Janar Nr.74, 2013
Janar Nr.74, 2013
Janar Nr.74, 2013
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSORE FUSHË KRUJË<br />
Kujdesi për viçin e porsa lindur<br />
FERMERË!-<br />
• Pastroi hundën dhe gojën e viçit nga mukoza,<br />
• Siguro një frymëmarrje normale të viçit, veçanërisht pas lindjes së vështirë.<br />
• Vëzhgo viçin për dëmtime ose defekte ne lindje.<br />
• Thaje viçin nga lëngjet fetale ne qoftes lopa nuk arrin ta beje ketë.<br />
• Jepi kulloshtër në sasi të bollshme (deri 1.5 kg) sa më shpejt të jetë e mundur brenda një<br />
ore pas lindjes. Kulloshtra është e pasur me antitrupa dhe viçi ka nevoje për te siguruar<br />
imunitetin e mjaftueshëm për tu mbrojtur nga sëmundjet.<br />
• Jepi vicit te pije kulloshtër 6-8 here gjate 24 orëve te para te jetës,<br />
• Veço viçin nga lopa brenda 12 orëve te para pas lindjes.<br />
• Veço viçin menjëherë pas lindjes ne qoftes konstatohet ndonjë sëmundje infektive.<br />
• Lidh dhe dezinfekto kërthizën me solucion Jodi 7%.<br />
• Vendose viçin ne një boks individual ne një shtrese kashte te bollshme dhe te pastër.<br />
• Të eliminohen korentet e ajrit ne ambientin ku është vendosur boksi i viçit.<br />
• Ambienti ku është vendosur boksi te jete i dezinfektuar dhe i pastër.<br />
• Identifiko (Matrikullo) viçin brenda dy javëve pas lindjes<br />
Departamenti i Blegtorisë, QTTT-Fushë Krujë:<br />
E-mail:qttbfushekruje@yahoo.com<br />
Departamenti i Bujqësisë, QTTT-Fushë Krujë:<br />
E-mail:qttbfushekruje@yahoo.com<br />
Departamenti Tokë Ujëra;<br />
QTTT-Fushë Krujë: E-mail:qttbfushekruje@yahoo.com<br />
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSOR VLORË<br />
Momentet kryesore agroteknike në pemëtari për periudhën 1-28.2.<strong>2013</strong><br />
Në pemët frutore<br />
- Është muaji i përfundimit të krasitjes dimërore në të gjitha pemët frutore.<br />
- Rëndësi ti kushtohet lëmosjes me brisk ose sëpatë e vendit të prerjeve, për të larguar<br />
mbeturinat e lëna gjatë prerjes, si dhe dizifektimi i tyre me solucion pastë bordolez 5%.<br />
- Me përfundimin e krasitjes së bllokut bëhet grumbullimi i materialit bimor të dalë nga prerjet<br />
dhe merren masa për asgjësimin e tij nga parcela, ose duke u djegur në krye të parcelës në<br />
qoftë se ky është i kontaminuar nga sëmundje dhe dëmtues.<br />
- Pas përfundimit të krasitjes mbështetur në prognozën e sëmundjeve dhe dëmtuesve, si dhe në<br />
kalendarin e kryerjes së trajtimeve dimërore, kryhen spërkatjet si masë preventive me<br />
preparatet më të rekomandueshme dhe specifike që janë në qarkullim .
- Rëndësi e veçantë të tregohet për luftimin e fletëpërdredhëses në kulturën e pjeshkës, bazuar<br />
në vrojtimin e vazhdueshëm të fryrjes së sythave,si moment vendimtar për luftimin e saj, i<br />
pariparueshëm në një kohë më të vonët.<br />
Kontakti me agronomët e shërbimit këshillimor të zonës të DBR, duhet të jetë i vazhdueshëm.<br />
- Të përfundojë aplikimi për mbjelljet e blloqeve të reja, për të përfituar nga kontributet e<br />
shtetit.<br />
- Fundi i muajit shkurt të gjejë të përfunduara mbjelljet e reja të pemëve frutore.<br />
- Të plotësohen proceset e plehërimit dhe punimit të tokës, të parealizuara deri tani.<br />
- Të mos hiqet vëmendja nga mbajtja në gatishmëri e sistemit kullues, diktuar kjo edhe nga<br />
kushtet e lagështisë së krijuar.<br />
Në vreshta<br />
- Të përfundojë krasitja dimërore në vreshta në zonën e ulët dhe bregdetare të vendit, dhe nga<br />
fundi i muajit të fillojë edhe në zonën e lartë të vreshtarisë.<br />
- Krasitja të kryhet në vartësi të kultivarit dhe destinacionit të prodhimit.<br />
- Në kultivarët “Shesh i zi”, “Shesh i bardhë”, “Vlosh”, “Sangiovese”, etj. cv. me potencial të<br />
lartë prodhues të sythave bazalë, të aplikohet forma e shkurtër e krasitjes (me çepa jo më<br />
shumë se 2 sytha), ndërsa në cv. përgjithësisht ato pa farë, apo “Italia”, “Afuzali”, etj. të<br />
aplikohet sistemi i përzier i krasitjes (duke lënë krahas çepave të zëvendësimit me 2 sytha,<br />
edhe sharmenda prodhimi me 8-10-12 sytha).<br />
- T’i kushtohet kujdes dezinfektimit të plagëve të mëdha të shkaktuara nga krasitja me pastë<br />
bordolez 5%.<br />
- Me përfundimin e krasitjes, eficent do të ishte trajtimi kimik me lëng bordolez 2% në gjithë<br />
masën e bimës, si masë preventive në luftimin e vrugut.<br />
- Të përfundojnë mbjelljet e reja të shoqëruara edhe me sistemin mbështetës dhe atë ujitës, në<br />
rastet mbjelljes së blloqeve intensive.<br />
- Mbajtja në gatishmëri e sistemit kullues të parcelave të jetë në qendër të vëmendjes së<br />
fermerëve .<br />
Në ullishte<br />
- Të vazhdojë procesi i krasitjes dimërore (formuese, prodhuese dhe ripërtëritëse ).<br />
- Të kryhet një trajtim kimik me përmbajtje bakri edhe për efekt dezinfektimi të plagëve të<br />
shkaktuara nga vjelja.<br />
- Të mbahet në gatishmëri sistemi kullues sidomos në parcelat e mbjella në terren fushor.<br />
- Brënda mesit të muajit t ë përgatiten dhe të dorëzohen pranë DRBUMK të qarqeve<br />
projektet për aplikim për mbështetje financiare nga qeveria, sipas formularëve përkatës.<br />
Në agrume<br />
Për kulturën e agrumeve pas përfundimit të vjeljes së prodhimit të kryhet një trajtim me solucion<br />
me përmbajte bakri si dhe të vazhdohet me punimin, plehërimin dhe kullimin e bimëve nga<br />
ujërat e tepërta.<br />
Departamenti i Pemëtarisë QTTB-Vlorë<br />
E-Mail: qttbvlore@yahoo.com<br />
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSOR LUSHNJE<br />
Departamenti i Perimeve: QTTB-Lushnje<br />
E-mail: qttblushnje@yahoo.com
Sektori i grurit (Teknologjia e prodhimit të farës): QTTB-Lushnje<br />
E-mail: qttblushnje@yahoo.com<br />
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSORE KORÇЁ<br />
Drejtoria e Teknologjive Blegtorale<br />
KORÇЁ<br />
Këshilla për Fermerët që Mbarështojnë Bagëti t’<br />
Imta<br />
Për fermerët e dhenve<br />
Vëmendja për këtë periudhë duhet të përqendrohet<br />
tek rritja e brezit të ri, qengjat.<br />
Për rritjen normale të tyre duhet të merrni masa<br />
organizative dhe teknike:<br />
Bëni boks të veçantë për trajtimin ushqimor<br />
të tyre.<br />
Trajtoni qengjat me këtë racion ushqimor: rreth 150-200 gr/krerë bar jonxhë ose mali i<br />
cilësisë së mire dhe 100 gr tagjira (50% hime, 50% elb ose misër).<br />
Nëse ka ferma që kanë pjellje më të hershme dhe është koha që bëjnë shkëputjen e<br />
qengjave, ju këshillojmë që pesha e tyre në shkëputje të jetë mbi 4 herë më e madhe se<br />
pesha e qengjave në lindje dhe jo më parë se 45 ditë. Qengjat e destinuar për remont duhet<br />
të mëmëzojnë 60- 70 ditë<br />
Siguroni vazhdimisht ujë dhe normën ditore të kripës së gjellës për qengjat dhe delet<br />
(2-3 gr/krerë për qengjat dhe 7-10 gr/krerë për delet).<br />
Për të drejtuar të ushqyerit e dhenve dhe qengjave bëni sondazhe me peshime periodike<br />
për ecurinë e shtesës së peshës në qengja; (qengjat duhet të shtojnë mesatarisht 180-200<br />
gr në ditë në vartësi të përmirësimit racor). Pesha e qengjave është tregues kryesor për<br />
ecurinë e tyre dhe prodhimtarinë e qumështit të deleve. Në këtë periudhë duhet të kini si<br />
orientim se për të prodhuar 1 kg shtesë peshe në qengjat nevojiten 5 kg qumësht.<br />
KUJDES: Evitoni lagështinë e shtresës dhe korentet e ajrit si për qengjat ashtu edhe për delet në<br />
laktacion, kujdes për higjienën e gjirit, në rast se ka prishje të qumështit etje konsultoju me<br />
veterinerin.<br />
1. Për fermat e dhive.<br />
Në të gjitha zonat e vendit dhitë janë në fazën e dytë të mbarsmërisë, prandaj vëmendja kryesore<br />
në këtë periudhë duhet të përqendrohet në zbatimin e këtyre këshillave:<br />
Evitoni kullotjen e dhive në natyrë në rastet e ditëve me ngrica sepse dhitë janë të<br />
ndjeshme dhe mund të shkaktohen dështime . Para nxjerrjes së dhive në kullotë duhet ti<br />
ushqeni ato me ushqime të thata ose tagjira.<br />
Përdorni në këtë periudhë për dhitë bar të thatë dhe tagjira, sasia e tyre të jetë në vartësi<br />
të racës dhe prodhimit të pritshëm të qumështit prej tyre.
Mbani vazhdimisht shtresën e thatë dhe të dezinfektuar me superfosfat, pluhur gëlqereje<br />
apo me dezifektantë të tjerë. Krijoni kushte të ngrohta pa korente në stalla.<br />
Siguro ujë të bollshëm dhe të pastër 24 orë dhe racionin ditor të kripës së gjellës.<br />
Siguroni materialet e nevojshme për fushatën e pjelljes dhe bëni grupimin e dhive sipas<br />
afateve të pjelljes. ( grupi i hershëm për të pjellë dhe ato më të vonuarat.)<br />
QTTB Korçë<br />
Déshuila per fermerait per periudhën Jana3 <strong>2013</strong>.<br />
Departamentit i Blegtorisë<br />
QTTB- Fushë Krujë: E-mail:qttbkorce@yahoo.com<br />
Né Pemëtari: (Farore)<br />
Fermerët duhet te fillojnë krasitjen e mollës në mënyrë graduale, sidomos ata qe kane sipërfaqe te<br />
mëdha. Para dhe pas krasitjes te behet pastrimi i petoreve.<br />
Të bëhet punimi i tokës rreth trungut, të përmbysen plehrat kimike, dhe organike.<br />
Te behet pastrimi i trungjeve te mollës për te eliminuar dëmtimet nga krimbi i trungut.<br />
Te mbahen pemtoret nen kontroll për te mos u dëmtuar nga miu i arave.<br />
Te merren masa për përgatitjen e mjeteve për spërkatje.<br />
Sektori i Pemëtarisë QTTB-Korçë:<br />
E-mail:qttbkorce@yahoo.com<br />
QЁNDRA E TRANSFERIMIT TЁ TEKNOLOGJIVE BUJQЁSOR SHKODER<br />
Departamentit të Bujqësisë,<br />
QTTB -Shkodër, E-mail: qttbshkoder@yahoo.com<br />
UNIVERSITETI BUJQËSOR I TIRANËS,<br />
FAKULTETI I BUJQËSISË & MJEDISIT, DEPARTAMENTI I MBROJTJES<br />
BIMËVE, Laboratori i Mbrojtjes Bimëve - Durrës<br />
Për më shumë informacion kontaktoni në Laboratorin e Mbrojtjes Bimëve në Durrës.<br />
Mobil: 0682251957; E-mail: shpend.shahini@gmail.com