Domy z gliny (2) - Cohabitat

More documents

Recommendations

Info

TANIE I ENERGOOSZCZĘDNE SPOSOBY BUDOWANIA Domy z gliny (3) W „Muratorze" 4 i 6/94 przedstawiliśmy w ogólnym zarysie budownictwo z gliny w Europie i w Polsce oraz technologię budowania z tego materiału, opracowaną po kilku latach badań przez autorów poniższego artykułu. Przedstawiamy w nim Państwu szczegółowy przepis na tani dom o konstrukcji szkieletowej, wypełnianej lekką gliną. Budownictwo z lekkiej gliny to je den z najtańszych sposobów na sa modzielne wykonanie domu. Jest czasochłonne, ale pozwala na przygotowa nie podstawowej ilości materiału budow lanego o współczesnych parametrach tech nicznych w prosty, energooszczędny i ekologicznie czysty sposób. Jest jednak opłacalne tylko wtedy, gdy glina o odpo wiedniej spoistości występuje w miejscu budowy lub w najbliższej okolicy. Konieczne jest przeprowadzenie kon trolnych badań mas glinianych w celu uzyskania oficjalnego „Orzeczenia o jako ści gliny do celów budowlanych"^(orzecze nia takie wydają specjalistyczne laborato ria instytutów naukowo-badawczych wyższych uczelni lub zakładów badań i doświadczeń). Samemu można wykonać wstępne, orientacyjne badanie spoistości i skurczu gliny, by ustalić, czy jest ona przydatna do budowy (patrz „Murator" 4/86). Do przygotowania lekkiej gliny moż na użyć tylko gliny średnio tłustej, tłu stej lub bardzo tłustej. Przypominamy, że określenie „lekka glina" odnosi się do gliny z wypełniaczami nadającymi jej odpowiednią termoizolacyjność. Glinę zwykle pozyskuje się z wykopu pod piw nice lub fundamenty. Budynek z lekkiej gliny kryty dachówką gliniano-cementową 43 44 W związku z licznymi pytaniami od Czytelników dotyczącymi budownictwa z gliny zamieszczamy wykaz norm oraz bibliografię (w kolejności od najstarszych do najnowszych wydawnictw). Normy: BN-62/6738-02 Budownictwo z gliny. Masy gliniane. BN-62/6738-01 Masy cementowo-gliniane z wypełniaczami. BN-62/9012-01 Cegły i bloki cementowo-gliniane z wypełniaczami. BN-62/6749-02 Pustaki cementowo-gliniane dymowe, spalinowe, wentylacyjne. Bibliografia: - Budownictwo z gliny, Z. Racięcki, PWT, Warszawa 1950 - Instrukcja o stosowaniu materiałów miejscowych w budownictwie wiejskim, PWRiL, Warszawa, 1953 - Budownictwo z gliny - wytyczne projektowania, Instytut Budownictwa Mieszkaniowego, Warszawa 1955 - Instrukcja wykonywania bloków z gliny i wykonywania z nich ścian, Instytut Organizacji i Mechanizacji Budownictwa - Zarys budownictwa z gliny, St. Kaczyński, Z. Racięcki, Budownictwo i Architektura, Warszawa 1954 - Nowoczesne budownictwo z gliny, M. Pawlikowski, PWRiL, Warszawa 1955 - Jak samemu zbudować domek z gliny, Maria Grąbczewska, Instytut Budownictwa Mieszkaniowego, Arkady, Warszawa 1962 - Materiały miejscowe i mała energetyka w budownictwie wiejskim, Z. Kotarski, PWRiL, Warszawa 1985 - instrukcja stosowania w budownictwie zapraw i wyrobów cementowo-glinianych, Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 1985 - Leichtlehmbau alter Baustoff - neue Technik, Franz Volhard, Verlag C. F. Muller, Karlsruhe 1990 - Biologiczna architektura i przykład jej wdrożenia w warunkach polskich, D. Kupiec-Hyta, M. Hyla, J. Szwałko. Instytut Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej 1991 - Poradnik budowy szkieletowych domów z wypełnieniem lekką gliną, D. Kupiec-Hyła, M. Hyta, Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych, Kraków 1993 1 Konstrukcja żelbetowa (ze stupami żelbetowo-drewnianymi) przed wypełnieniem bloczkami z lekkiej gliny Rozpoczynamy budowę Szkielet drewniany można wykonywać Tradycyjnymi metodami buduje się także z przepołowionych okrąglaków, piwnice, fundamenty i komin z przewo- krawędziaków lub desek, darni spalinowymi i wentylacyjnymi. Na- Narożniki budynku muszą być stępnie stawia się szkielet ścian domu, usztywnione zastrzałami. Oczep należy który może być wykonany jako: usztywnić na działanie sił poziomych. • drewniany, Korzystne jest stosowanie niewyso- • żelbetowo-drewniany, kich słupów szkieletu (osiowo ściska- • żelbetowy. nych), o wysokości jednej kondygnacji, z Szkielet ten można przystosować al- prefabrykowanych elementów żelbe- bo do wypełnienia masą z lekkiej gliny towo-drewnianych, to znaczy z rdze- układaną w deskowaniu, albo do wypeł- niem żelbetowym i nakładką drewnianą, nienia bloczkami z tej masy. W pierw- Nakładka drewniana, przymocowana szym wypadku szkielet musi być tak skon- do słupa podczas jego prefabrykacji uła- struowany, by można było po jego twia późniejsze przybijanie poprzeczek, elementach przesuwać deskowanie. W mocowanie ościeżnic i suchych tynków drugim - szkielet jest po prostu chowa- jak do słupa drewnianego, ny w ścianie (gdy chcemy wykańczać Narożniki takiego szkieletu najlepiej wnętrza suchym tynkiem, już na tym eta- usztywniać tarczami betonowymi z docie- pie muszą być mocowane listwy rusztu). pieniem ze styropianu. Słupy osadza się Najtańszy szkielet ściany wykonuje w gniazdach otoczonych zbrojeniem - się z okorowanych okrąglaków (stem- uformowanych w ścianach fundamento- pli) średnicy 15 cm, rozstawionych co wych lub wieńcu stropu nad piwnicą. 1,0-1,5 m (rys. 1). W miejscach przewi- Po zakończeniu tego etapu budowy dzianych na okna i drzwi słupy ustawia się przygotowuje się masę glinianą, którą bezpośrednio przy otworach - ościeżni- następnie wypełnia się szkielet budynku, ce mocuje się do słupów, a poziome ry- Można także wykonać z niej ściany dzia- gle zamykają otwór od dołu i od góry. łowe, płyty stropowe, a nawet dachówkę.
Rys. 1. Ściana szkieletowa ze stupami z okrąglaków: a) w miejscu połączenia ze stropem i więźbą dachową, ze szczegółem osadzenia okna, b) nad cokołem Rys. 2. Ściana szkieletowa ze stupami żelbetowo-drewnianymi: a) w miejscu połączenia ze stropem i więźbą dachową, ze szczegółem osadzenia okna, b) nad cokołem 45 46 Przygotowanie lekkiej masy glinianej Do przygotowania masy należy użyć gliny w postaci zawiesiny, którą można przygotować ręcznie lub mechanicznie. Potrzebną ilość wody ustala się według próbnego zarobu. Masę z wypełniaczem przygotować należy zgodnie z normą BN- 62/6783-02 - „Budownictwo z gliny. Ma sy gliniane". W praktyce zrealizowanych budów przygotowywanie zawiesiny glinia nej odbywało się za pomocą prostego młyna kulowego lub betoniarki 150 1, do której wrzucano na czas mieszania dwa granitowe otoczaki średnicy 25 cm. Mieszanie ręczne namoczonej gli ny. Glinę wrzuca się do skrzyni o wy miarach 2x3 m i zalewa wodą w ilości nieco mniejszej niż objętość gliny. Mie szanie powinno trwać do otrzymania jed nolitej zawiesiny (bez grudek) o konsy stencji gęstej śmietany. Następnie glinę zlewa się do pierwszej komory pojemni ka dwukomorowego przez otwór w ścia nie skrzyni zaopatrzony w siatkę o oczkach 8-10 mm, a z niej — do drugiej komory przez otwór z siatką o oczkach 3-4 mm (rys. 3). Mieszanie mechaniczne (w betoniar ce lub mieszarce). Przed wrzuceniem gliny tłustej do betoniarki zaleca się wstęp nie ją rozmoczyć, a glinę średnio tłustą - w stanie suszonym - rozdrobnić na grud ki nie większe niż 4 cm. Glinę miesza się z wodą w betoniarce 4 do 6 minut, po czym zlewa się miesza ninę korytem do osadnika przez sito sta lowe o oczkach 8 mm do osadnika dwu komorowego (jeśli glina jest bardzo tłusta, wystarcza jednokomorowy). Konsystencja zawiesiny glinianej po winna wynosić 15 cm wg stożka pomia rowego (patrz rysunek 4); na 1 m 3 za wiesiny glinianej o konsystencji „15" potrzeba 640 kg gliny. W zawiesinie o takiej konsystencji stożek o wadze 300 g jest całkiem zanurzony, lecz nie tonie. Rys. 3. Osadnik dwukomorowy na zawiesinę gl Rys. 4. Stożek pomiarowy do badania konsystencji zawiesiny glinianej Do zawiesiny glinianej dodaje się wypełniacz. Są wypełniacze mineralne (np. piasek gruboziarnisty, żwir) lub orga niczne (np. słoma rzepakowa, żytnia, jęcz mienna, pszenna, wysuszone łodygi roślin - łęty grochu, fasoli, wrzosu — lub troci ny czy paździerze). Najczęściej stosowa nym wypełniaczem jest słoma zbóż. Na 48 godzin przed dodaniem do masy wy pełniacz silnie zwilża się wodą. Należy zachować ustaloną dla danego rodzaju gliny proporcję, a następnie całą masę dokładnie wymieszać. Każde włókno po winno być dokładnie oblepione zawiesi ną glinianą. Przerobioną masę należy pozostawić na 24 godziny w kopcach przykrytych folią dla zabezpieczenia przed wpływami atmosferycznymi. Tak przygo towana masa jest gotowa do formowa nia z niej elementów budynku. Wypełnianie ścian w deskowaniu przesuwnym Deskowanie ustawia się poczynając od narożnika budynku. Wypełnia się je warstwą lekkiej gliny grubości około 20 cm, wyrównuje i ubija ubijakami. Co około 15 cm ubitej warstwy układa się raz od strony zewnętrznej, a raz wewnętrznej (na przemian) „zbrojenie" z listew ma czanych w glinie. Powinno ono wypeł niać przestrzeń między dwoma słupami. W miejscach, gdzie mają być okna i drzwi ustawia się szablon zrobiony z desek, wsta wiając go między słupy i usztywniając rozporami. Szablon należy opiąć folią. Do dowiązania ścian działowych wyko nuje się wpusty, także za pomocą szablo nu z desek opiętego folią. Po wykonaniu wszystkich ścian budyn ku, zależnie od przyjętego sposobu wy kończenia ich powierzchni, usuwa się lub pozostawia listwy szablonowe, po których przesuwane było deskowanie. Gdy pro jektuje się wykonać na ścianach tynki na mokro, listwy te należy usunąć: pozosta łe po nich rowki zostaną wyrównane tyn kiem. Gdy projektuje się wykonanie su chych tynków, okładzin drewnianych, czy też obmurowanie cegłą licową - listwy pozostawia się po to, by później zamoco wać do nich wykonane wykończenie.
Page 1 and 2: TANI SPOSÓB BUDOWANIA - WSZĘDZIE
Page 3: Specyficzne wymogi budownictwa glin
Page 7: Wypełnianie ścian szkieletowych b

Domy z gliny (2) - Cohabitat

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?