Kreu i gjashtë PLANIFIKIMI URBAN, MBROJTJA E DHE ...

Alfred FRASHERI
GJEOFIZIKA INXHINJERIKE DHE MJEDISORE
2012
Zona kodrinore e Zvërnecit ndodhet në veri-perëndim të Gjiut të Vlorës (Fig.
6.9, 6.10). Shigjeta e vjetër ranore e formuar nga aluvionet që Vjosa ka derdhur
në det, ndan pjesën veriore të lagunës së Nartës nga deti, deri tek skaji verior i
kodrave të Zvërnecit. Zhvendosja e grykëderdhjes së Vjosës gjatë shekullit të
20-të, ka krijuar probleme serioze të erozionit në këtë sektor të Gjiut të Vlorës.
Ngarkesa e ngurtë që derdh në det lumi Vjosa, si edhe materiali nga
grykëderdhja e vjetër e Vjosës synojnë të depozitohen në drejtim kryesisht
jugor (Thereska J. 1981) (Fig. 6.10).
Edhe në kepat e Rodonit, Selitës dhe zonën kodrinore të Zvërnecit, është
vrojtuar e njëjta gjeomorfologji e fundit të cektinës bregdetare si edhe në zonën
Durrës-Kepi i Pallës, depozitime ranore, elevritike-ranore dhe me batlla
nënujore.
6.1.1.c. Hapësirat zhytëse, ku vërehet ingresion i detit drejt steresë.
Plazhi i Semanit në bregun e rajonit jugperëndimor të vendit dhe plazhi i
Patokut në veriperëndim, përfaqësojnë sektorë zhytës, të cilat ndodhen midis
hapësirave grumbulluese. Procesi i zhytjes, që shoqërohet me ingresionin e
detit drejt steresë është shkaktuar nga veprimtaria neotektonike.
Sipas të dhënave të studimeve neotektonike, nga Gjiri i Vlorës deri në atë
të Drinit ka disa thyerje aktive tektonike përmbysëse dhe mbihipëse, të cilat
ndërpresin vijën bregore (Fig. 6.2, 6.3, 6.10) (Aliaj Sh. 1987, 1988, 1989, 2000,
Aliaj Sh. etj. 2000). Një thyerje e tillë, futet nga deti në stere në grykëderdhjen
e vjetër të Vjosës dhe duke shkuar paralel me bregun ne plazhin e Semanit
vazhdon përsëri në det. Krahu i ngritur është në lindje, Në perëndim ku
ndodhet edhe plazhi i Semanit, gjendet krahu i ulur. Sipas tomografisë detare
të rezistencës elektrike specifike, të kryer më anën e sondimeve detare elekrike,
morfologjia e depozitimeve të shkrifta të kuaternarit detar kanë shtrirje
horizontale në perëndim të plazhit të Semanit (Fig. 6.7). Në jug dhe në verilindje
të profilit gjeoelektrik vërehet impakti i thyerjes tektonike aktive. Për
rrjedhojë, plazhi i Semanit, i cili ndodhet në krahun e ulur të thyerjes, gjendet
nën regjim zhytës, duke filluar nga ana jugore e grykëderdhjes së lumit Seman
e deri në plazhin e Semanit, gjatë një vije disa kilometrat të gjatë.Shumë
objekte që 20-35 vjet më parë ishin ndërtuar në stere, sot ndodhen në det, për
shembull, bazamenti i pusit të thellë të naftës Semani-3 (Foto 6.1). Në vitin
1969 kur është shpuar, ai ndodhej në stere, 265m larg bregut. Sipas hartave
topografike dhe imazheve satelitore, për periudhën 1969-1983 vija e bregut
pati nje ingresion për 135m drejt steresë, me gradient 9.4 m/vit. Nga viti 1983
deri në 2004 amplituda e ingresionit ishte 170 m, me gradient 8.1 m/vit. Në
këtë zonë, procesi i zhytjes ka filluar rreth 160 vjet më parë. Në sektorë më të
vegjël, avancimi i ujit të detit drejt steresë ka arritur edhe 2.5-3 km.
Në fig. 6.3 duket se procesi i zhytjes nuk është zhvilluar në të njëjtën
kohë gjatë të gjithë gjatësisë së thyerjes tektonike. Drejt grykëderdhjes së lumit
Vjosa, nuk ka një proces të tillë zhytjeje intensiv sa në Seman.
Vrojtohet edhe dukuria ngritëse e krahut lindor të thyrjes tektonike
përmbysëse dhe mbihipëse në zonën Seman-Karavasta-grykëderdhja e lumit
Shkumbin. Kjo dukuri shprehet me regresion te detit dhe zhvendosje e
grykëderdhjes së lumit Shkumbin.
10