Periudha 5 deri 19 Korrik 2012

QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSORE FUSHË KRUJË
FERMERE !
Temperaturat e larta që kanë përfshirë vendin tonë, kanë efekte negative edhe në tufat e lopëve që
ju mbarështoni prandaj kushtoni pak vëmendje dhe merrni disa masa për uljen e efekteve
negative sidomos në drejtim të inseminimit të tyre.
Në ketë periudhë duhet të keni kujdes zbulimin e afshit, duhet të shtoni numrin e
vëzhgimeve pasi lopa shfaq afshe të fshehta, me shenja jo të dukshme. Në të kundërt mos
zbulimi i afshit do t’ju vonojë inseminimin e lopëve me një cikël që do të thotë më pak
viça, dhe më pak qumësht.
Në këto kushte duhet të merrni masa të thjeshta për sigurimin e freskisë në stalla, duke
gjetur mënyra nga më të thjeshtat për hedhjen e ujit në formë shiu apo me pajisje të
veçanta si dhe ventilimin e tyre.
Për ato ferma që lopët nxirren në kullotë apo padok duhet të merren masat që lopët në
kohën e drekës deri pasdite të jenë brenda në stallë për të evituar efektin e rezeve direkt të
diellit.
Teknikët inseminatorë duhet të inseminojnë në mëngjes herët apo pasdite vonë sipas
rregullit teknik të inseminimit artificial. Ata duhet të jenë të sigurte për shenjat e afshit
duke u nisur së pari nga dokumentacioni i inseminimit artificial, lopa pritet të vijë në afsh,
pastaj nga shenjat e afshit.
Tekniku nuk duhet të kryejë inseminimin pa qenë i sigurte për shenjat e afshit.
Teknikët inseminatorë mund të përdorin edhe inseminimin 2 herësh brenda afshit për të
kapur momentin optimal të inseminimit. Është shumë e rëndësishme kapja e momentit
optimal të inseminimit dhe tekniket me eksperiencë i kushtojnë vëmendje këtij momenti
deçiziv për fekondimin e lopëve.
Në anën tjetër fermerët duhet të marrin masa për sigurimin e ujit të pijshëm, të freskët e të
bollshëm, në çdo kohë të lopëve. Gjithashtu, duhet t’u sigurohet racioni ushqimor me bazë
njomishte.
Departamenti i Blegtorisë, QTTT-Fushë Krujë:
E-mail:qttbfushekruje@yahoo.com
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSOR VLORË
Momentet kryesore agroteknike në pemëtari për periudhën në vazhdim
Në pemët frutore.
- Të vazhdojë rregullisht procesi i ujitjes së bimëve duke mbajtur në gatishmëri sistemin ujitës.
- Të kryhet tëharrja e lastarëve të dalë nga sythat fjetës në trungun e pemëve.
- Të vazhdojë puna për luftimin e barnave të këqija nëpërmjet trajtimeve me herbicide, rrotull
parcelave, apo në midis rreshtat e blloqeve, (duke përjashtuar parcelat me mbjelljet e reja, si
dhe kontaktin me bimët). Si herbicide të efektshëm mund të përdoren Raundup, Gramixel,
Maestro etj. në dozat 400 litra solucion për ha. me koncentracion për çdo rast konkret sipas

etiketës shoqëruese të përdorimit, mbështetur në lëndën aktive, në fazën e zhvillimit të barit
mbi 15 cm. lartësi.
- Në pemtoret e mbjella rishtas të lihen aq lastarë sa mendohet për tipin e kurorës së ardhshme.
(forma kupore: 3-4 lastarë, mbi lartësinë e projektuar të trungut, forma ypsilon: me 2 lastarë,
forma palmet: me 3 lastarë e kështu me radhë) Për format e detyruara vazhdon lidhja e
lastarëve në konstruksionin mbështetës. Në vazhdimësi duhet të eliminohen lastarët
konkurrentë duke i shkurtuar në gjatësi dhe rralluar.
- Të vazhdojë vjelja e frutave sipas pjekjes.
- Vjelja të kryhet me shporta dhe të transportohet në arka me jo më shumë se 10 kg.
Në vreshta
- Në rast thatësie të zgjatur të kryhet ujitje kryesisht në kultivarët e tryezës.
- Të vazhdojnë trajtimet kimike për luftimin e hirit, vrugut e kalbëzimit në kultivarët e mesëm
dhe të vonët gjatë gjithë muajit.
- Po ashtu të monitorohet breznia e tretë e tenjës dhe të kryhen trajtime, por me preparate
kimike me shkallë të ulët toksisiteti (shkalla e tretë dhe katërt).
- Të kryhet vjelja e prodhimit në kultivarët e hershëm (Perla Ksaba, Victoria, etj. në vartësi të
pjekjes.
- Të kryhen të gjitha shërbimet agroteknike në shartesore si prashitja, ujitja, trajtimet kimike
etj.
Në ullishte
FAZA E VEGJETACIONIT
Fruta > 5 mm
MENAXHIMI I TOKES: Punime supervisore: Vazhdojnë punimet për mbajtjen pastër të tokës
dhe ruajtjen e lagështisë
Plehërimi: Plehërim gjethor jep rezultate të mira për rritjen e lastarëve me tre ndërhyrje në
periudhën e verës (çdo 2-3 javë). Pas forcimit të guaskës është pozitiv trajtimi me nitrate e potas
për rritjen e prodhimit në sasi dhe cilësi.
Ujitja. Vazhdon ujitja
Pastrimi: Pastrimi i thithakëve dhe këmbëzave gjatë verës, muajt Korrik-Gusht
Sëmundjet Dhe Dëmtuesit
Miza e Ullirit, Bactrocera oleae: Mbahet nën monitorim me kromotrape. Nëse është e nevojshme
bëhen trajtime kimike.
Breshkëza e ullirit, Saissetia oleae: Mbahet nën monitorim duke vrojtuar numrin e çeljeve dhe
shpërndarjen në masën vegjetative.
Hundëgjatë, Otiorrhynchus cribricollis: Për luftimin e otiorrinkus përdoret lesh sintetik që lidhet
në formë brezi rreth 20 cm gjerësi në trungun e ullinjve së bashku me mbështetësit. Insekti duke
lëvizur natën nga poshtë lart ngec në hapësirat e leshit dhe mbetet atje.
Në agrume: Të vazhdojë sistematikisht procesi i ujitjes së bimëve. Për luftimin e “tenjës
minuese” dhe morave të kryhen trajtime kimike me Confidor apo preparate të tjera sistemime.
Trajtimet kundra tenjës minuese duhet të përsëriten çdo 10 ditë. Të vazhdojnë shërbimet
agroteknike në filizat e shartuara të agrumeve në qeska.
Departamenti i Pemëtarisë QTTB-Vlorë
E-Mail: qttbvlore@yahoo.com
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSOR LUSHNJE
Këshilla për fermerët perimerritës për periudhën 5 -31 korrik 2012

Jemi në periudhën e Verës ku pleksen mbjelljet , shërbimet dhe vjeljet e perimeve. .Kjo është
periudhe shume e ngjeshur me pune si në mjedise të mbrojtura dhe në fushe, si për zonën e
ngrohte dhe për zonën e ftohte. Kushtet specifike të këtij viti me rrezatim të forte diellore, e kalim
në temperature të larta i detyrojnë fermerët të jenë për çdo dite në “arë” e në “sere” dhe të
punojmë intensivisht me shërbimet në kulturat e mbjella; mbjelljet e vargëzuar duar duar, në
afatet optimale teknologjike në farishte e në vendin e përhershëm dhe vjeljet e përditshme.
Shërbimet:
Kushtet e sivjetme të motit sidomos në dite me diell, e temperatura të larta në netët me vese e
lagështi ajrore të larte imponojnë kontroll të kujdeseshe e të për ditshëm të bimëve të mbjella, në
fushe e në mjedise të mbrojtura; nga infeksionet e menjëhershme nga vrugu, alternaria e
kalbëzimet, hiret shumta të frutave e të bimëve.
Këto situata përballohen duke alternuar masat agroteknike, të ruajtjes se mikroklimës në “sere”
me masat kimike të mbrojtjes se bimëve të rekomanduara në kalendarët e trajtimeve dhe në
paketat teknologjike të kulturave përkatëse për të mbrojtur bimët nga temperaturat e larta në sera.
Për këtë të ulet brezi mbrojtës deri në nivel të tokës, kjo hapësire të zëvendësohet me rrjet
plastike të imët, që të pengohen futja e insekteve në serë, hijezimi i serave nga sipër me gëlqere
ose zenep,te ruhen parametrat e lagështisë sidomos tek ato që prodhojnë fidanë .
Në zonën e ulet siç janë Fieri, Lushnja, Berati,Vlora në serat ku është ndjere kripëzimi duhet të
merren këto masa: të behen punime të thella, të thellohen vijat për rreth seres, të kryhen 2
shpëlarje me ujera cilësisht të mira mundësisht uji të marre nga Lumjete në sasi 500-600 m 3 /ha
Veçanërisht të vëmendshëm duhet të jene specialistet dhe perimerritësit ndaj dëmtuesve të kohës
të pranishëm në shume mjedise e kultura, si tenjat minuese, sidomos “Tutta”, flutura e serave,
krimbi i boçës se pambukut, tripset e llojeve të ndryshme, merimangat etj. Trajtimet e
kujdesshme e të alternuara me Spinosad, Avaunt, Trigard 75 wp, Vertimec 1,8 ec, etj, janë
mundësi praktike shpëtimi nga demet e konsiderueshme që shkaktojnë dëmtuesit e
sipërpërmendur si në mjediset e mbrojtura dhe në fushe
Shume prej kulturave të dyta, të mbjella në farishte për të dale se shpejti në fushe , në sera, gjate
muajit qershore e korrikut janë në fazën e rritjes intensive të plote, plehrat potasike në fazat e
vona të rritjes dhe pjekjes se prodhimit dhe plehërim me të balancuar në fazat me të hershme.
Me fazën e tanishme, për domatet e trangujt e mbjella në serre, heqja dhe pastrimi i gjithë
mbetjeve bimore, dezinfektimi i serës për eliminimin e bazës biologjike të sëmundjeve e
dëmtuesve
Për serat që kanë probleme kripëzimi kryhen punime të thella 30-36 cm, bëhet gëlqerëzimi ose
gipsimi sipas rastit, këto shërbime, ndiqen e kryhen me kujdes siç rekomandohet në teknologjinë
e kultivimit specifike të kulturës.
MBJELLJET
Të gjithë fermerët kultivues të perimeve sidomos ato që prodhojnë për treg, por dhe për konsum
familjar i tërheqim vëmendjen dhe i kujtojmë se kjo periudhe është një kohësisht dhe periudhe e
mbjelljeve intensive të farishteve dhe në fushë për të përballuar një konvejer furnizimi të tregut
pa boshllëqe e probleme. Tani mbillen farishtet e domates e kastravecit për serat 10/7-20/7.
mbjelljes së domates së vonë në fushë 20/6-15/7.
- mbillet barbunja 1/7-31/7
- kastravec dora e III në fushe 5/7-15/7
- mbillet preshi i vone në fushe 15/6-15/7, lakër dora II 10/7-15/7 lule lakër 20/5-20/7,
sallate verore mbillet çdo 10 dite
Për zonën e ftohtë mbjelljet e farishteve për qepën e njomë 20/6-5/7, Lule lakër 20/5- 20/7

Shkulja të qepës me fidan, e qepujke gjysme të thate e të thate e manipulimi i saje për tu ruajtur,
me interval 10-15 ditor deri në fillimin se rënies se shirave të pare të shtatorit për prodhim të
njome mund të shfrytëzohen edhe qepet mëma ose qepujkat mbi standard.
Në kulturat e mbjella, lakër, lulelakër, karotë dhe frutë rrënjoret e tjerë pa përjashtuar erëzat
kryhen prashitje të plota e të kujdesshme dhe ushqimi me plehra të bollshëm e të njëanshëm
azotik duhet luftuar se mënjanon rritjen e frutave, ndërsa në lakrat provokon formimin e “kokave
boshe”.
Me kalimin e ditëve futemi plotësisht në prridhen e ditëve me temperature të larta e ajër të thate,
ndaj duhet të mbajmë në gatishmëri rrjetin vaditës e sigurimin e burimeve ujore për të siguruar
bilance të mire të ujit për ujitje të bimëve.
Departamenti i Perimeve: QTTB-Lushnje
E-mail: qttblushnje@yahoo.com
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSORE KORÇЁ
Këshilla për Fermerët që Mbareshtojnë Bagëti të Imta
1. Për fermat e dhenëve.
Fermerë:
Ju kujtojmë se është piku i fushatës së ndërzimit të dhenve. Përfundimi me sukses I kësaj fushate
ka të bëjë me rezultatin ekonomik të fermës suaj. Objektivi juaj duhet të jetë sa më pak dele
shterpa në tufë. Zbatoni këshillat teknike që ju kemi dhënë në rubrikën e mëparshme
2. Për fermat e dhive.
Është periudha kur ju mund te realizoni prodhime ditore te larta te qumështit. Për këtë ju
këshillojmë të keni kujdes në këto moment kryesore:
Shfrytëzoni kullotat më të mira.
Evitoni streset e temperaturave të larta duke shkurtuar distance e lëvizjes së kafshëve gjatë
kullotjes.
Kullosni dhitë në ambiente ku ka ujë për të bërë të mundur që ato të pinë ujë sipas dëshirës, jo
më pak se tre here në ditë.
Zbatoni regjimin e kullotjes kur temperaturat janë më të ultë. Evitoni kullotjen e dhive në
pikun e temperaturave duke bërë mërzimin e tyre në ambiente të hijezuara.
Bëni dezinfektimin e vathave për paradite të jashtëm. Përdorni dezifektanë sipas këshillave të
veterinerit.
Rekomandojmë që mjelja dy here në ditë pamvarsisht nga rendimenti është e mjaftueshme.
Mjelja mbi dy here shkakton stres tek dhitë që milen dhe lodhje fizike për ju blegtorë.
Departamentit i Blegtorisë
QTTB- Fushë Krujë: E-mail:qttbkorce@yahoo.com
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSOR SHKODER
Këshilla për fermerët kultivues të misrit, periudha 9-23 Korrik
• Misri tashme ka hyre në fazat e lulëzimit të plote dhe të mbushjes se kokrrës. në kushtet e
një thatësire të zgjatur me temperatura shume të larta ujitja e misrit është në plan të pare. të
shfrytëzojmë në mënyre sa me efikase burimet ujore, ti japim misrin sasinë e nevojshme të
ujit për një aktivitet fiziologjik normal që garanton rezultate të larta dhe vjelje të
kapaciteteve prodhuese.

• Ka filluar breznia e II-te e krimbave të misrit. për rastet e infeksioneve të mesme e të larta
të ndërhyhet me preparate sistemi dhe kontakti (insekticide specifike).
• Misri si kulture e dyte pas korrjes se grurit ka nevoje për shërbime intensive, kultivime,
plehërim dhe ujitje. Çdo zvarritje në shërbime është me pasoja pasi misri tani i kalon fazat e
zhvillimit shume me shpejt.
Departamentit të Bujqësisë,
QTTB -Shkodër, E-mail: qttbshkoder@yahoo.com
UNIVERSITETI BUJQËSOR I TIRANËS,
FAKULTETI I BUJQËSISË & MJEDISIT, DEPARTAMENTI I MBROJTJES
BIMËVE, Laboratori i Mbrojtjes Bimëve - Durrës
Prognoza per muajin Korrik 2012
Kultura e hardhisë:
Vrugu i hardhisë (P.viticola). Si rezultat i reshjeve vazhdojnë infeksione nga vrugu,
por alternimi i shpejtë i klimës nuk lë pas dore edhe hirin.
Tenja e hardhisë (L.botrana). Në periudhën 15-20 korrik pritet të dalin larvat e breznisë së
tretë të tenjës. Prandaj duhet që trajtimet të kombinohen me ato për sëmundjet.
Perimet e fushës.
Bazuar nga vrojtimet dhe analizat fushore problematike serioze do të jete tenja e
domates Tuta absoluta.
Te kihen në konsiderate metodat agronomike si: përdorimi i materialit të pastër
mbjellës, eliminimi me kujdes i barërave të keqia e në veçanti atyre të familjes
Solanaceae, heqja e organeve të infektuara dhe eliminimi i menjëhershëm i tyre.
Të veprohet e të përdoret metoda bioteknike si monitorimi dhe kapjet masive,
monitorimi me kurthe me ferromone.
Metoda kimike është shume komplekse sepse në baze të njohurive të deritanishme tenja
e domates paraqet rezistence të theksuar ndaj pjesës me të madhe të insekticideve. Me
qellim qe të realizohet kontroll efikas është e nevojshme të theksohen qe momentalisht
nuk ka produkte të regjistruara për kontrollin e këtij dëmtuesi, por është vërejtur qe disa
insekticide paraqesin një fare efektiviteti si: Indoxicarb, Azadirachtina, Lufenuron,
Spinosad.
Në patllixhan
Problem do të jetë Buburreci i patates, Pleshti i duhanit si dhe afidet dhe merimanga e
zakonshme.
Në specin e fushës,
Problem (si edhe në serra) do të jetë vrugu i kërcellit të specit (Ph.capsici).
Në lakër problem do të jenë pleshti dhe krahëbardha.
Pjeshka.
Ne kultivarët me pjekje të mesme e të vone do të filloj zhvillimi i breznisë se trete të
tenjës se lindjes në të njëjtën kohe pritet infeksion edhe nga këpusha. Insektet e rritura të
brumbullit të pjeshkës mund të shikohen në kurorën e pjeshkës.
Agrumet.

Në gjysmën e pare të muajit korrik priten të shfaqen larvat e tenjës minuese
(Phyllocnistis citrella). Shqetësuese konsiderohen nëse 10 % të gjetheve janë me larva.
Ulliri.
Vëmendja kryesore të përqendrohet në luftimin e breshkëzës. Momenti me i
përshtatshëm është ku 50 % e vezëve kane çelur. Persë i përket mizës se ullirit gjate
muajit korrik nuk përben problem shqetësues.
Pjepri.
Në pjeprin e mbjelle në fushe të vazhdohen trajtimet kundra vrugut dhe hirit. Pjepri i
mbjelle në serra të mbahet nen kontroll nga infeksionet e mizës minuese.
Patate.
Për zonën verilindore vazhdon zhvillimi larvar i buburrecit të patates dhe në rast nevoje
të kryhet trajtimi kimik. në rast se moti do të shoqërohet me shira lind nevoja e trajtimit
me fungicide kundër vrugut. Në mollë.
Të kryhen trajtime për luftimin e krimbit të mollës sepse vazhdon shfaqja e larvave si
dhe të realizohen trajtime kundër breshkëzës se Kalifornisë. Në pemëtore që janë
konstatuar prekje nga kroma në gjethe dhe në kokërr, me rifillimin e vegjetacionit të
mbahet nën kujdes dhe të realizohen trajtime kimike në rastin e shfaqjes së sëmundjes.
Panxhar.
Do të kemi prekje nga pleshti i panxharit, por trajtimet të kryhen vetëm në infeksione
shume të renda, sepse demi që shkakton ky parazit në këtë fazë nuk është shumë i
madh.
Pritet të kemi infeksione nga afidet, miza e panxharit etj.
Në misër.
Gjate muajt do të kemi infeksione nga krimbat. Për këtë në ngastrat me infeksione mbi
5% të aplikohen trajtime me insekticide.
Për më shumë informacion kontaktoni në Laboratorin e Mbrojtjes Bimëve në Durrës.
Mobil: 0682251957; E-mail: shpend.shahini@gmail.com