Domy z gliny (2) - Cohabitat
Domy z gliny (2) - Cohabitat
Domy z gliny (2) - Cohabitat
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TANIE I ENERGOOSZCZĘDNE SPOSOBY BUDOWANIA<br />
<strong>Domy</strong> z <strong>gliny</strong> (3)<br />
W „Muratorze" 4 i 6/94 przedstawiliśmy w ogólnym zarysie budownictwo z <strong>gliny</strong> w Europie i w Polsce<br />
oraz technologię budowania z tego materiału, opracowaną po kilku latach badań przez autorów poniższego<br />
artykułu. Przedstawiamy w nim Państwu szczegółowy przepis na tani dom o konstrukcji szkieletowej,<br />
wypełnianej lekką gliną.<br />
Budownictwo z lekkiej <strong>gliny</strong> to je<br />
den z najtańszych sposobów na sa<br />
modzielne wykonanie domu. Jest<br />
czasochłonne, ale pozwala na przygotowa<br />
nie podstawowej ilości materiału budow<br />
lanego o współczesnych parametrach tech<br />
nicznych w prosty, energooszczędny i<br />
ekologicznie czysty sposób. Jest jednak<br />
opłacalne tylko wtedy, gdy glina o odpo<br />
wiedniej spoistości występuje w miejscu<br />
budowy lub w najbliższej okolicy.<br />
Konieczne jest przeprowadzenie kon<br />
trolnych badań mas glinianych w celu<br />
uzyskania oficjalnego „Orzeczenia o jako<br />
ści <strong>gliny</strong> do celów budowlanych"^(orzecze<br />
nia takie wydają specjalistyczne laborato<br />
ria instytutów naukowo-badawczych<br />
wyższych uczelni lub zakładów badań i<br />
doświadczeń). Samemu można wykonać<br />
wstępne, orientacyjne badanie spoistości<br />
i skurczu <strong>gliny</strong>, by ustalić, czy jest ona<br />
przydatna do budowy (patrz „Murator"<br />
4/86).<br />
Do przygotowania lekkiej <strong>gliny</strong> moż<br />
na użyć tylko <strong>gliny</strong> średnio tłustej, tłu<br />
stej lub bardzo tłustej. Przypominamy,<br />
że określenie „lekka glina" odnosi się do<br />
<strong>gliny</strong> z wypełniaczami nadającymi jej<br />
odpowiednią termoizolacyjność. Glinę<br />
zwykle pozyskuje się z wykopu pod piw<br />
nice lub fundamenty.<br />
Budynek z lekkiej <strong>gliny</strong> kryty dachówką gliniano-cementową<br />
43 44<br />
W związku z licznymi pytaniami od<br />
Czytelników dotyczącymi budownictwa<br />
z <strong>gliny</strong> zamieszczamy wykaz norm oraz<br />
bibliografię (w kolejności od najstarszych<br />
do najnowszych wydawnictw).<br />
Normy:<br />
BN-62/6738-02 Budownictwo z <strong>gliny</strong>.<br />
Masy gliniane.<br />
BN-62/6738-01 Masy cementowo-gliniane<br />
z wypełniaczami.<br />
BN-62/9012-01 Cegły i bloki cementowo-gliniane<br />
z wypełniaczami.<br />
BN-62/6749-02 Pustaki cementowo-gliniane<br />
dymowe, spalinowe, wentylacyjne.<br />
Bibliografia:<br />
- Budownictwo z <strong>gliny</strong>, Z. Racięcki,<br />
PWT, Warszawa 1950<br />
- Instrukcja o stosowaniu materiałów<br />
miejscowych w budownictwie wiejskim,<br />
PWRiL, Warszawa, 1953<br />
- Budownictwo z <strong>gliny</strong> - wytyczne projektowania,<br />
Instytut Budownictwa Mieszkaniowego,<br />
Warszawa 1955<br />
- Instrukcja wykonywania bloków z <strong>gliny</strong><br />
i wykonywania z nich ścian, Instytut<br />
Organizacji i Mechanizacji Budownictwa<br />
- Zarys budownictwa z <strong>gliny</strong>, St. Kaczyński,<br />
Z. Racięcki, Budownictwo i Architektura,<br />
Warszawa 1954<br />
- Nowoczesne budownictwo z <strong>gliny</strong>,<br />
M. Pawlikowski, PWRiL, Warszawa 1955<br />
- Jak samemu zbudować domek z <strong>gliny</strong>,<br />
Maria Grąbczewska, Instytut Budownictwa<br />
Mieszkaniowego, Arkady, Warszawa<br />
1962<br />
- Materiały miejscowe i mała energetyka<br />
w budownictwie wiejskim, Z. Kotarski,<br />
PWRiL, Warszawa 1985<br />
- instrukcja stosowania w budownictwie<br />
zapraw i wyrobów cementowo-glinianych,<br />
Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa<br />
1985<br />
- Leichtlehmbau alter Baustoff - neue<br />
Technik, Franz Volhard, Verlag C. F. Muller,<br />
Karlsruhe 1990<br />
- Biologiczna architektura i przykład jej<br />
wdrożenia w warunkach polskich, D. Kupiec-Hyta,<br />
M. Hyla, J. Szwałko. Instytut<br />
Urbanistyki i Planowania Przestrzennego<br />
Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej<br />
1991<br />
- Poradnik budowy szkieletowych domów<br />
z wypełnieniem lekką gliną, D. Kupiec-Hyła,<br />
M. Hyta, Zarząd Zespołu Jurajskich<br />
Parków Krajobrazowych, Kraków<br />
1993<br />
1<br />
Konstrukcja żelbetowa (ze stupami żelbetowo-drewnianymi) przed wypełnieniem bloczkami z lekkiej<br />
<strong>gliny</strong><br />
Rozpoczynamy budowę Szkielet drewniany można wykonywać<br />
Tradycyjnymi metodami buduje się także z przepołowionych okrąglaków,<br />
piwnice, fundamenty i komin z przewo- krawędziaków lub desek,<br />
darni spalinowymi i wentylacyjnymi. Na- Narożniki budynku muszą być<br />
stępnie stawia się szkielet ścian domu, usztywnione zastrzałami. Oczep należy<br />
który może być wykonany jako: usztywnić na działanie sił poziomych.<br />
• drewniany, Korzystne jest stosowanie niewyso-<br />
• żelbetowo-drewniany, kich słupów szkieletu (osiowo ściska-<br />
• żelbetowy. nych), o wysokości jednej kondygnacji, z<br />
Szkielet ten można przystosować al- prefabrykowanych elementów żelbe-<br />
bo do wypełnienia masą z lekkiej <strong>gliny</strong> towo-drewnianych, to znaczy z rdze-<br />
układaną w deskowaniu, albo do wypeł- niem żelbetowym i nakładką drewnianą,<br />
nienia bloczkami z tej masy. W pierw- Nakładka drewniana, przymocowana<br />
szym wypadku szkielet musi być tak skon- do słupa podczas jego prefabrykacji uła-<br />
struowany, by można było po jego twia późniejsze przybijanie poprzeczek,<br />
elementach przesuwać deskowanie. W mocowanie ościeżnic i suchych tynków<br />
drugim - szkielet jest po prostu chowa- jak do słupa drewnianego,<br />
ny w ścianie (gdy chcemy wykańczać Narożniki takiego szkieletu najlepiej<br />
wnętrza suchym tynkiem, już na tym eta- usztywniać tarczami betonowymi z docie-<br />
pie muszą być mocowane listwy rusztu). pieniem ze styropianu. Słupy osadza się<br />
Najtańszy szkielet ściany wykonuje w gniazdach otoczonych zbrojeniem -<br />
się z okorowanych okrąglaków (stem- uformowanych w ścianach fundamento-<br />
pli) średnicy 15 cm, rozstawionych co wych lub wieńcu stropu nad piwnicą.<br />
1,0-1,5 m (rys. 1). W miejscach przewi- Po zakończeniu tego etapu budowy<br />
dzianych na okna i drzwi słupy ustawia się przygotowuje się masę glinianą, którą<br />
bezpośrednio przy otworach - ościeżni- następnie wypełnia się szkielet budynku,<br />
ce mocuje się do słupów, a poziome ry- Można także wykonać z niej ściany dzia-<br />
gle zamykają otwór od dołu i od góry. łowe, płyty stropowe, a nawet dachówkę.