01.07.2013 Views

Учение о субстанции - Библиотека духовной науки

Учение о субстанции - Библиотека духовной науки

Учение о субстанции - Библиотека духовной науки

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Был<strong>о</strong> <strong>о</strong>писан<strong>о</strong>, как крахмал, п<strong>о</strong>ск<strong>о</strong>льку <strong>о</strong>н является резервным крахмал<strong>о</strong>м, <strong>о</strong>бладает ф<strong>о</strong>рмирующим<br />

элемент<strong>о</strong>м, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рый раств<strong>о</strong>ряется при превращении в сахар. Превращение крахмала в целлюл<strong>о</strong>зу<br />

м<strong>о</strong>рф<strong>о</strong>л<strong>о</strong>гически мы пр<strong>о</strong>следить не м<strong>о</strong>жем, н<strong>о</strong> как результат превращения мы видим твердый<br />

ф<strong>о</strong>рмирующий элемент в<strong>о</strong>л<strong>о</strong>кна. Целлюл<strong>о</strong>за имеет в<strong>о</strong>л<strong>о</strong>книстую структуру.<br />

Тверд<strong>о</strong>сть целлюл<strong>о</strong>зы п<strong>о</strong>зв<strong>о</strong>ляет с п<strong>о</strong>м<strong>о</strong>щью би<strong>о</strong>л<strong>о</strong>гических или химических средств раств<strong>о</strong>рить всю<br />

<strong>о</strong>стальную растительную субстанцию, так чт<strong>о</strong> <strong>о</strong>стается <strong>о</strong>дна целлюл<strong>о</strong>за. Ок<strong>о</strong>нчательная механическая<br />

<strong>о</strong>браб<strong>о</strong>тка (л<strong>о</strong>мка, <strong>о</strong>тстукивание, расчесывание) удаляет пр<strong>о</strong>дукты распада, и <strong>о</strong>стается целлюл<strong>о</strong>за в виде<br />

нитей. Свет с<strong>о</strong> св<strong>о</strong>им лучевым характер<strong>о</strong>м, вступающий в пр<strong>о</strong>цессе ассимиляции в жизненн<strong>о</strong>е<br />

пр<strong>о</strong>странств<strong>о</strong> растения, с<strong>о</strong>храняет св<strong>о</strong>й характер также на эт<strong>о</strong>й ступени <strong>о</strong>твердения, приближающей<br />

субстанцию к минеральн<strong>о</strong>му с<strong>о</strong>ст<strong>о</strong>янию, целлюл<strong>о</strong>зе. Здесь лучев<strong>о</strong>й характер стан<strong>о</strong>вится видимым также<br />

физически. Не является ли связка блестящих льняных нитей физическим <strong>о</strong>браз<strong>о</strong>м с<strong>о</strong>лнечных лучей,<br />

падающих на Землю?<br />

В сам<strong>о</strong>м чист<strong>о</strong>м виде, без <strong>о</strong>рганическ<strong>о</strong>й примеси, выступает целлюл<strong>о</strong>за в в<strong>о</strong>л<strong>о</strong>сках на пл<strong>о</strong>дах.<br />

П<strong>о</strong>эт<strong>о</strong>му хл<strong>о</strong>п<strong>о</strong>к является ценнейшим растением для пр<strong>о</strong>изв<strong>о</strong>дства целлюл<strong>о</strong>зных нитей.<br />

Н<strong>о</strong> есть еще <strong>о</strong>дна в<strong>о</strong>зм<strong>о</strong>жн<strong>о</strong>сть п<strong>о</strong>днять затвердевшую целлюл<strong>о</strong>зу в <strong>о</strong>бласть крахмала и даже сахара.<br />

Целлюл<strong>о</strong>за сама п<strong>о</strong> себе не дает й<strong>о</strong>дист<strong>о</strong>й реакции, п<strong>о</strong>ск<strong>о</strong>льку <strong>о</strong>твердение превратившег<strong>о</strong>ся в веществ<strong>о</strong><br />

света слишк<strong>о</strong>м велик<strong>о</strong>. Н<strong>о</strong> если к<strong>о</strong>р<strong>о</strong>б<strong>о</strong>чку хл<strong>о</strong>пка см<strong>о</strong>чить к<strong>о</strong>нцентрир<strong>о</strong>ванн<strong>о</strong>й серн<strong>о</strong>й кисл<strong>о</strong>т<strong>о</strong>й, т<strong>о</strong> в<br />

<strong>о</strong>бщей массе м<strong>о</strong>жн<strong>о</strong> видеть <strong>о</strong>тдельные нити, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рые на нек<strong>о</strong>т<strong>о</strong>р<strong>о</strong>е время дают п<strong>о</strong>л<strong>о</strong>жительную реакцию на<br />

й<strong>о</strong>д, т<strong>о</strong> есть <strong>о</strong>крашиваются в синий цвет. Целлюл<strong>о</strong>за п<strong>о</strong>д действием <strong>о</strong>гненн<strong>о</strong>й силы кисл<strong>о</strong>ты претв<strong>о</strong>ряется в<br />

крахмал. Н<strong>о</strong> спустя нек<strong>о</strong>т<strong>о</strong>р<strong>о</strong>е время м<strong>о</strong>жн<strong>о</strong> видеть, как исчезает й<strong>о</strong>дистая реакция, пр<strong>о</strong>х<strong>о</strong>дя через<br />

фи<strong>о</strong>лет<strong>о</strong>вый, винн<strong>о</strong>-красный, <strong>о</strong>ранжевый. П<strong>о</strong>путн<strong>о</strong> <strong>о</strong>браз<strong>о</strong>ванный крахмал далее претв<strong>о</strong>ряется в сахар.<br />

В<strong>о</strong> время мир<strong>о</strong>в<strong>о</strong>й в<strong>о</strong>йны начали индустриальн<strong>о</strong> в<strong>о</strong>спр<strong>о</strong>изв<strong>о</strong>дить эт<strong>о</strong>т пр<strong>о</strong>цесс перераб<strong>о</strong>тки<br />

древесины в сахар. П<strong>о</strong>лученный сахар п<strong>о</strong>казал х<strong>о</strong>р<strong>о</strong>шие св<strong>о</strong>йства при бр<strong>о</strong>жении и затем далее<br />

перерабатывался в спирт.<br />

На т<strong>о</strong>м же пути лежит пр<strong>о</strong>цесс клейстеризации целлюл<strong>о</strong>зы. Клейстеризация целлюл<strong>о</strong>зы играет<br />

б<strong>о</strong>льшую р<strong>о</strong>ль при пр<strong>о</strong>изв<strong>о</strong>дстве бумаги. Бумага — эт<strong>о</strong> не чт<strong>о</strong> ин<strong>о</strong>е, как сеть целлюл<strong>о</strong>зных нитей, видимых<br />

<strong>о</strong>тчетлив<strong>о</strong> на пр<strong>о</strong>м<strong>о</strong>кательн<strong>о</strong>й бумаге. Если х<strong>о</strong>тят сделать из нее писчую бумагу, т<strong>о</strong> нужн<strong>о</strong> пр<strong>о</strong>питать эт<strong>о</strong>т<br />

скелет клеем и нап<strong>о</strong>лнителями (<strong>о</strong>кись бария и др. ). Н<strong>о</strong> если х<strong>о</strong>тят изг<strong>о</strong>т<strong>о</strong>вить непр<strong>о</strong>м<strong>о</strong>каемую бумагу,<br />

нап<strong>о</strong>д<strong>о</strong>бие пергамента, т<strong>о</strong> п<strong>о</strong>средств<strong>о</strong>м серн<strong>о</strong>й кисл<strong>о</strong>ты нужн<strong>о</strong> целлюл<strong>о</strong>зную сеть частичн<strong>о</strong> раств<strong>о</strong>рить в<br />

клейстер, благ<strong>о</strong>даря чему бумага теряет св<strong>о</strong>ю нитяную структуру и превращается в пр<strong>о</strong>зрачную<br />

в<strong>о</strong>д<strong>о</strong>непр<strong>о</strong>ницаемую г<strong>о</strong>м<strong>о</strong>генную массу.<br />

VI. УГЛЕРОД, ВОДОРОД И КИСЛОРОД<br />

Крахмал, сахар и целлюл<strong>о</strong>за, — сл<strong>о</strong>в<strong>о</strong>м, типичные растительные <strong>субстанции</strong>, - эт<strong>о</strong> углев<strong>о</strong>ды. Каждая<br />

из этих трех субстанций, распадаясь п<strong>о</strong>д действием жара, дает уг<strong>о</strong>ль и в<strong>о</strong>ду. Далее мы знаем, чт<strong>о</strong> в<strong>о</strong>да при<br />

сильн<strong>о</strong>м нагревании или п<strong>о</strong>д действием электрическ<strong>о</strong>г<strong>о</strong> т<strong>о</strong>ка распадается на в<strong>о</strong>д<strong>о</strong>р<strong>о</strong>д и кисл<strong>о</strong>р<strong>о</strong>д. Так чт<strong>о</strong> в<br />

качестве элемент<strong>о</strong>в углев<strong>о</strong>д<strong>о</strong>в мы м<strong>о</strong>жем рассматривать три вещества: углер<strong>о</strong>д, в<strong>о</strong>д<strong>о</strong>р<strong>о</strong>д и кисл<strong>о</strong>р<strong>о</strong>д. П<strong>о</strong><br />

существу, уп<strong>о</strong>требленн<strong>о</strong>е нами выражение неверн<strong>о</strong>, иб<strong>о</strong> из этих элемент<strong>о</strong>в мы не м<strong>о</strong>жем сн<strong>о</strong>ва п<strong>о</strong>лучить<br />

углев<strong>о</strong>д и п<strong>о</strong>стр<strong>о</strong>ить растение, как эт<strong>о</strong>г<strong>о</strong> след<strong>о</strong>вал<strong>о</strong> бы <strong>о</strong>жидать, уп<strong>о</strong>требляя сл<strong>о</strong>в<strong>о</strong> «элемент». Напр<strong>о</strong>тив мы<br />

всегда д<strong>о</strong>лжны иметь в виду, чт<strong>о</strong> здесь идет речь <strong>о</strong> пр<strong>о</strong>дуктах распада - в нек<strong>о</strong>т<strong>о</strong>р<strong>о</strong>м смысле <strong>о</strong> трупе — и<br />

чт<strong>о</strong> так<strong>о</strong>е их <strong>о</strong>пределение был<strong>о</strong> бы б<strong>о</strong>лее к месту, чем сл<strong>о</strong>в<strong>о</strong> «элемент».<br />

Несм<strong>о</strong>тря на эт<strong>о</strong>, в этих веществах и в их химически-физических <strong>о</strong>тн<strong>о</strong>шениях мы сн<strong>о</strong>ва м<strong>о</strong>жем найти<br />

следы прежней жизни. В п<strong>о</strong>следующем <strong>о</strong>ни д<strong>о</strong>лжны быть <strong>о</strong>писаны, чт<strong>о</strong>бы стал<strong>о</strong> наглядным их вчленение в<br />

связи высшег<strong>о</strong> п<strong>о</strong>рядка.<br />

Углер<strong>о</strong>д<br />

Уг<strong>о</strong>ль, <strong>о</strong>стающийся при <strong>о</strong>бугливании всяк<strong>о</strong>й <strong>о</strong>рганическ<strong>о</strong>й <strong>субстанции</strong>, в св<strong>о</strong>ей структуре имеет<br />

черты <strong>о</strong>ст<strong>о</strong>ва (каркаса). Кус<strong>о</strong>к древесн<strong>о</strong>г<strong>о</strong> угля <strong>о</strong>тчетлив<strong>о</strong> с<strong>о</strong>храняет на распиле нитян<strong>о</strong>е стр<strong>о</strong>ение и <strong>о</strong>бщую<br />

<strong>о</strong>рганизацию прежней древесины. В сам<strong>о</strong>м деле, углер<strong>о</strong>д — <strong>о</strong>сн<strong>о</strong>ва стр<strong>о</strong>ения всей <strong>о</strong>рганическ<strong>о</strong>й прир<strong>о</strong>ды.<br />

Всякая <strong>о</strong>рганическая субстанция <strong>о</strong>ставляет п<strong>о</strong>сле себя углер<strong>о</strong>дный скелет.<br />

В химии характер углер<strong>о</strong>да пр<strong>о</strong>является <strong>о</strong>чень наглядн<strong>о</strong>. Каждый еще из шк<strong>о</strong>льн<strong>о</strong>г<strong>о</strong> курса знает, чт<strong>о</strong><br />

вся <strong>о</strong>рганическая химия п<strong>о</strong>стр<strong>о</strong>ена на углер<strong>о</strong>де. Эт<strong>о</strong>т факт <strong>о</strong>бъясняется структурн<strong>о</strong>й химией таким<br />

<strong>о</strong>браз<strong>о</strong>м, чт<strong>о</strong> углер<strong>о</strong>д сп<strong>о</strong>с<strong>о</strong>бен с<strong>о</strong>единяться с самим с<strong>о</strong>б<strong>о</strong>й. Каждый ат<strong>о</strong>м снабжен сил<strong>о</strong>выми связями.<br />

Кисл<strong>о</strong>р<strong>о</strong>д имеет, например, две так называемые валентн<strong>о</strong>сти, т<strong>о</strong> есть две сил<strong>о</strong>вые связи, к<strong>о</strong>т<strong>о</strong>рые дают ему<br />

в<strong>о</strong>зм<strong>о</strong>жн<strong>о</strong>сть с<strong>о</strong>единяться, например, с в<strong>о</strong>д<strong>о</strong>р<strong>о</strong>д<strong>о</strong>м, а не с самим с<strong>о</strong>б<strong>о</strong>й. Таким <strong>о</strong>браз<strong>о</strong>м п<strong>о</strong>лучается<br />

структурная ф<strong>о</strong>рмула в<strong>о</strong>ды:<br />

H - О - H (H2O).<br />

Углер<strong>о</strong>д снабжен четырьмя сил<strong>о</strong>выми связями, т<strong>о</strong> есть <strong>о</strong>дин ат<strong>о</strong>м углер<strong>о</strong>да сп<strong>о</strong>с<strong>о</strong>бен с<strong>о</strong>единяться с<br />

четырьмя ат<strong>о</strong>мами в<strong>о</strong>д<strong>о</strong>р<strong>о</strong>да, <strong>о</strong>бразуя м<strong>о</strong>лекулу углев<strong>о</strong>д<strong>о</strong>р<strong>о</strong>да (метана):<br />

16

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!