Medical Express - μ. ÏιÏÏÎ¹Î»Î¹Î´Î·Ï Î±.ε.
Medical Express - μ. ÏιÏÏÎ¹Î»Î¹Î´Î·Ï Î±.ε.
Medical Express - μ. ÏιÏÏÎ¹Î»Î¹Î´Î·Ï Î±.ε.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
«περίπτωση», παρά στον άρρωστο;<br />
Ο φοιτητής δείχνει ενδιαφέρον - αυτό<br />
έκανα κι εγώ ως φοιτητής, άλλωστε -<br />
όταν κάποιος έμπειρος γιατρός αναλύει<br />
μια περίπτωση αρρώστου και εξηγεί<br />
με ποιο τρόπο καταλήγει στη σωστή<br />
στη διάγνωση και αποφασίζει την κατάλληλη<br />
θεραπεία. Είναι μια καθαρά εγκεφαλική<br />
διαδικασία, σαν να διαβάζεις<br />
αστυνομικό μυθιστόρημα και παρακολουθείς<br />
πώς φτάνει ο Ηρακλής Πουαρό<br />
στη λύση του μυστηρίου. Ο άρρωστος,<br />
όμως, δεν είναι «περίπτωση».<br />
Είναι ένας άνθρωπος που έχει τα δικά<br />
του προβλήματα, βλέπει την αρρώστια<br />
του με τα δικά του μάτια, έχει τις δικές<br />
του προτεραιότητες, τη δική του στάση<br />
απέναντι στη ζωή. Υπάρχουν άνθρωποι<br />
που φοβούνται τον θάνατο και κάποιοι<br />
άλλοι που σου λένε (και, πραγματικά,<br />
το πιστεύουν) ότι, «εγώ δεν φοβάμαι<br />
το θάνατο, αλλά δεν θέλω να υποφέρω».<br />
Είναι δύο διαφορετικοί άρρωστοι,<br />
παρόλο που μπορεί να έχουν ακριβώς<br />
την ίδια αρρώστια και ο γιατρός πρέπει<br />
να τους αντιμετωπίσει κατανοώντας και<br />
τις δικές τους αντιλήψεις για την αρρώστια,<br />
τη ζωή και το θάνατο. Μετά έρχεται<br />
το περιβάλλον του αρρώστου. Υπάρχουν<br />
άρρωστοι που είναι μόνοι και<br />
αβοήθητοι και άλλοι που έχουν το στοργικό<br />
οικογενειακό τους περιβάλλον.<br />
Είναι κι εδώ διαφορετικοί άρρωστοι,<br />
που μπορεί να πάσχουν από την ίδια<br />
ακριβώς αρρώστια. Υπάρχει ακόμα το<br />
υπερπροστατευτικό οικογενειακό περιβάλλον,<br />
που καταδυναστεύει τον άρρωστο<br />
και παίρνει αποφάσεις - κυρίως σε<br />
περιπτώσεις ηλικιωμένων - για λογαριασμό<br />
του. Ο γιατρός τώρα βρίσκεται<br />
σε δίλημμα, για το τι πρέπει να κάνει:<br />
να πάρει τη γνώμη του αρρώστου ή να<br />
ακολουθήσει τις υποδείξεις των συγγενών,<br />
που του λένε «μην του πεις τι<br />
έχει», «είναι ηλικιωμένος, ας μην τον<br />
ταλαιπωρήσουμε με άλλες εξετάσεις<br />
και θεραπείες»; Όλα αυτά δείχνουν,<br />
πόσο μπορεί να διαφέρουν οι άρρωστοι<br />
μεταξύ τους, παρά το γεγονός ότι<br />
έχουν την ίδια αρρώστια και ποιες δυσκολίες<br />
αντιμετωπίζει ένας γιατρός, που<br />
δεν έχει εκπαιδευτεί στο πώς να επιλύει<br />
τέτοιου είδους προβλήματα. Πώς<br />
θα πει, π.χ., ένας γιατρός στον άρρωστο<br />
«πρέπει να κανονίσεις τα οικονομικά<br />
σου, να φροντίσεις τα κληρονομικά<br />
σου, γιατί δεν σου μένει πολύς<br />
χρόνος ζωής;». Θα το πει απότομα και<br />
ψυχρά, θα το πει δακρύζοντας και συμπονώντας,<br />
γεγονός που θα τον καταστήσει<br />
πολύ αδύνατο ως στήριγμα στα<br />
μάτια του αρρώστου ή θα καταφέρει να<br />
συμπαρασταθεί ουσιαστικά στον άρρωστο,<br />
δίνοντάς του να καταλάβει ότι θα<br />
Εάν παρασυρθείς<br />
συναισθηματικά,<br />
επειδή ο άρρωστος<br />
είναι νέος και συμπαθής<br />
και του δώσεις<br />
περισσότερη φροντίδα,<br />
θα στερήσεις<br />
αυτή τη φροντίδα<br />
από ένα ηλικιωμένο<br />
άρρωστο στο διπλανό<br />
κρεβάτι, που έχει<br />
τις ίδιες ανάγκες με<br />
τον πρώτο.<br />
φροντίσει να τον βοηθήσει όσο το δυνατόν<br />
καλύτερα, αφού συζητήσει υπομονετικά<br />
μαζί του, ώστε να αντιληφθεί και<br />
τις δικές του προτιμήσεις;<br />
Κατανοώντας τον ασθενή και το περιβάλλον<br />
του, δεν οδηγείται, κάποιες<br />
φορές αναπόφευκτα, ο γιατρός σε<br />
ένα συναισθηματικό δέσιμο, που<br />
μπορεί να επηρεάσει την κρίση του;<br />
Είναι κι αυτό κάτι το οποίο πρέπει να<br />
μάθει ο νέος γιατρός. Πρέπει να μάθει<br />
ότι, δεν πρέπει να δένεται με τον άρρωστο.<br />
Η διατήρηση της κατάλληλης απόστασης<br />
από τον άρρωστο είναι ένα πολύ<br />
λεπτό θέμα. Τόσο στην οικονομία, όσο<br />
και στην ιατρική υπάρχει μια αρχή, που<br />
όσο σκληρή κι αν είναι, αποτελεί, δυστυχώς,<br />
πραγματικότητα. Στην οικονομία,<br />
όσο περισσότερα χρήματα διαθέσεις<br />
σε μία ομάδα ανθρώπων, τόσο περισσότερα<br />
χρήματα θα στερήσεις από μία<br />
άλλη ομάδα. Το ίδιο ισχύει και στην<br />
ιατρική. Τον επιπλέον χρόνο που θα<br />
αφιερώσεις σε ένα άρρωστο, είσαι αναγκασμένος<br />
να τον στερήσεις από κάποιον<br />
άλλο. Όπως ο προϋπολογισμός είναι<br />
ανελαστικός, έτσι και ο χρόνος. Εάν<br />
παρασυρθείς συναισθηματικά, επειδή<br />
ο άρρωστος είναι νέος και συμπαθής<br />
και του δώσεις περισσότερη φροντίδα,<br />
θα στερήσεις αυτή τη φροντίδα από ένα<br />
ηλικιωμένο άρρωστο στο διπλανό κρεβάτι,<br />
που έχει τις ίδιες ανάγκες με τον<br />
πρώτο. Επομένως, η αρρωστοκεντρική<br />
προσέγγιση, πρέπει να γίνεται με<br />
συναίσθημα, αλλά συναίσθημα ελεγχόμενο.<br />
Αυτό που οι ξένοι ονομάζουν<br />
«empathy», το να μπαίνει, δηλαδή, ο<br />
γιατρός στη θέση του αρρώστου, ο νέος<br />
γιατρός πρέπει να μάθει να το βλέπει<br />
όχι ως συναισθηματικό καταφύγιο, αλλά<br />
ως μέσο απαραίτητο για να κάνει σωστά<br />
την δουλειά του.<br />
Η συμμετοχή της καρδιάς, όμως,<br />
είναι απαραίτητη. Γι’ αυτό άλλωστε<br />
οι περισσότεροι αποκαλούν λειτούργημα<br />
και όχι επάγγελμα την ιατρική.<br />
Επάγγελμα ασκεί και ο γιατρός. Εμένα<br />
δεν μου αρέσει να λέω ότι ο γιατρός<br />
ασκεί λειτούργημα. Θεωρώ ότι η έκφραση<br />
αυτή αποτελεί διακήρυξη μεγαλόστομη,<br />
αν όχι υποκριτική. Ακόμα και<br />
τους δημόσιους υπαλλήλους, άλλωστε,<br />
υπάρχουν μερικοί που τους αποκαλούν<br />
«δημόσιους λειτουργούς».Και<br />
δεν πείθεις ένα νέο γιατρό, όταν του<br />
λες «εσύ ασκείς λειτούργημα». Τι σημαίνει<br />
αυτό; Ότι δεν θα πρέπει να αμείβεται<br />
για τη δουλειά που κάνει; Συνηθίζεται<br />
να δίνεται αρνητική χροιά στο<br />
χαρακτηρισμό ενός γιατρού ως επαγγελματία.<br />
Ποιο είναι, όμως, το αντίθετο<br />
του επαγγελματία; Το αντίθετο του<br />
επαγγελματία είναι ο ερασιτέχνης. Θα<br />
ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 175 / MEDICAL EXPRESS / 31
Change language