Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E mërkurë, 14 mars 2012<br />
arté<br />
Redaktor: Faton Raçi<br />
e-mail: faton.raci@gazetaexpress.com<br />
tel: 038 76 76 76 fax: 038 76 76 78<br />
Zëri i Sashës<br />
Historia e një fëmije shqiptar, i cili<br />
bashkë me familjen e tij braktis vendin<br />
në kërkim të një jete më të mirë<br />
në Itali, është tema e librit të fundit<br />
të shkrimtarit italian për fëmijë,<br />
Roberto Piumini, “Zëri i Sashës”.<br />
Personazhi i zgjedhur nga ai quhet<br />
Sasha dhe është 8-vjeçar, ndërkohë<br />
që vetë autori pohon se pjesa më e<br />
madhe e tregimit për Sashën është<br />
e trilluar.<br />
Djali bashkë me të afërmit e tij<br />
kalojnë nëpërmjet detit dhe hyjnë<br />
ilegalisht në Itali. Por nga presioni<br />
i atjeshëm, që kryesisht vjen nga<br />
mediat, ai e humbet zërin. Për ta<br />
Gruaja e Grossman-it<br />
Lexuesit shqiptarë mund ta pasurojnë bibliotekën<br />
e tyre edhe me një libër të vlefshëm<br />
të botuar para pak ditësh në shqip. Është ky<br />
romani ‘Gruaja që i arratisej lajmit të keq’ i<br />
shkrimtarit izraelit David Grossman.<br />
Alfred Beka<br />
alfred.beka@gazetaexpress.com<br />
Prishtinë, 13 mars —<br />
Nga autori i librit fi tues të disa<br />
çmimeve, ‘Në një jetë tjetër’, vjen<br />
një roman me forcë të jashtëzakonshme<br />
për jetën familjare dhe<br />
kostot e luftës, i botuar kohët e<br />
fundit në Izrael.<br />
Është ky romani i shkrimtarit<br />
të njohur David Grossman ‘Gruaja<br />
që i arratisej lajmit të keq’, i<br />
përkthyer në shqip nga Taqo<br />
Trajçe dhe i botuar së fundmi<br />
nga shtëpia botuese ‘Dudaj’.<br />
Ora po bëhet gati të festojë<br />
lirimin nga shërbimi ushtarak<br />
të birit të saj, Oferit, kur ai<br />
kthehet sërish në front për një<br />
operacion të madh. Në një çast<br />
hidhërimi e krize mendore të<br />
pashpjegueshme, ajo niset për<br />
në Galile, pa u lënë asnjë njoftim<br />
paraprak ‘lajmëtarëve’, të cilët<br />
mund të sjellin lajmin më të keq<br />
që mund të dëgjojë një nënë. E<br />
ndarë kohët e fundit nga i shoqi,<br />
Ilani, ajo e bind ish-mikun e tyre<br />
më të mirë dhe të dashurin e saj<br />
të dikurshëm, Avramin, që ta<br />
shoqërojë. Dikur me një shpirt<br />
artisti të shkëlqyer, tani i tërhequr<br />
nga bota dhe i mbyllur në<br />
vetvete, Avrami kishte shërbyer<br />
bashkë me Ilanin në ushtri, deri<br />
sa fati i ndau dhe Avrami përfundoi<br />
në Egjipt gjatë Luftës së<br />
Kipurit, ku u torturua brutalisht<br />
si rob lufte.<br />
Ndërsa Ora dhe Avrami<br />
udhëtojnë përmes bukurisë së<br />
zymtë të Galilesë, ajo i jep atij<br />
dhuratën e Oferit, një djalë që<br />
ai nuk e ka parë kurrë. Historia<br />
që ajo tregon e mban Oferin të<br />
gjallë për Oran, edhe për lexuesin,<br />
dhe e hap Avramin ndaj<br />
lidhjeve njerëzore të papritura<br />
në botën e tij të shkatërruar.<br />
Kurrë nuk e kemi parë kaq<br />
qartë ose në mënyrë kaq therëse<br />
realitetin dhe surealitetin e jetës<br />
së përditshme në Izrael, rrymat<br />
e ambivalencës për luftën brenda<br />
një familjeje, barrën që bie<br />
vazhdimisht mbi secilin brez.<br />
Imagjinata e pasur e Gro-<br />
rikthyer atë, bëhet pjesë e një kori<br />
fëmijësh...<br />
Ndryshe, Piumini është një prej<br />
shkrimtarëve më të njohur dhe më<br />
të vlerësuar në Itali për librat për<br />
fëmijë. Rreth 50 vepra të tij janë<br />
përkthyer edhe në shumë shtete<br />
të tjera.<br />
19<br />
ssman-it për një familje në dashuri<br />
e krizë e bën këtë libër një<br />
nga romanet më të mëdha të<br />
kohës sonë kundër luftës.<br />
Libri ka marrë lëvdata të shumta<br />
nga shkrimtarë dhe kritikë<br />
të njohur.<br />
“Janë disa shkrimtarë në fjalët<br />
e të cilëve njeriu dallon ndërtimin<br />
e jetës. David Grossman<br />
është një shkrimtar i tillë. Ai<br />
është mjeshtër i të shkruarit<br />
emocionalisht, të saktë e domethënës.<br />
Personazhet e tij<br />
nuk gjenden aq shumë në faqet<br />
e librit se sa ngrihen para syve të<br />
lexuesit në tri përmasa, lëkura<br />
e tyre e mbuluar me prozë, që<br />
njëherësh sëmbon me depërtim<br />
dhe shkëlqen me dhembshuri.”<br />
Kështu shkruan Yann Martel, autor<br />
i ‘Jeta e Pi-së’ dhe ‘Beatriçja<br />
& Virgjili’.<br />
Ndërkaq, shkrimtari i njohur<br />
Paul Auster ka shkruar se ky<br />
është një libër me fuqi e intensitet<br />
tronditës, duke e konsideruar<br />
këtë si kryeveprën e Grossmanit.<br />
“Një libër me pasuri të pafund,<br />
plot ankth dhe parandjenja të<br />
zymta, por gjithashtu plot forcë<br />
vitale stërgjyshore, ajo forcë që<br />
gjendet në sendet dhe në tokë.<br />
Grossman di si të hyjë në shpirtin<br />
e thellë të personazheve të tij<br />
dhe t’i bëjë ata të gjallë”, shkruan<br />
gazeta italiane ‘La Repubblica’.<br />
David Grossman lindi në Jerusalem.<br />
Është autor i shumë<br />
veprave të letërsisë artistike, publicistike<br />
dhe për fëmijë. Konsiderohet<br />
si një prej shkrimtarëve<br />
më të mirë të Izraelit. Vepra e<br />
tij është botuar në “The New<br />
Yorker” dhe është përkthyer në<br />
tridhjetë gjuhë të botës. Është<br />
fi tues i çmimeve të shumta, ku<br />
përfshihen çmimi francez ‘Chevalier<br />
de l’Orde des Artes et des<br />
Lettres’, ‘Buxtehuder Bulle’ në<br />
Gjermani, ‘Premio per la Pace e<br />
l’Azione Umitaria’ i Romës, ‘Premio<br />
Ischia – International Award<br />
for Journalism’, çmimi i Izraelit<br />
‘Emet’ dhe çmimi ‘Albatross’, i<br />
dhënë nga Fondacioni Gunther<br />
Grass.
Change language