Sundriðið á VW Bjöllu yfir fallvötn Sundriðið á VW Bjöllu yfir ... - Fíb.is
Sundriðið á VW Bjöllu yfir fallvötn Sundriðið á VW Bjöllu yfir ... - Fíb.is
Sundriðið á VW Bjöllu yfir fallvötn Sundriðið á VW Bjöllu yfir ... - Fíb.is
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Útgerðarbærinn Montery við Kyrrahafið:<br />
Minnir um margt<br />
<strong>á</strong> Siglufjörð<br />
BorginMontereyviðsamnefndan<br />
flóa var lengi miðstöð sardínuveiðanna<br />
í Kyrrahafinu.<br />
Bærinn minnir ótrúlega mikið<br />
<strong>á</strong> Siglufjörð sem <strong>á</strong> sambærilegan<br />
h<strong>á</strong>tt var miðstöð síldveiða <strong>á</strong><br />
N-Atlandshafi. Og eins og <strong>á</strong><br />
Siglufirði þ<strong>á</strong> hrundi veiðin í<br />
Monterey og atvinnulífið með.<br />
Í dag gera menn í Monterey<br />
út <strong>á</strong> ferðamenn og í gömlu<br />
niðursuðuverksmiðjunum<br />
og bræðslunum eru nú<br />
veitingastaðir og verslanir og að<br />
auki eitt stærsta sj<strong>á</strong>vardýrasafn<br />
veraldar<br />
Meðan mest gekk <strong>á</strong> í<br />
veiðunum og vinnslunni í landi<br />
þ<strong>á</strong> var auðvitað líf og fjör í<br />
bænum, ekki síst í landlegum,<br />
alveg eins og <strong>á</strong> Siglufirði. Nó<br />
belsverðlaunarithöfundurinn<br />
John Steinbeck dvaldi um tíma<br />
í Monterey og starfaði m.a.<br />
um tíma sem aðstoðarmaður<br />
Þetta var rannsóknastofa og íverustaður<br />
vísindamannsins Ed Ricketts við<br />
Cannery Row í Monterey. Ricketts er<br />
talinn vera fyrirmynd að persónunni<br />
Doc í sk<strong>á</strong>ldsögu Steinbecks, Cannery<br />
Row, eða Æg<strong>is</strong>götu.<br />
líffræðingsins Ed Ricketts en<br />
þeir voru jafnframt miklir vinir.<br />
Talið er að Ricketts sé fyrirmynd<br />
perónunnar Doc í sk<strong>á</strong>ldsögu<br />
Steinbecks, Cannery Row sem út<br />
hefur komið <strong>á</strong> íslensku í þýðingu<br />
Karls Ísfelds og heitir Æg<strong>is</strong>gata.<br />
Ed Ricketts rannsakaði sj<strong>á</strong>varlífið<br />
og gerði m.a. út rannsóknaskip<br />
um tíma og hafði bæk<strong>is</strong>töð<br />
sína og rannsóknastofu í húsi<br />
við Cannery Row sem enn<br />
stendur, að vísu endurbyggt eftir<br />
bruna. Við Cannery Row voru<br />
verksmiðjur þar sem sardínur<br />
voru soðnar niður í dósir og ber<br />
gatan nafn sitt af þeirri starfsemi.<br />
Þarna voru einnig bræðslur sem<br />
unnu lýsi og mjöl úr sardínunni<br />
og <strong>á</strong> uppgangstímunum sem<br />
komu í kjölfar öflugri veið<strong>is</strong>kipa<br />
og veiðitækni þ<strong>á</strong> auðvitað<br />
l<strong>á</strong> <strong>á</strong> að byggja í skyndi <strong>yfir</strong><br />
landvinnsluna og hvað var þ<strong>á</strong><br />
betra byggingarefni en timbur<br />
og b<strong>á</strong>ruj<strong>á</strong>rn. Því eru æði mörg<br />
húsanna við Cannery Row<br />
einmitt b<strong>á</strong>ruj<strong>á</strong>rnshús – eins og<br />
<strong>á</strong> Siglufirði.<br />
Ritari þessara orða minn<strong>is</strong>t<br />
þess að eftir að síldveiðin hrundi<br />
hér <strong>á</strong> landi þ<strong>á</strong> starfaði hann við<br />
F<strong>is</strong>kiþing eitt sinn. Þar voru menn<br />
að velta fyrir sér hvað orðið<br />
hefði um síldina og ein tilg<strong>á</strong>tan<br />
var sú að loksins hefði hún <strong>á</strong>ttað<br />
sig <strong>á</strong> því að verið væri að veiða<br />
hana. Hún hefði því einfaldlega<br />
l<strong>á</strong>tið sig hverfa og væri trúlega í<br />
felum einhversstaðar, sennilega<br />
undir Grænlandsísnum. Vildu<br />
kenningasmiðir gera út leiðangur<br />
þangað til að leita að síldinni.<br />
Svipuðu veltu menn auðvitað<br />
fyrir sér líka í Montery nokkrum<br />
<strong>á</strong>rum <strong>á</strong>ður – hvað hefði eiginlega<br />
orðið af sardínunni. Sagt er<br />
að þeir hafi komið að m<strong>á</strong>li við<br />
fyrrnefndan Ed Ricketts og spurt<br />
hann. Rickett <strong>á</strong> að hafa svarað<br />
að bragði: -In the cans, of course<br />
– hún er í dósunum, auðvitað.<br />
Skammt norðaustan við<br />
Monterey er borgin Salinas,<br />
en þar ólst John Steinbeck upp<br />
og í bænum er myndarlegt<br />
bókasafn með <strong>á</strong>gætu minjasafni<br />
um Steinbeck. Þar er æviferill<br />
sk<strong>á</strong>ldsins rakinn í m<strong>á</strong>li, myndum<br />
Salinas, fæðingar- og<br />
æskuslóðir John Steinbeck<br />
Salinas í Kaliforníu er hjartað í<br />
stóru garðyrkjuhéraði, Salinas<br />
dal, sem stundum er kallað<br />
salatsk<strong>á</strong>l Bandaríkjanna.<br />
Rithöfundurinn John<br />
Steinbeck fædd<strong>is</strong>t og ólst<br />
upp í Salinas. Hann hlaut<br />
bókmenntaverðlaun Nóbels<br />
<strong>á</strong>rið 1962 og Salinasbúar<br />
sýna minningu hans sóma<br />
í menningarmiðstöðinni<br />
Steinbeck Center sem jafnframt<br />
er bókasafn héraðsins. Í<br />
þessari menningarmiðstöð<br />
er <strong>á</strong>gæt sýning tengd lífi og<br />
starfi Steinbeck. Þar gefur að<br />
líta fjölmarga muni úr eigu<br />
sk<strong>á</strong>ldsins og aðra sem tengjast<br />
ferli hans fr<strong>á</strong> vöggu til grafar.<br />
Eftir Steinbeck liggja bækur<br />
eins og East of Eden, Cannery<br />
Row, Mýs og menn og Þrúgur<br />
reiðinnar. Allar þessar bækur,<br />
allar hafa verið kvikmyndaðar<br />
og allar hafa þær verið<br />
þýddar og gefnar út íslenskri<br />
þýðingu og síðastnefndu<br />
tvö verkin hafa verið færð<br />
upp í íslenskum leikhúsum.<br />
Í þessum verkum öllum lýsir<br />
höfundur lífi alþýðufólks,<br />
landbúnaðarverkamanna í<br />
Salinasdalnum og landverkafólks<br />
í Monterey sem aðeins er í um<br />
h<strong>á</strong>lftíma akstursfjarlægð fr<strong>á</strong><br />
bænum.<br />
Séð austur eftir Cannery Row.<br />
31<br />
Þetta var vænd<strong>is</strong>hús <strong>á</strong> blómatíma<br />
sardínuútvegsins í Monterey og kemur<br />
við sögu í sk<strong>á</strong>ldsögu Steinbecks,<br />
Cannery Row. Þaarna er nú veitingahús,<br />
en að innan er húsið svo til óbreytt fr<strong>á</strong><br />
fyrri tíð.<br />
og minjum. Meðal annars er<br />
þar húsbíll sem hann ferðað<strong>is</strong>t<br />
um <strong>á</strong> sjöunda <strong>á</strong>ratugnum um<br />
Bandaríkin, svona til að kynnast<br />
sinni eigin þjóð. Ferðafélagi hans<br />
var hundurinn Charly og ritaði<br />
Steinbeck bókina Travels with<br />
Charly um þetta ferðalag.<br />
Í minjasafni Steinbecks í Salinas.<br />
Rithöfundurinn tekur við<br />
Nóbelsverðlaununum úr hend Gústafs<br />
Adolfs Svíakóngs.
Change language