Murator 86r. - "Budujemy z gliny" - Cohabitat

przed zapomnieniem uratowa p.sroczynski@ekowioska.pl – artyku pochodzi z Muratora r. 1986
Tynkowanie cian. Pewnych
trudnoci moe nastrczy tynkowanie
cian zapraw inn ni gliniana.
Zaprawy wapienna i
cementowo-wapienna le si
trzymaj gliny, poniewa nie cz
si z ni chemicznie. Z tego wzgldu
ciany trzeba odpowiednio przygotowa,
aby zapewni zaprawie przyczepno
mechaniczn. W tym celu
mona zawczasu wykona cz
bloków ze ci pod ktem 45° na
boko okoo 3 cm krawdzi
doln, ewentualnie podci bloki ju
w cianie, przed tynkowaniem.
Mona równoczenie cz zaprawy
glinianej na gboko okoo 5 cm
liczc od powierzchni zewntrznej,
zastpi zapraw z wapnem lub z
cementem. Przyczepno
mechaniczn zaprawy do ciany
mona uzyska wbijajc co 10 cm w
szachownic — w wiee jeszcze
spoiny midzy blokami — podne
kamyki albo koeczki drewniane tak,
aby byy w cianie zagbione na 5-7
cm, a wystaway z niej na 1 do 1,5
cm.
Jeli ma by wykonany tynk gliniany,
wskazane jest, aby powierzchnia
ciany miaa bruzdy poziome.
Do tynkowania powierzchni
wewntrz domu zaleca si stosowanie
zaprawy glinianej. Natomiast na
zewntrz lepiej u zaprawy
wapiennej, a tylko na cianach
zachodnich, naraonych na silniejsze
dziaanie opadów — zaprawy
cementowo-wapiennej lub cementowo-glinianej.
Glinian zapraw tynkarsk
przygotowuje si z rzadko rozrobionej
gliny, wymieszanej z plewami
lub sieczk ze somy ytniej i z
piaskiem. Piasku dodajemy tyle, aby
zaprawa dobrze schodzia z kielni.
Czasami dodaje si wapna,
zwaszcza gdy glina jest zbyt chuda.
Przed tynkowaniem celowe jest
sprawdzenie skadu zaprawy.
Dobrze jest otynkowa na prób
kawaek ciany. Gdy zaprawa jest
zbyt tusta, po jej wyschniciu
powstan rysy, jeeli za chuda —
atwo si z niej wykrusza piasek. W
zalenoci od potrzeby poprawiamy
skad dodajc gliny lub schudzajc
piaskiem. Na dobrze omiecion z
kurzu i lekko zwiloncian
Tabela. Orientacyjne proporcje
skadników mieszanki glinianej
w zalenoci od skurczu gliny
Liczba miar
(czci)
skurczu Glina Sieczka Piasek
4 14 1 _
6 10 1 -
7 9 1 —
8 8 1 1
9 7 1 2
10 6 1 3
12 4 1 5
narzucamy (a nie nacigamy)
pierwsz warstw — obrzutk z
rzadkiej zaprawy. Wykonujemy w
niej wgbienia — rysy na ukos z
góry na dó, np. obci miot. Po
przeschniciu obrzutki narzucamy
wierzchni warstw wyprawy, któr
troch wygadzamy i potem dwa
razy zacieramy wapnem. Dobrze
jest wapno rozrobi odchudzonym
mlekiem zamiast wod, co uczyni
wypraw bardziej odporn na
wilgo. Przygotowujc zapraw,
warto pamita o przesianiu
skadników, aby usun z nich
kamyki, grudki i wiksze a.
Wskazane jest te pozostawienie
wymieszanej zaprawy na kilka
godzin pod foli, aby dobrze si
zmacerowaa.
Tynkowanie zapraw cemento-wowapienn
rozpoczynamy take od
omiecenia i nawilenia poda, po
czym wykonujemy cienk obrzutk
o skadzie 1:2:9 (cement : wapno :
piasek) i narzucamy potem dwie
warstwy zaprawy tak, aby obrzutka
miaa grubo okoo 2 cm. Jeeli
wykonujemy tynk wapienny,
obrzutka moe by rzadsza, ale
jednoczenie bardziej tusta, narzut
za z zaprawy wapiennej 1: 3
(wapno : piasek).
Tynku nie naley za bardzo
zaciera, poniewa gadko zatarta
zaprawa atwiej wchania wilgo.
Tynk naley ochrania przed zbyt
szybkim wyschniciem. Wypraw
mona uszczelni przez kilkakrotne
pomalowanie powierzchni wapnem
rozrobionym chudym mlekiem:
pierwszy raz — na jeszcze wilgotnej
cianie.
Przy opracowaniu .materiau korzystano
z nastpujcych pozycji:
„Zarys budownictwa z gliny" —
Warszawa 1954 (St. Kaczyski, Z.
Radecki) i „Jak samemu budowa z
gliny" - ód 1946 (Z. Radecki).
Rysunki Marek Sternicki