Organizesinde 

çok say›da görevli yer ald›. Yaklafl›k 

olarak 350 kiflilik görevli grubu ile 

çal›flmalar›n› yürüten IGMG Hac Organizasyonu, 

35 kiflilik sa¤l›k ekibi ve 

6 ambulans ile hac›lara sa¤l›k hizmeti 

verdi. Mekke’de Mina yak›nlar›nda 9 

otel ile hizmet veren IGMG Hac Organizasyonu, 

otellerle Kâbe aras›nda 

24 saat çal›flan otobüs servisini de 

hizmete koydu. Medine’de de Mescid-i 

Nebevî (Harem-i fierif) çevresinde 

tutulan 6 ayr› otelde hac›lara hizmet 

veren Milli Görüfl Hac ve Umre 

Organizasyonu, otellerde lokanta hizmetleri 

ile emanet, döviz bozdurma, 

telefon ve internet imkân› sa¤land›. 

Hac öncesi Hac sezonu boyunca 

yapacaklar› görevleri konusunda bilgilendirilen 

hizmet görevlileri organizede; 

Havaalan› görevlisi, Otobüs 

servis görevlisi, Resepsiyon görevlisi, 

otel yerlefltirme görevlisi, kat sorumlulu¤u, 

emanet ve para bozdurma, 

bilgisayar ve telefon hizmetleri gibi 

görevleri üstlendiler. 

Hacc öncesi Kafile ve Grup Baflkanlar› 

ile de birçok e¤itim toplant›lar› yapan 

Milli Görüfl Hac Organizesi bu y›l 

164 Kafile ve Grup Baflkan› ile yaklafl›k 

6600 hac›ya hizmet verdi.

Hem kalitenin artmas› hem de 

Suudi Arabistan’daki flartlardan kaynaklanan 

gerekçeleri gözönünde tutarak, 

2006/2007 Hac döneminde 

Mekke ve Medine (günde 3 ö¤ün) yemekleri 

de dahil olarak hac ücretini 

aç›klayan Milli Görüfl Hac Organizesinin, 

yemek hizmeti ilk defa olmas›na 

ra¤men hac›lar› fazlas›yla memnun 

etti. Hac› adaylar›, havaalan›nda karfl›land›lar 

ve otobüslerle kalacaklar› 

otellere getirilip yerlefltirildiler. Hac›lar, 

IT Görevlileri taraf›ndan haz›rlanan 

internet-cafede dünyayla ve yak›nlar›yla 

olan ba¤lant›lar›n› sürdürdüler. 

Telefon hizmetleri sayesinde 

de, yak›nlar›yla görüflmekte hiç zorluk 

çekmediler... Hac›lar, pasaport ve 

biletleriyle ilgili her türlü ifllemlerini 

hiç bir zorluk çekmeden halledebilmenin 

mutlulu¤unu yaflad›lar. Hac›lar 

bu y›l da, paralar›n› ve k›ymetli eflyalar›n› 

emanet kasas›na teslim edip, 

istedikleri an istedikleri kadar›n› çekmek 

suretiyle, kaybolma ve çal›nmaya 

karfl› güvence alt›na ald›lar. 

24 saat hizmet veren servis otobüsleri 

ile Hac›lar, otelle Harem-i fierif 

aras›nda günün her saati sürekli 

servis hizmeti ald›lar. Prof. Dr. Yaflar 

Ba¤datl› yönetiminde, doktorlar ve 

sa¤l›k görevlilerinden oluflan 35 kiflilik 

sa¤l›k servisi, sadece Milli Görüfl 

hac›lar›n›n de¤il tüm hac›lar›n sa¤l›k 

ihtiyaçlar›na karfl›l›k verdi. Bu y›l havalar›n 

so¤uk gitmesi hac›lar›n hastalanma 

oran›n› bir hayli art›rd›. 

Yetiflmifl hocalar nezaretinde erkek 

ve kad›n hac›lara yönelik bilgilendirme 

toplant›lar›, sohbetler, özel 

programlar düzenlendi. Ayr›ca onlar›n 

f›khî sorular›na cevap vermek 

üzere, fetva ehli hocalar tahsis edildi. 

Hac›lar, bayram öncesi, hac farizas›n› 

yerine getirecekleri mekânlar› gezdiler, 

neler yapacaklar› hakk›nda hocalar 

taraf›ndan bilgilendirildiler... 

Ayr›ca, gezi programlar›yla kutsal 

topraklardaki tüm ziyaret mahallerini, 

Nur Da¤›’n›, Hira Ma¤aras›’n›, 

Sevr Ma¤aras›’n›, Cebel-i Rahme’yi 

ve daha pek çok yerleri görme ve tan›ma 

imkân› buldular. Gezilerden arta 

kalan vakitlerin bir k›sm›n› ise Milli 

Görüfl Hac Organizasyonu'nun dü- 

Dr. Fuad Abdusselam Farisî, Kemal Ergün’e takdirmaneyi veriyor 

zenledi¤i dolu dolu programlarla geçirdiler. 

Erkek ve kad›n hac› adaylar›na 

dönük sohbetler, bilgilendirme 

toplant›lar› ve özel programlar yap›ld›. 

Milli Görüfl organizasyonu bünyesinde, 

kad›n hac›lar için de 11 kad›n 

hoca han›m görev yapt›. 

Hac›lar Arafat’ta 

Art›k hac bafll›yor. Bütün hac› 

adaylar› Arafat'ta... Arafat da¤› mahfler 

yerini and›r›yor. Art›k Milli Görüfl 

Klasi¤i haline gelen Arafat programlar›ndan 

biri daha icra edildi, her y›l 

oldu¤u gibi. 

fieytan tafllamaya giderken 

gündem 

Arafat Program›, Stuttgart Kafilesi 

Grup Baflkan› Necati Sezgin hocan›n 

aç›l›fl Kur’an-› Kerimi ile bafllad›. 

Milli Görüfl Hac Koordinatörü Kemal 

Ergün’ün aç›l›fl konuflmas› ile devam 

etti. Daha sonra Medine Sorumlusu 

Mustafa Göksu’nun Arapça ve 

Hac’dan sorumlu IGMG Genel Baflkan 

Yard›mc›s› Ali Bozkurt’un Almanca 

Arafat’›n önemini anlatan k›sa 

konuflma yapt›lar. Kuzey Ruhr Kafile 

Baflkan› Mehmet Efe’nin sadaka konulu 

konuflmas›n›n ard›ndan ‹rflad 

Baflkan Yard›mc›s› Hulusi Ünye hocan›n 

Hacc›n menasiki hakk›nda bilgilendirme 

yapt›. Akabinde Ö¤le ve 


teşkilat 

Berlin hac›lar› 

‹kindi namazlar› cem edilerek ‹rflad 

Baflkan› Ahmet Özden imaml›¤›nda 

ifa edildi. Namaz sonras› günün konuflmas›n› 

yapmak üzere Kürsüye gelen 

Mustafa Mullao¤lu Hocaefendi 

Arafat’›n ruhuna uygun yapt›¤› konuflmas›yla 

gönülleri fethetti. Kapan›fl 

konuflmas›n› yine IGMG Genel Baflkan› 

Yavuz Çelik Karahan yapt›. Konuflmas›nda 

Milli Görüflün hizmetlerine 

de¤inen Karahan, Milli Görüflün 

36 y›ld›r hac hizmeti ve 22 y›ld›r da 

Kurban Kampanyas› gibi kal›c› hizmetler 

verdi¤ine dikkat çekti. Bu y›lda 

organize de görev alanlara ve Suudi 

yetkililere teflekkür eden Karahan, 

’’Hac Milli Görüflle daha bir baflkad›r’’ 

diyerek, ’’insan›m›za haketti¤i en 

güzel organizeyi yapmak için gayretimiz 

devam edecektir” dedi. 

Genel Baflkan›n konuflmas›ndan 

sonra art›k heyecan doruk noktaya 

ç›k›yor. Arafat da¤› mahfler yerini and›r›yor. 

Hac› adaylar› hacc›n farzlar›ndan 

biri olan vakfe'yi yerine getirmek 

için aya¤a kalk›yor. Zulme, flirke 

ve küfre karfl› k›yama duruyorlar. 

Arafat'ta Milli Görüfl çad›r›nda hareketli 

ve s›ms›cak dakikalar yaflan›yor. 

Dua için önce sözü Avusturya–1 Bölge 

baflkan› Muhammed Turhan al›yor, 

gür sesiyle önce Arapça ve arkas›ndan 

da Türkçe duas›yla gönülleri 

coflturuyor, âmin âmin sesleri semaya 

yükseliyor, mü’minler Rabblerinin 

huzurunda temizleniyor, günahlar›ndan 

ar›nmaya bafll›yorlar. Yere düflen 

her gözyafl› dökülen günah oluyor 

10 


adeta... Ard›ndan Danimarka Kafile 

Baflkan› Fatih Aksay dua yapmak 

üzere mikrofona geliyor. Ümmet için 

dua eden Fatih hoca, hacca gelemeyenlere 

de gelme f›rsat› ver yarabbi 

diye dua ederken, hac›lar ak›llar›nda 

hep gelemeyen efl ve dostlar›n› hat›rlar›ndan 

geçiriyorlar. Son duay› yapan 

Hulusi Ünye hoca merhum Hasan 

efendinin kaleme ald›¤› o meflhur 

duay› okuyor. Hac›lar adeta kendinden 

geçmifl dünyan›n en kutsal noktas›nda 

dualar›n reddedilmedi¤i noktada 

ve anda dua etmenin sevincini 

ve hazz›n› yaflad›lar. Duadan sonra 

bütün hac›lar etraf›ndaki hac› kardeflleri 

ile tebrikleflerek helallefltiler. 

Hac›lar Arafat'tan sonra Müzdelife 

vakfesini yapmak üzere, lanetlenmifl 

fleytana ve onun askerlerine atmak 

üzere tafl toplad›lar. Mina'da 

fleytan› ve yandafllar›n› tafla tutan hac›lar 

hac› olman›n sevincini ve gururunu 

yaflad›lar. 

Bayram›n birinci günü Hac›lar, 

fleytan tafllad›ktan sonra Milli Görüfl'ün 

organize etti¤i kurban kesim 

yerlerinde, sa¤l›kl› ortamlarda kurbanlar›n›n 

görevliler taraf›ndan kesildi¤i 

haberini beklediler. Bu haberi 

beklerken, Kurban etlerinin, zayi edilmeden, 

so¤uk hava donan›ml› araçlarla 

ihtiyaç sahibi insanlara ulaflt›r›ld›¤›n›n 

da bilinci içindelerdi. 

Kurbanlar›n›n kesildi¤inin haberini 

alan hac›lar, t›rafl olarak ihramlar›ndan 

ç›kt›lar ve onlar art›k hac› oldular. 

’’Kabul Olunmufl hacc›n karfl›l›- 

¤› ancak cennettir.’’ diyen peygamber 

müjdesine nail olanlara ne mutlu... 

Kutsal topraklara yap›lan ziyaret, 

Arafat vakfesinden sonra, bayramla 

birlikte, hacc›n di¤er farzlar›n›n yerine 

getirilmesiyle son buldu. Hac›, 

adaylar›, Kâbe’de, Farz olan tavaflar›n› 

eda ederek görevlerini tamamlad›lar... 

Ve eksiksiz bir hac ibadeti ifa etmenin 

hazz›n› tatt›lar. Hac› adaylar›, 

dünyan›n en flerefli ünvanlar›ndan biri 

olan “Hac›” ünvan› ile taçland›lar. 

Onlar, hem hacc›, hem de güzel ve 

dolu dolu bir hac organizasyonunu 

doyas›ya yaflad›lar. Onlar, art›k oraya 

sevdaland›lar... 

Hac›lar, Medine-i Münevvere’de 

de, baflta Mescid-i Nebevi olmak üzere 

tüm ziyaret mekânlar›n› rehber hocalar 

nezaretinde gezdiler. Mescid-i 

Nebevi’de 40 vakit namaz k›ld›lar. 

Medine’de kald›klar› süre boyunca da 

Milli Görüfl’ün tüm hizmetlerinden istifade 

ettiler. 

Ve art›k ayr›l›k vakti! Gönül hiç ayr›lmak 

istemiyor, ama ne çare... Hasret 

flimdiden bafllad› bile. En k›sa zamanda 

yeniden kavuflmak için dua ederek 

ayr›ld›lar, mukaddes beldelerden. 

Milli Görüfl Hacc Organizasyonu’na 

üstün baflar› ödülü 

Suudi Arabistan Hac Bakanl›¤› 

Milli Görüfl Hac ve Umre Organizasyonuna 

üstün baflar› ödülü verdi. 

Türk, Avrupa, Amerika ve Avusturalya 

hac›lar›ndan sorumlu Müessesenin 

kuruluflunun 25. Y›ldönümü 

münasebetiyle yap›lan törende 36 

y›ldan beri baflar›yla hac organizesi 

yapan Milli Görüfl Hac ve Umre Organizasyonuna 

Hac Bakan› Dr. Fuad 

bin Abdusselam El-Farisi ve Türk, 

Avrupa, Amerika ve Avustralya hac›lar›ndan 

sorumlu müessese Müdürü 

Mutavv›f Abdullah bin Ömer Alaaddin 

taraf›ndan ’’Üstün Baflar› Plaketi’’ 

verildi. Plaketi Milli Görüfl Hac 

Koordinatörü Kemal Ergün Hac Bakan›’ndan 

teslim ald›. Programda 

Milli Görüfl Hac Mekke Sorumlusu 

Cengiz Da¤deviren ve Avrupa Milli 

Görüfl kurucular›ndan Rüfltü Banaz 

da haz›r bulundu.

Arakan 

Ümmetin Kurban sevinci... 

teşkilat 

IGMG Kurban Kampanyas›’na 63 bin 615 kurban ba¤›flland›; wörevlilerimiz 84 bin 560 kurban kesim ve da¤›t›m› yapt›. 

‹slam Toplumu Millî Görüfl Kurban 

Kampanyas›, her y›l oldu¤u gibi 

bu y›l da ümmetin Kurban bayram›ndaki 

sevincine ortak oldu. 

Bölge Sosyal Hizmetler Baflkanlar› 

ve Kurban kesim ve da¤›t›m görevlilerinin 

getirdi¤i raporlara göre, 

bu seneki kurban kampanyas›nda 

63 bin 615 Kurban ba¤›fl› gerçekleflirken, 

gidilen ülke ve bölgelerde 

84 bin 560 adet kurban kesim 

ve da¤›t›m› gerçeklefltirildi. 

Müslümanlar›n yüzünü güldüren 

kampanya 

Kurban Kamyanyas›’n›n gerçeklefltirildi¤i 

ülkelerde, büyük bir 

sevgi ve kardefllik heyecan› içinde 

karfl›lanan IGMG Kurban kesim ve 

da¤›t›m görevlileri, anlatt›klar› duygulu 

anlarla bu kampanyan›n ‹slam 

ümmetinin ortak heyecan›n› art›rd›¤›n› 

ve kardefllik duygular›n› kuvvetlendirdi¤ini 

belirtiyorlar. 

Her bir görevli gitti¤i ülke ve 

bölge ile ilgili rapor haz›rlayarak 

döndü. Gelecek ve daha sonraki senelerde 

görevli olarak gideceklere 

yol gösterici olacak olan ve gerekli 

bilgileri içeren bu raporlara bir göz 

att›¤›n›zda insan›n heyecan› bir kat 

daha art›yor. 

Bu kampanyaya kat›larak, görevli 

olarak gidip kesim ve da¤›t›m›n›, 

pek çok çetin flartlara ra¤men 

bihakk›n yerine getiren kardeflleri- 


teşkilat 

Sierra Leone 

mize bu yüzden teflekkürü bir borç 

bilirken, Cenab-› Hakk’›n iki cihan 

saadeti bahfletmesini de niyaz ediyoruz. 

Bu yaz›m›zda ne yaz›k ki Kurban 

kampanyam›z›n gerçekleflti¤i bü- 

12 

Sri Lanka 


tün ülke ve bölgelerden tek tek bilgi 

veremeyece¤iz. Bu yüzden, hangi 

ülkeden bafllay›p, hangi ile devam 

edece¤imiz konusunda karars›z 

kald›k. Yine de her hangi bir ülkeden 

bafllamak zorunday›z. 

Balkanlardan, Kafkaslardan, 

Ortado¤u’dan, Uzakdo¤udan, Afganistan, 

Pakistan, Keflmir’den, Kazakistan, 

K›rgizistan, Mogolistan 

Do¤u Türkistan’dan... Türkiye’den, 

Yemen’den, Filistin, Lübnan’dan. 

Nereden bafllay›p nere ile devam 

edelim? Burma-Arakan’dan, Endonezya, 

Açe’den, Mozambik’ten, Somali’den 

Etyopya’dan... Ya da, Sudan, 

Mali, Sierra Leone, ya da Ruanda, 

Birundi, Güney Afrika’dan. 

Yoksa, Surinam, Gambiya, Senegal, 

Togo, Nijer, Nijerya, Çad, Kamerun 

veya Uganda’dan m›, Tanzanya’dan, 

Eritre’den Banladefl’ten 

Kuzey Irak’tan, Cezayir’den, K›r›m’dan, 

Çeçenistan’dan, Azerbaycandan 

m›? Öylesine zor ki... Her 

bir görevlimizin canla baflla çal›fl›p 

ulaflt›rd›¤› Kurbanlar›n›n hikayesi 

kadar, yaflad›klar›n›n, hissettiklerinin 

ve anlatamad›klar›n›n da hikayesi 

yazmaya, yaz›lmaya ve okunmaya 

de¤er. 

Endonezya’ya Açe’ye giden kardefllerimizin 

yeni bir sel felaketi ile 

karfl›lafl›p Kurban görevinden önce 

acilen, ma¤dur durumdaki insanlara 

bir fleyler ulaflt›rmak zorunda 

hissedip, kurban telaflesini bir kenara 

b›rakarak yard›m için kofluflturmalar› 

ve Güney Do¤u Asya’n›n 

en uzak bölgelerinde Kurban kesmelerinden 

dolay› isterseniz oradan 

bafllayal›m. 

“Terima Kasih Banyak” IGMG 

– Teflekkürler IGMG - 

Günlerce süren fliddetli ya¤murlar 

sonucu Kuzey-Sumatra’da 

Açe’nin birçok bölgesinde y›k›c› su 

bask›nlar›, sel ve 100’ün üzerinde 

insan›n hayat›n› kaybetti¤i toprak 

kaymalar› meydana gelmiflti. IGMG 

Endonezya kurban ekibi Ufuk Seçgin 

ve Necati fientürk bir süre önce 

bölgeye gelerek kardefl organizasyon 

PKPU ile birlikte sel ma¤durlar›na 

acil yard›m da¤›tt›. 

Baz› zaman tehlikeli yollar ve 

trafik flartlar›nda alt› saatlik yorucu 

ve olayl› bir araba yolculu¤u sonras›nda 

Açe’nin kuzeyinde selden tamam›yla 

tahrib olmufl Musholla

Pante köyüne ulafl›l›r. Tüm köy k›sa 

sürede sular alt›nda kalm›fl. Köy 

halk›ndan 1161 kiflini yüksekte bulunan 

köy camisine ve güvenli komflu 

köylere s›¤›nm›fllar. Sular›n ancak 

üç gün sonra geri çekilmeye 

bafllamas›yla köy sakinleri bir nevi 

rahatlam›fllar. Köyün muhtar› Zaidin 

bizi köyün merkezindeki köy 

camisine getirdi yard›mlar› buradan, 

da¤›tma imkan› bulduk. 

Bayram gününü ise Bayram 

namaz›m›z› 10 binin üzerinde Müslüman 

ile birlikte 31 Aral›k günü 

Bande Açe’nin merkez camii olan 

Beytül Rahman Camii’nin büyük 

meydan›nda aç›k havada eda 

ediyoruz. Bölgeyi harabeye çeviren 

ve yaklafl›k 190.000 insan›n hayat›n› 

kaybetmesine neden olan Tsunami 

felaketi sonras›nda insanlar tekrar 

eski hayatlar›na dönmeye çal›fl›yor. 

‹nsanlar›n ço¤u yard›m kurulufllar› 

taraf›ndan geçici olarak infla edilen 

evlerde kal›yor. Baz›lar› ise tekrar 

yeni evler infla ediyor ve Banda 

Açe’de, hareketli bir flekilde yeniden 

kalk›nma faaliyetleri gerçeklefliyor. 

IGMG’nin Banda Açe’deki bir 

süredir faaliyete geçmifl Yetimhane 

ve E¤itim Merkezi’ne gitti¤imizde, 

kurban bayram› vesilesi ile bilgisayar 

s›n›flar›na al›nan yeni bilgisayarlara 

sevinen ve orada kalan 32 

çocuk ile karfl›laflt›k. Her geçen gün 

çevre köylerden ve yetimhanelerden 

gelen çocuklarla bu say›n›n artt›¤›n›, 

ocak ay›n›n sonuna kadar 

50’ye ulaflaca¤›n› ö¤rendik. Yetimhane 

ve E¤itim Merkezi zaten çok 

say›da çocu¤a hizmet verecek büyüklü¤e 

sahip. Çevre köylerin sakinlerine 

haz›rlam›fl oldu¤umuz 

kurban paketlerini da¤›tt›ktan sonra 

çocuklarla hep birlikte yemekhaneye 

geçerek yemek yedik. 

Daha sonra ise, güneye ve do- 

¤uya do¤ru Endonezya’n›n daha 

fakir bölgelerine do¤ru gidiyoruz. 

Bu bölgelerde insanlar öylesine fakirler 

ki, kendi yapt›klar› teneke ya 

da kartondan kulübelerde yafl›yorlar. 

Çöplüklerden geçiniyorlarlar. 

Temiz sular› olmad›¤› gibi tibbî im- 

Bande Açe 

kanlardan da tamam›yla uzaklar. 

Yapt›¤›m›z yard›mlar ve kurban da- 

¤›t›m›ndan sonra sevgiyle kucaklan›yor 

ve Terima Kasih Banyak 

IGMG- Teflekkürler IGMG diye 

u¤urlan›yoruz. Gelirken bile, telefonlar›m›za 

düflen Sms’ler hep böyleydi. 

fiimdi de Afrika’ya dönelim. Bat› 

Afrika’ya, kölelili¤in ve kölelikten 

kurtuluflun mücadelesinin yafland›- 

¤› ama, bir iç savaflta savaflmak istemeyen 

çocuklar›n kollar› ile bacaklar›n›n 

bile kesilebildi¤i Aslan 

Yelesi’ne yani Sierra Leone’ye. Hollanda’dan 

Hüseyin Yanmaz kardeflimiz, 

pek çok görevlimizin anlatt›- 

teşkilat 

¤› gibi, sevinç ve hasret gözyafllar› 

ile karfl›land›¤›n› anlatt›ktan sonra 

flöyle devam ediyor: 

“Sierra Leone’de bizi bir beyaz 

olarak karfl›lar›nda görünce çocuklar 

korkup kaç›yordu. Çünkü ilk defa 

bir beyaz adam› yak›ndan görüyorlard›. 

Ve onlar için beyaz adam, 

felaketten baflka bir fley de de¤ildi. 

Yan›ma gelip ‘Apato (beyaz adam) 

senin yan›nda durup, sana sana dokunabilir 

miyim’ diyor, dokunduktan 

sonra da ‘bizim gibi biriymiflsin’ 

diyerek flaflk›nl›klar›n› dile getiriyorlard›. 

‹flte böylesine nice gerçekleri 

dinleyebilirsiniz, Kurban 

görevlilerimizden. Sierra Leone fa- 


teşkilat 

kir de¤ildir. Zengindir, insanlar neredeyse 

ya¤mur ya¤d›¤›nda elmaslar› 

sokaklardan toplarcas›na zengindir. 

Zengindir zengin olmas›na 

ama, bir bakt›¤›n›zda gördü¤ünüz 

manzara ürkütür sizi: Herkes fakir, 

yoksul ve birilerinin yard›m›na 

muhtaç... ‹flte sömürgecili¤in ve sömürge 

ruhunun, sömürge ahlak›n›n 

insanlar› getirdi¤i durum budur. 

Evet, der Erhan Özcan. Benim 

antalaca¤›m hikaye, ad› öyle iflte, 

14 

Kamerun 

Nijerya 


hikaye de¤il gerçek, ayn›s›d›r, der. 

Nijer’de size ne anlatay›m ki!?? 

Yoksullu¤u mu, zenginli¤i mi? Hangisini 

anlatay›m. Her ikisi de var. 

Ama insanlar›n tümü yoksul!!! 

IGMG olarak açt›¤›m›z, su kuyular› 

ve okullar›n bu ülke için ne kadar 

büyük bir önem ve de¤er tafl›d›¤›n› 

görmek, yerinde incelemek, gerçektende 

flükretmemiz ve bulundu- 

¤umuz durumlara hamdetmemiz 

için bir sebebtir. fiöyle diyor Erhan 

Özcan: “IGMG Kurban kesim gö- 

revlisi olarak Lyon’dan Nijer’in 

baflkenti Niamey’e ulaflt›¤›m›zda, 

buradaki kardefllerimiz bizi, geçen 

y›larda oldu¤u gibi yine samimiyetle 

karfl›lad›lar. Bu ülkeye her 

geliflimizde dilleri, derilerinin 

renkleri ve kültürleriyle bizden 

farkl› olan bu insanlarla, bizi, birbirimize 

ba¤layan tek ve en önemli 

ba¤›n ‹slam dini olmas› karfl›s›nda, 

yeniden hamdediyor, flükrediyoruz, 

karfl›l›kl› olarak,“ ve flöyle 

ekliyor: “Ne yaz›k ki, baflta Türkiye 

olmak üzere di¤er ‹slam ülkelerinin, 

halk›n neredeyse tamam›n›n 

Müslüman oldu¤u Nijer’de bir elçili¤e 

sahip olmamas› bizi düflündürüyor.“ 

Dünyan›n en önde gelen petrol 

üreticilerinden Nijerya’ya giden 

Celal Tüter ve Kenan Kaykun da 

ayn› fleyleri anlat›yor: Zenginlik 

içinde yoksulluk. Celal Tüter ve Kenan 

Kaykun, bol petrol rezervlerinin 

bulundu¤u Nijerya’n›n ikinci 

büyük eyaleti Kano’da Kurban kesim 

ve da¤›t›m› için haz›rl›k çal›flmalar› 

yaparken,“Kano, ülkenin en 

yoksul bölgesi olarak kalm›fl. Halk›n 

büyük bir bölümü açl›k s›n›r›n›n 

alt›nda yafl›yor,“ diyerek aktar›yorlar 

gözlemlerini. Bölge nüfusunun 

yüzde 70 gibi büyük bir bölümünün 

Müslüman olmas›n›n, ülke zenginliklerinden 

pay›n› alamamas›ndaki 

ana rol oldu¤u söyleniyor. Ama, 

böylesi bayram günlerinde IGMG 

Kurban ekibinin bölgede bulunmas›, 

insanlarda tatl› bir telafl ve gönülleri 

okflayan bir sevinç meydana 

getiriyor. Herkes bizi kucakl›yor. 

Buradan Hindukufl eteklerine 

inelim; Pakistan, Keflmir ve Afganistan’a. 

‹brahim Kayg›s›z ve Muhammed 

Ulu Baflkanl›¤›ndaki heyetimizde 

11 kifli vard›. Burada çal›flmalar›m›z›, 

Hizmet Vakf› ve Hubeyb 

Vakf› ile birlikte yürütüyoruz. 

Pakistan muhalefet ve Cemaat-i ‹slami 

lideri Gazi Hüseyin Ahmeti ziyaret 

ediyoruz. ‹ki y›ldan beri, Rawalpindi 

Merkez Hapishanesi’nde, 

çeflitli sebeblerle hapishaneden ç›kamayan 

mahkumlara yapt›¤›m›z 

yard›mlar› devam ettiriyoruz ve

mahkumlar› serbest b›rakt›r›yoruz. 

Kurban kesimi için de, Rawalpindi-‹slamabad 

ve çevresi ile birlikte 

Lahor ve di¤er bölgelere da- 

¤›l›yoruz. 

Keflmir Kurban Kampanyas›’na 

önce Baflbakan Sardar ‹skender 

Hayat Han’› ziyaret ederek bafll›yoruz. 

Sonra da ülkenin kuzeyinden, 

güneyine (Azad Keflmir’de, 

do¤u-bat› yoktur) kurban kesece- 

¤imiz yerlere da¤›l›yoruz. Muzafferabad, 

Mansehra, Ba¤, Poonch, 

Kotli ve pek çok köy. Bayram Namaz›n› 

baflkent Muzafferabad’daki 

Merkez Camii’nde eda ederken, 

namaz öncesi cemaata vaaz veren 

imam›n, özellikle Millî Görüfl camias›na 

teflekkür etmesi bizi ayr›ca 

duyguland›r›yor. Geçen y›lki depremden 

ma¤dur olanlarla, 

IGMG’nin yapt›rd›¤› meskenleri 

ziyaret ediyoruz. 

Afganistan için vize ABD hükümetinin 

s›n›rlamalar›na b›rak›ld›¤› 

için al›nam›yor. Fakat, hala 

Pakistan’da milyonlarca Afganl› 

mülteci bulundu¤u için, mültecilerin 

yo¤un olarak yaflad›klar›, Peflaver 

ve çevresindeki Afgan mülteci 

kamplar›nda kurbanlar›m›z› kesiyoruz. 

Bu yaz aylar›nda ‹srail sald›r›lar›yla 

yerle bir olan Lübnan’a geçti- 

¤imizde de, ‹slam ümmetinin bir 

bayram vesilesi ile de olsa, bir araya 

gelmesinin önemini kalbimizin 

derinliklerinde hissediyoruz. Hiç 

tan›mad›¤›m›z, tan›flmad›¤›m›z insanlar 

bizleri ba¤›rlar›na bas›yor, 

kucakl›yor, dua ediyor. 

Lübnan, ‹srail iflgali sonras› Filistinlerin 

s›¤›nmak zorunda kald›klar› 

ülkelerden biri de. Bu yüzden 

özellikle Baflkent Beyrut ve çevresinde 

binlerce mülteci gettolarda 

yaflamak zorunda. 1982 y›l›ndaki ‹srail’in 

eski baflbakanlar›ndan ve zaman›n 

savunma bakan› Ariel fiaron’›n 

destekledi¤i Sabra ve fiatilla 

katliamlar›n›n da gerçekleflti¤i yer. 

‹flte bu Filistinlilere flimdi, son 25 

y›ldan beri süren ‹srail sald›r›lar›ndan 

kaçmak zorunda kalan Lübnanl›lar 

da eklenmifl. Bu flartlar alt›nda, 

çeflitli kamp ve köylerde kur- 

Keflmir 

banlar›m›z› kesiyoruz. 

Lübnan’dan, isterseniz Bosna’ya 

geçelim. Ac›mas›z bir savafl›n 

izlerini hala atlatamayan Bosna’da, 

Gençlik teflkilat›m›z›n görevlendirdi¤i 

gençler bu görevi yerine 

getiriyorlar. Önce flehitler ve 

garibler diyar› Srebrenica’ya gidilerek, 

belediye baflkan› Abdurrahman 

Malkiç’in yard›mlar›yla köyler 

dolafl›l›yor, ihtiyaç sahipleri 

tesbit edilerek Kurbanlar da¤›t›l›yor. 

Srebrenica’l›lar Millî Görüfl’ü 

çok iyi tan›yorlar. Savafl esnas›nda 

oldu¤u gibi, savafl sonras›nda 

uluslararas› arenada da haklar›n›n 

aranmas›nda, Millî Görüfl’ü hep 

yanlar›nda buldular. Bunun için, 

bu camiaya göz yafllar› içinde ama 

gerçekten de hulus-u kalb ile dua 

eden Srebrenica’l› annelerin dualar› 

gönüllerimizi daha geniflleti- 

teşkilat 

yor. Ekibimizin bir k›sm›, Visoko 

flehrine, bir k›sm› Baflkent Sarayova 

ve çevresine, bir k›sm›, Mostar’a 

ve bir k›sm› da Kuzey’e Banja 

Luka’ya hareket ediyor. 

Republika S›rbska s›n›rlar› içinde 

yer alan ve Müslüman nüfusun 

büyük bir bölümünün hala geri 

dönmedi¤i Banja Luka flehrinde, 

Müftü ve müftülük ekibi ile kurbanlar›m›z› 

da¤›t›yoruz. Bölgede, Müslüman 

halk bizleri aralar›nda bu 

bayramda da görünce bayramlar›n› 

bayram gibi yaflama sevinci ile dolup 

tafl›yorlar. 

Silahlar›n gölgesinde Kurban 

Bayram›: Somali ve Etiyopya 

Yaflar Cimflit ve Mehmet Günefltepe 

kardelerimizin Kurban kesim 

görevlisi olarak gittikleri iki ülke Etyopya 

ve Somali. Daha yolda iken 


teşkilat 

Etyopya 

Etyopya askerlerinin Somali’ye sald›r›lar› 

arkas›ndan da Amerikan 

birliklerinin yeni operasyonlar yapmas›, 

özellikle Somali’ye ulafl›m› 

imkans›z hale getirmiflti. Planlanan 

her yere gidilemese de savafl ve çat›flmalar 

alt›nda da görevlerini yerine 

getiren kardefllerimiz, zaten savafl 

ve çat›flmalar olmasa da bu bölge 

insan›n›n her türlü yard›ma ihtiyac› 

bulundu¤unu bildiriyorlar. Savafl 

dolay›s›yla her iki ülkede de insanlar 

yar›n ne olaca¤›n›n›n endiflesi 

içerisindeler. Büyük flehirlerin 

veya kasababalar›n etraflar›na kurulmufl 

bulunan ot, naylon, karton 

veya teneke çad›rlardan oluflan çad›r 

kamplar›n›n say›s› her geçen 

gün art›yor. Savafltan kaçmak için 

Kenya taraf›na yönelen mültecilerin, 

bu ülkeye al›nmad›klar› haberi 

ile de sars›l›yoruz. Dolay›s›yla, insanlar 

sald›r›larda korunma alt›na 

al›nacaklar›na do¤rudan hedef haline 

getiriliyorlar. 

Tekrar biraz daha bat›ya do¤ru 

yönelip Çad ve Kamerun’a u¤rayal›m. 

Orta Afrika ülkelerinden Kamerun 

ve Çad'da halk›n önemli bir 

kesimini Müslüman nüfus oluflturuyor. 

Çad'da halk›n yar›s› ‹slam dinine 

mensupken Kamerun'da nüfu- 

16 


sun 5’te biri Müslüman. 6 kiflilik 

IGMG-Kamerun-Çad Kurban heyetine 

Süleyman Y›ld›r›m baflkanl›k 

yapt›. Kamerun'da 2112 ve Çad'da 

ise 1981 adet olmak üzere toplam 

4093 kurban kesimi gerçeklefltirildi 

Kurbanlar›n da¤›t›m›, her iki ülkenin 

yoksulluk oranlar›n›n daha yüksek 

oldu¤u köylerde yap›ld›. Kurban 

çal›flmas›n›n d›fl›nda bu y›l ayr›ca, 

3 içme suyu kuyusu açt›k ve 

e¤itim yard›m›nda bulunuldu. E¤itim 

yard›mlar› aras›nda okul çantalar›, 

defter ve kalemler, tekerlekli 

sandalyeler ve bir köyün 1 y›l boyunca 

görev yapacak imam›n›n 

maafl› da verdi¤imiz yard›mlar aras›ndayd›. 

Bu ülkelerde e¤itim materyalleri 

konusunda çok ciddî bir 

eksiklik var. Özellikle de köylerde 

görülen bu eksikli¤i gidermeye yönelik 

yard›mlar›n daha da art›r›larak 

yap›lmas› gerekiyor. E¤itim 

yard›m› olarak yapt›¤›m›z kitap, 

çanta, kalem, defter, cetvel ve tebeflir 

gibi okul e¤itimi için önemli olan 

eflyalarla, ilaç ve k›yafet yard›mlar› 

da bulundu¤umuz köylerde önemli 

bir ihtiyac› giderdi. 

Afrika ortas›ndan Asya’n›n ortas›na 

Kazakistan’a geçti¤imizde, iklimin 

so¤uklu¤u karfl›s›nda insanlar›n 

s›cakl›¤›n› hissediyorsunuz. Biraz da 

ayn› dil ve kavim silsilesine mensub 

olman›n verdi¤i yak›nl›k ile olsa gerek, 

al›flk›n olmad›¤›m›z fliveye ra¤men 

birbirimize çok yak›n ›s›n›yoruz. 

Ramazan Bafll›k ve Bedri Gezer kardefllerimiz, 

ba¤›ms›zl›k sonras›nda 

aya¤a kalkma çabas›na giren, ama 

gelir da¤›l›m›nda büyük bir adaletsizli¤in 

yafland›¤›nda Kazakistan’da görevlerini 

ifa ettiler. Yetimhanelere, ihtiyarlar 

evine, yoksullar, kimsesizler, 

hapishaneler, hastaneler, yurtlarda 

ve evlerde kalan ö¤renciler 

IGMG’nin gönderdi¤i kurbanlar›n 

da¤›t›ld›¤› yer oldu. 

Kazakistan’dan, Yahya Amil ile 

birlikte K›rg›zistan’a geçiliyor. Yoksullu¤un 

ve iflsizli¤in izlerini her 

yerde görebilmeniz mümkün. Hayat 

pahal›l›¤› alm›fl bafl›n› gidiyor. 

Rüflvet de iflsizlik ve hayat pahal›l›- 

¤› ile ayn› oranda art›yor. Uzun süren 

sosyalist idare alt›nda dinî hayat 

neredeyse yok olma durumuna 

gelirken, dine olan ilgi her geçen 

gün art›yor. Hem Kazakistan’da ve 

hem de K›rg›zistan’da yap›lan e¤itim 

yard›mlar›m›z›n da mevyevelirini 

gördükçe, Avrupal› Müslümanlar 

ad›na gurur duyuyoruz. Baflmüftü 

Murat Ali Cumanov, ‹slam

Bangladefl 

Üniversitesi Rektörü Abduflflükür 

Normatov ve Dilmörögü Adep Ahlak 

Borboru (Edep Ahlak Merkezi) 

Baflkan› Özbek Çotonov ile görüflmeler 

yap›yoruz. Hepsinden de 

kurban kampanyam›za övgüler ve 

dualar duyuyoruz. 

Karadeniz’in kuzeyinde yer alan 

Ukrayna da art›k her sene kurban 

da¤›t›m› yap›lan ülkeler aras›nda 

yer al›yor. Ukrayna’da 48 milyonluk 

nüfusun %4’ünü oluflturan Tatar, 

Azeri, Ah›ska, Çeçen ya da Arap 

kökenli yaklafl›k 2 milyon Müslüman 

bulunuyor. Ülkede yaklafl›k 

200 cami ve 20 ‹slam merkezi bulunmakta. 

Ukrayna’n›n en eski camii 

100 yafl›nda. Ah›ska Türkleri 

Ukrayna’n›n do¤usunda yafl›yor. 

Çiftçi olarak yaflamlar›n› sürdüren 

bu Müslüman nüfus ekonomik anlamda 

ülke standartlar›n›n alt›nda 

bir yaflam düzeyine sahip. Yüksek 

oranlarda görülen iflsizlik büyük 

sorunlar›n bafl›nda gelmektedir.buyram› 

baflkent Kiev’in 700 km 

do¤usunda bulunan Donetsky flehri 

etraf›nda yaflayan Müslümanlarla 

geçiriyoruz. 

Avrupa’n›n do¤usundan yeni 

dünyaya geçip, geçen y›ldan itibaren 

IGMG Kurban Kampanyas› ile tan›- 

flan ve bir Orta/Güney Amerika ülkesi 

olan Surinam’a ulafl›yoruz. Surinam 

Müslümanlar Birli¤i Baflkan› 

Michel Soubhan ile birlikte, organizemizi 

yap›yoruz. Dünyan›n her yerinde 

karfl›laflt›¤›m›z, o, anlat›lamayan ve 

ancak yaflan›larak ne oldu¤u hissedilebilen 

kardefllik ve sevgi duygusunun 

yüceli¤ini burada yafl›yorsunuz. 

Müslüman olarak bir kez daha hamd 

ve flükrediyoruz. Bölgedeki di¤er ‹slamî 

kurulufllarla da görüflmelerde bulunuyoruz. 

Guyana ‹slam Merkezi 

Baflkan› Fazeel M. Ferouz ile de görüflüyoruz. 

fiimdi yeniden Uzak do¤uya 

hint alt k›tas›n›n en alt›na inerek, bu 

yaz›m›z› Sri Lanka ile bitirmek istiyoruz. 

Nereden bafllarsak bafllayal›m, 

hangi ülkeden bahsedersek 

edelim, her ülkenin ve her bölgenin 

kendine göre bir hikayesi var. Üzülerek 

belirtmek durumunday›z ki, 

bu yaz›m›zda her bölge ve ülkenin 

hikayesini anlatamad›k; yerimiz 

müsait olmad›¤› için. 

23 seneden beri iç savafl›n yafland›¤› 

iki sene öncesinde bir Tsunami 

felaketi ile karfl› karfl›ya kalan Sri Lanka’da 

Müslümanlar iç savafltan da etkilenmifl, 

Tsunamiden de. Ancak 

Müslümanlar iç savaflta taraf de¤iller. 

teşkilat 

Savaflta taraf olan Tamillerin dilini konuflflalar 

da savafl› istemiyorlar. Fakat, 

savafl dolay›s›yla göç edip kamplarda 

yaflamak zorunda kalan Müslümanlar›n 

say›s› da oldukça fazla. Tsunami 

dolay›s›yla hayat›n› haybedenlerin yar›dan 

fazlas›n› da Müslümanlar oluflturuyor. 

Tsunami dolay›s›yla yap›lan 

yeni yerleflim planlar›nda Müslümanlar›n 

geleneksel hayat anlay›fllar›na 

yer verilmedi¤i için Müslümanlar bir 

kez daha ma¤dur duruma düflmüfller. 

Müslümanlar geleneksel olarak, Cami 

merkezli mahallelerde veya köylerle 

oturuyorlar. Cami ve çevresi onlar›n 

varl›klar›n›n da güvencesi oluyor. Kimi 

flehirlerin Budistler taraf›ndan kutsal 

kabul edilmesi sebebiyle bu flehirlerde 

Müslümanlara yerleflim imkan› 

verilmedi¤i için de Müslümanlar 

ma¤dur duruma düflüyorlar. Ülkede 

rüflvet çok yayg›n. Savafl ve Tsunami 

ma¤durlar› için gönderilen yard›mlar›n 

önemli bir bölümü bürokrasiye tak›l›p 

kal›yor. Sri Lanka’da birbirini seven 

insanlar›n yak›nl›k göstergesi olarak 

kucaklaflma gelene¤i olmad›¤› için 

kucaklaflmalar›m›zdan bahsedemeyece¤iz, 

ama, buna ra¤men bu s›cak ülkenin 

s›cak insanlar› taraf›ndan kardeflane 

ve s›ms›cak karfl›land›¤›m›z› 

bildirmek zorunday›z. 


irşad 

fieytana yaklafltıran iki hastalık: gurur ve kibir 

Gurur ve kibir, insan maneviyat›n› 

mahvetmek üzere silahlar›n› 

kuflanm›fl, iki büyük 

mikroptur. 

Gurur, sözlük manas›yla kendini 

be¤enme duygusu, böbürlenme anlamlar›na 

gelirken, kibir, gurur kelimesine 

yak›n bir mana ile büyüklük, 

büyüklenme, büyüklük taslama, 

hakk› çi¤neyen, insanlar› küçük gören 

kiflinin hâli, kendini yüksek ve 

de¤erli tutan, kendini baflkalar›ndan 

üstün; baflkas›n› ise afla¤› görme 

hastal›¤› gibi anlamlara geliyor. 

Gurur kelimesi bazan müspet manada 

övünme ve fleref anlamlar›nda 

da kullan›l›r. 

Kibir ise, kiflinin kendisinde bulunan 

ilim, mevkî ve do¤ruluk gibi 

hususiyetleri baflkas›ndan üstün 

görmesidir. Bu, Allah’›n k›zg›nl›¤›na, 

insanlar›n hoflnutsuzlu¤una sebep 

oldu¤u için sahibini felâkete 

götüren bir hastal›kt›r. Râ¤›b el-‹sfahânî, 

kibri flöyle tarif eder: “Kendini 

be¤enen insan›n, bu iste¤ini nefsine 

tahsis ederek, kendini baflkalar›ndan 

daha büyük görmesidir.” 1 Kibir, 

tekebbür ve istikbâr hep birbirine 

yak›n ve ayn› kökten kelimeler 

olup ayn› manada kullan›lm›fllard›r. 

‹mam Birgivî, kibir için, “Kalbin 

hastal›klar›ndand›r; kendini yüksekte 

görerek, karfl›s›ndakinin üstünde saymakt›r; 

z›dd› zaaft›r” 2 demektedir. 

Kibir ve gururun en büyü¤ü, 

hakk› kabul etmiyerek ibadetten 

uzak durmak ve böylece Allah’a 

karfl› kibre ve gurura kap›lmakt›r ki 

küfürle efl de¤erdedir. ‹blis’in gurur 

ve kibri bu idi: “Meleklere, 

Âdem’e secde edin’ demifltik. ‹blis 

18 


müstesna hepsi secde ettiler. O kaç›nd›, 

büyüklük taslad› ve inkâr edenlerden 

oldu.” 3 

Kibir iki flekilde cereyan eder: 

Birincisi, kiflinin mutlaka sahip olmas› 

gereken eflya ve mekanda en 

iyisine sahip olmak için büyümeyi 

istemesi ve bunun araflt›rmas›n› 

yapmas›d›r. Yani herfleyin en iyisi 

bende olsun arzusuyla hareket etmesi 

ki, bunu istemek kibir de¤ildir. 

‹kincisi ise, olmayan fleyi var gibi 

göstererek, gerçek d›fl› bir durufl 

sergilemektir ki, kötü olan fley budur. 

4 

Peygamber Efendimiz (as) bir 

hadis-i fleriflerinde kibri flu flekilde 

tarif buyurmufllard›r: 

“Kalbinde hardal tanesi kadar 

iman olan hiç bir kimse cehenneme 

giremez.” Orada bulunanlardan biri 

flöyle dedi: “Ey Allah’›n Rasülü! Ben, 

kamç›m›n flaklamas› ve ayakkab›m›n 

sa¤laml›¤› ile güzel görünmekten 

hofllan›r›m, bu kibir midir?” Hz, Peygamber 

(s.a.s) “Hay›r bu kibir de¤ildir. 

Allah güzeldir güzeli sever Kibir, 

hakk› küçük görmek ve bafl› gözü ile 

insanlarla alay etmektir.” 5 

Gurur ve kibre sevkeden baz› 

fleyler vard›r. Bunlar› flu flekilde 

özetlemek mümkündür: 

1) Kiflinin iman›n›n zay›f olmas› 

ve kibriya=büyüklük s›fat›n›n sadece 

Allah’a ait bir s›fat oldu¤unu ve 

kullar›n böyle bir s›fat›n›n olam›yaca¤›n› 

bilmemesi. 

2) Birçok eksi¤i, kusuru ve kötülükleri 

olmas›na ra¤men, etraf›ndakilerin 

ya¤c›l›klar› ve dalkavukluklar› 

nedeniyle bir insan›n kendi nefsini 

be¤enmesi. Halbuki yap›lan öv- 

M. Hulusi ÜNYE • hulusiunye@hotmail.com 

güler gerçek de¤ildir; ç›kar ve menfaat 

için yap›lmaktad›r. 

3) Gurur ve kibir sahibi insan 

kendi kendinin zati olarak di¤er akran 

ve benzerlerinden daha yüksek 

seviyede oldu¤u vehmine kap›l›r. 

Kendisinin daha üstün oldu¤unu 

düflünür ki, bu da ruhunda gizli bulunan 

kibir s›fat›ndan kaynaklan›r. 

4) Bazan da insan bilgi ve amel 

noktalar›ndan kendi eksik ve noksanl›¤›n› 

bilir, ama bunun ortaya 

ç›kmas›n› istemez ve insanlar nazar›nda 

hep büyük görünmeyi arzular. 

Bu da o kifliyi gurur ve kibre 

sevkeder. 

5) Gurur ve kibrin en büyük sebeplerinden 

birisi de bir mevkide 

bulunan kiflinin kendisini güçlü ve 

emirlerinin geçerli oldu¤unu düflünerek, 

kendisine denk olan baflka 

insanlarla görüflmeye tenezzül etmemesidir. 

Gurur ve kibrin bir çok çeflidi 

vard›r. ‹slam alimleri bunlar› flu kategorilerde 

ele alm›fl ve herbirine 

ayr› iflaret etmifllerdir. 

1) Allah ve Allah’›n Peygamberine 

karfl› gurur ve kibirli davranmakt›r 

ki, bu gurur ve kibir hastal›klar›n›n 

en kötüsüdür. Çünkü kibir 

ve gurur, önce kiflinin inanç 

dünyas›na tesir ederek, hak ve do¤ruya 

inanmas›na engel olur, -Allah 

korusun- neticede kifliyi küfür ve 

inkara kadar götürür. fiu ayetler bu 

çeflit gurur ve kibir sahiplerini iffla 

ediyor: “(Ne var ki) gönlünüzün arzulamad›¤› 

fleyleri söyleyen bir elçi geldikçe 

ona karfl› büyüklük taslad›n›z.” 6 

“Bizimle karfl›laflmay› (bir gün huzurumuza 

geleceklerini) ummayanlar:

Bize ya melekler indirilmeliydi ya da 

Rabbimizi görmeliydik, dediler. Andolsun 

ki onlar kendileri hakk›nda kibire 

kap›lm›fllar ve azg›nl›kta pek ileri 

gitmifllerdir.” 7 ‹blisi Hz. Adem (as)’a 

sayg› secdesinden mahrum eden 

fley kibir ve gururdan baflkas› de- 

¤ildi ve onun kafirlerden olmas›na 

yetmiflti. “Hani biz meleklere (ve cinlere): 

Âdem’e secde edin, demifltik. 

‹blis hariç hepsi secde ettiler. O yüz 

çevirdi ve büyüklük taslad›, böylece 

kâfirlerden oldu.” 8 

2- ‹lmini, mal›n› ve beden gücünü 

kullan›p insanlar üzerinde hakimiyet 

kurarak onlar› küçük ve hakir 

görmek te bir baflka gurur ve kibir 

çeflididir. Bu durumdaki insan, kendi 

kendini afl›r› bir flekilde be¤enir, 

kendisini zirvelerde, baflkalar›n› - 

asl›nda bir çok faziletlere sahip olduklar› 

halde- çok afla¤›larda görür. 

Bu durum asl›nda ›rkç›l›¤›n da 

bafllang›c›d›r. Halbuki ‹slam bunu 

yasaklam›fl ve yapan› k›nam›flt›r. 

Efendimiz (as) bir hadislerinde “Allah 

azze ve celle bana flöyle vahyetti: 

Mütevâzî olun, öyle mütevâzî olun ki, 

biriniz di¤erine karfl› övünmede bile 

bulunmas›n” 9 buyurmufltur. 

Bir kiflinin ilmi sebebiyle di¤er 

insanlara karfl› kibir ve gurur tak›nt›lar› 

içerisinde olmas›, o insan›n en 

büyük fler içinde oldu¤unu gösterir. 

Böyle birine ilmi fayda vermez. 

Bilgiyi ahireti kazanma niyetiyle isteyen 

insan›n bilgisi artar, kalbi huflu 

ve huzur dolu olur, nefsine uymama 

konusunda dikkatli olur, her 

zaman nefis muhasebesi içinde bulunur; 

çünkü ne zaman nefsine uysa 

kendisini s›rat-› müstekimden 

(hak ve do¤ru yoldan) uzaklaflt›raca¤›n› 

bilir. Dolay›s› ile kendisine 

verilen imkanlar› Allah’a kul olma 

noktas›nda kullan›r, insanlar› kendisine 

kul etmeye u¤raflmaz. 

3) Bazan gurur ve kibir sahibi, 

aç›kça insanlara karfl› üstünlük taslayarak 

onlar› küçük görmez, ama 

bilhassa giyim ve kuflam› ile insanlar 

aras›nda çal›m satar, gizli bir flekilde 

övünmesini sürdürür. Kendisinin 

farkl› oldu¤unu her f›rsatta 

hissettirir. Bilhassa bunu herkesten 

farkl› görünmek amac›yla giyimkuflam›n›n 

baflkalar›nda olmayan 

giysilerden seçmeye çal›fl›r; bunu 

da hissettirecek flekilde toplum içerisinde 

yürüyerek gösterir. Bu durum 

cahiliyye döneminde de mevcut 

imifl ki, Peygamber efendimiz 

(as) flu hadis-i fleriflerinde bunu k›nam›flt›r: 

“Elbisesini kibirle yerde sürüyen 

kimseye Allah merhamet nazar› 

ile bakmaz.” 10 Rabbimiz Teala 

hz.leri de Kur’an-› Kerim’inde toplum 

içinde böyle çal›m satarak yürüyenleri 

uyarm›fl ve bu fiillerini 

yasaklam›flt›r: “‹nsanlar› küçümseyip 

yüz çevirme, yeryüzünde böbürlenerek 

yürüme; Allah, kendini be¤enip 

övünen hiç kimseyi flüphesiz ki sevmez. 

Yürüyüflünde tabiî ol, sesini de 

alçalt.” 11 Dikkat edilirse bu çeflit gurur 

ve kibir aç›kça sergilenen bir 

durum de¤ildir. Dolayl› olarak ve 

gizliden gizliye sergilenen bir kibir 

çeflididir. Buna ra¤men yasaklanm›flt›r. 

‹nsan› kuflatan bu iki fleytani 

huy ne kadar küçük olursa olsun, 

büyümeye namzet oldu¤u için zerresine 

bile müsaade etmemek gerekir. 

Nitekim Allah’›n Rasulü (as) 

efendimiz bunun ölçüsünü ve neticesini 

kendisi belirleyerek flöyle buyurmufltur: 

“Kalbinde hardal tanesi 

kadar iman olan hiç bir kimse cehenneme 

girmez; kalbinde hardal tanesi 

kadar tekebbür bulunan hiç bir kimse 

de cennete giremez.” 12 

Gurur ve kibrin insana verece¤i 

zararlar vard›r ki, bunlar›n bir k›sm›na 

sat›r aralar›nda iflaret edildi. 

Alimlerimiz ana bafll›klar alt›nda 

gurur ve kibrin insana verece¤i zararlar› 

flöylece kategorilefltirmifller 

ve flu hususlara dikkat çekmifllerdir: 

1) Gurur ve kibir sahipleri, 

Hak’tan mahrum olur; kalpleri körleflir; 

Allah’›n ayetlerini kavramaktan 

ve hükümlerini anlamaktan 

uzak olurlar. Bunu ifade eden baz› 

ayet-i kerimeler flu mealdedir: “Yeryüzünde 

haks›z yere böbürlenenleri 

âyetlerimden uzaklaflt›raca¤›m. Onlar 

bütün mucizeleri görseler de iman etmezler. 

Do¤ru yolu görseler onu yol 

edinmezler. Fakat azg›nl›k yolunu gö- 

irşad 

rürlerse, hemen ona saparlar. Bu durum, 

onlar›n âyetlerimizi yalanlamalar›ndan 

ve onlardan gafil olmalar›ndan 

ileri gelmektedir.” 13 “Kendilerine 

gelmifl hiçbir delil olmad›¤› halde 

Allah’›n âyetleri hakk›nda mücadele 

edenler gerek Allah yan›nda, gerekse 

iman edenler yan›nda büyük bir nefretle 

karfl›lan›r. Allah, büyüklük taslayan 

her zorban›n kalbini iflte böyle 

mühürler.” 14 

2) Gurur ve kibir sahipleri Allah’›n 

bu¤uz ve gazab›n› üzerlerine 

çekerler; Allah’›n kendilerini sevmemesine 

sebep olurlar. fiu ayet-i 

kerime bunu ifade buyurmaktad›r: 

“Hiç flüphesiz Allah, onlar›n gizleyeceklerini 

de aç›klayacaklar›n› da bilir. 

O, büyüklük taslayanlar› asla sevmez.” 

15 

3) Gurur ve kibirlileri insanlar 

da sevmez ve bu¤zederler. Onlara 

karfl› nefret dolu olurlar ve onlarla 

bir arada olmay› arzulamazlar. Bunu 

aç›kça ifade etmeseler bile, hal 

ve hareketleri ile anlat›rlar. Toplumda 

bir insan›n sevilmedi¤i halde, 

kendisine zoraki katlan›lmas› 

hiç bir insan›n kabullenemeyece¤i 

bir durumdur. Ama gurur ve kibirleri 

bu insanlar›n basiretlerini öylesine 

kapatm›flt›r ki, anlamalar› 

mümkün de¤ildir. Ne ac› fley, sevilmeden 

sevildi¤ini zanneden insanlar›n 

durumunda olmak! El-Maverdi 

kibir konusunu ifllerken flöyle diyor: 

“Kibir, insanlar›n k›zg›nl›klar›n› 

kazand›r›r; kaynaflmay› yok eder; 

kardefl gönülleri düflmanlaflt›r›r. Kibrin 

çok kötü bir s›fat oldu¤unu ispata 

bu kadar› yetmez mi?” 16 

4) Kibir ve gurur sahibi insanlar, 

bulunduklar› halin kendilerince hiç 

de gocunulacak bir durum olmad›- 

¤›n› otomatikman kabullenmifl olmalar› 

sebebiyle, kendi ay›p ve kusurlar›na 

bakmaya ve onlar› ›slah 

etmeye yanaflmazlar. Çünkü övünme, 

hayal dünyas›nda yaflama, gurur 

ve kibirli davranma ortamlar›nda 

his organlar› duyars›z olur. Yapt›klar› 

iflin çok güzel oldu¤u kanaatiyle 

hareket ederler. Halbuki gurur 

ve kibrin sapk›nl›¤›nda dolan›p 

durmaktad›rlar. Allah (cc) böylesi 


kimseleri flu mealdeki ayet- celile ile 

ay›plamaktad›r: “De ki: Size, (yapt›klar›) 

ifller bak›m›ndan en çok ziyana 

u¤rayanlar› bildirelim mi? (Bunlar;) 

iyi ifller yapt›klar›n› sand›klar› halde, 

dünya hayat›nda çabalar› bofla giden 

kimselerdir.” 17 

Bu kadar tehlikeli manevi hastal›k 

olan kibir ve gurur flüphesiz insanl›¤› 

yoklu¤a iter. Onlar›n giderilmesi 

gerekir; fakat bu kuru temenni 

ile de¤il, manevî ilâçla ve kibir 

a¤ac›n› kalpten söküp atacak 

vas›talar› kullanmakla mümkündür. 

Bu da flu flekilde olur: 

1) ‹nsan, kibir ve gururun büyük 

günah ve neticesinin çok ac› olaca¤›n› 

ve bunun Allah’la yar›flmaya giriflilmesi 

anlam›na geldi¤ini hat›r›ndan ç›karmamas› 

gerekir. Rivayet edilen hadis-i 

flerifinde Efendimiz (as) bunu ne 

kadar da güzel ifade buyuruyor: “Büyüklük 

ve azamet örtümdür. Bu bak›mdan 

bunlardan biriyle kim bana nizaa 

(itiraz ve yar›flmaya) kalk›fl›rsa, onu atefle 

atar›m.” 18 “Size cennet ehlinden haber 

vereyim mi? Toplum içinde zay›f 

olanlar ve zay›f görünenlerdir ki, bir hususta 

yemin etseler, onlar bir hususta 

yemin etseler, Allah onlar› yeminlerinde 

yalanc› ç›karmazd›. Cehennemlikleri haber 

vereyim mi? Onlar, fliddet yanl›s›, 

kaba-k›r›c› ve kibirlenenlerdir.” 19 

2) Mütevaz› olanlar›n elde edece¤i 

sevap ve Allah’›n onlara haz›rlad›¤› 

nimetleri hat›rlamal› ve ona 

göre davranmal›d›r. fiu ayet ve hadis 

meallerine kulak verelim: “‹flte 

ahiret yurdu! Biz onu yeryüzünde böbürlenmeyi 

ve bozgunculu¤u arzulamayan 

kimselere veririz. (En güzel) 

âk›bet, takvâ sahiplerinindir.” 20 “Sadaka 

mal› eksiltmez; Allah, affedene 

izzet ve fleref verir; Allah için mütevaz› 

olan›, Allah yüceltir.” 21 

3) Gururlu ve kibirli insanlardan 

uzak durup onlarla arkadafll›k etmemek 

te birbaflka çaredir. Çünkü 

bu tür insanlarla arkadafll›k kurmak, 

kalpleri ifsat eder, zararl› ve 

faydas› olmayan fleylere sürükler. 

Onun içindir ki Peygamber Efendimiz 

(as): “Kifli dostunun dini üzerinedir; 

öyle ise herkes dost edindi¤i kifliye 

dikkat etsin!” 22 

20 


4) ‹nsan yarat›l›fl›ndaki asl›n› 

düflünmeli, ne kadar de¤ersiz bir 

maddeden varedildi¤ini, bizzat 

kendi nefsinin bile nefret edece¤ini 

hat›rlamal› ve böyle bir hammaddeden 

yarat›lan birinin gurur ve 

kibre kap›lmas›n›n ne kadar yanl›fl 

olaca¤›n› bilerek hareket etmelidir. 

Bu gerçe¤i flu Kur’an ayetleri ne 

kadar da güzel resmediyor: “‹nsan 

neden yarat›ld›¤›na bir baks›n! At›lan 

bir sudan yarat›ld›. (O su) s›rt ile gö- 

¤üs kafesi aras›ndan ç›kar.” 23 

5) ‹lim ve güzel amelle bu hastal›klara 

çare aramal›d›r. ‹lim, yukarda 

da iflaret edildi¤i gibi, kiflinin 

kendisini ve Allah’›n› bilmesidir. 

Kibrin giderilmesi için bu yeterlidir. 

Kifli bildi¤i zaman bu var olan 

kâinat içindeki pay›n›; Allah’›n› bildi¤i 

zaman kibrin ve azametin onun 

hakk› oldu¤unu anlar. Kur’an-› Kerîm 

bu hususa flöylece dikkatlermizi 

çekiyor: “Can› ç›ks›n insan›n, o ne 

nankördür! Allah onu neden yaratm›fl? 

Onu meniden yarat›p merhalelerden 

geçirerek, ona flekil vermifl, 

sonra tutaca¤› yolu kolaylaflt›rm›flt›r. 

Sonra onu öldürür ve kabre koyar.” 24 

6) Nesep, güzellik, mal, ilim vb. 

Gibi büyüklenmeye iten sebeplerin 

gelip-geçici oldu¤unu düflünerek 

kifli kendisini bu belâlardan kurtarmaya 

çal›flmal›d›r. 

Hülasa-i kelam, gurur ve kibir, sâlih 

ve muttaki bir müslümanda bulun- 

1 

Ra¤›b el-Isfahânî, el-Müfredât, s. 421 

2 

‹mam Birgivî, Tarîkati Muhammediyye, s. 

68 vd. 

3 

Bakara Suresi, 34 

4 

Ra¤›b el-Isfahânî, el-Müfredât, a.y. 

5 

Müslim, ‹man, 147, 148, 149; Ebû Dâvud, 

Libâs, 26; Tirmizi, Birr, 610; ‹bn Mâce Mukaddime, 

9; Zühd, 16 

6 

Bakara Suresi: 87 

7 

Furkan Suresi: 21 

8 

Bakara Suresi: 34 

9 

‹bn Mâce, Zühd, 16 

10 

Müslim, Libâs, 42 

11 

Lokman Suresi, 18-19 

12 

Müslim, ‹man, 147, 148, 149; Ebû Dâvud, 

Libâs, 26; Tirmizi, Birr, 610; ‹bn Mâce Mukaddime, 

9; Zühd, 16 

13 

A’raf Suresi, 146 

mamas› gereken; tevhid ehline yak›flmayan 

en kötü huylardand›r. Rasuller 

sultan› Hz. Muhammed (sav)’in 

ümmeti olan müslümanlar, her sahada 

oldu¤u gibi bu konuda da O’na uymak 

en büyük çaredir. Allah’›n Resulü 

(as) zirve insan olma mertebesinde 

olmas›na ra¤men, tevâzu yönünden 

insanlar›n en ileride olan›yd›. Abdullah 

‹bn Amr (ra) der ki: Resulullah’›n, 

k›z›l bir devenin s›rt›nda cemrelere 

tafl att›¤›n›, önünde herhangi bir kimsenin 

dövülüp kovuldu¤unu ve “yol 

aç›n›z, yol aç›n›z” denildi¤ini görmedim. 

Resulullah (sav) hastalar› ziyaret 

eder, cenazelerin arkas›ndan gider, 

kölelerin davetine icabet ederdi. 

Ayakkab›lar›n› bizzat pençeler, elbisesini 

yamalar, aile efrâd›yla beraber 

evinde onlar›n ihtiyaçlar›na koflard›. 

Bir gün huzuruna bir adamca¤›z getirildi. 

Adam Resulullah’›n heybetinden 

tir-tir titremeye bafllad›. Efendimiz 

(s.a.s.) o adama: “Can›n› s›kma! 

Ben padiflah de¤ilim. Ben ancak Kureyfl 

soyundan gelen ve kurutulmufl et yiyen 

bir kad›n›n o¤luyum” diyerek o kifliyi 

teskin etti. Gurur ve kibirde ›srar etmek 

Allah korusun insan› fleytan›n 

yak›nlar›ndan k›lar. O da en büyük 

kaybedifl olur. Allah, her müslüman› 

fleytana asker olmaktan muhafaza 

buyursun ve flu ayet kula¤›m›za küpe 

olsun: “(Hz. Adem’e) secde etmekten 

yaln›zca ‹blis kaç›nd›. Kibirlendi ve kâfirlerden 

oldu.” 25 

� 

14 

Mü’min (Gafir) Suresi, 35 

15 

Nahl Suresi, 23 

16 

El-Maverdi, Edebu’d-Dünya ve’d-Din, shf. 

236 

17 

Kehf Suresi, 103-104 

18 

Ebû Dâvûd Libâs, 25; ‹bn Mâce, Zühd, 16; 

Ahmed b. Hanbel, II, 248 

19 

Buhari, 3/315 h.n. 4918; Müslim, c.4, shf. 

2190, h.n. 46, 2853 

20 

Kasas Suresi: 83 

21 

Müslim, 4/2001, h.n. 69/2588 

22 

Ebu Davut, 5/168, h.n. 4833; Tirmizi, 4/509, 

h.n. 2378; Silsiletü’l Ehadisu’s-Sahiha, 

2/363, h.n. 927 

23 

Tar›k Suresi, 5-7 

24 

Abese Suresi, 17-22 

25 

Bakara Suresi: 34

irşad 

fiâh-ı Merdân ebû turab Aliyyü’l Murtezâ (r.a.) 

Hz. Ali (kerremallahuveche) Resulullah’›n 

amcas›n›n o¤lu, damad› 

ve dördüncü halifesidir. Hz. 

Ali küçük yafl›ndan beri Resulullah’›n 

yan›nda büyüdü. On yafl›nda 

‹slâm’› kabul etti¤i bilinmektedir. 

Hz. Hatice’den sonra Müslümanl›¤› 

ilk kabul eden odur. Hz. Peygamber 

ile Hz. Hatice’yi bir gün ibadet 

ederken gören Hz. Ali’ye Peygamberimiz 

flirkin kötülü¤ünü, tevhidin 

manas›n› anlatt›¤›nda Hz. Ali hemen 

Müslüman olmufltu. Resul-u 

Ekrem, en yak›n akrabas›n› uyarmak 

ve hakk› tebli¤ etmek hususunda 

Allah’u Teâlâ’dan emir al›nca 

onlar› Safa tepesinde toplay›p ilâhî 

emirleri tebli¤ edince, Kureyfl müflrikleri 

onunla alay etmiflti. ‹kinci 

toplant›y› yapmas›n› Hz. Ali (r.a.)’ye 

b›rakt›, Ali de bir ziyafet haz›rlayarak 

Haflimo¤ullar›n› davet etti. Resulullah 

yemekten sonra: “Ey Abdülmuttalibo¤ullar›, 

ben özellikle 

size ve bütün insanlara gönderilmifl 

bulunuyorum. ‹çinizden hanginiz 

benim kardeflim ve dostum olarak 

bana bey’at edecek” dedi. Yaln›z Ali 

(r.a.) kalkt› ve orada Resulullah’a 

onun istedi¤i sözlerle bey’at etti. 

Bunun üzerine Resul-u Ekrem, 

“Kardeflimsin ve vezirimsin” diyerek 

Hz. Ali’yi taltif etti. 

Allah’›n arslan› 

Hz. Peygamber hicret etmeden 

önce elinde bulunan emanetleri, sahiplerine 

verilmek üzere Ali’ye b›rakt› 

ve o gece Hz. Ali, Resulullah’›n 

yata¤›na yatarak müflrikleri 

flafl›rtt›. Böylece Hz. Ali, Hz. Peygamber’i 

öldürmeye gelen müflrikleri 

oyalayarak onun yerine hayat›- 

n› tehlikeye atm›fl, bu suretle Peygamber’e 

hicreti s›ras›nda zaman 

kazand›rm›flt›r. Hz. Ali, Peygamberimiz’in 

kendisine b›rakt›¤› emanetleri 

sahiplerine verdikten sonra 

Medine’ye hicret etti. Medine’de de 

Hz. Peygamber’in devaml› yan›nda 

bulundu, bütün cihad harekâtlar›na 

kat›ld›, Uhud’da gâzî oldu. Bedir’de 

sancaktard›. Ayn› zamanda keflif 

kolunun bafl›ndayd›; hâkim noktalar› 

tesbit ederek Hz. Peygamber’e 

bildirdi. Bu mevkiler iflgal edilerek, 

Bedir’de önemli bir savafl harekât›n› 

baflar›ya ulaflt›rd›. Bedir gazas›n›n 

bafllamas›ndan önce, Kureyflliler’le 

teke tek dövüflen üç kifliden 

biriydi. Bu dö¤üflte, hasm› Velid b. 

Mu¤ire’yi k›l›c› ile öldürdü¤ü gibi, 

Hz. Ebû Ubeyde zor durumdayken 

yard›m›na kofltu ve onun hasm›n› 

da öldürdü. Kendisine “Allah’›n Arslan›” 

lâkab› ve Bedir ganimetlerinden 

bir k›l›ç, bir kalkan ve bir de 

deve verildi. 

Hz. Ali, Bedir savafl›ndan sonra 

Hz. Peygamber’in k›z› Hz. Fât›ma 

ile evlendi. Nikâh›n› Hz. Peygamber 

k›yd›. O zamana kadar Resulullah’la 

oturan Hz. Ali nikâhtan sonra ayr› 

bir eve tafl›nd›. Hz. Ali’nin, Hz. Fât›ma’dan 

üç o¤lu, iki k›z› dünyaya 

geldi. 

Hicret’in üçüncü y›l›nda Uhud 

savafl›nda, Müslüman okçular›n hatas› 

yüzünden müflrikler Müslümanlar›n 

üzerine sald›rm›fllar ve 

Hz. Peygamber de yaralanarak bir 

hende¤e düflmüfl ve düflman onun 

öldü¤ünü flayias›n› yaym›flt›. Hâlbuki 

o s›rada dö¤üfle dö¤üfle gerileyen 

Hz. Ali, Hz. Peygamber’in içine 

düfltü¤ü hende¤e ulaflarak, onu 

Ahmet ARSLAN • mgvbie@hotmail.de 

korumaya alm›flt›. ‹ki taraf›n da kazanamad›¤› 

bu savaflta Hz. Ali birçok 

yerinden yaralanarak gazi oldu. 

Uhud savafl›ndan sonra Hz. Ali 

“Benu Nadr” Yahudilerinin 

anlaflmalara uymamalar› üzerine 

bu kabile ile yap›lan savafl› bizzat 

idare etti. Bütün çarp›flmalarda Hz. 

Ali kahramanca dö¤üflmüfl ve müflriklerin 

en meflhur savaflç›lar›n› öldürmüfltür. 

Hudeybiye bar›fl›nda 

sulh flartlar›n›n yaz›lmas›nda o memur 

edildi. Hz. Ali, sulhnameyi yazmaya 

flöyle bafllad›: “Bismillâhirrahmânirrahîm. 

Muhammed Resulullah....” 

Ancak müflrikler bu ifadeye 

itiraz ettiler. Hz. Peygamber, 

“Resulullah” yerine “Muhammed b. 

Abdullah” yazmas›n› Hz. Ali’ye 

söylemifl fakat Hz. Ali “Resulullah” 

ifadesinin yaz›m›nda ›srar etmifltir. 

Hz. Ali Mekke’nin fethi s›ras›nda 

yine sancaktard›. “Keda” mevkiinden 

Mekke’ye girdi. Mekke kan 

dökülmeden fethedildi. Hz. Peygamber 

ile birlikte Kâbe’deki bütün 

putlar› k›rd›lar. 

Huneyn gazas›nda Müslümanlar 

bir ara bozulup da¤›ld›lar. Say›lar› 

binleri buldu¤u halde içlerinden 

ancak birkaç kifli sabredip dayanabildi. 

Hz. Ali bu savaflta yaln›z 

sab›rla tahammül etmekle kalmayarak 

gösterdi¤i yi¤itlik ve kumandanl›kla 

‹slâm ordusunun kendi saf›nda 

toparlanmas›n› sa¤lad›. 

Resulu Ekrem hicretin 9. y›l›nda 

Tebük seferine ç›karken Hz. Ali’yi 

ehl-i beytin muhafazas› için Medine’de 

b›rakt›, ancak bu sefere kat›lamad›¤› 

için müteessir oldu. Bunun 

üzerine Resulullah: “Musa’ya 


irşad 

göre Harun ne ise, sen bana karfl› o 

olmak istemez misin?” dedi. Ali, bu 

iltifattan çok memnun oldu. 

Berae (Tevbe) Suresi’nin ayetleri 

nazil olunca, Resulullah Hz. Ali’yi 

Mekke’ye gönderdi. Bu suretle hiçbir 

müflrikin art›k Kâbe-i fierîfi haccedemeyece¤ini 

bildirdi. 

Yemen bölgesinin ‹slâm’a girmesi 

zordu. Görev yine Ali b. Ebi 

Talib’e verildi. Hz. Ali “Bu çok güç 

bir ifl” dedi. Resulullah da “Ya 

Rabb, Ali’nin dili tercüman›, kalbi 

hidayet nurunun memba olsun” diye 

dua edince, Ali, siyah bir bayrak 

alarak Yemen’e gitti, k›sa süren irfladlar› 

sayesinde Yemen’in bütün 

Hemedan kabilesi Müslüman 

oldu. 

Peygamber (s.a.v)’den Sonra 

Hz. Peygamber’in vefat› 

s›ras›nda, hücresinde bulunanlar›n 

bafl›nda geliyordu. 

Hz. Ebu Bekir halife seçildi¤i 

s›rada Hz. Ali Resulullah’›n 

hücresinde tekfin ile meflgul 

idi. 

Hz. Ömer devrinde devletin 

bütün hukuk iflleriyle ilgilenip 

adeta ‹slâm devletinin 

bafl kad›s› olarak görev yapt›. 

Hz. Ömer’in flehâdeti üzerine 

yine devlet baflkan›n› seçmekle 

görevlendirilen alt› kiflilik 

flûra heyetinde yer al›p, bu alt› 

kifliden en sona kalan iki 

adaydan biri oldu. 

Hz. Osman’›n hilâfeti döneminde 

idarî tutumdan pek 

memnun olmamakla birlikte 

‹slâm devletinin muhtelif vilâyetlerinden 

gelen flikâyetleri hep 

Hz. Osman’a bildirmifl ve ona hâl 

çareleri teklif etmiflti. Hz. Osman’› 

muhasara edenleri uzlaflt›rmak için 

elinden gelen gayreti sarfetti. 

Hz. Osman’›n flehâdetinden 

sonra ‹slâm’›n ileri gelen flahsiyetleri 

ona bey’at ettiler. Ancak onun 

bu dönemi Allah’›n bir takdiri olarak 

son derece kar›fl›k bir dönem 

oldu. Hilâfete geçti¤inde halledilmesi 

gereken birçok problemle 

karfl› karfl›ya kald›. Bu kar›fl›kl›klar 

22 


Cemel ve S›ff›n gibi iç çat›flmalar› 

do¤urdu. ‹slâm devleti bünyesindeki 

bu ihtilâflar› giderme konusunda 

büyük fedakârl›k ve gayretler gösterdi. 

Nihayet, Kûfe’de 40/661 y›l›nda 

bir Hârici olan Abdurrahman b. 

Mülcem taraf›ndan sabah namaz›na 

giderken yaraland›. Bu yaran›n 

etkisiyle flehid oldu. 

‹lim Ülkesinin Kap›s› 

Hz. Ali devaml› olarak Hz. Peygamber 

(s.a.s.)’in yan›nda bulundu- 

¤u için Tefsir, Hadîs ve F›k›hta sahabenin 

ileri gelenlerindendir. Hatta 

Resulullah’›n tabiri ile “ilim bel- 

desinin kap›s›” olarak ümmetin en 

bilgini idi. Hz. Peygamber yolunda 

insanlar› hakka iletmek için büyük 

gayretler sarfetmifl ve hilâfet dönemi 

iç kar›fl›kl›klarla dolu olmas›na 

ra¤men ‹slâm’›n ö¤retilmesi ve ö¤renilmesi 

hususunda büyük katk›lar› 

olmufltu. 

Medine’de duruma hâkim olup 

yönetimi tam olarak eline ald›ktan 

sonra ö¤retim için merkezde bir 

okul kurdu. Arapça gramerin ö¤retilmesini 

Ebu Esved ed-Düeli’ye, 

Kur’an okutma ve ö¤retme iflini 

Abdurrahman esSülemi’ye, Tabiî 

ilimler konusunda ö¤retmenlik görevini 

Kümeyl b. Ziyâd’a verdi. 

Arap edebiyat› konusunda çal›flma 

yapmak üzere de Ubade b. esSamit, 

ve Ömer b. Seleme’yi görevlendirdi. 

‹dare Anlay›fl› 

Ümmetin mal›n› ümmete da¤›t›rken 

de son derece titiz davran›rd›. 

Kendisine bir pay ay›rma noktas›nda 

gayet dikkatli olup, kimsenin 

hakk›na tecavüz etmemekte de büyük 

bir örnek idi. Kendisini Kûfe’de 

görenler, k›fl›n so¤u¤unda ince bir 

elbisenin alt›nda tir tir titreyerek 

camiye gitti¤ini aktar›rlar. 

Devlet yönetici ve memurlar›n›n 

nas›l davranmalar› gerekti¤i 

konusunda flu yönetmeli¤i 

haz›rlam›flt›. 

1. Halka karfl› daima içinizde 

sevgi ve nezaket besleyin. 

Onlara bir canavar gibi 

davranmay›n ve onlar› azarlamay›n. 

2. Müslüman olsun olmas›n 

herkese ayn› davran›n. 

Müslümanlar kardeflleriniz, 

Müslüman olmayanlar ise sizin 

gibi bir insand›r. 

3. Affetmekten utanmay›n. 

Cezaland›rmada acele etmeyin. 

Emriniz alt›nda bulunanlar›n 

hatalar› karfl›s›nda hemen 

öfkelenip kendinizi kaybetmeyin. 

4. Taraf tutmay›n, baz› insanlar› 

kay›rmay›n. Bu tür 

davran›fllar sizi zulme ve despotlu¤a 

çeker. 

5. Memurlar›n›z› seçerken zalim 

yöneticilere hizmet etmemifl ve 

devletin suçlar›ndan ve zulümlerinden 

sorumlu olmam›fl bulunmalar›na 

dikkat edin. 

6. Do¤ru, dürüst ve nazik kiflileri 

seçin ve ç›kar ummadan ve korkmadan 

ac› gerçekleri söyleyebilenleri 

tercih edin. 

7. Haks›z kazanç ve ahlâks›zl›klara 

düflmemeleri için memurlar›n›za 

yeterince maafl ödeyin.

8. Memurlar›n›z›n hareketlerini 

kontrol edin ve bunun için güvendi¤iniz 

samimi kiflileri kullan›n. 

9. Mektuplar ve müracaatlara 

bizzat kendiniz cevap verin. 

10. Halk›n güvenini kazan›n ve 

onlar›n iyili¤ini istedi¤inize kendilerini 

inand›r›n. 

11. Esnaf ve tüccara dikkat edin; 

onlara gereken önemi gösterin, fakat 

ihtikâr, karaborsa ve mal y›¤malar›na 

izin vermeyin. 

12. El ifllerine yard›m edin; çünkü 

bu yoksullu¤u azalt›r, hayat 

standard›n› art›r›r. 

13. Tar›mla u¤raflanlar devletin 

servet kayna¤›d›r ve bir servet gibi 

korunmal›d›r. 

14. Kutsal görevinizin yoksul, 

sakat ve yetimlere bakmak oldu¤unu 

hiç akl›n›zdan ç›karmay›n. Memurlar›n›z 

onlar› incitmesin, onlara 

kötü davranmas›n. Onlara yard›m 

edin, koruyun ve yard›m›n›za ihtiyaç 

duyduklar› her zaman huzurunuza 

ç›kmalar›na engel olmay›n. 

fiahsiyetinden Çizgiler 

Hz. Ali âbid, kahraman, cesur, 

iyilikte yar›flan, takva sahibi ve son 

derece cömertti. Peygamberimiz 

döneminde bir gün yiyecek çok az 

yemekleri varken Hz. Ali ile ailesi 

sofraya oturduklar› s›rada kap›lar›na 

bir dilenci geldi, onlar da yeme- 

¤i dilenciye verdiler. Ertesi gün gelen 

bir yetime, üçüncü gün gelen 

bir esire yemeklerini verdiler. Bu 

olay üç gün sürdü. Kur’an-› Kerim 

onlar›n bu durumunu övdü. (‹nsan 

Suresi 5-11) 

Hz. Ali’nin “Zülfikâr” ad› verilen 

meflhur bir k›l›c› vard›. K›l›c›n a¤z› 

iki çatall› idi ve Hz. Ali’ye Resulullah 

taraf›ndan hediye edilmiflti. 

Hz. Ali’nin cömertli¤i, insanîli¤i, 

Resulullah’a olan yak›nl›¤›yla edindi¤i 

büyük manevî miras onu yüzy›llard›r 

halk inançlar›nda destanî 

bir kiflili¤e büründürmüfltür. Bir 

gün onun dört dirhemi vard›. Birini 

aç›ktan, birini gizliden birini gündüz, 

birini de gece infak etti ve hakk›nda 

flu ayet-i kerime indi: “Mallar›n› 

gece ve gündüz, gizli ve aç›k ola- 

rak infak edenler. Onlar için Rabbleri 

kat›nda karfl›l›klar› vard›r ve üzülecek 

de de¤illerdir.” (el-Bakara, 2/274). 

Hz. Ali’nin peygamberimizden 

rivayet etti¤i baz› hadis-i flerifler: 

“Günah iflleyen biri piflman olur, 

abdest al›r namaz k›lar ve günah› 

için isti¤far ederse Allah’u Tealâ 

Nisâ suresinde ‘Biri günah ifller veya 

kendine zulmeder sonra piflman 

olup Allah’u Teâlâ’ya isti¤far ederse 

Allah’u Teâlâ’y› çok merhametli 

ve af ve ma¤firet edici bulur’ buyurmaktad›r.” 

“Mal›n›z›n zekât›n› veriniz. Biliniz 

ki, zekât›n› vermeyenlerin bunu 

vazife kabul etmeyenlerin namaz›, 

• Müslüman olsun 

olmas›n herkese ayn› 

davran›n. Müslümanlar 

kardeflleriniz, Müslüman 

olmayanlar ise sizin gibi 

bir insand›r. 

orucu, hacc› ve cihad› ve iman› yoktur. 

“ 

Peygamberimiz (s.a.s.) Hz. Ali’ye 

buyurdu: “ Ya Ali, alt›yüzbin koyun 

mu istersin, yahut alt›yüzbin alt›n 

m› veya alt›yüzbin nasihat mi istersin? 

“ Hz. Ali dedi: “Alt›yüzbin nasihat 

isterim.” Peygamberimiz buyurdu: 

“fiu alt› nasihate uyarsan alt›yüzbin 

nasihata uymufl olursun: 1. 

Herkes nafilelerle meflgul olurken 

sen farzlar› ifa et. Yani farzlardaki 

rükünleri, vacipleri sünnetleri, 

müstehaplar› ifa et. 2. Herkes dün- 

irşad 

ya ile meflgul olurken sen Allah’u 

Teâlâ’y› hat›rla. ‹slâm’a uygun yafla; 

‹slâm’a uygun kazan; ‹slâm’a uygun 

harca. 3. Herkes birbirinin ay›b›n› 

araflt›r›rken sen kendi ay›plar›n› 

ara. Kendi ay›plar›nla meflgul ol. 4. 

Herkes dünyay› imar ederken sen 

dinini imar et, zinetlendir. 5. Herkes 

halka yaklaflmak için vas›ta 

ararken, halk›n r›zas›n› gözetirken 

sen Hakk’›n r›zas›n› gözet; hakka 

yaklaflt›r›c› sebep ve vas›talar› ara. 

6. Herkes çok amel ifllerken sen 

amelinin çok olmas›na de¤il, ihlâsl› 

olmas›na dikkat et.” 

Hz. Ali buyurdu: “Kifli dili alt›nda 

sakl›d›r. Konuflturunuz, k›ymetinden 

neler kaybetti¤ini anlars›n›z.” • “‹nsan›n 

yaslan›p Rabbini bildikten sonra 

ölmesi, küçükken ölüp hesaps›z Cennet’e 

girmesinden daha hay›rl›d›r. “ • 

“Cahil, bilmedi¤ini sormaktan utanmas›n. 

Âlim, içinden ç›kamayaca¤› 

bir meselede en iyisini Allah’u Teâlâ 

bilir’ demekten sak›nmas›n.” • “Sizin 

için korktu¤um fleylerin en bafl›nda, 

nefsinin iste¤ine uymak ve uzun 

emelli olmak gelir. Birincisi hak yoldan 

al›koyar; ikincisi ise ahireti unutturur. 

“ • “Amellerin en zoru üçtür. 

Bunlar; nefsin hakk›n› verebilmek, 

her halde Allah’u Teâlâ’y› hat›rlayabilmek, 

kardefline bol bol ikramda bulunabilmektir. 

“ • “Takva, hataya devam› 

b›rakmak; aldanmamakt›r.” • 

“Kalpler, kaplara benzer. Hay›rl› olan›, 

hay›rla dolu olan›d›r.” • “Bana bir 

harf ö¤retenin kölesi olurum.” 

Hz. Ali, ‹slamiyet’in yay›lmas›nda 

ve anlafl›lmas›nda sars›lmaz bir yere 

sahiptir. Allah ondan raz› olsun. � 

KAYNAKLAR 

• Muhtasar Hayatü’s Sahabe, M. Yusuf 

Kandehlevi, Ravza Yay›nlar›-‹st- 

2000 

• ‹bn Sa’d, Tabakatül-Kübra, Beyrut 

t.y., I 

• As›m Köksal, ‹slâm Tarihi, VI, 

• Hz. Ali (r.a)nin kültürümüzdeki lakaplar›ndan 

baz›lar›. S›ras›yla yi¤itlerin 

efendisi, Allah’›n arslan›, düflmana 

döne döne karfl›l›k veren yi- 

¤it, topra¤›n babas›, Allah’›n raz› 

oldu¤u Ali . 


kültür 

Muhammed Hamidullah’› anarken 

Türkiye’den, Fransa’dan, Suudi 

Arabistan’dan, Pakistan’dan, Fil Difli 

Sahilleri’nden, ABD’den ve Almanya’dan 

gelen 25 konuflmac›n›n 

yan›s›ra 17 Aral›k 2004’de vefat 

eden Prof. Dr. Muhammed Hamidullah’›n 

birçok talebe ve dostu 

16/17 Aral›k 2006’da ‹stanbul’da 

Cemal Reflat Rey Konser Salonu’nda 

düzenlenen Uluslararas› 

Muhammed Hamidullah Sempoyzumu’na 

ifltirak etti. 

Sempozyumun organizatörü ve 

Hamidullah’›n talebelerinden Prof. 

Dr. ‹hsan Süreyya S›rma yapt›¤› 

konuflmada, bu tür programlar›n 

merhumu anmak için gerekli oldu- 

¤unu, Rasulullah’›n (sav) "Âlimler 

peygamberlerin varisleridir" hadisinin 

de bu çal›flmada kendilerine 

rehberlik etti¤ini ifade etti. S›rma 

konuflmas›nda anma pro¤ram›n 

ana hedefini de aç›klad›: "Nas›l Hamidullah 

olunur?" 

Konuflmac›lar›n sunduklar› tebli¤ler 

Muhammed Hamidullah’›n 

hayat›n›n flu üç boyutu etraf›nda 

yo¤unlaflt›: 

1- ‹lim anlay›fl› ve örnek hayat 

tarz›, 2- Özellikle Türkiye’deki ilmî 

çevrelere olan etkisi, 3- ‹slam ilimlerine 

orjinal katk›lar›. 

"Muhammed Hamidullah hayat›n› 

ilme verdi, ilimle geçirdi" diyen 

Prof. Dr. fierafettin Gölcük, Hamidullah’›n 

bundan dolay› evlenmedi- 

¤ini ve hayat›n› hedeflerine uygun 

24 


bir biçimde flekillendirdi¤ini ifade 

etti ve kendisinin mütevaz› bir 

apartman dairesinde kald›¤›n› ve 

bütün gelirini ‹slam ilimlerinin hizmetine 

veya fakir talebeleri desteklemek 

gibi hay›rl› hizmetlerde harcad›¤›n› 

belirtti. "Biz mükâfat›m›z› 

bir flekilde dünyada al›yoruz ama o 

mükâfat›n› öteki dünyada alacakt›r." 

sözleriyle tebli¤ini bitiren Gölcük 

Hamidullah› hayat tarz› ve mücadeleci 

yap›s› itibariyle Said Nursi 

ile k›yaslanabilece¤ini söyledi. 

Hamidullah›n en eski talebelerinden 

olan Prof. Dr. Salih Tu¤, baz› 

özel hat›ralar›n› paylafl›rken özellikle 

sürekli ve sab›rl› çal›flma tarz›n› 

vurgulad› ve örnek olarak merhumun 

gündelik dersleri d›fl›nda 

Paris’te organize etti¤i ve sempoyzumda 

bulunan birçok kiflinin istifade 

etti¤i haftal›k semineleri dile 

getirdi. Ayr›ca Hamidullah’›n tevazusuna 

ve bir çok lisan ö¤renmesine 

dikkat çeken Tu¤ merhumun bu 

lisanlar› ancak ve ancak kaynaklar› 

orijinal metinlerini okuyabilmek ve 

yorumlayabilmek için ö¤rendi¤ini 

dile getirdi. 

Prof. Dr. Ahmet A¤›rakça taraf›ndan 

yap›lan sunum, di¤er konuflmac›lar›n 

anlat›mlar›n› destekler 

nitelikteydi. Ona göre Prof. Hamidullah 

hiçbir zaman "ilim ad›na 

ilim" ö¤renmemifltir ve ö¤retmemifltir, 

her zaman uygulamak amac›yla 

ilme yaklaflm›flt›r. 

Ali METE • amete@igmg.de 

Muhammed Hamidullah’›n aktif 

bir ilim adam› oldu¤u hususunun 

Fransal› Malika Dif, Fil Difli Sahilleri’nden 

Ammara Bamba veya Prof. 

Dr. ‹smail Kara gibi birçok kat›l›mc› 

taraf›ndan alt› çizilmifltir. "Collectif 

Hamidullah" derne¤inin baflkan› 

Ammara Bamba Prof. Dr. Muhammed 

Hamidullah’›n çok yaz›flt›- 

¤›n› ve kendisine iletilen her mektubu 

derhal cevaplad›¤›n› anlat›rken 

‹smail Kara Hamidullah’›n aktif oldu¤unu 

ama ça¤dafllar› Mevdudi 

ve Kutup gibi siyasi bir lisana sahip 

olmad›¤›n› ileri sürdü. 

Frans›z mühtedi Malika Dif Han›m 

ve Cezayir as›ll› Prof. Dr. Rashid 

Benaissa Hamidullah’› bir "manevi 

lider" olarak görüdüklerini ve 

onun Fransa’da ‹slam’›n entelektüel 

bir seviyede tan›nmas›na vesile oldu¤unu 

söylediler. Bu ba¤lamda 

Benaissa’n›n “aktivistlerin k›sa bir 

zaman için çok etkili olabilecekleri 

fakat Hamidullah’›n eserlerinin gelecekte 

daha çok önem kazanacaklar›” 

tespiti dikkat çekti. 

Michel Foucault’›n baz› tezlerine 

dayananarak Muhammed Hamidullah’› 

bir "siyer arkeolo¤u" olarak 

tan›mlayan Mustafa ‹slamo¤lu’nun 

bak›fl aç›s› biraz daha de¤iflikti. 

‹slamo¤lu’na göre Hamidullah 

ilme "keflfedilmesi gereken bir bilgi" 

olarak bak›yordu ve bilgiyi yorumlamadan 

bizlere ulaflt›rmas› arkeologluk 

ile örtüflüyordu. ‹slamo¤-

lu yapt›¤› benzetme ba¤lam›nda 

merhumun kitaplar›ndaki paragraflar› 

bir arkeolog gibi numaraland›rmas›n› 

örnek gösterdi. 

Muhammed Hamidullah’›n 20. 

yüzy›l›n ikinci yar›s›ndaki Türk ilim 

adamlar›nda derin bir etki b›rakt›¤› 

müflahade edilmekte. Prof. Dr. fierafettin 

Gölcük’e göre Hamidullah’›n 

60’l› y›llarda Türkiye’deki Müslümanlara 

en büyük yard›m› "‹slam’›n s›rf ilmihal 

bilgisi olmad›¤›n›", – Prof. Dr. 

A¤›rakça’n›n da dedi¤i gibi – ‹slam’›n 

kendine has kaynaklar› ve aktüel 

problemlere çözüm metodlar›yla bafll› 

bafl›na bir sistem oldu¤unu göstermifl 

olmas›d›r. A¤›rakça -ayr›ca Prof. 

Dr. Benaissa – Muhammed Hamidullah’›n 

‹slam anlay›fl›n›n bir tezahürü 

olarak modern kavramlar kullanmad›¤›na 

dikkat çekerken, Prof. Dr. ‹smail 

Kara’ya göre 60’l› y›llarda Hamidullah’a 

yöneltilen elefltirilerin ana sebebi 

halk›n ve Hamidullah’›n ‹slam ve 

peygamber tasavvurlar› idi. 

Prof. Dr. Beflir Eryarsoy, merhumun 

Türkleri ümmetin bir parças› 

olduklar› konusunda bilinçlendirmesini 

övdü. Bu ve buna benzer sebeplerden 

dolay› Prof. Dr. Hayrettin 

Karaman 1 Türkiyedeki f›k›h›n tarihini 

Hamidullah öncesi ve sonras› 

diye ikiye ay›rarak de¤erlendirdi. 

Prof. Dr. Muhammed Hamidullah’›n 

‹slam ilimlerine katk›lar› daha 

çok ‹slam hukuku alan›ndad›r. Orjinal 

tespitleri aras›nda, birçok kat›l›mc›n›n 

de¤indi¤i, Rasulullah taraf›ndan 

kurulan Medine site devletinin temelini 

teflkil eden ve Yahudi, Hristiyan ve 

Müslümanlar›n bir arada yaflamas›n› 

sa¤layan tarihin ilk anayasas›, Medine 

vesikas› baflta gelmektedir. Hamidullah 

ayr›ca ilk nüfus say›m›n›n Rasulullah 

taraf›ndan yapt›r›ld›¤›n› kan›tlam›flt›r. 

Uluslararas› hukukun 

Müslümanlar taraf›ndan kanunlaflt›r›ld›¤› 

ve ‘niyet’ kavram›na yine Müslümanlar 

taraf›ndan hukukta yer verildi¤ini 

Hamidullah tespit etmifltir. 

Prof. Dr. Hayrettin Karaman’a göre 

Muhammed Hamidullah de¤iflik 

mezheplerin var olmas›n›n hikmetini 

Rasulullah’›n her sünnetinin uygulanmas›n›n 

sa¤lanmas›nda gördü¤ü için 

çal›flmalar›nda bütün 

mezhepleri mütala 

ederdi. Dikkat çeken di- 

¤er bir görüflü ise Rasulullah’›n 

efllerine 

"Mü’münlerin anneleri" 

olarak bak›ld›¤›ndan 

dolay› müslümanlar›n 

ana dili arapça oldu¤u 

fikridir. 

Ancak yaln›zca hukuk 

alan›nda de¤il, ayr›ca 

Kuran ilimlerine, 

örne¤in dünyada bulabildi¤i 

tüm Kuran 

meallerini tespit ederek 

ve liste halinde 

kendi mealinin önüne 

ekleyerek büyük katk›larda 

bulunmufltur 

Hamidullah. Hamidullah'›n, 

orij›nali Frans›zca 

olan ve günümüzde 

birçok dile tercüme 

edilmifl bulunan meali ‘Le Saint 

Coran’dan özellikle bahsedilmeli. 

Yine Hamidullah’›n çok tan›nm›fl 

ve 1963’de Frans›zca olarak bas›lan 

"Initiation à l’Islam" (‹slama girifl) 

kitab› birçok dile çevirili¤i gibi "Der 

Islam – Geschichte, Religion, Kultur" 

ad›yla Almanca’ya tercüme 

edilmifltir. 

Dr. Ali Bulaç taraf›ndan sunulan 

Hamidullah’›n tasavvuf anlay›fl› özel 

bir ilgiye lay›kt›r. Hamidullah’a göre 

tasavvuf insan› temebelli¤e ve hayattan 

geri çekilme¤e sevketmemeli, Allah 

r›zas› için yap›ld›¤› söylense dahi 

insanlardan ve toplumdan uzak bir 

hayata sürüklememelidir. Bu, Mescid-i 

Nebevi’nin bir bölümünde basit 

bir hayat sürdüren, gündüzleri dinlerini 

ö¤renen ve ö¤reten ve geceleri 

Allah› anmakla geçiren Ashab-› Suffan›n 

anlay›fl›na da terstir. Hamidullah 

tasavvufun varl›¤›n› reddetmedi¤i 

gibi özünde kiflisel bir eylem görmektedir. 

Bunu sahabelerden zühd içinde 

yaflamaya daha meyilli olanlar bulundu¤u 

gibi zenginler de oldu¤u halde 

hiçbirisi bu meyillerine mutlak bir öncelik 

vermedi¤i örne¤iyle aç›klar. Dolay›s›yla 

Hamidullah’a göre tasavvuf 

ancak Rasulullah’›n koydu¤u ‹slam’›n 

Sempozyum ‹stanbul’da yap›ld› 

kültür 

çerçevesi dahilinde anlam kazanabilir 

ve kabul görebilir. 

Dr. Ahmet Bakcan’a göre Prof. 

Dr. Muhammed Hamidullah – temel 

anlay›fl›na göre – dinleraras› 

diyaog çal›flmalar›nda da ve özellikle 

Hristiyanlarla olan görüflmelerde 

aktif idi. Bu çal›flmalar› hofl bir flekilde 

ve dinlerin ortak noktalar›n› 

vurgulayarak yap›lmas›na özen 

gösterirdi. 

fiüphesiz Muhammed Hamidullah 

ancak vefat›ndan sonra k›ymetinin 

fark›na var›lan âlimlerdendir. 

Eserlerinden kendisine lay›k bir flekilde 

istifade ederek flu hadisin müjdesine 

nail olmas›n› temenni ederiz: "Kim 

bir ilim ö¤renmek için bir yola ç›karsa 

Allah onu cennete giden yollardan 

birine dahil etmifl demektir. Melekler, 

ilim talibinden memnun olarak kanatlar›n› 

(üzerlerine) koyarlar. Semavat 

ve yerde olanlar ve hatta denizdeki 

bal›klar âlim için isti¤far ederler. […] 

Âlimler peygamberlerin vârisleridir 

[…]." 2 

1 Kendisi sempoyzumda bulunamad›¤› 

için tebli¤i baflkas› taraf›ndan sunulmufltur. 

2 Ebu Davud, ‹lm 1, (3641) 



Arakan Müslümanlar› 

Burma (Myanmar) Güney Asya’da 

Hindistan’›n do¤usunda 

yer alan, 2002 y›l› tahminine 

göre 42 milyon nüfuslu ve nüfusun 

ço¤unlu¤unu Budistlerin oluflturdu¤u 

bir ülke. 1962 y›l›ndan beri 

askeri bir cunta taraf›ndan yönetilen 

Burma’da, 4 milyon civar›nda 

Müslüman yafl›yor ve ülke nüfusunun 

% 9’unu oluflturan Müslümanlar›n 

ço¤unlu¤u Arakan bölgesinde 

yafl›yor. Arakan bölgesi ülkenin bat›s›nda 

Hindistan ve Bangladefl s›n›r›nda 

bulunuyor. Askeri cunta taraf›ndan 

yönetilmekte olan ülkede 

daha çok Arakan bölgesinde yaflayan 

Müslümanlar, parçalanm›fl haldeler. 

Yüz binlercesi, komflu ülkelerde 

mülteci olarak yaflamaya çal›fl›rken 

Arakan’da kalanlar, ya açl›k 

ve sefaletle bo¤ufluyor ya da Burma 

yönetiminin bask›lar›na maruz kal›yorlar. 

II. Dünya Savafl› sonras›nda imzalanan 

Pinlong Anlaflmas›?na göre 

kurulan çok uluslu Burma Devleti?nin 

bir parças› olarak kabul edilen 

Arakan, yaklafl›k 1 milyon nüfuslu 

Budist Rakhin ve yine yaklafl›k 

4 milyon nüfuslu Müslüman Rohingyal›lardan 

olufluyor. Rohingyal› 

kimli¤i çeflitli zamanlarda bölgeye 

gelen Arap, Acem, Türk, Kuzey Afrikal›, 

Mo¤ol, Patan ve Bangel 

Müslüman gruplar›n›n kar›fl›mlar›ndan 

oluflan ilginç bir etnik grubu 

temsil ediyor. 

Arakan’a ‹slam dini, ilk kez 

Arap tüccarlar arac›l›¤›yla girmifl 

ve 1430 y›l›nda bölgede bir ‹slam 

devletinin kurulmas›yla sonuçlanm›fl. 

Bu devlet 350 y›l varl›¤›n› korumufl 

ve sonras›nda Budistler 

Arakan’› iflgal ederek ‹slam devleti- 

26 


Akyab Camii 

ni ortadan kald›rm›fllar. 1783 y›l›nda 

Müslümanlar›n siyasi iktidar› 

kaybetmelerinden hemen sonra 

Burmal› Budistler, Müslümanlar› 

ezmeye, hatta fiziksel olarak imha 

etmeye yönelik bir politika uygulamaya 

bafllam›fllar. 19. yüzy›l sonlar›nda 

da ülke ‹ngilizler taraf›ndan 

Bangladefl 

Baflkent Akyab (Sittweh) 

ARAKAN (Rohingya) 

Arakan’›n haritadaki yeri 

Hindistan 

Yusuf Z‹YA •yza301@hotmail.com 

sömürgelefltirilerek Hindistan’a 

ba¤lanm›fl. Ülkenin yak›n tarihine 

bakt›¤›m›zda, 1937?de Burma ve 

Arakan’›n ‹ngilizlerin yönetimindeki 

Hindistan’dan ayr›ld›¤›n›, fakat 

Arakan’›n Burma’ya dâhil edildi¤ini 

görüyoruz. 20. yüzy›lda ülkede 

Müslüman karfl›t› kampanya son 

BURMA 

MIYANMAR 

Tayland

Arakanl› mülteciler 

derece h›z kazanm›fl. 1938?de, 

Müslümanlar aleyhindeki ilk ayaklanma 

Rangoon’da, orta ve afla¤› 

Burma’da meydana gelmifl ve bunun 

sonucunda binlerce Müslüman 

öldürülerek 500 binden fazla insan 

bölgeyi terk etmek zorunda b›rak›lm›fl. 

1942’ye gelindi¤inde ise bu kez 

1939’da Burma’y› iflgale bafllayan 

faflist Japon yönetimi Arakan’a 

ulaflm›fl ve bu dönemde bafllayan 

Japon-‹ngiliz mücadelesi s›ras›nda 

Arakan’da Müslümanlara yönelik 

Budist anarfli ayn› flekilde devam 

etmifl. 28 Mart 1942 bu anarflinin 

doruk noktaya ulaflt›¤› katliam›n 

bafllang›c› olmufl. 28 Martta binlerce 

Rohingyal› Müslüman katledilmekten 

kurtulamam›fl. O günü takip 

eden günlerde de farkl› flehirlerinde 

benzer sald›r›lar yaflanm›fl ve 

birkaç gün içinde 40 bin insan iflkencelerle 

katledilmifl. 1942 y›l› ve 

devam›nda yaflanan bu katliamlar, 

o günleri yaflam›fl olan Rohingyal›lar›n 

haf›zalar›ndan silinmeyen 

korkunç bir olay olarak kalm›fl. 

Burma’n›n ‹ngilizlere karfl› bir 

ba¤›ms›zl›k savafl› bafllatarak, 4 

Ocak 1948’de ‹ngilizlerin çekilmesiyle 

ba¤›ms›zl›¤›n› kazanmas›, 

Arakan’da yaflayanlar aras›nda 

farkl› tepkilere neden olmufltu. Ancak 

ço¤unlu¤u oluflturan Müslüman 

karfl›t› Budistler, ezeli rakipleri 

olan Müslümanlar karfl›s›nda 

güçlendiklerini düflündükleri için 

mutluydular, çünkü ‹ngilizler döneminde 

yapamad›klar›n› flimdi yapma 

f›rsat›n› ele geçirmifllerdi. Ayr›ca 

Müslümanlara karfl› mücadeleleri 

Budizm’in bir zaferi olacakt›. Daha 

sonra Burma Ordusu Baflkumandan› 

olan General Ne Vin, 2 

Mart 1962’de kans›z bir darbe ile 

yönetime el koydu. Anayasay› feshedip, 

parlamentoyu da¤›tt› ve 

Burma Sosyalist Program Partisi 

(BSPP) isminde yeni bir partinin 

kuruldu¤unu bildirdi. Bu parti Arakan’›n 

tamam›na yay›ld› ve faaliyetlerine 

bafllad›. Arakan’da sadece 


Arakanl› Budistler (Rakhinler) bu 

yeni parti içerisine dâhil edildi. Yönetimi 

eline alan bu devrim partisi 

ile birlikte Arakan’a vadedilen devlet 

olma hakk› tekrar belirsizli¤e sürüklendi. 

Haz›rlanan “Burma Sosyalist 

Parti Program›”nda, Müslümanlar›n 

dinlerinden uzaklaflt›r›lmas› 

hedefleniyordu. Ne Vin, çok 

geçmeden hâkimiyeti eline alm›fl ve 

gözünü uzun zamand›r kendisini 

rahats›z eden Rohingyalara dikmifl, 

devletin tüm imkânlar›n› Müslümanlar› 

yok etmek için seferber etmiflti. 

Arakan bölgesi yetkililerine, 

bölgedeki Müslümanlar›n hareketlerini 

s›n›rlayacak baz› bildiriler 

gönderildi. Devlet kontrolündeki 

medya Rohingya Müslümanlar›na 

karfl› yay›nlara bafllad› ve onlar› yabanc›lar 

olarak göstermeye çal›flt›. 

Müslümanlar tüm siyasi haklar›ndan 

mahrum edildi. ‹slami e¤itim 

kurumlar›, camiler ve benzeri 

dini merkezler kapat›ld›. Mescitler 

e¤lence merkezlerine ya da Budist 



tap›naklar›na çevrildi. ‹badetler yasakland›. 

Bu bask›lar nedeniyle 

Müslümanlar›n bir bölümü ülkeyi 

terk etmek zorunda kald›lar. Ancak 

göçlere ra¤men Arakan bölgesinde 

Müslümanlar ço¤unlu¤u oluflturmaktayd›. 

Bunun üzerine General 

Ne Vin rejimi bask›lar› daha da art›rarak 

keyfi tutuklamalara ve iflkence 

uygulamalar›na a¤›rl›k verdi. 

Bir milyondan fazla Müslüman 

Burma’y› terk etmek zorunda kald›. 

Burma hükümeti, ülkedeki vahfletin 

gizli kalmas› için y›llar boyunca ülkeye 

yabanc› gazeteci ve hatta turist 

bile kabul etmedi. 

Askeri idare devam ettikçe 

BSPP daha da kuvvetlendi ve Müslümanlar 

servetlerini kaybederken, 

birçok fakir Arakanl› Budist birdenbire 

zengin oldu. Burma’da 

farkl› etnik gruplara mensup insanlar›n 

tamam›, bu dönemde açl›k ve 

sefaletle yüz yüze geldi. BSPP iktidar›ndan 

istifade eden tek grup 

Arakanl› Budistler idi. BSPP’nin 

bütün kontrolü onlar›n elindeydi; 

Müslümanlar›n bu yönetime kat›lmalar›na 

kati surette izin verilmedi. 

Bu arada, askeri rejimin Müslümanlara 

yönelik insan haklar›n› hiçe 

sayan uygulamalar› azalmaks›z›n 

devam etti. Önemli Müslüman flahsiyetlerin 

gecenin bir yar›s›nda ordu 

mensuplar›nca sorgusuz sualsiz 

tutuklanmas›, kendilerine çeflitli flekillerde 

iflkence edildikten sonra 

serbest b›rak›lmalar› art›k her gün 

rastlanan olaylar haline geldi. Yetkili 

merciler, Müslümanlara karfl› 

hukuk gözetmemeleri konusunda 

teflvik edildiler. 

Askeri rejim göreve geldi¤i ilk 

günden beri “Göçmen Soruflturma 

Operasyonu” isminde ac›mas›z bir 

operasyon bafllatm›flt›. Fiziksel iflkencenin 

yan› s›ra, kad›nlara sark›nt›l›k 

yapmak, tehditle para çalmak 

normal hale gelmiflti. Ayr›ca 

birçok masum insan yasal olmayan 

göçmen statüsüne sokularak hapsedilmiflti. 

Bu dönemde Müslümanlar›n 

ibadetleri alay konusu yap›lm›flt›. 

Tarihi Jame Camii’ne ait vak›f top- 

28 


Mültecilik statüleri bile tan›nm›yor... 

raklar›na devlet taraf›ndan el konmufl 

ve bu topraklara domuzlar›n 

beslendi¤i ah›rlar yap›lm›fl, Cami 

kap›s›n›n tam girifl k›sm›na büyük 

bir çöp kutusu yerlefltirilmiflti. Dindar 

insanlar afla¤›lanm›fl, dövülmüfl, 

sakallar› yolunmufl ve takkeleri 

parçalanm›flt›. Domuzlar caminin 

içine kadar sokulmufl, türbeler y›k›lm›fl, 

tuvaletlere ve otobüs duraklar›na 

dönüfltürülmüfltü. Camilerin 

y›k›m›, medreselerin ve kutsal yazmalar›n 

kirletilmesi çok yayg›nlaflm›flt›. 

Askerler kutsal yerlere ayakkab›lar› 

ile girerek içki alemleri 

yapm›fllard›. 

90’l› y›llardan sonra günümüze 

do¤ru gelindi¤inde de Arakanl› 

Müslümanlar›n sorunlar›na çözüm 

bulunamam›fl, aksine bölge Müslümanlar›n›n 

yaflam koflullar› daha da 

zorlaflm›flt›r. Burma askeri yönetiminin 

Müslümanlar üzerindeki bask›s›n›n 

artmas›n›n yan› s›ra yönetim, 

Arakanl› Budistleri (Rakhinler) 

her f›rsatta Müslümanlara karfl› 

k›flk›rtm›flt›r. Burma askeri yönetimi, 

Arakan’›n Müslüman nüfusunu 

ortadan kald›rmak için Müslümanlara 

sistematik bask› uygulamaktad›r. 

Burma askeri yönetiminin Arakanl› 

Müslümanlara uygulad›¤› 

bask›lar›n bafl›nda, Müslümanlar›n 

yerlerinden edilerek mallar›na el 

konmas› ve yerlerine Budistlerin 

yerlefltirilerek model köylerin oluflturulmas› 

gelmektedir. Müslüman 

nüfusu azaltmak için, yeniden yerlefltirilmek 

üzere Arakan’›n di¤er 

bölgelerinden, Burma’n›n merkezinden, 

hatta Bangladefl’ten Budistler, 

Müslümanlar›n yaflad›¤› bölge 

olan Kuzey Arakan’a yerleflmeye 

teflvik edilmektedirler. 

Müslümanlar›n yaflad›klar› bölgelere 

Budistleri yerlefltirmekteki 

amaç, Arakanl›lar› Burma içerisinde 

özerklik talep edemeyecek kadar 

küçük bir az›nl›k haline getirmek, 

Arakan’daki ‹slami miras›n tamamen 

yok edilmesi ve bölgenin Budistlefltirilmesidir. 

Askeri yönetim 

sadece Arakan’›n demografik yap›s›n› 

de¤ifltirmek ve Müslümanlar› 

sömürmekle kalmamakta, ayn› zamanda 

yeni yerlefltirilen Budistleri 

silahland›rarak çevre köylerdeki 

Müslümanlara sald›rmaya teflvik 

etmektedir. Bu nedenle, son y›llarda 

Budistlerle Müslümanlar aras›ndaki 

fliddet olaylar›nda art›fl görülmektedir. 

2001 y›l›nda meydana gelen 

olaylar, Arakanl› Müslümanlarla 

Budistler aras›ndaki gerilimi t›rmand›rm›flt›r. 

Önce Afganistan’da 

binlerce y›ll›k Buda heykellerinin 

y›k›lmas›, ard›ndan 11 Eylül olaylar› 

ve Burma yönetiminin ülkede ya-

Akyab’da bal›kc› liman›... 

flayan Müslümanlar›n El-Kaide Örgütü 

ile iliflkilerinin olabilece¤i yönündeki 

imalar› gerginli¤i artt›rm›flt›r. 

Arakan’da meydana gelen 

fliddet olaylar›yla ilgili haberler hemen 

bast›r›larak bu yöndeki haberlerin 

d›fl dünyaya yay›lmas› engellenmifltir. 

Burma yönetimi, Müslümanlar›n 

dini faaliyetlerini gerçeklefltirmelerine 

ve ülke içinde ve d›flar›ya 

seyahatlerine k›s›tlamalar 

getirmifltir. Müslümanlar›n evlerini 

ve camilerini tahrip edenler cezaland›r›lmam›flt›r. 

Öte yandan Burma yönetimi, 

Müslüman nüfusu azaltma politikas›n›n 

önemli bir parças› olarak, 

Müslümanlar›n evlenmelerini dahi 

ciddi anlamda engellenmekte, evlilik 

izni alabilmek için yerine getirilmesi 

gereken çok fazla prosedürler 

Müslümanlar›n evlenmesini neredeyse 

imkâns›z hale getirmektedir. 

Burma cuntas›n›n 2005 y›l›nda 

getirdi¤i yeni bir k›s›tlama ise, Arakanl› 

Müslümanlar›n kurban bayram› 

kutlamalar›na yöneliktir. Hükümet, 

camiler d›fl›nda bayram kutlamas› 

yap›lmas›n› yasaklam›fl, Arakan’›n 

kuzeyinde yaflayan Müslümanlar›n 

kestikleri kurbanlardan 

vergi dahi alm›flt›r. Buna karfl›n 

Arakan içinde organizasyon iflleri 

yasak oldu¤u için Kurban bayram› 

zaman› yap›lan kampanyalarda, 

IGMG ve IHH baflta olmak üzere 

yard›m kurulufllar›n›n tüm kurban 

kesimleri cami ve medreselerde yap›lmaktad›r. 

Bu bölge, Müslümanlar›n 

içerisinde bulundu¤u kötü durum 

nedeniyle en çok kurban kesilen 

bölgelerden biridir. 

Burma askeri yönetiminin bask›lar› 

nedeniyle bugün yüz binlerce 

Arakanl› Müslüman, Burma s›n›rlar› 

d›fl›nda mülteci olarak bulunmaktad›r. 

Mültecilik statüsü tan›nan ya 

da tan›nmayan 200 bin Arakanl› 

Müslüman Pakistan’da, 500 bin kadar› 

Suudi Arabistan’da yaflamaktad›r. 

Malezya’da da 10 bin Arakanl› 

Müslüman bulunmaktad›r. En çok 

Arakanl› mültecinin bulundu¤u ülke, 

BMMYK’n›n da (Birleflmifl Milletler 

Mülteciler Yüksek Komiserli- 

¤i) faaliyet gösterdi¤i Bangladefl’tir. 

Yaklafl›k 300 bin Arakanl› Müslüman, 

1991–92 y›llar›nda yönetimin 

bask›c› politikalar› nedeniyle, küçük 

yüz ölçümüne ra¤men kalabal›k nüfusu 

ve fakirli¤i ile bilinen Bangladefl’e 

göç etmifltir. O y›llardan beri 

binlerce Arakanl›, yaflad›klar› yerdeki 

bask› nedeniyle Bangladefl’e 

kaçmaya devam etmektedir. Arakanl›lar 

kamplara kabul edilmediklerinden, 

yasa d›fl› ekonomik göçmenler 

olarak görülmektedirler. Bu 

insanlar kimseden yard›m alamamakta, 

korunmas›z halde ve çok zor 

toplum 

koflullar alt›nda Bangladefl-Burma 

s›n›r bölgelerinde yaflamaktad›rlar. 

Vatandafll›k haklar› hem Burma askeri 

yönetimi, hem de Bangladefl taraf›ndan 

reddedilmektedir. Bangladefl’teki 

yasal ve statüleri kabul 

edilmedi¤i için yasa d›fl› denilen 

kamplarda yaflam koflullar› son derece 

a¤›rd›r. BM MYK’n›n gözetimindeki 

iki kamp, kurumdan yetersiz 

de olsa destek almakla birlikte 

kamplardaki sefalet sürmektedir. 

Lakin son dönemlerde 1.000 kiflinin 

Bangladefl’e geri dönmesi, Burma’daki 

koflullar›n vahametini gözler 

önüne sermektedir. Yasa d›fl› 

kamplardaki durum çok daha a¤›rd›r. 

2003–2004 y›llar› aras›nda, Cox 

Bazar bölgesinde bulunan kay›t d›fl› 

bir mülteci kamp›nda, 0–12 yafl aras› 

7.000 mülteci çocuktan 1,200’ü, 

çeflitli salg›n hastal›klar ve sa¤l›ks›z 

koflullar nedeniyle hayat›n› kaybetmifltir. 

Kamplarda temiz içme suyu 

dahi bulunamamaktad›r. 

Bu koflullar alt›nda, Arakanl› 

Müslümanlar›n sorunlar›n›n çözüm 

yolu, Burma’daki di¤er etnik gruplar›n 

ve Burma muhalefetinin sorunlar›n›n 

da çözülmesinden geçmektedir. 

Bu ise ancak Burma’daki 

bask›c› yönetimin son bulmas› ve 

ülke içerisindeki etnik gruplara 

bask›dan uzak, hür bir ortam›n sa¤lanmas› 

ile mümkündür. Aksi takdirde, 

baflta Bangladefl olmak üzere 

çeflitli ülkelerde bulunan Arakanl› 

mültecilerin ve Arakan’da var olma 

mücadelesi veren Müslümanlar›n 

temel haklar›na yönelik tehdit sürecektir. 

Müslümanlar›n kendi köylerinden 

zorla ç›kart›larak yerlerine 

Budistlerin yerlefltirilmeleri ve bu 

süreçlerde Müslümanlar›n zorla çal›flt›r›lmalar› 

gibi uygulamalara son 

verilmelidir. Bu ise Burma’daki yönetimin 

zihniyetinin de¤iflmesi, dolay›s›yla 

askeri yönetimin sona ermesine 

ba¤l›d›r. Burma cuntas›n›n 

yerine özgürlükçü bir yönetimin 

gelmesi Arakan’da yaflayan ve baflta 

Bangladefl olmak üzere çeflitli ülkelerde 

mülteci ya da sözde yasa d›fl› 

göçmen olarak bulunan Müslümanlar› 

rahatlatacakt›r. � 


gesellschaft 

Das Jahr 2006: 

Eine Belastungsprobe für die muslimische Minderheit 

Rund 7,4 Millionen Migranten leben 

derzeit in der Bundesrepublik 

Deutschland. Das sind knapp neun 

Prozent der Gesamtbevölkerung. 

Knapp die Hälfte lebt seit mindestens 

acht Jahren in Deutschland. 20 Prozent 

sind zwischen 15 und 25 Jahren 

hier ansässig; ein weiteres Fünftel lebt 

bereits 25 Jahre und länger in der 

Bundesrepublik. Viele Politiker haben 

diese faktisch vollzogene Einwanderung 

und die damit verbundene „neue“ 

Situation wie bekannt viel zu lange 

tabuisiert; vielleicht ein Ausfluss der 

weit verbreiteten und historisch feststellbaren 

Überfremdungsängste (Oltmer, 

Migration und Politik in der 

Weimarer Republik). Allerdings wird 

ein hieraus resultierendes und zumeist 

latentes Misstrauen gegenüber 

„Fremden“ leider instrumentalisiert 

und politisch bis demagogisch ausgebeutet 

- so ungefähr lautet das einvernehmliche 

Ergebnis der Jahresrückblicke 

zur Migrationsdebatte. 

Aus den Forschungsergebnissen 

lässt sich grundlegend feststellen, 

dass Muslime in Deutschland noch 

immer als Fremde angesehen werden. 

Daran ändert auch die Tatsache 

nichts, dass Muslime vermehrt die 

deutsche Staatsbürgerschaft annehmen, 

sich dem Wohl dieser Gesellschaft 

verpflichtet fühlen und sich nur 

in seltenen Fällen ein Leben in ihren 

Ursprungsländern vorstellen können. 

Sie werden laut der Ergebnisse der 

Allensbacher Studie 2006 vielmehr 

mit negativen Eigenschaften assoziiert, 

mit der Folgerung, dass selbst 

ihre Religionsausübung, eine schrankenlose 

Grundrechtsgewährung, eingeschränkt 

werden solle. Diese Tendenz 

in der Gesellschaft ruft bei den 

Minderheiten Ängste hervor. „Das 

Ausmaß an Fremdenfeindlichkeit mit 

deutlicher Zustimmung dazu, dass es zu 

30 


viele Ausländer im Lande gebe und sie 

nach Hause geschickt werden sollten“, 

droht den „nichtdeutschen“ Bürgern 

ihre Identität mit dem Staat, dessen 

Staatsbürgerschaft sie tragen, abhanden 

zu kommen. Demgegenüber nehme 

aber auch die Integrationsbereitschaft 

der Mehrheit gegenüber Minderheiten 

und insbesondere gegenüber 

Muslimen ab. Geradeso beschreibt 

Wilhelm Heitmeyer in seinem 

Forschungsprojekt die „Deutschen 

Zustände“. Unter diesen vorherrschenden 

Bedingungen der sozialen Desintegration 

könnten schon tagespolitische 

Diskurse, wie solche zur Arbeitsplatzlage, 

„menschenfeindliche Züge“ 

annehmen, resümiert Heitmeyer. 

Eine kürzlich veröffentlichte Studie 

der Europäischen Beobachtungsstelle 

für Rassismus und Fremdenfeindlichkeit 

(EUMC) bestätigt ihn; „Muslime 

sind in fast allen Lebensbereichen 

Diskriminierungen ausgesetzt“. Der 

Migrationsreport 2006 zeigt ferner, 

dass selbst der Staat im Bezug auf die 

Muslime eine Integrationspolitik verfolgt, 

die einer an Terrorismusbekämpfung 

und internationaler 

Sicherheitspolitik ausgerichteten 

Perspektive des Verdachts fraglos 

untergeordnet wird. Dieser andauernde 

Generalverdacht 

erschwere Muslimen das Leben in 

Deutschland. Diese „beklemmende 

Entwicklung“ sowie der Umgang des 

Verfassungsschutzes, der Ausländerbehörden 

und der Polizei mit 

muslimischen Gemeinden führe 

nicht unlängst dazu, dass sich 

Gläubige diskriminiert fühlten und 

sich zunehmend zurückziehen. Für 

einen Staat, in dem schätzungsweise 

3,5 Millionen Muslime leben, die 

zunehmend ausgeschlossen werden, 

aber den deutschen Pass 

haben, ist dieser Prozess der Isolie- 

Bekir ALTAfi • baltas@igmg.de 

rung, den es doch zu unterbinden 

galt, aus integrationspolitischer 

Perspektive geradezu alarmierend. 

Diese Angst vor dem „Unbekannten“, 

die Furcht vor dem eigenen 

Fremdwerden und dem Identitätsverlust 

sowie das Gefühl von Fremdheit 

in Einstellung und Verhalten als Erfahrung 

durch und mit der jeweils 

„anderen“ Gesellschaftsgruppe, die 

oft als Ursache für die dargestellten 

Zustände genannte werden (Winkler, 

Aus Politik und Zeitgeschehen, 

48/94,S. 3 ff.), wird meist nicht offen 

ausgesprochen, und scheint doch u.a 

ausschlaggebender Grund für das 

Scheitern der Integrationsbemühungen 

zu sein. Symbolische Verlautbarungen 

und Konferenzen haben bisher 

weder zur Erhöhung der Kompetenz 

der Menschen, mit diesen Ängsten 

und Konflikten umzugehen beigetragen, 

- erst durch Aktionen wie 

die „verdachtsunabhängigen Kontrollen 

und Razzien in Räumen muslimischer 

Gemeinden“ entstehen solche Ängste 

- noch grundlegende Fragen, 

wie u.a. die rechtliche Integration 

des Islams in die deutsche Gesellschaft 

geklärt. „Wenn es um konkrete 

Antworten geht, stellt sich heraus, 

dass eine Politik der Integration oftmals 

weniger kann, als sie unter öffentlichem 

Erklärungsdruck in Anspruch 

nimmt“. Für die Förderung der 

Integrationsbereitschaft bedarf es 

vielmehr, neben der immer neu zu 

stellenden Frage nach dem demokratischen 

Selbstverständnis und 

nach der Akzeptanz der pluralen 

Verfasstheit unserer Gesellschaft, 

an Entwicklung von Strategien zum 

Abbau von Ängsten und damit einhergehend 

die Bekämpfung insbesondere 

vom islamophoben Rassismus 

sowie zur Überwindung von 

Diskriminierungen. �

Ist Schirk Vielgötterei? 

„Wer bezeugt, dass es keine Gottheit 

außer Allah gibt und in diesem 

Glauben stirbt, wird ins Paradies eintreten.“ 

– „Auch wenn dieser Ehebruch 

oder Diebstahl begangen hat?“ – „Ja, 

auch wenn dieser Ehebruch oder 

Diebstahl begangen hat.“ 1 

Wer diesen Ausspruch des Gesandten 

Gottes wörtlich nimmt, versteht 

unter Schirk Vielgötterei und unter einem 

Muschrik denjenigen, der – neben 

Gott – andere Götter in Form von Götzen 

anbetet. Dabei wird stets auf die Allmacht 

Gottes beziehungsweise die 

Schwäche und Nutzlosigkeit der Götzen 

verwiesen. Im gleichen Atemzug wird 

auch erwähnt, dass diese Götzen nicht 

einmal eine Fliege, die sich auf sie niedergelassen 

hat, verscheuchen können, 

geschweige denn einem Menschen Gutes 

oder Schlechtes zuzufügen. Auch 

wird stets über unverständliche Praktiken 

arabischer Muschriks berichtet, die 

die aus Süßspeisen hergestellten Götzenfiguren 

aufaßen oder ihr letztes bisschen 

Nahrung ihren Götzen opferten. 

Hierzu sei eine Überlieferung 

erwähnt, die Umar, dem dritten Kalifen 

der Muslime, zugeschrieben wird: 

„…Zur Zeit der Dschâhilijja hatten wir Götzen 

im Haus. Bevor wir uns auf eine Reise 

begaben, fertigten wir ein Abbild dieser 

Götzen aus Mehl oder Halwa 2 und beteten 

diese während der Reise an. Wenn die 

Reise länger dauerte und wir Hunger bekamen, 

aßen wir die Götzen, die wir vor 

kurzem noch angebetet hatten…“ 

Jeder kennt solche Überlieferungen 

aus der Zeit vor dem Islam, der Dschâhilijja, 

und jedes gläubig erzogene Kind 

wird auf die Frage, warum man keine 

Götzen anbeten soll, antworten, dass 

es nur einen Gott gibt und nur dieser es 

wert ist angebetet zu werden. Es wird 

auch von der Nutzlosigkeit anderer 

Götter anzubeten berichten und vielleicht 

sogar die logische Konsequenz 

erläutern, die sich aus der Existenz 

mehrerer Götter – nämlich Rivalitäten 

zwischen diesen – ziehen lässt. Diese 

Ausführungen von einem Kind zu hö- 

ren ist sehr erfreulich, jedoch geht das 

Wissen über diesen zentralen (negativen) 

Begriff des Islam, der konträr zum 

Tawhîd 3 steht, bei vielen Muslimen 

nicht über das Erwähnte hinaus. 

Wenn man aber den einleitenden 

Ausspruch des Gesandten Gottes liest, 

ist man gezwungen zu fragen, was 

wirklich beabsichtigt wird: denn die Belehrung, 

dass man keine Götzen anbeten 

soll, ist nicht zufriedenstellend. Dass 

sogar jemand, der Ehebruch begangen 

hat, ins Paradies kommt, vorausgesetzt, 

er hat den Tawhîd gelebt und sich von 

Vielgötterei ferngehalten, verstärkt diese 

Unzufriedenheit umsomehr. 

Das zentrale Problem bei diesem 

Sachverhalt liegt darin, vielzusehr dem 

buchstablichen Sinn der Überlieferungen 

verhaftet zu bleiben und diese 

wortwörtlich zu verstehen. 

Indem man Gott sprachlich fast mit 

den Götzen auf die selbe Stufe stellt – 

denn nur so kann man von “beigesellen” 

oder “andere Götter neben Gott 

anbeten” sprechen – und damit die körperliche 

Anbetung versteht, richtet 

man den Blick nicht auf die Absicht 

dieser Überlieferungen, den Tawhîd, 

das Gegenteil von Schirk, sondern auf 

das/den “Beigestellte/n”. 

Viele Gelehrte haben versucht den 

Sinn von Schirk verständlich zu 

machen, indem sie aufgezeigt haben, 

dass mit Götzen nicht nur steinerne 

oder hölzerne Figuren, sondern jede 

Absicht, jeder Gedanke, jedes Wort 

und jede Handlung gemeint ist, die im 

Widerspruch zu Gottes Willen steht, 

seine Einzigkeit, Einheit und Allmacht 

– bewusst oder unbewusst – verneint, 

ja sogar seinen Platz einnimt. Dieser 

Ansatz könnte in der Formel “Woran 

der Mensch sein „Herz hängt“, das ist 

sein Gott“ 4 zusammengefasst werden, 

wie es Martin Luther ausdrückte. 

Im Koran wird von Schirk als Unrecht 

und einzige unverzeihliche Sünde 

gesprochen. So spricht Lukmân zu seinem 

Sohn: „O mein Sohn, setze Allah 

keine Götter zur Seite, denn Götzendienst 

ist wahrlich ein gewaltiges Unrecht.“ 5 In 

einem anderen Vers heißt es: „Wahrlich, 

Allah wird es nicht vergeben, dass 

Ihm Götter zur Seite gestellt werden. 

Doch Er vergibt das, was geringer ist als 

dies, wem Er will. Und wer Allah Götter 

zur Seite stellt, der hat wahrhaftig eine 

gewaltige Sünde begangen.“ 6 

Schirk ist also ein unverzeihliches 

Unrecht, in erster Linie gegenüber 

dem Schöpfer. Ein Muschrik vergisst 

beziehungsweise handelt, als ob er die 

Quelle aller Gaben vergessen hätte, 

womit er gleichzeitig seine Position als 

Geschöpf und die Position Gottes als 

Schöpfer und Erhalter verwässert. 

Zweitens ist Schirk eine Ungerechtigkeit 

gegenüber dem, der Gott beigestellt 

wird und von dem „Göttliches“ 

erwartet wird, obwohl er dies aufgrund 

seiner Natur nicht leisten kann. 

Bei dem somit beschriebenem 

Schirk handelt es sich aber immer um 

„Beisgestelltes”, dass an die „Stelle” – 

nicht neben! – Gottes gesetzt wird und 

seine „Aufgaben“ übernimmt. Die 

höchste – in unserer Zeit verbreiteste – 

Form des Schirk ist es, Gott diese „Aufgaben“ 

erst gar nicht zu geben. Man 

kann also sagen, dass alles, was Gott 

aus dem Leben des Menschen zu verbannen 

versucht als Schirk aufgefasst 

werden kann. 

Deshalb ist Schirk die größte Sünde. 

Man wird in unserem Europa keinen 

Menschen finden, der wirklich Götzen 

anbetet. Viele stellen dem Schöpfer andere 

profane „Gottheiten“ an die Seite. 

Aber in einer von religiösem Analphabetismus 

beherrschten Umwelt gibt die 

Mehrheit, obwohl sie – wie die arabischen 

Muschriks – an Gott glauben, diesem 

gar keinen “Platz auf der Welt”. � 

1 Ahmad b. Hanbal, Musnad 

2 Halwa ist eine Süßspeise, die hauptsächlich aus Mehl, 

Zucker und Milch besteht. 

3 Tawhîd ist die Lehre von der Einheit und Einzigkeit 

des Schöpfers, das existentielle Einheitsbekenntnis 

im Islam gemeint. 

4 vgl. Martin Luther, Großer Katechismus, in: 

Bekenntnisschriften der evangelisch-lutherischen 

Kirche, Göttingen 1930/1998, S. 560 

5 Sure Lukmân, Vers 13 

6 Sure Nisâ, Vers 48 

irschad 



irschad 

Die Hadsch 

„Und rufe die Menschen zur Pilgerfahrt. 

Lass sie zu dir kommen zu Fuß 

und auf allen möglichen flinken Reittieren, 

aus den fernsten Gegenden. 

(Hadsch, 27) Siehe, das erste für die 

Menschheit errichtete Haus war das in 

Bakka — gesegnet und eine Leitung für 

alle Welt.“ (Al-i Imran, 96) 

Diese Verse haben wir bestimmt 

schon tausend Mal im Original oder 

als Übersetzung gelesen. Doch ihre 

wahre Bedeutung spürt und erkennt 

man nur im Zentrum der Welt an dem 

Ort der Liebe. Plötzlich vergisst man 

alles weltliche und ist nur noch in einer 

Welt versunken, die nur auf einer 

emotionalen Ebene gespürt werden 

kann. Jetzt gibt es keine Richtungen 

mehr. Keinen Norden, keinen Süden, 

keinen Westen, keinen Osten. Nur 

noch der Punkt an dem sich alle Richtungen 

treffen: die Kâba, Bajtullah das 

heißt, ein Ort, den Allah teala für die 

Menschen bestimmt hat, der so alt ist 

wie die Menschheitsgeschichte und 

zugleich neu wie die Menschheit!!! 

Sie sehen, dass die Richtung, zu 

der sie sich für das Gebet irgendwo 

auf der Welt wenden, hier aufhört... 

Oder vielleicht beginnen alle Richtungen 

hier… Und hier ist die Kâba. Der 

Punkt, um den seit der Existenz der 

Erde und insbesondere seit der Zeit 

von Muhammed (saw) jeden Moment 

Menschen kreisen oder Menschen auf 

der ganzen Welt sich zu ihm wenden. 

Allah ist der Größte!!! 

Jeder Muslim muss ein Mal in seinem 

Leben die Kâba besuchen. Dieses 

Gebot gehört zu den fünf Pfeilern seiner 

Religion. Jeder wird sich zu dieser 

Stelle begeben und alle werden dort 

zusammentreffen. Nur an bestimmten 

Tagen des Jahres wir dies so sein, da 

die Hadsch nur in bestimmten Monaten 

verrichtet werden kann. 

Die Hadsch ist erforderlich, damit 

32 


der Mensch sich seiner Aufgabe als 

Diener Allahs bewusst wird. Unser 

Herr braucht unsere Dienerschaft 

nicht, wir benötigen es, Seine Diener 

zu sein. Die Hadsch ist ein Gottesdienst, 

bei dem man unter Millionen 

von Menschen verloren geht und 

doch allein ist. Man kann keinen Gottesdienst 

mit jemand anderem zusammen 

ausüben. Alles macht man selber 

und nur für sich, mit dem Bewusstsein 

Allah tealas Wohlwollen zu erlagen. 

Aus diesem Grund kann man die 

Worte des Gesandten Allahs „Wer eine 

anerkannte Hadsch vollzieht, kehrt 

wie ein Neugeborenes frei von Sünden 

zurück“ nur dort verstehen. Alles verleitet 

dich zu Allah und dazu, ihm zu 

dienen. Das Ihram lässt jemanden das 

Versprechen geben, fern von schlechten 

Taten zu bleiben und dies auch 

einzuhalten. Die Hadsch kann auch 

nur dann beginnen!!! Bevor man das 

Mikat-Gebiet betritt, ziehen die 

Männer ihre unkonfektionierte, nahtfreie 

und zweiteilige Kleidung an. Die 

Frauen dagegen tragen ihre normale 

Kleidung. So beginnt man, das weltliche 

hinter sich zu lassen. Davor reinigt 

man sich mit der Ganzkörperwaschung 

und einem zweiteiligen 

freiwilligen Gebet. Nun legt man sich 

Verbote auf. Wenn man die Verbote 

nicht einhält, schächtet man als Strafe 

im Namen Allahs für Arme ein Opfertier 

und verteilt Almosen. Die Verbote 

lauten folgendermaßen: Jeglicher 

Geschlechtsverkehr und Handlungen, 

ja selbst Gespräche, die dazu führen 

können. Das Beschimpfen und Beleidigen 

der Mitmenschen, deren Demütigung 

und Schädigung. Klatsch und 

Gerede sowie unnötige Streitigkeiten 

und Diskussionen. Das Abreißen von 

Grünpflanzen, das Töten ungefährlicher 

Lebewesen, das Jagen oder die 

Unterstützung anderer beim Jagen 

‹lhan B‹LGÜ • ibilgu@igmg.de 

sowie sich zu rasieren, zu parfümieren, 

das Abzupfen jeglicher 

Körperhaare und das Schneiden der 

Fingernägel sind verboten. Außerdem 

ist es Männern verboten konfektionierte, 

genähte Kleidung wie Hosen 

und Unterwäsche anzuziehen sowie 

Schuhwerk mit Absätzen und 

geschlossenem Vorderteil zu tragen. 

Auch das Tragen von Käppchen oder 

sonstige Kopfbedeckungen ist 

Männern nicht gestattet. Den Frauen 

ist es verboten, das Gesicht in der 

Gänze zu bedecken. 

Und demgemäß beginne ich auch 

die Hadsch. Als ich in Mekka ankomme, 

spreche ich wie unser Prophet 

(saw) folgendes Bittgebet: Oh Allah! 

Bereite mir dieses Gebiet als ein Heim 

und füge es, dass ich dort Halal-Gaben 

bekomme. Dieses heilige Gebiet gehört 

Dir. Dieses Gebiet ist Dein Gebiet. 

Sicherheit ist nur von Dir zu erwarten. 

Wir sind Deine Diener. Ich kam aus fernen 

Ländern zu Dir. Ich kam mit vielen 

Sünden und schlechten Taten. Ich fürchte 

mich vor Deiner Strafe und suche 

Zuflucht bei Dir. Somit bitte ich Dich: 

Heiße mich mit Deiner Vergebung willkommen 

und akzeptiere mich in dem 

Paradies Naima. 

Als ich anschließend die Kâba 

erblicke, sage ich: „Es gibt keinen anderen 

Besitzer der Kraft und des Vermögens 

als Allah, dem Herrlichen. Es gibt 

keinen Gott zum Anbeten, außer Allah. 

Es gibt nur Ihn. Es gibt niemanden seinesgleichen. 

Alles gehört Ihm, nur Ihm 

wird gedankt. Er erweckt zum Leben 

und Er nimmt das Leben. Er ist immer 

lebendig, und sein Sein hat kein Ende 

Alles Gute liegt in seiner Hand. Seine 

Kraft reicht für alles. Er ist das Ziel unseres 

Daseins. Oh Allah! Vermehre die Ehre, 

die Ehrbarkeit, die Herrlichkeit und 

Würde dieses heiligen Hauses. Oh unser 

Schöpfer! Vermehre die Ehre und den

Rang derjenigen, die dem heiligen Haus 

ihre Ehre erweisen und ihre Hochachtung 

zollen und derer, die auf dieselbe 

Weise dem heiligen Haus ihre Ehre erweisen 

und ihre Hochachtung zollen, 

während sie die Hadsch oder Umrah 

vollbringen. Vermehre ihre guten Taten.“ 

Danach spreche ich meine Absicht 

für den Tawâf (Umkreisung der Kâba) 

aus. Die Kâba verzaubert einen. Gegenüber 

dem schwarzen Stein beginnt 

man die Umkreisung. Man sagt Bismillâhi 

Allahu Akbar und ein Gebet, das 

man möchte. Ich spreche folgendes 

Gebet aus: „Ich preise den Namen Allahs, 

dessen Ruhm erhaben ist und der 

fern von allen Mängeln ist. Jeglicher 

Dank gebührt Allah. Es gibt keinen Gott 

außer Allah, und Allah ist der Größte. Es 

gibt keinen anderen Besitzer der Kraft 

und Macht außer Allah, dem Herrlichen. 

Gegrüßt sei der Gesandte Allahs, den 

auch Allah grüsst. Oh Allah! Ich bin gekommen, 

weil ich an Dich glaube, weil 

ich Dein Buch bestätige, weil ich mein 

Wort hielt und Deinem Gesandten und 

Liebling Muhammed (saw) gehorche. 

Oh Allah! Ich erwünsche mir Vergebung 

und Gesundheit. Ich möchte stete 

Gesundheit sowohl hinsichtlich der Religion 

als auch auf Erden und im Jenseits 

erlangen. Ich möchte in Deinen Himmel 

gelangen und Deiner Hölle entfliehen 

(Oh mein Schöpfer füge, dass ich all dies 

erlange!). 

Als ich bei der Ruknu Jamâni ankomme, 

spreche ich: „Oh Schöpfer! 

Gib uns sowohl auf Erden als auch im 

Jenseits Gutes. Oh Du Mächtiger! Du, 

der Du bist der reichlich vergebende 

Schöpfer der Welten! Schütze uns vor 

dem Feuer der Hölle. Nimm uns zusammen 

mit den Guten in Deinem Himmel 

auf.“ 

Ich umkreise die Kâba. Oh Allah, 

nie zuvor habe ich mich dermaßen 

hilflos und verzweifelt gefühlt. Ich setze 

meine Gebete fort und suche 

Zuflucht beim Schöpfer der Welten: 

„Oh Allah! Dies ist Dein Haus. Dieser heilige 

Platz ist Dein heiliger Platz. Die Sicherheit 

dagegen ist nur von Dir zu erwarten. 

Die dienenden Geschöpfe sind 

Deine Diener. Auch ich bin Dein Diener. 

Das Kind von einem Deiner Diener. Dies 

ist der Ort, an dem man Zuflucht bei Dir 

zu finden sucht, um der Hölle zu entrinnen. 

Oh. Allah! Erwirke, dass wir den 

Glauben lieben, verziere ihn für unser 

Herz. Mache, dass wir uns vor dem 

Unglauben, vor dem Verfall in Sünde 

und vor Aufruhr ekeln. Mache uns zu 

solchen Menschen, die das Rechte finden. 

Oh Allah! Schütze uns vor der Pein 

des Tages, an dem Du uns wieder 

auferstehen lässt. Mache uns zu solchen 

Menschen, die ohne Abrechnung in 

Deinen Himmel einziehen.“ 

Ich schaue um mich. Es ist so voll, 

dass ich manchmal meine Füße nicht 

mehr auf dem Boden spüre. Die Menge 

zieht mich mit im Kreis. 

Ich wende mich in Reue an Allah: 

„Oh Allah! Ich nehme Zuflucht zu Dir 

vor dem Zweifel, vor der Beigesellung 

einer Gottheit neben Dir, vor Entfremdung, 

vor Heuchelei, vor Sittenlosigkeit, 

vor schlechtem Ansehen, vor der 

schlechten Rückkehr zu meinem Besitz, 

zu meiner Familie und den Kindern. 

Oh Allah! Ohne Zweifel möchte ich 

Dein Wohlwollen, Deinen Himmel erlangen. 

Vor Deinem Ingrimm und vor 

Deiner Hölle suche ich wiederum 

Zuflucht bei Dir. Oh Allah! Ich suche 

auch Zuflucht bei Dir gegen die Verführung 

im Grab und gegen die Verführung 

des Todes und des Lebens.“ 

An diesem Punkt versinke ich in 

andere Welten. Freudentränen und 

Tränen aus Reue vermischen sich. 

Hinzu kommen Tränen der Verzweiflung, 

meine unterdrückten 

Geschwister auf der Welt im Stich 

gelassen zu haben. Die Menschen um 

mich weinen ebenfalls. Niemand 

schämt sich seiner Tränen. 

In meiner Verzweiflung bete ich 

weiter: „O Allah! Nimm dies als eine akzeptierte 

Hadsch (oder Umrah) an. 

Erkläre meine Bemühungen zu solchen, 

die des Dankes wert sind, meine Sünden 

zu vergeben und meine Taten zu rechtschaffenen 

und gut geheißenen. Oh Allah, 

der Du weißt, was in den Herzen 

vorgeht. Ziehe mich aus der Dunkelheit 

ins Licht. Oh Allah! Ich erwünsche mir 

solche Dinge, die mir Deine Barmherzigkeit 

zusichern, solche Bemühungen, 

die mir Deine Vergebung zusichern, die 

Errettung von jeglichen Sünden, 

Schlechtigkeiten, einen Reichtum an allem 

möglichen Guten, das Erlangen des 

Himmels und die Errettung von der 

Hölle. Beschere mir Genügsamkeit bezüglich 

der Gaben, die Du mir schenkst, 

Fruchtbarkeit hinsichtlich derjenigen 

irschad 

Gaben, die Du mir zuteil werden lässt 

und gebe mir alles Gute, was ich nicht 

kenne, was aber Du kennst.” 

Gedanken über den jüngsten Tag 

und die Abrechnung überkommen 

mich. Vor allem denke ich an die 

Hitze, die an dem Tag herrschen wird 

und flehe Allah an: „Oh Allah! Schenke 

mir den Schatten Deines Thrones an 

dem Tag, an dem außer Deinem Schatten 

kein Schatten vorhanden ist und an 

dem außer Dir nichts Ewiges seiend ist. 

Tränke mich vom Brunnen des Muhammad 

(saw), der Dein Prophet ist, so dass 

ich nie wieder Durst erleiden muss. Oh 

Allah! Ich erwünsche mir von Dir diejenigen 

Wohltaten, die auch Dein Prophet 

Muhammad (saw) von Dir erwünscht 

hat. Und ich suche Zuflucht bei Dir vor 

denjenigen Dingen, vor denen auch 

Dein Prophet Muhammad (saw) Zuflucht 

bei Dir gesucht hat. Oh Allah! Ich erwünsche 

mir von Dir Deinen Himmel. 

Ich erwünsche mir die Gaben des Himmels. 

Ich erflehe solche Worte, Taten 

oder Handlungen, die mich dem Himmel 

annähern.“ 

Danach erkenne ich, dass ich immer 

noch auf dieser Welt lebe und bereue 

meine Sünden, meine Undankbarkeit 

gegenüber die Gaben Allahs 

und suche Zuflucht bei Ihm: „Oh Allah! 

Ich weiß, dass Du vielerlei Anrechte 

über mich besitzt. Auch gibt es Anrechte 

zwischen Deinen Schöpfungen und 

mir. Oh Allah! Vergib mir Deine Anrechte 

und erleichtere mir die Last derjenigen 

Deiner Geschöpfe. Gebe mir 

Reichtum mit Deinen Gaben, die halâl 

sind und schütze mich vor denjenigen, 

die harâm sind. Oh Allah, dessen Vergebung 

reichlich ist! Beschütze mich davor, 

zu gehorchen und Dir dann zu entsagen. 

Errette mich davon, Deine Gnade 

zu erhalten und dann eines anderen als 

Dir bedürftig zu sein. Oh Allah! Dieses 

Dein Haus ist wirklich sehr erhaben. 

Und Du bist sehr ehrerbietend. Und Oh 

Allah! Du bist Halîm, Kerîm und Azîm. 

Vergib mir, denn Du bist der Vergebende.“ 

Der Tawâf geht weiter. Ich bete für 

vieles, auch dafür, dass mein Verdienst 

halal und rein sein möge: „Oh 

Allah! Ich erwünsche mir von Dir einen 

vollkommenen Glauben, ein loyales Wissen, 

reichliche Gaben, ein ehrfürchtiges, 

zitterndes, schauderndes, gottesfürchtiges 

Herz, eine gottesandächtige Zunge, 


irschad 

reinen und Halal Gewinn, eine wahrhafte 

Entsagung der Sünden und eine Entsagung 

der Sünden vor dem Tod. Ich erwünsche 

mir einen leichten Tod, Vergebung 

und Barmherzigkeit nach dem 

Tod, Vergebung bei meiner Abrechnung, 

Erlangen Deines Himmels und 

Errettung von Deiner Hölle. Denn Deine 

Barmherzigkeit ist unendlich, Oh Allah, 

der Du mächtig und allvergebend bist. 

Mein Schöpfer! Vermehre mein Wissen 

und erkläre mich zu den Rechtschaffenen.“ 

Nun ist der Tawâf zu Ende. Ich 

freue mich, nicht weil die Umkreisung 

beendet ist, sondern weil ich mich 

meinem Herrn an diesem heiligen Ort 

zuwenden konnte. 

Bevor ich zur Makami Ibrahîm gehe, 

sage ich folgendes Gebet auf: „Oh 

Allah, der Du bist der Vorderste der 

Ehrwürdigen und Beschenkenden! 

Tränke mich vom Brunnen unseres ehrwürdigen 

Propheten Muhammad (saw), 

der Dein Prophet ist, mit Deiner Gnade 

und Großherzigkeit.“ 

In der Sure Âl-i Imrân Vers 97 

heißt es: „Wo es klare Zeichen gibt, wie 

die Stätte Abrahams. Wer es betritt, ist 

sicher.“ An dieser Stätte bete ich ein 

zweiteiliges Gebet. 

Um Erfrischung einzuholen, trinke 

ich vom Zamzam. Dieses Wasser entsprang 

aus einer Quelle mitten in einer 

trockenen Wüste unter den Füßen 

von Ismael. Alhamdulillâhi rabbil 

âlamîn! 

In der Menge bewege ich mich 

zum Hügel Safa. Dort wende ich mich 

der Kâba zu, begrüße sie und gebe 

meine Absicht für die Saj kund: „Allah 

ist der Größte. 

Allah ist der Größte. Allah ist der 

Größte. Allah ist der Größte aller Grossen. 

Ihm sei reichlich Dank, denn aller 

Dank gebührt Ihm. Allah, der von jeglichen 

Einschränkungen frei ist, ist allmächtig. 

Wir danken Ihm Tag und 

Nacht, ohne Ende. Alle Macht und alle 

Kraft liegt bei Allah. Es gibt keinen anderen 

Gott als Allah, dem Einen. Er hat 

auch niemanden seinesgleichen. Alles 

gehört Ihm und die Macht gehört Ihm. 

Der Dank gebührt Ihm. Er erweckt zum 

Leben und nimmt das Leben. Er selbst 

ist lebendig und sein Sein hat kein Ende. 

Das Heil liegt in Seiner Hand. Er ist derjenige, 

dessen Kraft zu allem reicht, und 

zwar so wie es sich gehört. Zu Ihm wird 

34 


Kâba 

unser aller Heimkehr sein.“ 

Als würde ich Hadschar erblicken, 

wie sie ab und an läuft und sich 

besorgt um Ismael umdreht. An dem 

Hügel Marwa angekommen, beginnt 

ein neuer Saj. 

„Safa und Marwa gehören zu den 

Zeichen Allahs.“ Ich erinnere mich an 

diesen Vers und versuche, die Weisheit, 

die dahinter steckt, herauszufinden. 

Ich denke an Hadschar. Wie sie 

verlassen mit ihrem Sohn Ismael auf 

dem Schoß in der trockenen Wüste 

um einen Tropfen Wasser zu finden, 

hin und her lief. Wieso gehört das, 

was sie gemacht haben, zu den 

Zeichen Allahs? Ich weiß es nicht, ich 

überlege auch nicht. Allah hat es so 

gewollt, Abraham hat es so getan und 

der Prophet Muhammad (saw) auch. 

Deshalb denke ich nicht weiter an 

den Grund. Im Gedenken Hadschars 

leiste ich Folge und flehe: „Allah ist der 

Größte. Allah ist der Größte. Allah ist der 

Größte. Allah gebührt aller Dank. Es gibt 

keinen Gott außer Allah. Allah ist einmalig 

und alles ist auf ihn angewiesen. Und 

Allah hat weder Gefährten, noch Kinder. 

In seinem Reich und in seiner Macht, 

kann es seinesgleichen nicht geben und 

es gibt seinesgleichen auch nicht. Um 

seine Absichten auszuführen, hat er 

auch keine Helfer nötig. Sodann wisse, 

dass Allah der Größte ist und glaube 

auch entsprechend. Oh Allah! Du sagst 

in Deinem offenbarten Buch zweifelsohne 

folgendes: Betet zu mir, fleht mich an, 

damit ich euch sofort erhöre und das Erwünschte 

beschere. O unser Schöpfer! 

Wir kommen zu Dir und flehen 

Dich an, so wie Du es uns 

befohlen hast: Vergib uns! 

Denn Du handelst nie wider 

Dein Versprechen.“ 

Die Menschen um mich 

flehen wie ich Allah an. 

Manche leise, andere wiederum 

laut oder murmelnd. 

Voller Liebe beten sie: „Es 

gibt keinen Gott außer Allah. 

Und dieser einmalige Allah, ist 

der einzige Besitzer alles 

Seienden und aller Macht. Er 

ist der einzige wirkliche 

Rechtmäßige und Offensichtliche. 

Und Muhammad ist sein 

Gesandter, welcher stets die 

Wahrheit ausspricht und dessen 

Versprechen man trauen 

kann. Oh Schöpfer! So wie Du 

mich zum Islam bekehrt hast, so trenne 

mich auch nicht von ihm. Lass mich als 

Muslim sterben.“ 

Die Saj hört nicht auf. Die innere 

Auseinandersetzung auch nicht. Deshalb 

bete ich zu Allah, mir zu helfen: 

„Du bist frei von allen Einschränkungen. 

Wir sind nicht in der Lage, Dir so wie es 

Dir gebührt, so wie es Dein Recht ist, 

Dank zu empfangen. Wir erklären Dich 

fehlerfrei, so wie es Dir zusteht. O Allah! 

Mache, dass wir unseren Glauben lieben. 

Verwebe es in unsere Seelen und 

Herzen. Mache, dass wir uns vom 

Unglauben, von der Begehung von Sünden, 

von Aufruhr gegen Dich ekeln. Und 

mache uns zu denen, die den rechten 

Weg finden. Oh Du mein Schöpfer! Öffne 

mein Herz und erweitere meine Seele. 

Und erleichtere auch meine Angelegenheiten.“ 

Die Saj ist schließlich auch beendet. 

Das Gebet verlässt nie unsere Lippen. 

Betend gehen wir wieder zur 

Kâba: „Oh Du unser Schöpfer! Akzeptiere 

dies von uns. Gib uns Gesundheit, 

vergib uns. Hilf uns, Dir zu gehorchen 

und zu danken. Hilf uns, damit wir einen 

vollständigen und perfekten Glauben 

und Islam erreichen können. Lass uns 

auf solch eine Weise sterben, welche 

Dein Wohlgefallen findet. Oh Allah! Habe 

Mitleid mir mir. Solange Du mich am 

Leben lässt, hilf mir mich von dem zu 

entfernen, das bezüglich dem Aufstand 

gegen Dich noch in mir vorhanden ist. 

Oh Allah! Habe Mitleid mit mir, damit 

mir das Befassen mit nutz- und sinnlo-

sen Dingen schwer fällt. Gib mir solche 

Gaben, die Dein Wohlgefallen finden, 

Oh Allah, der Du bist der Barmherzigste 

unter den Barmherzigen.“ 

Es ist der neunte Tag des Monats 

Zilhidscha. An diesem Tag wird der 

Aufenthalt am Arafat vollbracht. Die 

Zeit des Aufenthalts in Arafat beginnt 

mit dem Anfang der Zeit des Mittagsgebetes 

und endet am Festtag kurz 

vor Sonnenaufgang. Jemand, der sich 

während dieser Zeitspanne in irgendwelcher 

Form einen einzigen Moment 

im Gebiet um Arafat aufhält, erfüllt 

diese Bedingung. 

Die Danksagungen und Gebete 

werden ständig aufgesagt. Wir beten 

auch für unsere Freunde und Verwandten. 

„Es gibt keinen Gott außer dem einzigartigen 

Allah. Er hat auch keinen Teilhaber. 

Aller Besitz und alle Macht 

gehört ihm. 

Aller Dank gebührt nur ihm. Und er 

ist es, der Leben spendet und das Leben 

nimmt. Er selbst dagegen ist lebendig. 

Er ist ewig. Er ist unsterblich bis in alle 

Ewigkeit. Das Heil liegt in seiner Hand. 

Er ist es, dessen Kraft zu allem reicht, 

und zwar so, wie es sich gehört. Zu Ihm 

wird unser aller Heimkehr sein. Oh 

Allah! Fülle mein Herz mit Licht. Fülle 

auch das, was ich höre (mein Ohr) mit 

Licht. Fülle auch das, was ich sehe (mein 

Auge) mit Licht. Oh Allah! Öffne mein 

Herz und erweitere meine Seele. Erleichtere 

mir meine Angelegenheiten. 

Und löse die Fesseln meiner Zunge.“ 

Die Mittags- und Nachmittagsgebete 

werden vereint in der Zeit des 

Mittagsgebetes verrichtet. Jeder betet 

auf seine Weise. Auch wird der Koran 

rezitiert. Der Vers 3 in der Sure Mâida 

erinnert uns an die Abschiedspredigt 

und –pilgerfahrt unseres Propheten 

(saw) als dieser offenbart wurde. „Die 

Ungläubigen verzweifeln heute an euerer 

Religion. Darum fürchtet nicht sie, 

sondern fürchtet Mich. Heute habe Ich 

eueren Glauben für euch vollendet und 

habe Meine Gnade an euch erfüllt, und 

es ist Mein Wille, daß der Islam euer 

Glaube ist.“ 

In diesem Meer der Gefühle begeben 

wir uns in der Nacht, die den 

neunten Tag des Monats Zilhidscha 

mit dem zehnten verbindet, nach 

Muzdalifa. Wir halten uns hier bis 

zum ersten Festtag vor Sonnenauf- 

gang auf. Unser ehrwürdiger Prophet 

vollbrachte den Aufenthalt in Muzdalifa 

an dem Ort, der Mascharul Harâm. 

Auch wir verbringen die Nacht 

dort. Das Abendgebet und das Nachtgebet 

werden zusammengelegt. Aber 

diesmal wird das Abendgebet zusammen 

mit dem Nachtgebet verrichtet. 

Nachdem wir in Muzdalifa das Morgengebet 

verrichtet und eine Weile im 

Gebiet um Arafat verweilt haben, 

brechen wir auf nach Mina. Mit dem 

Gebet: „Trotzt dem Teufel und denen, 

die ihm folgen. Bismillâhi Allahu Akbar“ 

steinigen wir den Teufel. Die Geschichte 

zeigt uns, dass sowohl Adam 

als auch Abraham hier den Teufel in 

Person gesehen und gesteinigt haben. 

Als wir erfahren, dass unsere 

Opfertiere geschächtet worden sind, 

rasieren wir unsere Haare und legen 

einen Teil des Ihrams ab. Das heißt, 

das Gewand wird abgelegt aber die 

Verbote sind noch gültig. 

Jetzt vollbringen wir die Umkreisung 

der Kâba, die eine unerlässliche 

Bedingung der Hadsch ist. Während 

dem Tawâf und bei seiner Beendigung 

sprechen wir stets Gebete aus. 

Schließlich, nach Vollendung dieser 

Umkreisung, wird der Ihram vollends 

abgelegt. Und die Ihram Verbote werden 

vollends aufgehoben. 

Nachdem auch die Steinigung des 

Teufels beendet ist, machen wir uns 

auf den Weg nach Medina in die erleuchtete 

Stadt, in die Stadt des 

Propheten (saw). 

Angekommen in Medina besuchen 

wir die Masdschid an-Nabawi. 

Mit Segenswünschen und Friedensgrüßen 

an Muhammad (saw) beeilen 

wir uns, den heiligen Ort zu betreten. 

“Zwischen meinem Haus und meiner 

Kanzel befindet sich ein Garten, der einer 

der Gärten des Himmels ist”, heißt 

es in einem Hadith. Deshalb beten wir 

hier ein zweiteiliges Gebet, das Tahijjat 

al-Masdschid genannt wird. 

Auch hier fließen die Tränen ununterbrochen. 

Wir befinden uns im 

Hause und in der Moschee des Propheten 

(saw)! Wie kann man da seine 

Gefühle unterdrücken? Unsere Seelen 

schmelzen dahin an diesem Ort. 

“Oh du Gesandter Allahs! Allahs 

Gruß, Seine Barmherzigkeit und Sein 

Segen mögen über Dich kommen. O 

Allah! Gegrüßt seien Muhammad und 

irschad 

seine Angehörigen in Frieden.” 

Vor dem Gesandten Allahs soll 

man fortwährend den Friedensgruß 

aussprechen. Es ist eine Weisung Allahs, 

den ehrwürdigen Propheten mit 

der Grußformel zu ehren: „Siehe, Allah 

und Seine Engel segnen den Propheten. 

O ihr, die ihr glaubt! Sprecht den Segenswunsch 

für ihn und begrüßt ihn mit 

dem Friedensgruß.“ (Ahzab, 56) 

Nachdem auf diese Weise gegrüßt 

wurde, gehe ich über zum Grab von 

Abû Bakr, das ca. einen Meter auf der 

rechten Seite neben dem Grab des 

Propheten liegt. Hier, begrüße ich 

Abû Bakr wie folgt: 

“Gegrüßt seiest Du, oh Nachfolger 

des Gesandten Allahs. O Abû Bakr. Allahs 

Gruß, Barmherzigkeit und Sein Segen 

mögen über Dich kommen. Wir 

werden uns zweifelsohne zu Dir gesellen. 

Wir bitten Allah sowohl für uns 

selbst, als auch für Dich um Vergebung 

und Wohlergehen.” 

Wiederum einen Meter weiter auf 

der rechten Seite des Grabes von Abû 

Bakr, befindet sich das Grab von Umar. 

Hier grüße ich auch Umar wie folgt: 

“Sei gegrüßt, o Fürst der Muslime. O 

Umar ibni Chattâb. Allahs Gruß, Barmherzigkeit 

und Sein Segen mögen über 

Dich kommen. Wir werden uns zweifelsohne 

zu euch gesellen. Wir bitten Allah 

sowohl für uns selbst als auch für Dich 

um Vergebung und Wohlergehen.” 

Anschließend besuche ich den 

Friedhof des „Ewigen Paradieses“ 

und begrüße hier die Freunde und 

Gefährten des Gesandten (saw): 

“Gegrüßt seid ihr, oh Leute des „Ewigen 

Paradieses“. Gegrüßt seid ihr, oh Leute 

des Landes der Gläubigen und Muslime. 

Wir werden uns zweifelsohne zu Euch 

gesellen. Wir bitten Allah sowohl für uns 

selbst, als auch für Euch um Wohlergehen.” 

Natürlich gibt es in Medina noch 

viele andere Plätze, die man besichtigen 

kann. Aber es ist unmöglich, sie 

hier alle zu beschreiben. 

Deshalb setze ich an dieser Stelle 

der Pilgerreise einen Punkt und wünsche, 

dass Allah die Absichten und Taten 

derjenigen akzeptieren möge, die 

seiner Einladung entsprechen und die 

Hadsch vollbringen. Und möge Allah 

es auch denjenigen ermöglichen, die 

bisher die Hadsch nicht verrichten 

konnten. � 


kultur 

Im Gedenken an Muhammad Hamidullah 

us der Türkei, Frankreich, Saudi- 

AArabien, Pakistan, aus der Elfenbeinküste, 

den USA und Deutschland 

stammen die 25 Referenten des Internationalen 

Muhammad Hamidullah 

Symposiums, das vom 16. bis 17. Dezember 

2006 im Cemal Resat Rey 

Konzertsaal in Istanbul stattfand und 

zu dem zahlreiche Schüler und Freunde 

des am 17. Dezember 2004 verstorbenen 

Prof. Dr. Muhammad Hamidullah 

erschienen sind. 

Nach den Worten des Sekretärs 

und Organisators des Symposiums, 

Prof. Dr. Ihsan Süreyya Sirma (Türkei), 

einem Schüler Hamidullahs, ist 

ein derartiges Programm notwendig, 

um erstens dem Verstorbenem zu gedenken 

und zweitens, um einem 

Ausspruch des Gesandten Gottes 

(Friede sei mit ihm), gemäß dem die 

Gelehrten die „Erben der Propheten“ 

sind, gerecht zu werden. Für ihn sei 

das Ziel der Gedenkveranstaltung auf 

die Frage „Wie kann man Hamidullah 

werden?“ eine Antwort zu finden. 

Die Beiträge der Referenten kreisten 

im Allgemeinen um drei Aspekte 

des Lebens Muhammad Hamidullahs: 

seine Auffassung von Wissenschaft 

und sein vorbildlicher Lebensstil, sein 

Einfluss auf die Wissenschaften, insbesondere 

in der Türkei, seine originellen 

Beiträge zu den islamischen 

Wissenschaften. 

„Muhammad Hamidullah hat sein 

Leben der Wissenschaft verschrieben“, 

sagte Prof. Dr. Serafettin Gölcük (Türkei), 

denn aus diesem Grunde heiratete 

er nicht und richtete sein Leben seinen 

Zielen gemäß aus. Er wohnte in 

einer bescheidenen kleinen Wohnung 

und gab fast sein ganzes Einkommen 

für wohltätige Zwecke, um 

36 


die islamischen Wissenschaften zu 

fördern oder um armen Studenten 

unter die Arme zu greifen, aus. „Wir 

erhalten unseren Lohn im Diesseits, er 

wird seinen Lohn im Jenseits entgegennehmen“, 

fuhr Gölcük fort und verglich 

Hamidullah aufgrund seiner 

Lebensführung und seinem Einsatz 

mit Said Nursi. 

Prof. Dr. Salih Tug (Türkei), der zu 

den ältesten Schülern Hamidullahs 

gehört, teilte seine persönlichen Eindrücke 

mit den Zuhörern und betonte 

besonders die Arbeitsweise Hamidullahs, 

die sich durch immerwährenden 

und geduldigen Einsatz auszeichnete. 

Er erinnerte ebenso an die 

wöchentlichen Seminare und 

Vorträge, die Hamidullah außerhalb 

seiner Lehrtätigkeit veranstaltete und 

an denen viele der anwesenden Referenten 

teilnahmen. Er wies auch auf 

seine Bescheidenheit und sprachliche 

Begabung hin, wobei er hervorhob, 

dass Prof. Hamidullah so viele 

Sprachen lernte, um die Quellen in ihren 

Originalsprachen lesen und kommentieren 

zu können. 

Dies wurde von Prof. Dr. Ahmet 

Agirakca (Türkei) unterstrichen, denn 

Hamidullah habe auch keine 

Wissenschaft der Wissenschaft willen 

betrieben, sondern stets versucht 

diese in die Praxis umzusetzten. 

Dass Muhammad Hammidullah 

ein aktiver Wissenschaftler war, wurde 

von mehreren Teilnehmern wie 

Ammara Bamba (Frankreich), Malika 

Dif (Frankreich) oder Prof. Dr. Ismail 

Kara (Türkei) hevorgehoben. 

Während Ammara Bamba, Vorsitzender 

der „Collectif Hamidullah” 

über die Eigenschaft Prof. Dr. Hamidullahs 

viele Briefe zu schreiben und 


allen Briefen sofort zu antworten berichtete, 

sah Ismail Kara in Hamidullah 

einen aktiven Gelehrten ohne 

die politische Sprache eines zu seiner 

Zeit agierenden Mawdudi oder Kutub. 

Malika Dif, eine französische Konvertitin 

und Prof. Dr. Rashid Benaissa 

(Frankreich) wollten Hamidullah als 

„geistigen Führer” und denjenigen, 

der den Islam in Frankreich auf intellektueller 

Basis bekannt gemacht hat, 

sehen. In diesem Zusammenhang 

machte Benaissa die Bemerkung, dass, 

Aktionisten für kurze Zeit zwar sehr 

einflussreich sein können, aber Hamidullahs 

Werke in Zukunft noch mehr 

an Bedeutung gewinnen werden. 

Eine etwas andere Sichtweise 

hatte Mustafa Islamoglu (Türkei), 

der, anlehnend an Thesen Michel 

Foucoults, Prof. Dr. Muhammad Hamidullah 

als einen „Archäologen des 

Lebens des Gesandten Gottes” bezeichnete, 

da er „Wissen als Entdeckung” 

ansah und dieses, ohne seine Meinung 

hinzuzufügen, ans Tageslicht 

trug. Dieser Auffassung entspricht 

beispielsweise, dass Hamidullah die 

thematischen Absätze in seinen Werken 

– wie ein Archäologe – durchnumerierte. 

Grundlegend scheint Muhammad 

Hamidullahs Einfluss auf die türkischen 

Gelehrten in der zweiten 

Hälfte des 20. Jahrhunderts gewesen 

zu sein. Laut Prof. Dr. Gölcük liegt der 

der Verdienst Hamidullahs darin, in 

den 60er Jahren den türkischen Muslimen 

vermittelt zu haben, dass der Islam 

nicht nur aus dem Wissen der 

Katechese besteht, sondern – so Prof. 

Dr. Agirakca – ein eigenständiges 

System darstellt, das seine eigenen 

Quellen und daraus ableitbare

Lösungsansätze für aktuelle Probleme 

hat. Agirakca betont – wie auch Prof. 

Dr. Benaissa –, dass Muhammad 

Hamidullah entsprechend dieser Auffassung 

keine modernen Begriffe in 

seinen Werken benutzt hat. In diesem 

Zusammenhang merkt Prof. Dr. Kara 

an, dass die Kritiken an Hamidullah 

aus dieser Zeit als Ursache die 

verschiedenen Auffassungen vom 

Islam beziehungsweise dem Gesandten 

Gottes des Volkes und Hamidullahs 

haben. 

Ein weiterer Verdienst Hamidullahs 

ist laut Prof. Dr. Besir Eryarsoy 

(Türkei) – und anderen Referenten 

–, den Türken ihre Zugehörigkeit 

zur Umma wieder bewusst gemacht 

zu haben. Aufgrund dieser und anderer 

Gründe ging Prof. Dr. Hayrettin 

Karaman (Türkei), dessen Vortrag 

verlesen wurde, da er persönlich 

nicht anwesend sein konnte, sogar 

soweit, die Entwicklung des Fikh, des 

islamischen Rechts, in der Türkei in 

eine Zeit vor und eine Zeit nach 

Hamidullah einzuteilen. 

Prof. Dr. Muhammad Hamidullahs 

Beiträge zu den islamischen Wissenschaften 

gehören in das Fachgebiet 

des Rechts. Unter seinen originellen 

Feststellungen, die von mehreren 

Symposiumsteilnehmern hervorgehoben 

wurden, ist der Vertrag von 

Medina zu nennen, der als erste Verfassung 

überhaupt die Grundlage des 

vom Gesandten Gottes gegründeten 

Stadtstaates Medina, in dem Juden, 

Christen und Muslime zusammenlebten, 

darstellte. Hamidullah hat auch 

erwiesen, dass die erste Volkszählung 

von Seiten des Gesandten Gottes 

durchgeführt wurde. Zu den Feststellungen 

Hamidullahs gehört ebenfalls, 

dass es die Muslime waren, die als 

erste internationales Recht kanonisiert 

oder den Begriff der “Absicht” in 

das Rechtsdenken eingeführt haben. 

Laut Prof. Dr. Karaman hat Muhammad 

Hamidullah alle Rechtsschulen 

in seine Studien einbezogen, weil 

er der Ansicht war, dass der Grund 

für die Existenz diverser Schulen darin 

liegt, alle Verhaltensweisen des 

Gesandten Gottes weiterleben zu lassen. 

Eine weitere bemerkenswerte 

Anschauung von Muhammad Hamidullah 

ist, dass die Muttersprache der 

Muslime Arabisch sei, da doch die 

Hamidullah Symposium 

Ehefrauen des Gesandten Gottes als 

„Mütter der Gläubigen“ angesehen 

werden. 

Aber nicht nur im Bereich der 

Rechtswissenschaften, sondern auch 

in den Koranwissenschaften hat 

Hamidullah großen Verdienst erworben, 

beispielsweise, indem er alle 

zu seiner Zeit vorhandenen Koranübersetzungen 

zusammentrug und in 

Form einer Liste seiner eigenen Übersetzung 

voranstellte. Seine allseits bekannte 

Übersetzung, „Le Saint Coran“, 

dessen Original auf Französisch 

verfasst wurde und mittlerweile in 

vielen anderen Sprachen vorliegt, 

verdient besondere Erwähnung. Weit 

verbreitet ist auch sein in die Grundlagen 

des Islams einführendes Werk 

„Initiation à l’Islam“, die 1963 auf Französisch 

erschien und unter dem Namen 

„Der Islam – Geschichte, Religion, 

Kultur“ ins Deutsche übersetzt. 

Besonderes Augenmerk verdient 

auch seine Haltung gegenüber dem 

Tasawwuf, der Mystik, die von Dr. Ali 

Bulaç (Türkei) erläutert wurde. Laut 

Hamidullah darf Mystik nicht dazu 

verleiten, sich vom Leben zurückzuziehen 

und ein zwar Gott gewidmetes, 

aber von den Menschen fernes 

Leben zu führen. Dies widerspreche 

dem Beispiel der Suffa, einer Gruppe 

in bescheidenen Verhältnissen lebenden 

Menschen zur Zeit des Gesandten 

Gottes, die in einem Abschnitt der 

Prophetenmoschee in Median lebten, 

tagsüber ihren Unterhalt verdienten 

und ihre Religion studierten und die 

Nächte im Gedenken an Allah verbrachten. 

Hamidullah ignoriert die 

kultur 

Mystik nicht, sieht in ihr aber eine 

personenbezogene Neigung, die er 

am Beispiel verschiedner Gefährten 

des Gesandten Gottes belegt. Unter 

diesen gab es sowohl asketisch lebende 

als auch reiche Muslime, keiner hat 

aber seiner Neigung einen absoluten 

Vorrang gegeben. Demgemäß ist 

Mystik für Hamidullah nur dann sinnvoll 

und akzeptabel, wenn diese sich 

innerhalb der Vorgaben des Gesandten 

Gottes und der islamischen 

Bestimmungen entfaltet. 

Prof. Dr. Muhammad Hamidullah 

war – gemäß seiner Grundeinstellung 

– im Dialog mit anderen Religionen, 

insbesondere dem Christentum aktiv 

engagiert, wie Dr. Ahmet Bakcan berichtete. 

Dabei war ihm viel daran gelegen 

dies in angenehmer Weise zu 

tun und die Gemeinsamkeiten der Religionen 

ins Zentrum dieses Dialogs 

zu stellen. 

Ohne Zweifel gehört Muhammad 

Hamidullah zu den Gelehrten, deren 

Bedeutung erst nach deren Tod klar 

wird. Wir hoffen seine Werke in einer 

ihm gebührenden Weise nutzen zu 

können und ihm dadurch den Verdienst 

zukommen zu lassen, der in folgendem 

Hadith verheißen wird: „Wer 

sich auf den Weg begibt, um Wissen zu 

erlangen, den hat Allah auf einen Weg 

gewiesen, der ins Paradies führt. Die 

Engel breiten wohlwollend ihre Flügel 

über diesem aus. Alle Lebewesen im 

Himmel und auf Erden, ja sogar die 

Fische im Ozean beten für dessen Vergebung 

[…] Die Gelehrten sind die Erben 

der Propheten […].”(Abû Dâwud, 

Ilm 1, (3641)). � 


kommentar 

Ein frohes neues Jahr?! 

Auch wenn das nach dem gregorianischen 

Kalender berechnete 

Jahr 2007 mehr als schon einen 

Monat auf dem Buckel hat, bietet 

der Beginn des islamischen Jahres 

1428 doch die Gelegenheit Hoffnungen 

und Wünschen für die 

neuen Jahre, natürlich im Lichte 

der vergangenen Jahre 2006 bzw. 

1427, Ausdruck zu verleihen. 

Natürlich könnte man es sich einfach 

machen und die von Staatsund 

Regierungschefs in ihren Neujahrsansprachengebetsmühlenartig 

vorgetragenen Wünsche nach 

Weltfrieden und Gerechtigkeit einfach 

wiederholen. Aber machen 

wir uns doch nichts vor, die neuen 

Jahre haben doch genauso angefangen, 

wie sie eigentlich auch aufgehört 

haben. Es sind die gleichen 

Berichte von Krieg, Terror und 

Chaos die uns aus dem Irak, aus 

Afghanistan, aus Palästina, aus 

dem Libanon, aus Somalia und den 

uns bekannten so genannten Unruheherden 

unserer Welt erreichen. 

Genauso sind es die nahezu identischen 

Nachrichten über das 

Elend und die Armut in der Welt, 

an die wir uns schon längst gewöhnt 

haben, die aber dennoch 

unser Gewissen belasten. Unserem 

„schlechten“ Gewissen haben wir 

denn auch angesichts des Überflusses, 

in dem wir trotz Mehrwertsteuererhöhung 

leben, mit Spenden 

zum jeweiligen Jahresende 

versucht, eine gewisse Erleichterung 

zu verschaffen. 

Also sind die Hoffnungen und 

guten Wünsche bereits zu Beginn 

38 


der Jahre aufgebraucht? Oder ist 

es nicht vielmehr so, dass man es 

eben nicht mehr bei der ritualisierten 

Wiederholung von abgegriffenen 

Floskeln und Worthülsen belassen 

darf? Die Zeit ist reif, allen 

noch einmal ins Bewusstsein zu rufen, 

dass der bloße kalendarische 

Wechsel von einem Jahr auf das 

andere so lange keine „weltbewegenden“ 

Veränderungen hervorbringt, 

als wir uns nicht vornehmen, 

aus jedem Jahr für das neue 

Jahr unsere Lehren und Konsequenzen 

zu ziehen und in jedem 

Jahr mehr zu lernen, als im Jahr zuvor. 

Dabei geht es nicht darum, 

sich eine wie auch immer geartete 

moralische Überlegenheit anzumaßen, 

sondern vielmehr den Blick 

auf die eigenen Defizite noch einmal 

zu schärfen. 

Also wer ernsthaft am Anfang 

eines jeden Jahres nach Frieden 

ruft, muss zu allererst die Kriege 

die er führt, beenden, um glaubwürdig 

zu sein. Wer dann aber statt 

einen Krieg zu beenden, noch mehr 

Soldaten in den Krieg schicken will, 

um Frieden zu schaffen der ist 

nichts anderes als ein Heuchler und 

diese Tatsache müssen wir den dafür 

Verantwortlichen auch vorhalten, 

um uns selber im Spiegel noch 

ins Antlitz schauen zu können ohne 

vor Scham zu erröten. Das heißt 

natürlich auch, dass Sonntagsreden 

über Gerechtigkeit, Chancengleichheit 

und Armutsbekämpfung 

ohne Wirkung bleiben, 

wenn man gleichzeitig die 

eigenen Märkte vor der vermeint- 

O¤uz ÜÇÜNCÜ • oucuncu@igmg.de 

lichen Konkurrenz abschottet und 

das Elend der betroffenen Länder 

mit einer unverantwortlichen 

Kreditvergabepolitik verschärft. So 

lässt sich natürlich die Liste beliebig 

fortsetzen. Egal ob es um den 

Weltfrieden, die Weltwirtschaft, 

die Demokratie oder um die 

Menschenrechte geht, nur Glaubwürdigkeit 

und Integrität sind die 

Garanten für Zuversicht und Optimismus. 

Angesichts der alles durchdringenden 

Doppelmoral, die maßgeblich 

für die aktuellen Krisen verantwortlich 

ist, dürfen wir es uns nicht 

länger bieten lassen, mit guten 

Vorsätzen zum Jahresanfang an 

der Nase herumgeführt zu werden. 

Tatsächlich liegt es in unserer 

Hand, Veränderungen herbeizuführen, 

indem wir einerseits den 

Druck auf den politisch agierenden 

Akteuren des Weltgeschehens erhöhen 

und uns andererseits aufrichtig 

dafür einsetzen, auch selber 

einen aktiven Beitrag zu den notwendigen 

Veränderungen zu leisten. 

Hierzu heißt es im Koran in der 

Sure Ar-Ra´d Vers 11: Gewiß, Allah 

verändert die Lage eines Volkes 

nicht, solange sie sich nicht selbst 

innerlich verändern. In diesem Sinne 

können wir nur der Hoffnung 

erneut Ausdruck verleihen, dass 

wir den Beginn der Jahre 2007 

bzw. 1428 zum Anlass nehmen, 

uns zu ändern, damit sich die 

Umstände ändern und darauf 

basierend auch der Zustand der 

Welt. �

‹slam Toplumu Millî Görüfl Cenaze Fonu 

Boschstr. 61-65 · D-50171 Kerpen • Tel: +49 (0)2237-656 313 

Fax: +49 (0)2237-656 229 • cenazefonu@igmg.de · www.igmg.de

1) Millî Görüfl 

2) IGMG Çocuk Kulübü 

3) Aile 

4) Cami 

5) Kimlik sorunu 

6) Toplum (Çevre, Okul, Trafik, Sa¤l›k) 

7) Temel Bilgiler (‹man, Ahlak, Adab-› 

Muafleret, Siyer) 

8) Bayramlar ve Özel Günler (Kandil, 

Do¤um Günü, Sünnet) 

E��T�M BA�KANLI�I 

Boschstrasse 61-65 • D- 50171 KERPEN 

Tel: 00 49 (0) 2237 656 272 

egitim@igmg.de 

Hikaye yar›flmam›z 

31 Mart 2007 tarihine 

kadar uzat›lm›flt›r. 

Büyük-Küçük herkesin 

hikayelerini bekliyoruz. 

3-7 YAfi ‹Ç‹N H‹KAYELER 

Birinciye: 1000 Euro 

‹kinciye: 750 Euro 

Üçüncüye: 500 Euro 

Mansiyonlar: 50 Euro 

8-12 YAfi ‹Ç‹N H‹KAYELER 

Birinciye: 1000 Euro 

‹kinciye: 750 Euro 

Üçüncüye: 500 Euro 

Mansiyonlar: 50 Euro 

1- Yar›flmaya kat›lacak eserler elden, E-Mail veya postayla en son 31 MART 2007 

tarihine kadar teslim edilecektir. • 2- Kat›l›m için yafl s›n›r› yoktur. Yar›flmac›, 

kimli¤i, aç›k adresi ve biyografisi ile birlikte bir adet foto¤raf›n› hikayenin yer ald›¤› büyük zarf›n içine koyacakt›r. • 3- Kat›l›mc›, yar›flmaya, en fazla 3 hikaye ile 3- 

7 veya 8-12 yafl grubuna ayr› ayr› kat›labilir. Hikayenin konusu, IGMG taraf›ndan belirlenmifl konulardan seçilmelidir. • 4- Hikaye, kat›l›mc› taraf›ndan yaz›lm›fl 

olmal› ve eserlerin daha önce hiçbir yar›flmada ödül almam›fl ve herhangi bir yerde yay›nlanmam›fl olmas› gerekir. • 5- Kendini, Türkçe haricin yerel dilde daha 

güzel ifade edece¤ini düflünenler, Türkçe tercümesinin de olmas› flart›yla, hikayeyi yerel dillerde de yazabilirler. • 6- Hikayeler, bilgisayarla “Times New Roman” 

yaz› karakteriyle, 12 punto olarak yaz›lmal›d›r. Hikayeyeler A4 boyutunda, en fazla 5 sayfadan oluflmal›d›r. Yar›flma sonras›nda, dereceye giren hikayeler bir kitapta 

toplanaca¤› için, Word format›nda haz›rlanm›fl yaz›lar›n CD veya diskete kaydedilmifl olarak veya E-Mail yoluyla ulaflt›r›lmas› gerekir. • 7- IGMG E¤itim 

Baflkanl›¤›’na yar›flma için teslim edilen hikayeleri her türlü haklar› IGMG E¤itim Baflkanl›¤›’na ait olacakt›r; hikayeler kesinlikle geri verilmeyecek ve yazar sahibi 

bu konuda hiçbir hak iddia edemeyecektir. • 8- Yar›flma sonuçlar› 2007 Haziran ay›nda aç›klanacakt›r. 

H‹KAYELER‹N ÖZELL‹KLER‹: Yaz›lan hikayeler, çocuklar›n hayal gücünde canlanabilir özellikte olmal›d›r. Yani, hikayede geçen olaylar, nesneler, çocuklar›n 

tan›d›¤› çevreden olmal›d›r. Böylece çocuklar, hikayede yaflad›¤› ülke ve çevresini bulabilmelidir. Hikaye, Avrupa’da yaflayan çocuklara hitap etmelidir.

IGMG Hac organizesi baflar›yla tamamland›

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?