Program Ochrony Przyrody na lata 2010-2019 - PaÅstwowe ...
Program Ochrony Przyrody na lata 2010-2019 - PaÅstwowe ...
Program Ochrony Przyrody na lata 2010-2019 - PaÅstwowe ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
127<br />
Nie wiadomo dokładnie ile istnień ludzkich kryją w sobie wymienione groby<br />
masowe. W lesie Szpęgawskim określa się liczbę 5 – 7 tysięcy (J. Milewski – Przewodnik<br />
z 1984 r.), w lesie pod Skarszewami nie ustalono. Wymieniony wyżej autor podaje, że ze<br />
Skarszew i okolic wymordowano łącznie 1800 – 2000 osób. W roku 1944 (jesienią), usiłując<br />
zatrzeć ślady zbrodni, spalono zwłoki z 31 grobów w lasach Szpęgawskich. Po wojnie groby<br />
uporządkowano, a w 1954 r. postawiono pomnik ku czci ofiar ludobójstwa.<br />
Inne wydarzenia, odleglejsze w czasie, które miały dla tych terenów ogromne<br />
z<strong>na</strong>czenie (wojny z Krzyżakami, szwedzkie, <strong>na</strong>poleońskie, I woj<strong>na</strong> światowa, pożary, zarazy)<br />
przesunęły się <strong>na</strong> plan dalszy i gdyby nie zostały opisane uległyby zapomnieniu.<br />
Przypomnieć tu moż<strong>na</strong> konflikt o zachowanie przywilejów między Gdańskiem a Stefanem<br />
Batorym, który zakończył się bitwą stoczoną 17 kwietnia 1577 r. <strong>na</strong>d jeziorem Lubiszewskim<br />
pod Tczewem (dzisiejsze jezioro Rokitki). Gdańszczanie ponieśli zupełną klęskę<br />
pozostawiając <strong>na</strong> polu walki kilka tysięcy zabitych. Podczas działań wojennych przyjęte jest<br />
grzebanie zmarłych w mogiłach zbiorowych, ale jest <strong>na</strong> tym terenie zbiorowa mogiła nieco<br />
in<strong>na</strong>, bowiem w czasie wojen szwedzkich w jednym ze starć 20 stycznia 1657 r. wojska<br />
Stefa<strong>na</strong> Czarnieckiego zepchnęły jazdę szwedzką <strong>na</strong> jezioro Godziszewskie, w którym<br />
wskutek załamania lodu utonęło 1800 wojowników.<br />
Spotyka się także <strong>na</strong> tere<strong>na</strong>ch leśnych miejsca pamięci związane z tragicznymi<br />
wydarzeniami dotyczącymi pojedynczych osób, a także niekiedy upamiętniające dawnych<br />
właścicieli, którzy odeszli śmiercią <strong>na</strong>turalną. Z<strong>na</strong>jdują się one w <strong>na</strong>stępujących<br />
pododdziałach:<br />
Obręb Mestwinowo<br />
oddz. 15m - Pomnik upamiętniający zamordowanego taksówkarza Czesława<br />
Kołądkiewicza,<br />
oddz. 134a - Grób niez<strong>na</strong>nego żołnierza z czasów ostatniej wojny,<br />
oddz. 184b - Grób zamordowanych żydówek z czasów ostatniej wojny;<br />
Obręb Pelplin<br />
oddz. 7c - Grób niez<strong>na</strong>nego żołnierza z czasów ostatniej wojny,<br />
oddz. 182j - Kapliczka tzw.”Bożamęka”, symbol wiary i polskości tych ziem – często <strong>na</strong><br />
tych tere<strong>na</strong>ch spotykane,<br />
oddz. 285b - Pomnik murowany poświęcony pamięci zasłużonego dla sprawy regulacji<br />
Wisły – Gotlieb Schmid 1800 – 1880;<br />
Obręb Starogard<br />
oddz. 192b - Grób niez<strong>na</strong>nej osoby z czasów ostatniej wojny,<br />
oddz. 250p - Głaz pamiątkowy – August Grams – 1859 – 1926.<br />
W lasach Nadleśnictwa z<strong>na</strong>jdują się nieczynne od lat cmentarze, przeważnie<br />
zapomniane, zarośnięte, często zniszczone: w obrębie Mestwinowo oddz.3b (0,20 ha), 201l<br />
(w rezerwacie); w obrębie Pelplin oddz. 5f (ślady trzech grobów), 115o, 115p (0,16 ha),<br />
119c, 119g, 143f, 159c, 193f; w obrębie Starogard oddz. 135m (0,84 ha), 212d, 243g (0,23<br />
ha), 262dx (0,17 ha).
Change language