Kreu i gjashtë PLANIFIKIMI URBAN, MBROJTJA E DHE ...

Alfred FRASHERI
GJEOFIZIKA INXHINJERIKE DHE MJEDISORE
2012
bregut detar dhe evolucioni i tij nën ndikimin e neotektonikës, të erozionit dhe
të transportit dhe të depozitimeve të sedimenteve e formimi i plazheve, bareve,
shigjetave etj., të veprimtarisë së dallgëve dhe të rrymave detare.
Bregdeti shqiptar i Adriatikut dhe i detit Jon është studiuar dhe vazhdon
të studiohet me anën e kompleiksit të metodave gjeologjike-gjeofizike detare
dhe në stere, si edhe të studimeve hidrologjike. Në vëçanti është studiuar
gjeodinamika dhe evolucioni gjatë kuaternarit i litoralit shqiptar të deteve
Adriatik dhe Jon. Baseni Sedimentar Shqiptar vazhdon edhe në shelfin
shqiptar të detit Adriatik, si me formacionin terrigjen ashtu edhe atë
karbonatik. Gjeologjia e Shelfit Detar të Adriatikut ka kushtëzuar edhe
morfologjinë dhe dinamikën e hapësirës detare të litoralit Shqiptar. Bregdeti i
Adriatikut, nga Vlora në jug e deri në Gjiun e Drinit në veri, përfaqëson
kryesisht një litoral të sheshtë, bregdet grumbullues dhe me sektorë zhytjeje,
në të cilët vërehet ingresioni i detit drejt steresë. Në disa sektorë, bredeti është
me reliev të thyer kondrinor dhe karakterizohet nga proceset e gërryerjes
(Adriatic Sea 1999, Aliaj, 2000, Aliaj, etj. 2000, Frashëri, etj, 1982, 1994,
2003, ,2004, 2011, Frashëri, 1997, .Leci, 1987, Leci, etj. 1986, Meko, etj.
1985, Pano, etj. 1974, 1984, 1994, 2006, Papa, 1985, 1987, Pegorini, 1969,
Thereska, 1981, etj.)
6.1.1.a. Hapësirat grumbulluese përfaqësojnë pjesën më të madhe të
bregdetit shqiptar. Këto hapësira në litoralin shqiptar të Adriatikut shtrihen në
skajin perëndimor të fushave shqiptare. Ky litoral karakterizohet nga prania e
depozitimeve të shkrifta kuaternare (Q) të tipeve gjenetike të ndryshme (Fig.
6.1, 6.2, 6.3) (Frasheri A. 1961, Frashëri A.et al 1991, Leci V. et al. 1986,
Ostrosi 1977, Pano N. etj. 2005 dorëzuar për botim):
Depozitimet bregdetare të kuaternarit detar, që përfaqësohen nga rëra të
imta, të mesme dhe të trasha, me ngjyrë gri në të bardhë dhe gri në të verdhë,
me ndërshtresa të alevriteve-ranore, alevriteve deltore dhe të deltinave.
Trashësia e këtyre ndërshtresave luhatet nga 1-10-15 metra. Në to takohen
mikro e makrofauna të sotme detare.
Plazhe shumë të bukur me rërë shtrihen në gjiret e Drinit, të Lalëzit dhe
të Durrësit, në Divjakë, në grykëderdhjet e lumenjve
Semani dhe Vjosë, si edhe në Gjiun e Vlorës. Sopet bregdetare të sotme
të rërës shtrihen në një gjatësi deri 4-5 km, kanë gjerësi 35-80 m dhe më
shumë, si edhe lartësi që vende vënde arrin disa metra. Bashkësia e brezave të
sopeve të rërës , që zhvishen në sipërfaqe ose janë të varrosura, arrijnë një
gjatësi deri 25 km dhe gjerësi 2-5-6 km.
2