IsiNdebele: Grade 10-12 - Department of Basic Education
IsiNdebele: Grade 10-12 - Department of Basic Education
IsiNdebele: Grade 10-12 - Department of Basic Education
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4.2.1 Incwadi Eya KumHleli<br />
Incwadi eya kumHleli ifana nencwadi yomsebenzi kodwana nakiyo kukhona okutlhogeka bona<br />
sikutjhejisise ngayo. Le yincwadi -<br />
• eveza amazizo wotlolako ngento ethileko.<br />
• enikela imininingwana ethize ukuze imininingwana leyo yaziwe mphakathi.<br />
• elila ngokuthileko: Kuyavama ukuthi umuntu nakaneenlilo azikhiphele etjhatjhalazini n<strong>of</strong>ana<br />
azinqophisele lapho zifanele ukuya khona. Umnqopho kukwenza abaphetheko bona bazi<br />
iinlilo zomphakathi nabanye balinge ukulungisa lokho okungakalungi ngokurhabako ukuze<br />
bangahlambalazeki. Kesinye isikhathi umtloli kusuke enziwa kukuthi abaphetheko basuke<br />
bangaziphenduli ngokufaneleko iinlilo zomphakathi.<br />
• ebuza okuthileko ebafundini bephephandaba, ngakelinye ihlangothi ikhibe inqotjhiswe<br />
kumhleli.<br />
Lokha umuntu atlola umhlobo lo wencwadi kufanele atjhejisise lokhu -<br />
• Incwadi inqotjhiswa kumHleli. Nanyana angaphendula okuthize okuvele ephephandabeni kodwana yena<br />
unqophana nomHhleli.<br />
• Iphephandaba lilinga ukonga isikhala ngalokho-ke alifuni ukuthemeleza.<br />
• Iphephandaba alifuni ukulwisa umphakathi, ngalokho-ke amagama ayihlamba n<strong>of</strong>ana azwisa ubuhlungu<br />
aliwafuni.<br />
• Incwadi kufanele ibe nesiphande esipheleleko somtloli, ibizo nesibongo. Umtloli nakangathandi<br />
kukhitjhwe ibizo lakhe lamambala, uyatjho kodwana libe khona lamambala begodu liphelele.<br />
• Isihloko sendaba angazitlolela yena phezulu encwadinakhe, kodwana uMhleli angasitjhugulula<br />
ngokubona kwakhe.<br />
• Incwadi ayitlikitlwe mtloli ukuze iphephandaba livikeleke.<br />
• Ukuhlaba ngokwakhako yindlela esebenza kuhle khulu emhlobeni lo wencwadi.<br />
UmHleli unelungelo lokuthi angayikhuphi incwadi le nakabona bona kunetlhogeko.<br />
Nanti ihlaka lencwadi eya kumHleli:<br />
Tlola isiphande saloyo otlolako<br />
Ilanga<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<br />
Isikhundla saloyo otlolelwako<br />
Tlola isiphande saloyo otlolelwako<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<br />
Isilotjhiso<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<br />
Tlola isihloko otlola ngaso, bewusithalele<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<br />
Isingeniso – Tlola ngokufitjhani isizathu sokuthi kubayini utlole incwadi le.<br />
Umzimba – Tlola unabe ngesihloko ubeke iinzathu zakho. Lokhu kungaba ziingaba<br />
ezimbili n<strong>of</strong>ana zintathu.<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<br />
Isiphetho somtlolo – Phetha umtlolo wencwadakho.<br />
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<br />
Isiphetho sencwadi siba negama nesibongo saloyo otlolako, nobulili n<strong>of</strong>ana<br />
isikhundla.<br />
17