Per me teper informacione -kliko ketu - South East European ...

Ismail Zejneli | Adnan Jashari | Jeton Shasivari | Besa Arifi | Elena Basheska
Krahasuar me Marrëveshjen e Dejtonit dhe Rambujesë të nënshkruar për
Bosnje-Hercegovinën dhe Kosovën, gjëja e parë që theksohet është se MKO u
nënshkrua shumë shpejt, për të mos lejuar që konflikti të vazhdojë dhe
gjakderdhje të mëtejshme të kaplojnë vendin, prandaj me shtetet e përmendura
më lart, çështja e konfliktit është trajtuar shumë seriozisht dhe Komuniteti
Ndërkombëtar ndërhyri në kohën e duhur, gjë që e bën të qartë se leksionet e
Bosnjës dhe të Kosovës janë mësuar, dhe me atë u vendos që një gjë e tillë nuk do
të lejohet përsëri.
Përderisa Marrëveshja e Dejtonit e ka legalizuar ndarjen e brendshme të BH
duke e ndarë atë në Republikën Serbe dhe Federatën e B e H-së, Marrëveshja e
Ohrit thekson se sovraniteti i Maqedonisë dhe integriteti territorial, dhe karakteri
unitar i shtetit janë të pacenueshme dhe duhet të ruhen 174 “se” nuk ka zgjidhje
territoriale për “çështjet etnike”. 175
Për më tepër Marrëveshja e Rambujesë ka mbetur në fazën e propozimit që
kur nuk është pranuar nga pala serbe dhe ka rezultuar me intervenim pasues të
bashkësisë ndërkombëtare.
Megjithatë, edhe pse dukej si një sukses i madh, MKO është përballur me
vështirësi në procesin e zbatimit, dhe nuk është zbatuar në mënyrë të saktë ashtu
siç është edhe e shkruar, me çka janë paraqitur probleme në të ardhmen që kanë
provokuar kritika në lidhje me këtë ngjarje të rëndësishme. Unë do t’i kthehem
çështjes së zbatimit të Marrëveshjes së Ohrit mëtej.
1.4.1 Situata me të drejtat e njeriut në Maqedoni para MKO
Duket se aktiviteti më në modë në Ballkan gjatë viteve 90 ka qenë shkelja e të
drejtave të njeriut në shkallë të lartë. Duket sikur të gjithë republikat e ish-
Jugosllavisë konkurronin njëra me tjetrën, cila prej tyre do t’u shkaktonte dëm më
të madh “të tjerëve”.
Cili ka qenë roli i Maqedonisë në këtë garë? Edhe pse ky mund të duket
problem më pak i rëndësishëm në krahasim me masakrat e pabesueshme dhe
gjakderdhjet në shtetet fqinje, edhe më tutje qëllimi i kufizimit të të drejtave të
etniteteve jo maqedonase pas pavarësisë së shtetit ishte më evident.
Mbivotime të shumicës, bojkote, protesta dhe ndërhyrje policore në lidhje me
të drejtën për edukim në gjuhën amtare kanë qenë vetëm disa nga problemet
serioze që e vendosën në rrezik paqen e brendshme dhe stabilitetin në vend.
Një nga studimet në SHBA për të drejtat e njeriut të kësaj kohe në lidhje me
Maqedoninë ka identifikuar këto fushat e mëposhtme të shkeljeve:
- Trajtim represiv dhe diskriminues i grupeve të pakicave, veçanërisht
shqiptarëve etnik;
1/2002 e disponueshme në URL: htp://www.ecmi.de/jemie/download/Focus 1-2002 Brunnbauer.pdf.fq
7 (e shikuar më 15.11.2008).
174 Marrëveshja Kornizë e Ohrit, Shkup, 14 gusht, 2001, parimet themelore, 1.2.
175 Ibid.
146