RAZVOJNA PSIHOLOGIJA

Sociometrijski postupak
Sociometrijska tehnika se koristi za ispitivanje dinamike i strukture male grupe. Ona
se zasniva na dva glavna odnosa među pojedincima u grupi: izboru i odbijanju.
Sociometrijski kriterij na kome se zasnivaju izbori i odbijanja je zajedničko učešće u
nekoj od osnovnih aktivnosti grupe. Njime se ispitanici motivišu da daju iskrene odgovore.
Nakon prikupljanja podataka sociometrijski materijal se sređuje. Dobijeni rezultati se
mogu prikazati grafički - u vidu sociograma (slika 7). Na njemu je svaki član grupe
označen brojem a izbori su ucrtani strelicama.
Drugi način sređivanja podataka je izrada sociometrijske matrice, u kojoj se sa leve
strane (u redovima) nalaze ispisana imena svih učesnika grupe, a u kolonama su redni
brojevi tih članova grupe. U matrici se sa + označavaju izbori a sa − odbijanja, i to se
unosi za svakog člana grupe.
Treći način prikazivanja dobijenih rezultata su sociometrijski indeksi koji pokazuju: (a)
socijalni status ili prihvatljivost pojedinca u grupi, (b) unutargrupne odnose, (c) stepen
integrisanosti ili kohezivnosti grupe.
Slika 7: Sociogram
Sociometrijski postupak je prvi primenio austrijsko-američki psihijatar i psiholog
Moreno (J. Moreno) dvadesetih godina XX veka. Postupak se koristi za praktične i
naučnoistraživačke ciljeve.
Sociometrijski postupak se u razvojnoj psihologiji standardno upotrebljava jer se
pokazalo da je jednostavan za primenu a pruža veoma korisne podatke. Provere
pokazuju da se njime dobijaju pouzdane mere. Nađena je i povezanost podataka
35