29.03.2013 Views

Choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

116<br />

duje siê obecnie w fazie badañ klinicznych; z niepublikowanych<br />

danych wiadomo, ¿e jego stosowanie wp³ywa<br />

na poziomy Aβ w surowicy, zmieniaj¹c je stopniowo,<br />

co mo¿e sugerowaæ efektywne usuwanie z mózgu (141) .<br />

Immunizacja anty-Aβ: szczepionka przeciw<br />

chorobie <strong>Alzheimera</strong>?<br />

Immunizacja anty-Aβ (aktywna lub pasywna) jest jedn¹<br />

z metod usuwania z³ogów Aβ z mózgu. Pierwszego<br />

doœwiadczenia tego typu dokona³a grupa badaczy z firmy<br />

biotechnologicznej Elan kierowana przez Dale’a<br />

Schenka. Transgenicznym myszom, u których dokonano<br />

ekspresji zmutowanego genu βAPP i u których rozwija<br />

siê w nastêpstwie takiej modyfikacji genetycznej<br />

amyloidoza mózgowa, podawano obwodowo ma³e dawki<br />

Aβ 1-42. Uzyskano zapobie¿enie rozwojowi amyloidozy,<br />

gdy podano szczepionkê m³odym zwierzêtom (6-tygodniowym),<br />

oraz znaczne zmniejszenie jej nasilenia,<br />

gdy podawano j¹ zwierzêtom, u których choroba jest<br />

ju¿ zaawansowana (11-miesiêcznym); taka obserwacja<br />

wzbudza³a nadziejê na zarówno zapobiegawcze, jak<br />

i lecznicze dzia³anie szczepionki (142) . Wyniki badañ gru-<br />

py Schenka potwierdzono, podaj¹c u tak samo gene-<br />

(143) tycznie zmodyfikowanych myszy donosowo Aβ1-40 .<br />

W kolejnych eksperymentach wykazano wp³yw aktywnej<br />

immunizacji nie tylko na odk³adanie siê amyloidu, ale<br />

tak¿e na rozwój deficytu poznawczego i zachowanie<br />

zwierz¹t na innych ni¿ u Schenka modelach transgenicznych<br />

AD (144,145) . W badaniu Janusa i wsp. (144) zaobserwowano<br />

redukcjê depozytów amyloidowych (o oko³o<br />

50%) oraz wp³yw na dysfunkcje poznawcze, ale nie<br />

stwierdzono zmian w ca³kowitym stê¿eniu Aβ w mózgu.<br />

Istnieje zatem mo¿liwoœæ, ¿e odpowiedŸ immunologiczna<br />

mo¿e prowadziæ do usuwania blaszek zawieraj¹cych<br />

amyloid bez jednoczesnego usuwania rozpuszczalnych<br />

form Aβ; zatem efekt prokognitywny szczepionki mo¿e<br />

zale¿eæ nie bezpoœrednio od usuwania depozytów amyloidowych,<br />

ale od wi¹zania siê wytworzonych przeciwcia³<br />

anty-Aβ z rozpuszczalnymi, ale toksycznymi formami<br />

Aβ (144) . W kolejnych eksperymentach wykazano<br />

skutecznoœæ tak¿e pasywnej immunizacji, czyli bezpoœredniego<br />

podawania przeciwcia³. Podawanie przeciwcia³<br />

anty-Aβ prowadzi do zmniejszenia liczby z³ogów<br />

amyloidowych u transgenicznych myszy poprzez fagocytowanie<br />

ich przez aktywowane komórki mikroglejowe<br />

(fagocytoza zale¿na od Fc) oraz do usuwania<br />

amyloidu do kr¹¿enia centralnego (146,147) . Podobnie jak<br />

w przypadku aktywnej immunizacji, wykazano tak¿e<br />

wp³yw podawania przeciwcia³ anty-Aβ na deficyt poznawczy<br />

u zwierz¹t transgenicznych (148) . Co ciekawe,<br />

w niektórych doœwiadczeniach z wykorzystaniem pasywnej<br />

immunizacji nie obserwowano wi¹zania siê depozytów<br />

amyloidowych z podawanymi przeciwcia³ami,<br />

a pierwotnym efektem wydawa³ siê spadek osoczowego<br />

stê¿enia Aβ; usuwanie depozytów amyloidowych z mózgu<br />

interpretowano w tych przypadkach jako efekt za-<br />

SYMPOZJUM – CHOROBA ALZHEIMERA<br />

chowywania równowagi stê¿eñ w krwi i mózgu po sekwestracji<br />

Aβ z surowicy (148) . Nie wszystkie doniesienia<br />

dotycz¹ce szczepionki s¹ jednak pozytywne; czêœæ eksperymentów<br />

wskazuje na mo¿liwoœæ zmniejszania siê<br />

odpowiedzi na szczepionkê wraz ze wzrostem liczby<br />

depozytów amyloidowych, co mo¿e implikowaæ nieskutecznoœæ<br />

aktywnej immunizacji w bardziej zaawansowanych<br />

stadiach choroby (149) . Co wiêcej, wprawdzie wyprodukowana<br />

przez Elan szczepionka okaza³a siê byæ<br />

bezpieczna u zdrowych ochotników (faza I badañ klinicznych),<br />

to prowadzone wspólnie z firm¹ Wyeth badanie<br />

II fazy zosta³o przerwane z powodu wyst¹pienia<br />

kilkunastu przypadków (oko³o 5% badanych!) ciê¿kiego<br />

powik³ania pod postaci¹ zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych<br />

i mózgu. Przyczyny powik³ania nieobserwowanego<br />

u zwierz¹t doœwiadczalnych nie s¹ jasne;<br />

jedna z mo¿liwoœci to niespecyficzna odpowiedŸ limfocytów<br />

T na Aβ lub APP (150) .<br />

Z doœwiadczenia z badania na ludziach wynikaæ mo¿e,<br />

¿e aktywna immunizacja mo¿e okazaæ siê niemo¿liwa do<br />

zastosowania ze wzglêdu na powa¿ne dzia³ania niepo-<br />

¿¹dane, próbowane bêd¹ natomiast przeciwcia³a podawane<br />

bezpoœrednio (immunizacja pasywna) lub metody<br />

aktywnej immunizacji, ale oparte nie o pe³n¹ sekwencjê<br />

Aβ, lecz o jego nieamyloidogenne fragmenty u¿yte<br />

w charakterze immunogenów (151) .<br />

PIŒMIENNICTWO:<br />

BIBLIOGRAPHY:<br />

1. Evans D.A., Funkenstein H.H., Albert M.S. i wsp.: Prevalence<br />

of Alzheimer’s disease in a community population<br />

of older persons. Higher than previously reported.<br />

JAMA 1989; 262: 2551-2556.<br />

2. Bachman D.L., Wolf P.A., Linn R. i wsp.: Prevalence of<br />

dementia and probable senile dementia of the Alzheimer<br />

type in the Framingham Study. Neurology 1992;<br />

42: 115-119.<br />

3. Rossa G.: The prevalence of Alzheimer’s type dementia<br />

and vascular dementia in the district of Swiebodzin.<br />

Psychiatr. Pol. 1997; 31: 121-134.<br />

4. Gabryelewicz T.: The prevalence of dementia in the<br />

population of the Warsaw district of Mokotow from<br />

65 to 84 years of age. Psychiatr. Pol. 1999; 33: 353-366.<br />

5. Katzman R.: Epidemiology of Alzheimer’s disease and<br />

dementia. W: Iqbal K., Sisodia S.S., Winblad B. (red.):<br />

Alzheimer’s Disease Advances in Etiology Pathogenesis<br />

and Therapeutics. John Wiley & Sons Ltd., Chichester<br />

2001: 11-21.<br />

6. Letenneur L., Launer L.J., Andersen K. i wsp.: Education<br />

and the risk for Alzheimer’s disease: sex makes<br />

a difference. EURODEM pooled analyses. EURODEM<br />

Incidence Research Group. Am. J. Epidemiol. 2000;<br />

151: 1064-1071.<br />

7. Kawas C., Resnick S., Morrison A. i wsp.: A prospective<br />

study of estrogen replacement therapy and the risk of<br />

developing Alzheimer’s disease: the Baltimore Longitudinal<br />

Study of Aging. Neurology 1997; 48: 1517-1521.<br />

AKTUALNOŒCI NEUROLOGICZNE Vol 3 Numer 2

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!