09-08-2013

Mxkuf nku{Lke MkwÃkhzwÃkh xÙuLk Mkuðk
Column
1951{kt Mxkuf nku{ ¾kíku hu÷ðu ÔÞðnkh þY fhðk {kxuLke fkÞoðkne nkÚk Ähðk{kt ykðe níke. MÚkkrLkf Mk¥kkðk¤kykuyu
yksu yk hu÷ {køkoLku 105 rf÷ku{exhÚke Ãký ðÄw ytíkh MkwÄe ÷tçkkÔÞku Au. yux÷wt s Lknª Ãkhtíkw, xÙuLk{kt {wMkkVhe fhðkðk¤k
{wMkkVhkuLku nkEVkE «fkhLke MkwrðÄkyku Ãký Ãkwhe Ãkkze Au.
«u{{kt Mkn¼køke Úkíkkt ÃkuxTMk
{uxÙku þnuhkuLke SðLkþi÷e{kt ÃkuxTMk
{n¥ðLkk ÚkE økÞk Au. yk s fkhý Au fu
íku{Lke MktÏÞk{kt sçkhËMík ðÄkhku íkku
ÚkÞku s Au Ãký íku{Lke fk¤S ÷uðk{kt
yLku íku{Lke ÃkkA¤ Úkíkk ¾[o ðøkuhuLke
MkkÚku íku{Lkk rðþu Mk{ksLke
rð[khMkhýe{kt Ãký ÃkrhðíkoLk ykÔÞwt Au.
su heíku ½h{kt çkÄk MkÇÞkuLkk ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
swËk swËk þku¾ nkuÞ Au íku heíku MkÇÞkuLkk
ÃkkuíkÃkkuíkkLkkt Ãkk¤u÷kt «kýeyku Ãký swËkt
swËkt nkuÞ Au. {B{eLkwt MkMk÷wt, ÃkÃÃkkLkk
÷uçkúkzkuh Mkkíku fkuE rLkMçkík hk¾íkwt LkÚke
yLku Lk íkku çknuLkLke fux MkkÚku ¼kELkwt ÃkÃke
fkuE MktçktÄ hk¾u Au.
yuðk fux÷ktÞ ½h òuðk {¤u Au ßÞkt
½h{kt MkÇÞku sux÷k s Ãkk¤u÷kt «kýe Ãký
Au. þwt ¾hu¾h {uxÙku þnuhLkk SðLk{kt
ÃkuxTMkLke yLknË ÷kufr«ÞíkkLkku
Mk{Þøkk¤ku Au? fkuEÃký ÂMÚkrík{kt ÃkuxTMk
ÃkkuíkkLkwt MÚkkLk ÍzÃkÚke çkLkkðe hÌkk Au
yLku yuðwt ÷køkðk {ktzâwt Au fu òýu íku{Lkk
ðøkh {uxÙku ÷kEVLke fÕÃkLkk s fhðe
þõÞ LkÚke.
þktríkLke Ãk¤ku
½hLkk çkÄk MkÇÞku Ãknu÷ktÚke s
ÃkkuíkkLkk ÔÞðMkkÞLke ÔÞMíkíkkLkk Ãkøk÷u
çkkfeLkk MkÇÞku MkkÚku zkE®Lkøk xuçk÷ Ãkh
{¤u Au yÚkðk íkku ÃkAe hòLkk rËðMku
yufçkeòLke MkkÚku nkuÞ Au, Ãkhtíkw nðu
Ãkk¤u÷kt «kýeykuyu yk økux xq økuÄhLku
ðÄkhu {w~fu÷ çkLkkÔÞwt Au. ÃkuxTMk «íÞu {uxÙku
þnuhLkk ¼khíkeÞku{kt y[kLkf Q{xu÷k
yk «u{Lkk ÷eÄu ½h{kt yuf÷íkkLke
Mk{MÞk ðÄkhu økt¼eh çkLke Au. rËðMk
yk¾ku Úkkfu÷k, ftxk¤u÷k ÔÞðMkkrÞfku,
swðkLk nkuÞ fu ykÄuz, ½hu ÃknkU[íkkt s
ÃkkuíkkLkk ytøkík SðLk{kt ÃkkuíkkLkkt ÃkuxTMk
MkkÚku s þktrík yLkw¼ðu Au.
yk¾ku rËðMk ðe{kLkk ËkðkLkwt
rð&÷u»ký fÞko ÃkAe 38 ð»koLke Lkíkkþk
®Mkn ßÞkhu ÃkkuíkkLkkt MkkMkwMkMkhk MkkÚku
MktÞwõík Vur{÷eLkk ½h{kt Mkktsu ÃknkU[u Au
íÞkhu íkuLku ÃkkuíkkLke MkkMkw MkkÚku çkuMkeLku
yk¾k rËðMkLke ykurVMkLke hMk«Ë
½xLkkyku Mkt¼¤kððk fhíkkt ðÄkhu
hku{kt[f ÃkkuíkkLkk íktËwhMík zkuøke xqLkw MkkÚku
h{ðkLkwt yLku íkuLku ÷kz ÷zkððkLkwt øk{u
Au. yk s ÂMÚkrík íkuLkk ÃkríkLke Ãký Au.
yk s ÂMÚkrík íkuLkk ÃkríkLke Ãký Au.
hMk«Ë ðkík yu Au fu rLkð]ík ÚkÞk ÃkAe
yuf yuLkSyku{kt ÔÞðMÚkkÃkLkLkwt fk{
fhíkk íkuLkk 72 ð»koLkk MkMkhk rðsÞ®Mkn
Ãký LkÚke EåAíkk fu Mkktsu ßÞkhu íkuyku ½hu
ÃknkU[u íkku íku{Lkku ®f{íke Mk{Þ ½h
ÃkrhðkhLke Mk{MÞkyku Wfu÷ðk {kxu
[[ko-rð[khýk{kt s Ãkqhku ÚkE òÞ.
íkuyku Ãký yk çkkçkík{kt ÃkkuíkkLke ðnwLke
su{ s ÃkkuíkkLkk MkMkhkLku ÃkkuíkkLkk nkÚkÚke
÷kEV MxkE÷
s ½kMk ¾ðzkððk{kt Mkkts ÃkMkkh fhðkLkwt
ÃkMktË fhu Au.
Ãkk¤u÷kt «kýeykuLkk [knfku
yu{ òuEyu íkku fux÷kf ÷kufku nt{uþktÚke
Ãkk¤u÷k «kýeykuLkk [knfku hÌkk Au,
Ãkhtíkw yuf Mk{Þ níkku ßÞkhu «kýeyku
MkkÚku ÷kufkuLkku yk «u{ yíÞtík ytøkík,
yufkfe yLku {qz nkuÞ íÞkhu s ÔÞõík Úkíkku
níkku, Ãkhtíkw yksu ÃkkuíkkLkkt ÃkuxTMk MkkÚku
Vhðwt, ònuh MÚk¤ku Ãkh íku{Lku ÷kz«u{
fhíkk ÷kufku Mknus Ãký ¾[fkíkk LkÚke.
yk ¢{ Lk {kºk hku®sËe SðLkþi÷eLkku
¼køk çkLke økÞku Au, Ãkhtíkw ònuh MÚk¤ku
Ãkh ÃkuxTMk MkkÚku nksh hnuðwt yksu MxuxTMk
rMkBçkku÷Lkku Ãký yuf ¼køk çkLke økÞku Au.
{uxÙku þnuhku{kt Ãkk¤u÷kt «kýeykuLke
ðÄíke MktÏÞk yLku íku{Lkkt «íÞuLkwt økktzÃký
s Au fu ßÞkt Ãknu÷kt {kuxkt þnuhku{kt Ãký
økýíkheLkkt s «kýeykuLkk rLk»ýkík
zkuõxh òuðk {¤íkk níkk, ßÞkt yksu
ykðk zkuõxhkuLke MktÏÞk ½ýe çkÄe ðÄe
Au. Ëuþ{kt ¼køÞu s yuðwt fkuE {uxÙku þnuh
nþu, ßÞkt fkuE Ãkkuþ fku÷kuLke{kt Ãkux
Âõ÷rLkf Lk nkuÞ.
nfefík{kt, yksfk÷ «kýeykuLkk
zkuõxhkuLke f{kýe {kýMkLkk zkuõxhkuÚke
Ãký ðÄkhu Úkðk ÷køke Au. yuf ytËks
«{kýu {uxÙku þnuh{kt ykuAk{kt ykuAk 5
xfk ÷kufku yuðk Au, su{Lke ÃkkMku ÃkkuíkkLkwt
fkuE Lku fkuE yuf Ãkk¤u÷wt «kýe Au yLku yk
fux÷kÞ Ãkrhðkh{kt íkku 4-4 Ãkk¤u÷kt
«kýe nkuÞ yLku ½h{kt MkÇÞku Ãký
4 s nkuÞ yux÷u fu Ëhuf ÃkkMku
ÃkkuíkkLkwt ÃkMkoLk÷ ÃkuxTMk Au
5 xfk{ktÚke 20 xfk Ãkrhðkh yuðk Au
ßÞkt ykuAk{kt ykuAk 2 fu 2Úke ðÄkhu
MkÇÞku ÃkkMku ÃkkuíkÃkkuíkkLkkt ytøkík ÃkuxTMk Au.
fux÷kÞ Ãkrhðkh{kt íkku 4-4 Ãkk¤u÷kt «kýe
nkuÞ yLku ½h{kt MkÇÞku Ãký 4 s nkuÞ
yux÷u fu Ëhuf ÃkkMku ÃkkuíkkLkwt ÃkMkoLk÷ ÃkuxTMk
Au. ½ýe ÍzÃkÚke yuðk Ãkrhðkh çkLke hÌkk
Au, ßÞkt ÷kufku ÃkkuíkkLkk Ãkk¤u÷kt
«kýeykuLku ÃkkuíkkLkk MkwÄe s {ÞkorËík hk¾u
Au. íku{Lkk ÷kz«u{Lku fkuE çkeò MkkÚku þuh
fhíkk LkÚke. yu rËðMkku økÞk ßÞkhu
Ãkk¤u÷ku fqíkhku Mk{økú ½hLkku yuf s hnuíkku
níkku. nðu íku ½hLkk su MkÇÞLkku Au, {kºk
íkuLkku s hnu Au. {uxÙku þnuhku{kt Ãkk¤u÷kt
«kýeykuLku MktçktrÄík ðMíkwykuLkwt Mkkhwt yuðwt
çkòh çkLke økÞwt Au. yuf÷íkkLkku rþfkh
ykExe sLkhuþLk {wÏÞíðu Ãkk¤u÷kt
«kýeykuLke þku¾eLk Au. yk þku¾{kt yuf
{kuxwt fkhý ELxhLkux yLku {krníkeLke
ËwrLkÞk îkhk ø÷kuçk÷kEÍuþLkLku ykÃku÷e
íkus ÍzÃk Ãký Au.
þw¢ðkh
9 ykuøkMx 2013
07
¼kh rðLkkLkwt ¼ýíkh
fuðe heíku ykÃkþku ?
ykÃkýu çkk¤fLku nMkíktw, h{íkwt, fwËíkwt òuðk EåAeyu Aeyu. h{fzktLke
ËwrLkÞk{kt ÃkkuíkkLke fÕÃkLkkLke ËwrLkÞk{kt rðnhíkw çkk¤f òuðwt yu yuf Õnkðku Au.
Ãký Ëw¼koøÞu ykÃkýLku çkk¤f ¾¼u ËVíkh ÷xfkðu÷w òuðk {¤u Au. nk,
xufLkku÷kuSLkk fkhýu yuðwt çkLku fu ÷uÃkxkuÃk, xuç÷ux íkuLke çkuøk{kt nkuÞ Ãkhtíkw yLÞ
ÃkwMíkfku, LkkuxçkwfkuLkwt MÚkkLk çkuøk{kt yfçktÄ Au yux÷u Mfq÷çkuøkLkwt ðsLk ½xíkwt LkÚke.
Mfq÷çkuøk yLku çkk¤f yr¼L heíku òuzkÞu÷k Au íkuÚke íkuLku Äh{q¤Úke Ëqh Lk fhe
þfkÞ Ãký íkuLkku çkkus n¤ðku [ku¬Mk fhe þfkÞ. yk Ãkqðo¼qr{fk MkkÚku yºku
MktþkuÄLkkuLke Mk{eûkk hsq fhðk{kt ykðe Au, su rþûkf íku{s ðk÷e {kxu ykt¾
¾ku÷Lkkh çkLkþu.
þe»kof : yçkúkn{ yuMk. yLku
yLÞyu rðãkÚkeoykuLkk MðkMÚÞ Ãkh
Mfq÷çkuøk WÃkkzðkLke yMkh, fkuMko yLku
yLÞ (1996)yu 10 ð»koLkk çkk¤f
îkhk Q[fkíke Mfq÷çkuøk, fkzoLk yLku
yLÞ (2000)yu «kÚkr{f þk¤kLkk
çkk¤fku{kt ‘çkuf fuh yußÞwfuþLk’Lke
yMkh, sufçk (2002)yu rðãkÚkeoLkk
¾¼k Ãkh ÷xfkðu÷e çkuøkLkku çkkus yLku
Mkkhk zkufhu÷ yLku yLÞ (2013)yu
Mfq÷çkuøk ðsLkLke {ÞkoËk rð»kÞ Ãkh
MktþkuÄLk nkÚk ÄÞwO níkwt.
MktþkuÄLk nuíkw : yçkúkn{Lkk
MktþkuÄLkLkku nuíkw çkk¤fku îkhk Q[fkíke
Mfq÷çkuøkLke çkk¤fkuLkk þkherhf
MðkMÚÞ Ãkh Úkíke yMkh íkÃkkMkðkLkku
níkku. furMk (1996)yu 10 ð»koLkk
çkk¤f îkhk Q[fe þfkíke Mfq÷çkuøkLkwt
ðsLk yLku çkk¤fLkwt ðsLk ðå[uLkku
MktçktÄ íkÃkkMkðk, fkzoLk (2000)yu
«kÚkr{f þk¤kLkk çkk¤fku Ãkh çkuf fuh
yußÞwfuþLk «kuøkúk{Lke yMkh
íkÃkkMkðk, sufðk (2000)yu
rðãkÚkeoLkk ¾¼k ÃkhLke Mfq÷çkuøkLkk
çkkus Mkt˼uo økwýkí{f Ãk]Úk¬hý fhðk
MÃktËLk
zkì. fkirþf {nuíkk
yLku Mkkhk zkufhu÷ (2013)yu Mfq÷çkuøkLkwt ðsLk yLku íkuLke yMkh Mkt˼uo
MkkrníÞ Mk{eûkk fhðkLkk nuíkwMkh MktþkuÄLk nkÚk ÄÞwO níkwt.
MktþkuÄLk ÃkØrík : yk MktþkuÄLkku Mkðuoûký yLku økwýkí{f MktþkuÄLk ÃkØríkÚke
nkÚk Ähðk{kt ykÔÞk níkk.
Lk{qLkk : yçkúkn{u 187 rðãkÚkeoyku ÃkkMkuÚke {krníke {u¤ðe níke. Mkkhk
zkufhu÷ (2013)yu ËMíkkðuS MkkrníÞLkku WÃkÞkuøk fÞkuo níkku. furMk
(1996)yu 10 ð»koLkk çkk¤fku yLku fkzoLk (2000)yu Äkuhý- 4 yLku 5 Lkk
rðãkÚkeoykuLku çku sqÚk{kt ðnU[e MktþkuÄLk Mkt˼uo {krníke «kÃík fhe níke.
WÃkfhý : Mk{eûkk nuX¤Lkk MktþkuÄLk{kt «&kð÷e, Mkt˼o MkkrníÞ, Lkku÷us
fMkkuxe îkhk {krníke {u¤ððk{kt ykðe níke. rðãkÚkeo yLku Mfq÷çkuøkLkwt ðsLk
fhðk E÷ufxÙef ðsLk {þeLkLkku WÃkÞkuøk fhkÞku níkku. ßÞkhu Mfq÷çkuøkLke
þkherhf MðkMÚÞ Ãkh yMkh Mkt˼uo {krníke {u¤ððk Mfq÷çkuøk W[fu÷e ÂMÚkrík
yLku Mfq÷çkuøk ðøkhLke ÂMÚkrík rðãkÚkeoykuLkk rzÍex÷ Vkuxku ÷E
çkkÞkur{furLkf÷ Mkku^xðuh îkhk íkuLkwt yuLkkr÷rMkMk fhðk{kt ykÔÞwt níkwt.
MktþkuÄLkLkk íkkhýku :
* yçkúkn{ íkuLkk MktþkuÄLk{kt íkkhðu Au fu 64.97% rðãkÚkeoykuLku
Mfq÷çkuøk W[fðkÚke MLkkÞwLkku Ëw¾kðku Úkíkku nkuðkLkwt òýðk {éÞwt. 33.99%
rðãkÚkeoykuLku ¾¼kLkku Ëw:¾kðku yLku 40.89% rðãkÚkeoykuLku ðŠxçk÷
fku÷{Lkku Ëw:¾kðku Mfq÷çkuøk QXkððkÚke Úkíkku níkku. çkk¤fku îkhk Mfq÷çkuøk
QXkððkLku fkhýu íku{Lkwt þkherhf MðkMÚÞ çkøkzíkw níkwt.
* furMk (1996)Lkk MktþkuÄLk {wsçk òýðk {éÞw fu 10 ð»koLkwt çkk¤f
ÃkkuíkkLkk þhehLkk ðsLkLkk 15.2% ðsLk Ähkðíke Mfq÷çkuøk WÃkkzu Au. 62%
rðãkÚkeoyku þk¤kyu òÞ Au íÞkhu Mfq÷çkuøk WÃkkzu Au íku{s rËðMkLkk 0.6
{kE÷ ytíkh çkuøk Q[feLku fkÃku Au. çkk¤f îkhk Q[fkíke Mfq÷çkuøkLkk ðsLk
ytøku [ku¬Mk {køkoËþoLkLkku y¼kð Au íkuÚke çkk¤fu fux÷k ðsLkLke Mfq÷çkuøk
WÃkkzðe òuEyu íku Lk¬e fhðwt {w~fu÷ çkLku Au.
“* fkzoLk (2000)yu íkkhýku ykÃÞk fu, «kÚkr{f þk¤kLkk çkk¤fku{kt
òuðk {¤íkku ÃkeXLkku Ëw:¾kðku Ëqh fhðk{kt ‘çkuf fuh yußÞwfuþLk’ yMkhfkhf
Lkeðzâwt, ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe íkuLke yMkh òuðk {¤e. çkk¤f{kt ÞkuøÞ heíku çkuMkðwt,
ðsLk W[fðwt, ðktfk ð¤ðw suLkk ðíkoLkku{kt MkwÄkhk òuðk {éÞk íku{ Aíkkt ðÄw
MktþkuÄLkkuLke ykð~Þõíkk sýkÞ.
WÃkMktnkh : MktþkuÄLkLke Mk{eûkk fhíkk sýkÞ Au fu çkk¤fku Ãkh rþûkýLkwt ¼khý
Au íkuÚke ðÄw ¼q÷fkyku Ãkh ËVíkhLkku ¼kh Au. rþûký «kÃík fhðkLkku nuíkw rMkØ
ÚkÞk rðLkk çkk¤fku{kt þkherhf íkf÷eV {kºk Mfq÷çkuøkLku fkhýu ykðíke òÞ
Au íku ®[íkksLkf çkkçkík Au. íku{Lku ÃkeXLke fk¤S ytøku rþûký ykÃke íku{kt
MkwÄkhku fhe þfkÞ yu{ Au íku{ Aíkkt yøkíÞLkwt íkku yu s Au fu çkk¤fLku ËVíkhLkk
çkkusÚke çkLke þfu yux÷wt {wõík fhðk{kt ykðu íkuÚke fne þfeyu fu ËVíkhÚke
{wõík fhkðu íku rðãk.