You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
22 BUJQËSIA SHQIPTARE<br />
KONTROLLI I DEMAVE TE<br />
INSEMINIMIT ARTIFICIAL-BAZE<br />
PER PERMIRESIMIN GJENETIK TE<br />
GJEDHIT<br />
Prof. Ass. Dr.Fatmira LEKA (SULAJ)<br />
Dr. Fiqiri TAHIRI<br />
QTTB FUSHË-KRUJË<br />
Situata aktuale e racave ne populacionin e<br />
gjedhit ne Shqiperi<br />
Gjate vitit 2008, populacioni i gjedhit ne Shqiperi<br />
numeronte rreth 750.000 krere, nga te cilet 390.000<br />
krere lope. Mjeti kryesor i permiresimit racor, eshte<br />
aplikimi i bioteknologjise se inseminimit artificial (IA)<br />
me material biologjik (sperme) te ngrire ne azot te<br />
lengshem(-196 0 C). Aplikimi i bioteknologjise realizohet<br />
nga nje strukture private inseminatoresh te organizuar<br />
ose jo ne shoqatat e ndryshme qe operojne ne fushen<br />
e blegtorise. Rjeti i inseminatoreve eshte i shtrire ne<br />
gjithe vendin me shume ne zonat fushore e kodrinore<br />
duke mos perjashtuar edhe zona si Kukesi, Dibra etj.<br />
Struktura racore e populacionit te gjedhit<br />
rezulton:<br />
Rreth 42 % jane te races Laramane e<br />
Zeze&Holshtein dhe kryqezimet e tyre.<br />
Rreth 34 % jane te races Xhersej dhe kryqezimet<br />
e saj.<br />
Kryqezimet e racave te ndryshme (te kombinuara<br />
ose qumeshti ) si dhe kryqezimet e vendit zene 22 %<br />
te populacionit.<br />
Aktualisht zhvillojne aktivitetin ne permiresimin<br />
racor ne gjedhe, rreth 10 shoqata dhe subjekte, nder<br />
me kryesoret ne importin e materialit biologjik<br />
(sperme) jane;<br />
- ALBANOR - me qendër në Elbasan;<br />
- NORALB - me qendër në Elbasan;<br />
PËRMIRËSIM RACOR<br />
Mjeti kryesor i permiresimit racor, eshte aplikimi<br />
i bioteknologjise se inseminimit artificial (IA) me<br />
material biologjik (sperme) te ngrire ne azot te<br />
lengshem(-1960C)<br />
- LEAA - me qendër në Tiranë;<br />
- CEFA - me qendër në Elbasan<br />
- BESNIK KORESHI; person fizik -<br />
me qendër në Lushnjë;<br />
- BOFAK - me qendër në Tiranë;<br />
- SHIJAK - me qendër në Elbasan.<br />
Shoqatat zhvillojne aktivitetin ne gjithe teritorin e<br />
vendit duke mbuluar rreth 56 % e populacionit te<br />
lopeve te cilat i nenshtrohen inseminimit artificial.<br />
Struktura racore e demave te insiminimit<br />
artificial paraqitet:<br />
Numri i demave<br />
qe vepruan ne<br />
populacionin e<br />
gjedhit per vitin<br />
2008 eshte 78 krere<br />
e ndare sipas<br />
racave:<br />
Ruajtja e materialit biologjik<br />
në azot të lëngshëm
Change language