Nr 97/2006 - Tuchów

BTlCIiCWS 

WIEÏÎCI 

'-J.. 

Rok XVI Nr 3/96 

ISSN 1234-66-40 

Pismo Towarzystwa Miłośników Tucliowa 

sierpień, wrzesień, październik 2006 r. 

cena 4,00 zł 

w HOŁDZIE 

OJCU ŚWIĘTEMU 

íVNOWl PAWŁOWI II : 

'' •• •'•»NIAIMIENIUSTHOIE 

•vTf, tjfzsrawie \NWCZWneiE 

"^nib'díAí fi sflOf » 

O 

 

\ h 

> 

fe

Gminne dożynki, które odbyły się 27 sierpnia, rozpoczęły się od mszy /u>. w sanktuarium NNMP w Tuchowie. 

Nie zabrakło banderii konnej, prezentacji wieńców oraz dzielenia chlebem z nowego zboża.

Tuchowskie Wieści 4/2006 

.3 

> Od 29 czerwca do 3 lipca przebywała w Illingen delegacja 

samorządowa Tuchowa i Sanktuaryjna Orkiestra Dęta, 

uczestnicząc w święcie partnerskiego miasta. Orkiestra, 

oprócz koncertów, nawiązała pierwsze kontakty z orkiestrą 

dętą tamtejszego miasta. 

> 16 lipca odbyła się uroczystość 50-lecia Ochotniczej Straży 

Pożarnej w Karwodrzy pod patronatem starosty powiatu 

tarnowskiego. Uroczystość tę zainaugurowano mszą św. 

Dokonano poświęcenia wozu bojowego, wręczono odznaczenia 

zasłużonym strażakom. 

> Już po raz siódmy Tuchów był organizatorem MIĘDZYNA- 

RODOWEGO SPOTKANIA MIAST BLIŹNIACZYCH. W 

tym roku spotkanie odbyło się 22 i 23 lipca pod hasłem: 

„Pokolenia w kulturze narodów". Impreza połączona była 

z międzynarodowym turniejem piłki nożnej oraz obchodami 

jubileuszu 60-lecia MKS "Tuchovia". Do Tuchowa 

przyjechali goście z miast partnerskich: Słowacy z Detvy, 

Czesi z Mikulova, Węgrzy z Martfu oraz nieoficjalnie grupa 

francuska z Saint Jean de Braye. W pierwszym dniu spotkania 

w tuchowskim ratuszu została podpisana umowa 

o współpracy Tuchowa z czeskim Mikulovem. W sobotni 

poranek, na stadionie „Tuchovii" rozpoczął się turniej piłkarski 

z okazji 60-lecia istnienia MKS „Tuchovia". W turnieju 

wzięło udział sześć drużyn: FC „Palava" Mikulov (Czechy), 

„Ciężkowianka" Ciężkowice, „Unia" Tarnów, Martfu VSE 

(Węgry), Detva (Słowacja) i „Tuchovia". Zwycięzcą turnieju 

po niedzielnych rozgrywkach finałowych została czeska 

drużyna FC „Palava" Mikulov. Zmagania piłkarskie zakończył 

mecz oldbojów „Tuchovii" z zespołem „Pokolenia 

Tuchovii". Z okazji jubileuszu zarząd klubu wręczył zasłużonym 

działaczom i piłkarzom okolicznościowe medale. 

Otrzymały je również firmy i instytucje, które wspierają 

tuchowski klub. W tym także dniu w galerii „Obok" otwarto 

wystawę twórców miast Grupy Wyszehradzkiej, a w sali widowiskowej 

odbył się koncert pianistyczny, w którym udział 

wzięli: Justyna Ropska, Barbara Gładysz i Paweł Harańczyk. 

Później koncertowali: Joanna Błażej-Łukasik (fortepian) 

Inauguracja spotkania w sali ratusza 

Wystawa twórców miast Grupy Wyszehradzkiej 

Podpisanie umowy o współpracy miast 

i Paweł Łukasik -altówka. Muzyczny koncert „Pokolenia 

GW" odbył się amfiteatrze. Drugi dzień spotkania upłynął 

przede wszystkim pod znakiem występów artystycznych w 

amfiteatrze. Na scenie amfiteatru zaprezentowały się orkiestry 

i grupy folklorystyczne z Tuchowa i miast partnerskich,

4 

Tuchowskie Wieści 4/2006 .4 

prezentując wesele wyszehradzkie. Gwiazdą wieczoru był zespół,,KRYWAŃ". Imprezę zakończono biesiadą taneczną z 

zespołem ,yectra". Patronat nad imprezą objęli: minister sportu - Tomasz Lipiec, przewodniczący Senackiej Komisji Nauki, 

Edukacji i Sportu - Kazimierz Wiatr, poseł do Parlamentu Europejskiego - Adam Bielan, poseł na Sejm RP - Michał Wojtkiewicz, 

marszałek województwa małopolskiego i Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki. Patronat medialny: TVP3 Kraków, 

„Dziennik Polski", „Gazeta Krakowska", Radio Maks i RDN. 

Orkiestry i zespoły podczas prezentacji wesela wyszehradzkiego


28 lipca na tuchowskim rynku zaśpiewała dla tuchowian 

znana i lubiana przez rzesze wielbicieli jej uroku i talentu 

Eleni. Popularnej piosenkarce akompaniował zespół pod 

kierownictwem Kostasa Dzokasa. Podczas dwugodzinnego 

koncertu Eleni zaprezentowała najpiękniejsze piosenki ze 

swojego bogatego repertuaru. Między innymi: „Po słonecznej 

stronie życia", „Miłość 

jak wino", „Ballado, hej", „Do 

widzenia, mój kochany" i inne 

przeboje. Nie zabrało także 

greckich akcentów muzycznych 

i piosenek religijnych, a 

także utworów z nowej płyty 

artystki pt. „Coś z Odysa". Po 

występie można było zakupić 

płyty z jej autografem. 

31 lipca rozpoczął się w Tuchowie plener malarski „Sacrum". 

W plenerze uczestniczyło 18 artystów z Rzeszowa, 

Łodzi, Tarnowa, Nowego Wiśnicza, Częstochowy, Lwowa, 

Terczyna (Słowacja), Lublina i Poznania. Komisarzem pleneru 

była pani Krystyna Baniowska-Stąsiek. Poplenerowa 

wystawa odbyła się w Domu Pielgrzyma. 

27 sierpnia odbyły się TUCHOWSKIE DOŻYNKI. Święto 

plonów rozpoczęto mszą św. w kościele NNMP w Tuchowie, 

której przewodniczył dziekan dekanatu tuchowskiego, 

proboszcz parafii św. Jakuba - ks. Zbigniew Pietruszka. Po 

mszy barwny korowód dożynkowy ruszył w kierunku tuchowskiego 

amfiteatru. Tutaj bochen chleba wypieczony z 

tegorocznej mąki Burmistrz Tuchowa - Mariusz Ryś otrzymał 

z rąk starościny dożynek - Marii Sikory z Mesznej Opackiej 

i starosty - Jana Kosiby z Karwodrzy. Chleb, który otrzymał 

gospodarz dożynek, został sprawiedliwie podzielony i 

rozdany wśród uczestników uroczystości. Potem odbyła 

się prezentacja starannie wykonanych i pomysłowych 

wieńców dożynkowych i ich ośpiewanie. Uroczystość 

uświetniła Sanktuaryjna Orkiestra Dęta i kapela ludowa. 

Koncelebrowana msza św. dożynkowa 

15 sierpnia odbyły się DOŻYNKI WIEJSKIE w Burzynie. 

Rozpoczęto je mszą św., podczas której poświęcono wieniec 

dożynkowy. Następnie miał miejsce ceremoniał dożynkowy. 

Uroczystościom towarzyszyły rozgrywki sportowe, loteria 

fantowa. Imprezę zakończyła biesiada taneczna. 

20 sierpnia Rada Sołecka Dąbrówki Tuchowskiej zorganizowała 

uroczystości dożynkowe. Msza św. dożynkowa została 

odprawiona w kaplicy św. Brata Alberta, po czym korowód 

dożynkowy przemaszerował do remizy OSP. Tutaj odbył się 

ceremoniał dożynkowy, występy artystyczne, zabawa dla 

dzieci i dorosłych. 

26 sierpnia w galerii „Obok" otwarto wystawę „Tajemnica 

Liweckiej 

Góry " . 

Wystawa 

ze zbiorów 

Romana 

O s i k i i 

Antoniego 

Dawida 

czynna 

była także 

we wrześniu. 

Burmistrz Tuchowa otrzymuje bochen chleba od starostów dożynek.

6 


Kolejnym punktem w programie dożynek były występy 

artystyczne. Uczestniczących w święcie plonów mieszkańców 

tuchowskiej gminy i licznie przybyłych gości mogły 

zachwycić występy dziecięcego zespołu wokalno-tanecznego 

„Tuchowiaczki", Regionalnego Zespołu Pieści i Tańca 

„Krzyszowianie" i koncert zespołu wokalno-muzycznego 

„ANTARES". Tuchowskie dożynki zakończyła biesiada 

taneczna z zespołem „Trans". Dożynkom towarzyszyły kiermasze, 

wystawy, stoiska garmażeryjne, zabawy dla dzieci. 

Sanktuaryjna Orkiestra Dęta podczas występu 

Zespół „ANTARES" 

podczas koncertu 

Zgromadzona publiczność


> W tym roku przypada 67 rocznica wybuchu II wojny światowej, 

napaści Niemiec hitlerowskich i sowieckiej Rosji na 

Polskę. 1 września odbyła się uroczystość upamiętniająca 

tragedię narodu i państwa polskiego. W tym dniu w kościele 

św. Jakuba Ap. w Tuchowie została odprawiona msza św. 

z udziałem pocztów sztandarowych. Po jej zakończeniu 

nastąpił przemarsz pod POMNIK OFIAR II WOJNY ŚWIA- 

TOWEJ. Przy nim odśpiewano „Mazurka Dąbrowskiego", 

modlono się w intencji ofiar i poległych w czasie ostatniej 

wojny, przedstawiono krótki, refleksyjny program poetycki, 

przygotowany przez DK. Następnie został odczytany 

apel poległych, a poszczególne delegacje złożyły wiązanki 

kwiatów W uroczystości tej uczestniczyli duchowni, władze 

samorządowe Tuchowa, kombatanci oraz delegacje 

szkolne i mieszkańcy. Po tej części uroczystości uczestnicy 

zostali zaproszeni do Domu Kultury na wystawę pamiątek 

i eksponatów z okresu II wojny światowej. 

2 września odbyła się w Zabłędzy inauguracja roku szkolnego 

połączona z nadaniem imienia Jana Pawła II Szkole 

Podstawowej. Uroczystość rozpoczęto mszą św. pod 

przewodnictwem ks. biskupa Władysława Bobowskiego. 

Akt nadania imienia szkole wręczył pani dyrektor - Halinie 

Gawron - Burmistrz Tuchowa -Mariusz Ryś. Odsłonięto 

także tablicę pamiątkową. W uroczystości uczestniczyły 

władze samorządowe Tuchowa i powiatu tarnowskiego, 

przedstawiciele kuratorium i zaproszeni goście. 

Opracował 

A. Jagoda

8 

GMINNA INAUGURACJA ROKU SZKOLNEGO 2006/07 

POŁĄCZONA Z NADANIEM IMIENIA JANA PAWŁA II 

SZKOLE PODSTAWOWEJ W ZABŁĘDZY 


Zabłędza - nasza wioska przeżywała swój wielki dzień, dzień 

nadania szkole imienia Jana Pawła IL 

Początki szkolnictwa w Zabłędzy są dość odległe, sięgają 1914r. 

Szkoła przeszła przez różne reformy oświatowe i strukturalne. Ostatnia, 

przeprowadzona przez władze gminy Tuchów, wymuszona niżem 

demograficznym, spowodowała, że jest to szkoła 4-oddziałowa z 

klasami O - III, do której dowożone są dzieci z Karwodrzy. Obecny, 

drugi już budynek szkoły funkcjonuje 50 lat i dlatego wymagał rozbudowy 

i gruntownego remontu. Teraz, po jego przeprowadzeniu, 

szkoła pracuje w warunkach na miarę XXI w.: mamy odnowione 

sale dydaktyczne, w tym 2 nowe po dokonanej rozbudowie, salę 

do zajęć ruchowych, świetlicę, bibliotekę, salę komputerową. W 

bieżącym roku jeszcze ze środków Unii Europejskiej mamy otrzymać 

nowoczesną pracownię komputerową. Podczas tegorocznych 

wakacji przeprowadzone zostały duże prace remontowe ze środków 

gminnych, a dotyczyły wymiany okien, odwodnienia, wykonania 

ocieplenia i elewacji budynku. Osiągnęliśmy to wspólnymi siłami: 

dzięki zaangażowaniu wielu mieszkańców, prężnej działalności 

Stowarzyszenia „Rozbudowa Szkoły" z panem inż. Franciszkiem 

Turajem na czele, pana Krzysztofa Jasińskiego - bezinteresownego 

działacza i wieloletniego sponsora kalendarzy „cegiełek" na rozbudowę 

szkoły, przychylności pana burmistrza Mariusza Rysia oraz całej 

Rady Miejskiej Tuchowa. 

Nasza szkoła jest szkołą partnerską, oferującą nowoczesne formy 

nauczania. Przedmiotami nadobowiązkowymi są język angielski 

i informatyka. Promujemy solidną i rzetelną naukę, a nadrzędną 

wartością jest wychowanie patriotyczne i rodzinne. Szkoła zawsze 

osiągała wysokie wyniki w sprawdzianach zewnętrznych; jest organizatorem 

wielu konkursów, wycieczek oraz uroczystości wewnętrznych 

i środowiskowych, oferuje dużą różnorodność zajęć pozalekcyjnych, 

takich jak: kółko matematyczne, teatralne, gry i zabawy dydaktyczne, 

zajęcia ruchowe i gimnastykę korekcyjną. W szkole działa samorząd 

uczniowski, koło miłośników przyrody i świetlica profilaktyczna. 

Placówka nasza nie ogranicza się jedynie do przekazywania 

wiedzy, ale przy współpracy z rodzicami kształtuje nowe pokolenia, 

ukazując im wzory najszlachetniejsze. Aby ukierunkować pracę 

wychowawczą, poradzić sobie z trudnym procesem wychowania, 

uznaliśmy wspólnie: nauczyciele, uczniowie i rodzice, że najdoskonalszym 

drogowskazem będzie niekwestionowany autorytet Ojca 

św. Jana Pawła II. Co do wyboru patrona była zupełna zgodność nas 

wszystkich. Nie było też innych propozycji. 

Prace nad wyborem patrona trwały dość długo; głęboko zastanawialiśmy 

się, czy jesteśmy godni nosić imię tak wielkiego i zacnego Polaka. 

Na podjęcie decyzji złożyło się kilka przyczyn: przede wszystkim 

osiągnięcia szkoły, znaczna poprawa bazy lokalowej i dydaktycznej 

oraz to, że chcieliśmy stworzyć szkołę dla wszystkich: nauczycieli, 

uczniów i rodziców. Założenia te są zawarte w misji i wizji szkoły też 

wspólnie wypracowanej. Kiedy w grudniu 2005 r. otrzymaliśmy akceptację 

naszych zamiarów od ks. bp. Wiktora Skworca, staraliśmy się 

jeszcze bardziej przybliżyć postać patrona naszym wychowankom. W 

tym celu organizowaliśmy konkursy wiedzy, wycieczki - pielgrzymki 

wspólnie z rodzicami do miejsc szczególnie bliskich Ojcu Świętemu, 

powstały albumy, kronika, prace plastyczne, wiersze, programy wy- 

chowawcze poświęcone przyszłemu patronowi. W marcu 2005 roku 

cała społeczność szkolna oraz mieszkańcy wsi Zabłędza otrzymali 

błogosławieństwo Ojca św. Jana Pawła II. O uroczystości nadania 

imienia szkole została poinformowana w sierpniu 2006 roku również 

Stolica Apostolska i w odpowiedzi w imieniu Jego Świątobliwości Ojca 

Świętego Benedykta XVI nauczyciele, uczniowie i ich rodzice oraz 

mieszkańcy Zabłędzy otrzymali apostolskie błogosławieństwo. 

Zwieńczeniem wszystkich prac i starań był dzień 2 września 

2006 roku, który na długo pozostanie w pamięci nas wszystkich: 

Szkoła Podstawowa w Zabłędzy otrzymała imię Jana Pawła II. W 

tym dniu odbyła się uroczysta msza św. na boisku przy szkole pod 

przewodnictwem ks. bp. Władysława Bobowskiego, z udziałem ks. 

dziekana Zbigniewa Pietruszki, ks. proboszcza Stefana Michalskiego, 

księży katechetów, władz kuratoryjnych, starostwa, władz samorządowych, 

radnych, dyrektorów szkół i instytucji gminy Tuchów, 

nauczycieli, uczniów, rodziców i mieszkańców Zabłędzy. Uroczystość 

ta była połączona z gminną inauguracją roku szkolnego 2006/07. 

Podczas niej odsłonięto i poświęcono tablicę pamiątkową, zaprojektowaną 

bezinteresownie przez artystę rzeźbiarza pana Władysława 

Sukiennika z Tuchowa, a ufundowaną przez firmę „Korex" państwa 

Bernadety i Kazimierza Szablowskich. 

Nosić imię tak wielkiego Polaka to także wielkie zobowiązanie do 

jeszcze lepszej pracy, zdobywania wiedzy i dbałości o przestrzeganie 

chrześcijańskich wartości, do koleżeństwa i wzajemnego szacunku, to 

zobowiązanie do uczenia patriotyzmu i wrażliwości, aby nasze dzieci 

i młodzież spełniły wyzwanie Ojca Świętego Jana Pawła II: „Liczę na 

wasz młodzieńczy zapał i oddanie Chrystusowi", „Znałem młodzież 

polską i nigdy nie zawiodłem się na niej". Pragniemy z całego serca, 

abyśmy wszyscy, tak jak On - umiłowany Ojciec Święty - czuli się 

odpowiedzialni za to wielkie, ciężko okupione dziedzictwo, któremu 

na imię Polska. Będziemy dbać o wszechstronny rozwój ucznia, bo 

- jak powiedział Ojciec Święty Jan Paweł II - „Człowiek jest wielki nie 

przez to, co posiada, lecz przez to, kim jest". Jest to zarazem przedsięwzięcie, 

które nie będzie mogło być realizowane bez wzajemnej 

pomocy i współpracy wszystkich, którym jest droga pamięć o Ojcu 

św. Janie Pawle II. 

W szkole została przygotowana SALA PATRONA, zgromadzono 

w niej wiele pamiątek i materiałów poświęconych Janowi Pawłowi II. 

Między innymi są tu prace plastyczne oraz albumy wykonane przez 

dzieci, wiele książek i albumów, fotografii związanych z papieżem, 

materiały filatelistyczne, medale, monety, nagrania dźwiękowe i 

filmy, różaniec papieski i oryginalne podpisy Ojca Świętego Jana 

Pawła II. Zainteresowanych zapraszamy do zwiedzania w godzinach 

pracy szkoły. 

Ze swej strony pragnę gorąco podziękować bratu Rafałowi z 

sanktuarium Matki Bożej w Tuchowie za piękny wystrój ołtarza 

polowego, orkiestrze sanktuaryjnej za uświetnienie tej uroczystości 

oraz ogromne zaangażowanie się wielu osób i firm w przygotowanie 

tej uroczystości, za wieloletnią dobrą współpracę z większością 

mieszkańców i rodziców, za wspieranie mnie w podejmowanych 

działaniach, za okazywaną życzliwość i pomoc. 

Halina Gawron 

była dyrektor szkoły


.9 

9 X br. odbyły się uroczystości jubileuszowe 60-lecia szkoły 

połączone z nadaniem jej imienia „Bohaterów Bitwy pod Łowczówkiem" 

i wręczeniem sztandaru. 

Rozpoczęły się one od złożenia wieńca i zapalenia zniczy na 

cmentarzu legionistów w Łowczówku przez delegację nauczycieli 

i uczniów. Znicze zapłonęły także na grobach zmarłych 

nauczycieli tej szkoły. 

Później w kościele pw. św. Jakuba ks. Bolesław Klaus — dyrektor 

wydziału katechetycznego tarnowskiej kurii — odprawił 

mszę św., a w koncelebrze uczestniczyli, obok proboszcza ks. 

Zbigniewa Pietruszki, byli katecheci tej szkoły: o. Marek Mirus, 

ks. Władysław Januś, ks. Piotr Abram oraz absolwenci tej szkoły: 

ks. Ryszard Łątka i o. Jerzy Krupa. 

W czasie mszy poświęcono nowy sztandar, ufundowany 

przez radę rodziców, a w poczcie sztandarowym byli także 

absolwenci technikum z roku 1979: Józef Marszałek, Teresa 

Drogoś, Anna Hanak — rodzice byłych uczniów oraz obecnie 

uczęszczających do tej szkoły. 

Po uroczystościach w kościele odbył się przemarsz ulicami 

Tuchowa do siedziby szkoły z udziałem Sanktuaryjnej Orkiestry 

Dętej, w której grają były nauczyciel tej szkoły oraz kilku jej 

absolwentów. Oryginalnie prezentowały się delegacje uczniów 

szkół z Wojnicza i Pleśnej w mundurach legionowych. Warto 

dodać, że Gimnazjum w Pleśnej jako pierwsze otrzymało imię 

„Bohaterów Bitwy pod Łowczówkiem". 

W szkole w obecności zaproszonych gości, wśród których 

byli: Starosta Tarnowski Zbigniew Karciński oraz wicestarosta 

Andrzej Słowik, radni powiatu, Małopolski Kurator Oświaty 

— Józef Rostworowski, pracownicy Wydziału Oświaty Starostwa 

Powiatowego w Tarnowie z naczelnikiem dr. Edmundem 

Juśką, władze samorządowe Tuchowa z burmistrzem Mariuszem 

Rysiem, wójt Pleśnej Stanisław Sorys i dyrektor gimnazjum w 

Pleśnej Mieczysław Gąciarz, dyrektorzy placówek oświatowych 

i szkół średnich powiatu tarnowskiego i gminy Tuchów, wymienieni 

wyżej duchowni, byli dyrektorzy ZSP w Tuchowie: Marian 

Kras i Czesław Sulimka, emeryci i renciści - byli pracownicy 

Uroczystości jubileuszowe 

O SZKOLE I JEJ PATRONACH... 

szkoły, jej absolwenci, przedstawiciele rady rodziców, nastąpiło 

przekazanie sztandaru dyrektorowi ZSP, Adamowi Drogosiowi, 

a po prezentacji - pocztowi sztandarowemu, po czym uczniowie 

klas pierwszych złożyli ślubowanie. Ks. Zbigniew Pietruszka poświęcił 

tablicę pamiątkową, którą ufundował absolwent - Piotr 

Mokrzycki, a napis (autorstwa Małgorzaty M. Kozioł) wykonał 

także absolwent i były nauczyciel - Adam Zając. 

Dyrektor ZSP, Adam Drogoś, w swoim wystąpieniu przedstawił 

w skrócie historię szkoły. Starosta Zbigniew Karciński 

mówił o jej patronach i ich udziale w walce o niepodległość, 

zwłaszcza w bitwie pod Łowczówkiem. Były także życzenia 

jubileuszowe od kuratora Józefa Rostworowskiego i burmistrza 

Tuchowa Mariusza Rysia. 

W części artystycznej, według scenariusza i w reżyserii 

polonistki Małgorzaty M. Kozioł, młodzież przedstawiła wybrane 

fragmenty z historii szkoły; tu wykorzystano prezentację 

multimedialną. Część druga poświęcona była patronom szkoły 

- bohaterom bitwy pod Łowczówkiem. Miała stosowną oprawę 

muzyczną, której autorem i wykonawcą był polonista Bogusław 

Maciaszek. 

Na zakończenie młodzież i nauczyciele odśpiewali po raz 

pierwszy hymn szkoły, do którego słowa napisał emerytowany 

polonista Józef Kozioł, a muzykę skomponował Bogusław 

Maciaszek. 

Uroczystość prowadził bardzo sprawnie wicedyrektor Bogusław 

Harańczyk. 

Goście zwiedzili obiekty szkolne, przygotowane na okoliczność 

jubileuszu wystawy, po czym gospodarze zaprosili na 

poczęstunek przygotowany przez uczniów specjalności kucharz 

pod kierunkiem nauczycielek zawodu przy pomocy koleżanek 

nauczycielek innych przedmiotów. 

Przed jubileuszem ukazała się publikacja pt. Zarys dziejów 

Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Bohaterów Bitwy pod 

Łowczówkiem w Tuchowie autorstwa Józefa Kozioła. Jest to II, 

poszerzone o 10 lat, wydanie z roku 1996. 

[red.] 

Z dyrektorem ZSP Adamem Drogosiem 

oraz polonistami: Małgorzatą M. Kozioł i Bogusławem Maciaszkiem rozmawia Joanna Czechowicz. 

- Panie dyrektorze, kto wystąpił z wnioskiem o nadanie 

takiego imienia szkole? 

A. Drogoś: - Nad propozycją imienia zastanawialiśmy się 

od września 2005 roku. Nazwę zaproponowała na konferencji 

RP w styczniu 2006 r. Małgorzata M. Kozioł. 

- Dlaczego zaproponowałaś takich patronów? 

M. Kozioł: - Moja pierwotna myśl była taka, żeby znaleźć 

patrona, który mógłby mieć coś wspólnego z naszą szkołą oraz z 

młodzieżą. Pomyślałam sobie, że ponieważ w szkole organizuje 

się od 1988 roku zlot młodzieży w Łowczówku, a od zeszłego 

roku konkurs dotyczący bitwy pod Łowczówkiem, to może by 

właśnie walczących tam legionistów zaproponować na patronów, 

tym bardziej, że było wśród nich wielu bardzo młodych, 

w wieku naszych uczniów - to jest właśnie ten element łączący. 

Ponadto w czasach, kiedy ciągle się mówi o patriotyzmie, są 

oni przykładem postawy aktywnej, takiego maksymalnego 

zaangażowania, którego współczesnym ludziom brakuje. Tego 

trzeba uczyć młodych. Wydaje mi się także - stąd zresztą hasło 

przewodnie całej uroczystości - że my, żyjący, jesteśmy tamtym, 

którzy się całkowicie poświęcili, coś winni - przynajmniej pamięć. 

Miejsce też jest nam bliskie, bo jedno ze wzgórz, o które 

walczyli legioniści, znajduje się w naszej gminie. 

- Jaka była procedura nadania imienia szkole? 

A. Drogoś: - W lutym br. Rada Pedagogiczna ZSP pozytywnie 

zaopiniowała propozycję. Wówczas wystąpiłem z wnioskiem 

do Zarządu Powiatu Tarnowskiego o nadanie imienia. Wniosek 

został przez Radę Powiatu uwzględniony, czego skutkiem była 

jej uchwała z dnia 21 marca 2006 roku o nadaniu Zespołowi 

Szkół Ponadgimnazjalnych w Tuchowie imienia Bohaterów 

Bitwy pod Łowczówkiem. 

- Jak przebiegały przygotowania do uroczystości 60-lecia 

szkoły i nadania jej imienia? 

A. Drogoś: - Do uroczystości przygotowywaliśmy się ponad 

rok, a pełną parą ruszyły w maju br. Poprosiłem p. Józefa Kozioła 

o uzupełnienie Zarysu dziejów Zespołu Szkół Zawodowych 

w Tuchowie, którego jest autorem, o wydarzenia z ostatniego 

dziesięciolecia. Na posiedzeniu RP 31 sierpnia br. został ustalony 

porządek uroczystości, a także zamówiony sztandar, który

10 Tuchowskie Wieści 4/2006 .10 

zaprojektowali państwo Kowalowie z Radłowa. We wrześniu 

powstał scenariusz programu artystycznego, którego autorką 

jest pomysłodawczyni imienia szkoły - pani Małgorzata M. 

Kozioł. Dodam tu od razu, że zaprojektowała ona także nowe 

logo szkoły (wykonał Maciej Marszałek, były nauczyciel naszej 

szkoły) oraz napis na tablicę pamiątkową. Oprawę muzyczną 

uroczystości przygotował pan Bogusław Maciaszek. Skomponował 

także muzykę do hymnu szkoły, do którego słowa napisał 

Józef Kozioł, emerytowany nasz nauczyciel polonista. Czym 

bliżej daty uroczystości, tym wydarzenia toczyły się szybciej: 

2.10. odebrałem sztandar, 4.10. na posiedzeniu RP podsumowaliśmy 

stan dotychczasowych przygotowań, przydzieliłem 

zadania poszczególnym nauczycielom, 5.10. odebrałem ciepłe 

jeszcze książki z Małej Poligrafii oo. Redemptorystów, tego samego 

dnia przywieziono tablicę pamiątkową, którą ufundował 

absolwent szkoły - pan Piotr Mokrzycki, a napis wykonał także 

nasz absolwent i były nauczyciel - pan Adam Zając. Od 6.10. 

pełną parą szły prace w kuchni - pracowali tu uczniowie klas 

gastronomicznych pod kierunkiem nauczycielek przedmiotów 

praktycznych, ale pomagały także panie nauczycielki innych 

przedmiotów: niemieckiego i polskiego. 

- W przygotowanym przez ciebie scenariuszu części 

artystycznej uroczystości znalazły się informacje o bitwie 

i jej bohaterach. Z jakich źródeł korzystałaś? Jaką lekturę 

poleciłabyś wszystkim zainteresowanym historią bitwy pod 

Łowczówkiem? 

M. Kozioł: - Z tego, co wiem, nie ma zbyt wielu opracowań 

naukowych, dotyczących tej bitwy. Korzystałam więc z tego, co 

jest dostępne na miejscu, tj. głównie z książki Straceńców los, czyli 

o legionistach spod Łowczówka J. Kozioła. Polecić by można też 

popularnonaukową książkę na temat tej bitwy - M. Klimeckiego 

Łowczówek 1914, jest ona jednak dość trudna do zdobycia. 

- Czego bohaterowie tej bitwy mogą uczyć współczesnych 

młodych ludzi? 

M. Kozioł: - Tego, o czym już wspomniałam - aktywnej 

postawy wobec życia. Nie chodzi tu konkretnie o formę wyrażania 

patriotyzmu, bo wiadomo, że czasy są inne, ale o sam fakt, 

że tamci młodzi nie pogodzili się z rzeczywistością, która była 

przecież ponura, i że chcieli ją zmienić. Byli wobec tego aktywni, 

nie pozostali obojętni, nie zajęli się wyłącznie swoim życiem, a 

przecież mogli - nikt ich nie zmuszał, żeby szli i ginęli. Dzisiaj 

ta postawa jest wśród młodzieży rzadka, niestety. Wszystko się 

przelicza, ocenia, czy się opłaca, czy nie... No i dużo się mówi... 

Tamci nie kalkulowali, nie mówili ! Szli do walki z wiarą, że 

mogą zmienić rzeczywistość wtedy, kiedy większość nie bardzo 

jeszcze w to wierzyła. Bez zaangażowania m.in. takich młodych 

nie byłoby roku 1918. 

- A logo szkoły, które zaprojektowałaś, co przedstawia? 

M. Kozioł: - Jego podstawą jest odznaka I Brygady Legionów 

Polskich Józefa Piłsudskiego. W centrum znajduje się orzeł 

w koronie, po bokach oznaczenia oddziału. 

- A napis na tablicy pamiątkowej - jak można wyjaśnić 

jego sens? 

M. Kozioł: - Chodzi o wyjaśnienie motta ? To jest stara 

maksyma łacińska: Non scholae, sed vitae discimus. Uczymy 

się nie dla szkoły, lecz dla życia. A uczniowie zdają się jakby o 

tym nie pamiętać... 

- Jesteś autorem muzyki do hymnu szkoły. Co mógłbyś 

powiedzieć o skomponowanej przez siebie melodii? 

B. Maciaszek: - Zacznę od tego, że autorem słów jest pan 

Józef Kozioł. Jego tekst ma charakter patriotyczny i patetyczny, 

wyraża łączność pomiędzy tradycją a teraźniejszością. Już sam 

tytuł My - ich dłużnicy to potwierdza, bo jest to pieśń o bohaterach 

spod Łowczówka, dzięki którym możemy dziś być wolni. 

Te okoliczności musiały więc wpłynąć na charakter melodii, 

która w swoim założeniu miała przypominać pieśni legionowe. 

Starałem się wykorzystać motywy z takich utworów, jak Pierwsza 

Brygada i Maszerują strzelcy. No i oczywiście metrum jest 

na 4/4 (na cztery), czyli w rytmie marsza. Melodia zwrotek jest 

w tonacji minorowej (moll), oddaje wspomniany patetyczny 

nastrój, po czym durowy akord przed refrenem zmienia układ 

harmoniczny i tym samym wpływa na brzmienie refrenu. 

Chcę zaznaczyć, że mamy tu do czynienia z hymnem, a więc 

szczególnym rodzajem pieśni, która powinna mieć charakter 

uroczysty, pochwalny, wyrażać poczucie jedności a zarazem 

odrębności, symbolizować jakąś ideę. Jeżeli nam się to udało, 

swoją rolę wypełniliśmy. Może zabrzmi to nieskromnie, ale po 

prawykonaniu naszego hymnu podczas uroczystości 60-lecia 

szkoły, nadaniu jej imienia i nowego sztandaru odbieraliśmy 

gratulacje od zaproszonych gości z powiatu i województwa za 

tak wspaniały hymn i chyba to nie była tylko kurtuazja. Jeżeli 

wpisze się on w tradycję naszej szkoły, tym samym satysfakcja 

będzie ogromna. Pamiętajmy słowa poety - mam na myśli 

Adama Mickiewicza - że pieśń ujdzie cało, jeśli z serca płynie. 

Tego życzę naszym uczniom. 

- Co roku w listopadzie organizujesz „Zlot gwiaździsty 

na cmentarzu legionistów w Łowczówku" Jaka jest historia 

tej imprezy turystyczno-patriotycznej? Jaki ma ona związek 

z naszą szkołą? 

B. Maciaszek: - Pierwszą uroczystość zorganizowali na 

cmentarzu w Łowczówku nauczyciele ówczesnego Zespołu Szkół 

Zawodowych w Tuchowie: mgr Tadeusz Wantuch - opiekun 

Szkolnego Koła Krajoznawczo-Turystycznego i mgr Józef Kozioł 

- nauczyciel języka polskiego. Było to 21 października 1988 

roku. Proszę zwrócić uwagę na datę: było to jeszcze w czasach 

minionego ustroju, a wtedy o Łowczówku „nie było głośno". Do 

dziś zachował się afisz z tej patriotycznej imprezy, na którym 

czytamy, że „Zlot gwiaździsty" organizuje się w celu uczczenia 

70. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Była to 

więc swoista lekcja patriotyzmu w terenie, a młodzież nie tylko 

złożyła wieńce i zapaliła znicze, ale także wysłuchała gawędy o 

wydarzeniach sprzed 70 lat i montażu piosenek legionowych w 

wykonaniu uczennic Liceum Ogólnokształcącego w Tuchowie, 

przygotowanego przez panią mgr Agnieszkę Kowalik. Z późniejszych 

moich rozmów z organizatorami dowiedziałem się, 

jak trudno było wtedy zdobyć słowa i nuty tych utworów. Do 

1993 roku jedynym organizatorem był SKKT w ZSZ w Tuchowie. 

Później impreza rozrastała się i do jej organizacji dołączyła 

Komisja Turystyki Pieszej przy Zarządzie Wojewódzkim PTTK 

w Tarnowie. Tak jest do dziś. Osobiście w zlocie uczestniczę 

od 1990 roku, współorganizuję tę imprezę i z radością muszę 

stwierdzić, że ziarno zasiane przez inicjatorów zlotu wydało 

obfity owoc. Teraz obserwuje się masowy udział młodzieży 

nie tylko z powiatu tarnowskiego. Odwiedzały nas delegacje 

z powiatu dąbrowskiego, a nawet z Wadowic. Z prowadzonej 

dokumentacji wynika, że w zlocie bierze udział około tysiąca 

młodzieży. Właśnie otrzymałem wiadomość, że w tegorocznym 

zlocie (10.11. br.) weźmie udział marszałek województwa 

małopolskiego. 

- Jaka jest idea tego zlotu i organizowanego przez ciebie 

Powiatowego Konkursu o Bitwie pod Łowczówkiem? 

B. Maciaszek: - Przybywamy na cmentarz legionistów po 

to, aby złożyć hołd, aby pamiętać i aby się uczyć. Groby legionistów 

mają nam przypominać o obowiązku wobec Polski, o 

obowiązku wobec wolności. Słowo „Polska" łatwo się wymawia, 

dla niektórych zbyt łatwo. My, żyjący w wolnej Rzeczypospolitej, 

czujemy się spadkobiercami naszych przodków, którzy ofiarą 

życia podarowali nam niepodległość. Jako nauczyciele musimy 

o tych wartościach młodzieży przypominać. 

Stąd też rok temu zrodziła się myśl, aby zlot miał jeszcze 

imprezę towarzyszącą w postaci konkursu wiedzy o bitwie. 

Dlaczego? Myślę, że odpowiedź znajdziemy w książce Józefa


Kozioła Straceńców los, czyli o legionistach spod Łowczówka: 

Znamienne jest, że tu, w Tuchowie i okolicy zainicjowali je [te 

patriotyczne działania] turyści, ruch turystyczny bowiem ma za 

zadanie między innymi kształtować postawy patriotyczne. Rok 

temu w naszej szkole odbył się pierwszy taki konkurs i muszę 

przyznać, że spotkał się on z dużym odzewem ze strony szkół 

naszego powiatu i mogliśmy przeprowadzić go w kategoriach 

szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Myślę, 

że warto poszerzać wiedzę o wydarzeniach, które rozegrały 

się między 22 a 25 grudnia 19l4 roku i przeszły do historii walk 

narodowowyzwoleńczych jako „bój pod Łowczówkiem", a chwała 

legionistów spod Łowczówka uwieczniona została na płytach 

Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Jako opiekun koła 

turystycznego planowałem jeszcze zorganizowanie innej imprezy 

towarzyszącej, ale już o charakterze muzycznym - przeglądu 

pieśni legionowej. Spóźniłem się jednak z pomysłem, gdyż - jak 

się dowiedziałem - organizacji takiego konkursu chce się podjąć 

gimnazjum w Szynwałdzie, Jednakże to cieszy... 

- Wróćmy jednak do szkoły, w której zaszły duże zmiany. 

Kieruje pan nią, panie dyrektorze, od 1998 roku. Co się 

zmieniło w tym czasie? 

A. Drogoś: - Bardzo wiele: od nazwy, poprzez specjalności 

kształcenia, bazę, liczbę uczniów i nauczycieli aż po liczbę absolwentów. 

Spróbuję przedstawić je krótko po kolei: 

^ Nazwa — dawniej Zespół Szkół Zawodowych, od 1 IX 

2002 Zespół Szkół Ponadgminazjalnych; 

^ Typy szkół — dawniej 50 % uczniów uczęszczało do 

zasadniczej szkoły zawodowej, pozostali mogli wybierać 

naukę w klasach młodzieżowych liceum zawodowego lub 

technikum, a dorośli w technikum wieczorowym, teraz 

do szkoły zawodowej uczęszcza 14 % uczniów. Obecnie 

w skład zespołu wchodzą: zasadnicza szkoła zawodowa, 

liceum profilowane, liceum ogólnokształcące, technikum, 

technikum uzupełniające, szkoła policealna. Ponadto 

przy ZSP działają: Informatyczne Centrum Edukacyjne 

Powiatu Tarnowskiego (od 2002 r.) oraz Międzypowiatowy 

Ośrodek Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego 

(od 2004 r.); 

^ Specjalności — dawniej: ślusarz, krawiec, ślusarz- 

-mechanik, ślusarz-spawacz, mechanik pojazdów samochodowych, 

mechanik maszyn rolniczych, rolnik, 

obecnie w zasadniczej szkole zawodowej — mechanik 

pojazdów samochodowych i kucharz małej gastronomii; 

w liceum profilowanym — mechatronik, zarządzanie 

informacją, ekonomiczno-administracyjna; w liceum 

ogólnokształcącym — humanistyczna i sportowo-turystyczna; 

w technikum — obsługa i naprawa pojazdów 

samochodowych, projektowanie i wytwarzanie maszyn 

wspomagane komputerowo, organizacja usług gastronomicznych, 

handlowa i informatyczna; w technikum 

uzupełniającym (dla absolwentów szkół zawodowych) 

— obsługa i naprawa pojazdów samochodowych oraz 

żywienie i gospodarstwo domowe; w szkole policealnej 

— informatyka; 

^ W roku szkolnym 2006/07 do szkoły uczęszcza 932 

uczniów (35 oddziałów), których uczy 80 w pełni wykwalifikowanych 

nauczycieli; obecnie jest to największa 

szkoła średnia z tych, dla których organem prowadzącym 

jest powiat tarnowski. A tak nawiasem mówiąc, to 

i liczba absolwentów szkoły w 60-leciu jest imponująca 

— 8010; 

^ Baza dydaktyczna — w głównym budynku znajduje się 17 

klasopracowni i 11 w budynku warsztatów, funkcjonują 4 

nowoczesne pracownie komputerowe; w 2003 r. oddano 

do użytku dużą halę sportową, w której jednocześnie 

mogą odbywać zajęcia 3 grupy, oraz siłownię. W ostatnich 

latach przeprowadzono wiele prac remontowo-gospodarczych: 

wyasfaltowano drogi wewnętrzne, bieżnię 

i rozbieg do skoczni w dal, wykonano ogrodzenie od 

strony szpitala, dwa nowe parkingi, wymieniono większość 

stolików i krzeseł w klasopracowniach, doposażono 

klasopracownie w niezbędny sprzęt audiowizualny i 

komputerowy, obok biblioteki szkolnej utworzono bibliotekę 

multimedialną z 4 komputerami, dostępną dla 

uczniów przez cały dzień, wymieniono szafki, tapczany 

i położono panele podłogowe we wszystkich sypialniach 

szkolnego internatu oraz w wielu salach lekcyjnych; 

^ Imię szkoły i nowy sztandar. 

Tu, korzystając z okazji, chciałbym podkreślić solidarną 

pracę całego zespołu - wszystkich nauczycieli i pracowników 

szkoły, których wysiłki złożyły się na to, iż ten nasz szkolny 

jubileusz odbył się w tak imponującej atmosferze i na tak wysokim 

poziomie. Trudno mi tu wymienić nazwiska wszystkich, 

którzy czynnie uczestniczyli w pracach przygotowawczych, jak: 

sprzątanie, malowanie, dekoracja, przygotowywanie posiłku. 

Zatem wszystkim należy się podziękowanie za ich trud. Jednakże, 

jak sądzę, szczególne słowa podziękowania należą się: mgr. 

inż. Bogusławowi Harańczykowi, mgr Małgorzacie M. Kozioł, 

mgr. Józefowi Koziołowi, mgr. Bogusławowi Maciaszkowi za 

przygotowanie i prowadzenie części artystycznej oraz: mgr inż. 

Grażynie Muniak, mgr Grażynie Markuckiej, mgr inż. Urszuli 

Ginter, mgr inż. Zdzisławie Formie, mgr inż. Mieczysławie 

Górskiej za przygotowanie części kulinarnej. 

- Myślę, że ta rozmowa o szkole i jej patronach przybliży 

ją czytelnikom Tuchowskich Wieści. Dziękuję. 

Mgr Joanna Czechowicz jest polonistką, 

nauczycielką w ZSP w Tuchowie.


GŁOS ABSOLWENTA 

Do technikum samochodowego w ZSP w Tuchowie uczęszczałem 

w latach 1999 - 2004. Moim wychowawcą był pan mgr 

Wacław Galas. 

Moja klasa składała się z uczniów, którzy stworzyli zgraną 

grupę. Wyniki w nauce były w dużej mierze zasługą wychowawcy, 

który zawsze mobilizował nas do nauki, był cierpliwy, miał zawsze 

dla nas czas, mogliśmy liczyć na jego pomoc. 

Najcięższe były pierwsze dwa lata. Niektóre przedmioty sprawiały 

nam niemałe kłopoty ze względu na wysokie wymagania 

nauczycieli. Niestety , koledzy, którzy nie nadawali się do technikum, 

musieli przenieść się do zawodówek. Ci, którzy wiedzieli, po 

co przyszli do technikum i starali się, pozostali. W ciągu tych dwu 

lat zauważyliśmy, że nauczyciele, których najbardziej się baliśmy, 

byli, są i będą najlepsi, gdyż rygor i wymagania, jakie wprowadzili 

na początku, zaowocował; uczniowie wiedzieli, gdzie ich miejsce i 

co należy do ich obowiązków, a oni byli spokojni o naszą wiedzę. 

Nauczyciele, którzy pozostali mi w pamięci, to: Wacław Galas, 

Barbara Marczewska, Małgorzata Kozioł [matematyczka], Jan 

Musiał, Józef Wzorek, Marek Totoś, Bogusław Harańczyk oraz 

wielu innych. Większość nauczycieli to nie tylko teoretycy, także 

praktycy, co pozwalało nam poznać problemy zarówno od strony 

teoretycznej jak i praktycznej. 

Okres nauki w technikum uważam za cenny. Poznałem 

wielu wspaniałych ludzi, którzy wpłynęli na moje późniejsze 

życie, potrafili dać wskazówki, jak się dalej ukierunkować. Dzięki 

panom Janowi Musiałowi i Marianowi Zychowi uczestniczyłem w 

konkursach i zawodach sportowo-sprawnościowych, a osiągnięte 

na nich wyniki pozwoliły mi na dostanie się najpierw do służby 

kandydackiej w Straży Granicznej oraz do późniejszego uzyskania 

tam pracy. Ukończenie technikum oraz pomyślne zdanie matury 

dały mi możliwość dalszej edukacji, którą z pewnością będę 

kontynuował. 

Michał Mikos 

Karwodrza 

60 — leeCe JMiejjJuecgo KlaJsU' SpoTtoweegco „ ûcJhOMa 

Władze Miejskiego Klubu Sportowego „Tuchovia" 

postanowiły w roku 2006 zorganizować uroczystości jubileuszowe. 

W tym celu prezes klubu mgr Kazimierz Kurczab 

wraz z zarządem wykorzystali spotkanie miast bliźniaczych 

jako tło do tej rocznicy. W porozumieniu z władzami miasta 

zaproszono przedstawicieli miast bliźniaczych do Tuchowa, 

zwracając uwagę na ich sportowe osiągnięcia. W tym celu 

przygotowano odpowiedni program uroczystości nasycony 

sportowymi zmaganiami drużyn piłki nożnej, gdyż „Tuchovia" 

powstała jako klub opierający się właśnie na miejskiej 

jedenastce już w roku 1926. 

Z inicjatywy prezesa i zarządu wydano okolicznościowy, 

kolorowy folder pod nazwą: MIĘDZYNARODOWY TUR- 

NIEJ PIŁKI NOŻNEJ - Międzynarodowe Spotkanie Miast 

Bliźniaczych Tuchów 2006, w którym zamieszczono bogaty 

program jubileuszowego spotkania, podano patronat merytoryczny 

i medialny całej imprezy. Patronatem ogólnym 

imprezę objęli: minister sportu - Tomasz Lipiec, przewodniczący 

Senackiej Komisji Nauki, Edukacji i Sportu - Kazimierz 

Wiatr, poseł do Parlamentu Europejskiego - Adam Bielan, 

poseł na Sejm RP - Michał Wojtkiewicz, marszałek województwa 

małopolskiego. Patronat medialny sprawowali: 

Telewizja Polska TVP 3 Kraków, „Dziennik Polski", „Gazeta 

Krakowska", Radio Maks, Radio Dobrze Nastawione. 

Organizując spotkanie rocznicowe, władze klubu wzięły 

pod uwagę działalność sportową po II wojnie światowej, 

czyli działalność Ludowego Zespołu Sportowego, który 

rozpoczął ją w 1946 roku pod patronatem Związku Samopomocy 

Chłopskiej, a następnie - Głównego Komitetu 

Kultury Fizycznej - Zrzeszenie LZS. Mimo że nazwa »MKS 

„Tuchovia"« była wówczas politycznie niepoprawna, to jednak 

w powszechnym odbiorze LZS Tuchów był utożsamiany 

z międzywojennym klubem „Tuchovia", a nazwa ta nadal 

funkcjonuje, co często zdarza się w kulturze ludowej. 

Dlatego też, biorąc pod uwagę działalność klubu w okresie 

międzywojennym, należałoby dodać do podstawowej 

sześćdziesiątki jeszcze 20 lat. Historia ta została opracowana 

w roku 1996 i zamieszczona w specjalnym dodatku 

„Tuchowskich Wieści" 3 (40)/1996, w którym autor podał 

nazwisko założyciela i ustalił podstawowe dane w oparciu o 

pracę magisterską z UJ, pisaną w roku 1964 pod kierunkiem 

prof. dr. hab. M. Siemieńskiego. Tym założycielem klubu 

był doktor prawa Jakub Janiga, a pierwszym kapitanem 

Stanisław Janiga, 

ur. 1906 r. w Tuchowie, 

Pierwszy kapitan jedenastki 

pod nazwą 

MKS „Tuchopia" 

(zdjęcie z 1938 r.) 

jedenastki od roku 1926 - Stanisław 

Janiga - najstarszy, 20-letni wówczas 

syn założyciela „Tuchovii". Informacja 

ta została potwierdzona w roku 

1998 przez samego Stanisława Janigę, 

który, mieszkając w Montrealu, 

utrzymywał przez kilka lat łączność 

korespondencyjną z pracowniczką 

tuchowskiego Urzędu Miejskiego 

Zofią Geszejter-Karwat, o czym informowano 

w „Tuchowskich Wieściach" 

3/64 / 2000 (G.S.), więc myślę, że 

szkoda pomijać 20 lat historii klubu. 

Warto też przypomnieć, że w latach 

1928 - 34 nastąpił największy rozkwit 

„Tuchovii"w okresie międzywojennym. 

O ówczesnych zawodnikach 

mówiono z szacunkiem w Tuchowie, 

Ciężkowicach, Bobowej, Stróżach, 

Grybowie, Gorlicach, a nawet Krynicy i Tarnowie, gdzie 

rozgrywano liczne mecze. Ówczesna „Tuchovia" rozgrywała z 

powodzeniem mecze z piłkarzami klubu sportowego „Metal" 

działającym przy Warsztatach Kolejowych w Tarnowie. 

Wracając do rocznicowych uroczystości, trzeba przypomnieć, 

że trwały one dwa dni. Uczestniczyli w nich przedstawiciele 

miast zaprzyjaźnionych: Mikulova, Martfu, Detvy 

i Saint Jean de Braye. W dniach 22-23 lipca br. rozegrano w 

Tuchowie międzynarodowy turniej piłki nożnej. Tuchowianie 

mogli oglądać zmagania sportowców w meczach grupowych 

/I - tarnowska „Unia", „Ciężkowianka" Ciężkowice i 

FC „Palava" Mikulov, II - „Tuchovia", Matfu VSE i Detva/, 

półfinałowych /„Unia" z Marfu VSE i „Tuchovia" z „Palavą" 

Mikulovem/, finałowych / „Unia" z „Palavą" Mikulovem, w 

którym zwycięzcami okazali się Czesi/, wreszcie zakończenie 

turnieju, kiedy wręczono zdobywcom puchary i dyplomy. 

Piłkarskie zmagania urozmaiciły wysiłki sportowe oldbojów 

„Tuchovii" z zespołem „Pokolenia Tuchovii". 

Z okazji jubileuszu władze klubu wręczyły zasłużonym 

działaczom i piłkarzom pamiątkowe medale, przygotowane 

na 60-lecie klubu. Okolicznościowe medale otrzymali między 

innymi: byli prezesi klubu - Stanisław Augustyński, Ryszard 

Polak, Józef Czop /nieżyjący, medal przekazany na ręce 

żony/, Franciszek Hołda, Adam Drogoś, Piotr Pawlik, Tadeusz


Hudyka i Robert Osika, trenerzy - Adam Zając, Stanisław 

Obrzut, Bronisław Bartkowski, Władysław Hołda i Jacek 

Ropski, piłkarze i działacze - Stefan Pawlikowski /najstarszy 

były zawodnik klubu/, Antoni Gądek, Mieczysław Wewiórski, 

Eugeniusz Wrona, Aleksander Kapałka, Zbigniew Sobyra, 

Michał Płachno, Wacław Szarek, Andrzej Mężyk, Franciszek 

Grzebień, Zdzisław Kasztelewicz, Stanisław Wójtowicz, Stanisław 

Markucki, Tadeusz Lach, Józef Hadała oraz Mariusz 

Ryś-burmistrz Tuchowa i wielu innych. 

Dodatkową atrakcją były występy zespołów artystycznych 

z zaprzyjaźnionych miast oraz koncerty i wystawy 

malarstwa zakończone ogólną zabawą taneczną. 

Kończąc krótkie sprawozdanie z jubileuszowych zmagań, 

należy przybliżyć czytelnikowi obecnych działaczy i 

trenerów MKS „Tuchovia", są to: 

Prezes 

Z-ca prezesa 

Sekretarz 

Skarbnik 

Członkowie zarządu 

Komisja rewizyjna 

Trener drużyny seniorów 

Kazimierz Kurczab 

Marek Boratyński 

Robert Kądziołka 

Jarosław Sajdak 

Bogdan Płachno, Marian Mazur, 

Bogusław Grzebień, Janusz Potok, 

Marian Malinowski 

Piotr Pawlik, Ryszard Wrona 

Stanisław Samek 

Jacek Ropski 

Trener drużyny juniorów starszych Władysław Hołda 

Trener drużyny juniorów młodszych Adam Zając 

Trenerzy drużyny trampkarzy 

Józef Szary 

i Sławomir Stec 

Kierownik drużyny seniorów 

Dariusz Moździerz. 

Prezes „Tuchovii" Kazimierz Kurczab oraz Jarosław 

Mirek prowadzą bardzo ciekawą fotokronikę, z której udostępnili 

„Tuchowskim Wieściom" kilka fotek. 

Opracował Aleksander Kowalik 

.11

14 Tuchowskie Wieści 4/2006 .14


Pół wieku dziAtAlności 

OchoTNiCZEj STRAŻy PoŻARNEj w KARwodrzy 

.13 

Ochotnicza Straż Pożarna jest organizacją najbardziej 

wiarygodną i cieszącą się największym zaufaniem społecznym 

mieszkańców wsi. Cóż może być bardziej wzniosłego niż ratowanie 

ludzkiego życia, mienia, walka z żywiołem? Dlatego 

wielu młodych mężczyzn, a ostatnio kobiet, zaciąga się do OSP 

i działa w niej przez lata. 

Jednostka OSP w Karwodrzy ma 50 lat. Obecnie liczy 64 

strażaków czynnych, 15 honorowych, ma 10-osobową drużynę 

młodzieżową oraz 4 kobiety. Oto krótki zarys jej historii. W 

lutym 1956 r. odbyło się pierwsze zebranie powołujące OSP 

w Karwodrzy. Założycielami jej byli: Jan Walaszek, Władysław 

Kosiba, Jan Przydział, Władysław Salamon, Władysław Polak, 

Czesław Krzemień, Józef Kowalski, Adam Krzemień, Stanisław 

Krzemień, Julian Dąbczyński, Edward Krzemień, Władysław 

Gawryał, Franciszek Michalik, Józef Gawryał, Józef Krzemień, 

Stanisław Dunaj, Edward Kras, Stanisław Lipka, Marek Szostecki, 

Aleksander Chwistek, Wojciech Kras, Ludwik Kowalski, Adam 

Lipka. Powołano wtenczas zarząd w składzie: Władysław Kosiba 

- komendant, Jan Walaszek - zastępca komendanta, Józef 

Kowalski - sekretarz, Adam Krzemień - skarbnik. Zarząd ten 

działał do lutego 1957 r., wówczas wybrano nowy, który został 

zarejestrowany w Tarnowie. 

Jednostkę stopniowo wyposażano w sprzęt gaśniczy. W 

1958 r. strażacy otrzymali motopompę M-200, która pomogła 

ugasić pożar stodoły Jana 

Zielińskiego 12 maja tegoż 

roku. W tym samym roku 

przystąpiono do budowy 

remizy OSP, oddanej do 

użytku w 1962 r. W związku 

z otrzymaniem nowych 

samochodów - „Dodge" 

/1965/, „Żuk"/1973/- rozpoczęto 

rozbudowę remizy. 

Dobudowano nowy garaż 

/dotychczasowy adaptowano 

na świetlicę/. Prace 

budowlane trwały do 1976 

r. W latach 1977-79 wybudowano 

spinalnię węży 

strażackich i ogrodzono 

remizę. Rozbudowa remizy 

była możliwa dzięki staraniom ówczesnego naczelnika, a później 

prezesa OSP, Wojciecha Krasa. 

W połowie lat osiemdziesiątych, kiedy strażacy otrzymali 

bojowy beczkowóz „Star", znów zaszła potrzeba przebudowy 

garażu. Efektem tej modernizacji, trwającej od l984 do 1989 

r., było zbudowanie nowego obiektu /oprócz sali widowiskowej/. 

Duże zaangażowanie w tej budowie wykazali: prezes Jan 

Walaszek i naczelnik Edward Pochroń. 

14 czerwca 1992 r., za prezesury Ryszarda Krasa, przekazano 

i poświęcono sztandar OSP ufundowany przez mieszkańców 

Karwodrzy. 

11 maja 1997 r., w związku z 40-leciem OSP w Karwodrzy, 

Prezydium Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych 

Rzeczypospolitej Polskiej nadało brązowy medal „Za zasługi 

dla pożarnictwa" Ochotniczej Straży Pożarnej w Karwodrzy. 

W maju 2000 r. rozpoczęto prace przy rozbudowie sali 

widowiskowej, za prezesury Stefana Janury, a ukończono w 

sierpniu 2004 r., za prezesury Mieczysława Krzemienia. 22 sierpnia 

2004 r. odbyła się uroczystość poświęcenia i otwarcia remizy 

z altanką taneczną, dużą salą, dwiema mniejszymi, zapleczem 

kuchennym i podjazdem do budynku. Pomieszczenia te służą 

mieszkańcom wsi. 

W ciągu 50 lat istnienia OSP w Karwodrzy prezesami byli 

kolejno: Władysław Salamon, Jan Przydział, Jan Walaszek, 

Franciszek Szeląg, Wojciech Kras, Ryszard Kras, Stefan Janura, 

Mieczysław Krzemień, Jan Kosiba. Naczelnicy OSP: Władysław 

Kosiba, Jan Walaszek Stefan Janura, Wojciech Kras, Edward 

Pochroń /29 lat/, Łukasz Onak. 

Obecny Zarząd: Jan Kosiba - prezes, 

Kazimierz Jop - wiceprezes, Łukasz Onak 

- naczelnik, Michał Mikos - zastępca naczelnika, 

Janusz Janura - sekretarz, Tomasz Zieliński - skarbnik, Ewa 

Gawryał- gospodarz, Krzysztof Piątek- członek. 

Uroczystość jubileuszowa 50-lecia OSP w Karwodrzy rozpoczęła 

się 12 lipca mszą św. na boisku szkolnym, którą celebrował 

o. Mirosław Grakowicz, proboszcz parafii NNMP w Tuchowie. On 

też dokonał poświęcenia najnowszego samochodu ratowniczo- 

-gaśniczego marki „Magirus", sprowadzonego z Niemiec dzięki 

staraniom byłego starosty a obecnie posła na Sejm RP Michała 

Wojtkiewicza i władzom starostwa. Po ceremonii religijnej 

rozpoczęła się oficjalna uroczystość jubileuszowa, którą prowadził 

Władysław Salamon. Na komendę druha Janusza Janury 

wciągnięto flagę państwową, a orkiestra sanktuaryjna odegrała 

hymn narodowy. Poczet flagowy tworzyli: Łukasz Onak, Tomasz 

Zieliński i Dawid Filar. Gośćmi uroczystości byli: poseł na Sejm 

RP i równocześnie wiceprezes Zarządu Małopolskiego Związku 

Ochotniczych Straży Pożarnych - Wiesław Woda, poseł na Sejm 

RP Michał Wojtkiewicz, wicestarosta powiatu tarnowskiego 

Andrzej Słowik, przedstawiciel Komendy Miejskiej Państwowej 

Straży Pożarnej w Tarnowie brygadier Piotr Szpunar, burmistrz 

gminy Mariusz Ryś, wiceburmistrz i prezes Gminnego Związku 

OSP w Tuchowie Mieczysław Kras, jednostki OSP z gminy i sąsiednich 

gmin wraz z pocztami 

sztandarowymi. 

Uchwałą Prezydium Zarządu 

Małopolskiego Związku 

Ochotniczych Straży 

Pożarnych Rzeczypospolitej 

Polskiej w Krakowie odznaczono 

wielu strażaków. Odznaczeń 

dokonał poseł Wiesław 

Woda. Złoty medal „Za 

zasługi dla pożarnictwa" 

otrzymali druhowie: Józef 

Kowalski, Edward Krzemień, 

Franciszek Michalik, Józef 

Gawryał, Józef Krzemień, 

Ryszard Kras, Zdzisław 

Dąbczyński, Piotr Gawryał. 

Srebrny medal przyznano: 

Kazimierzowi Solarzowi, Kazimierzowi Gawryałowi i Janowi 

Kieciowi. Brązowy medal otrzymali: Maria Wiśniowska, Ewa 

Gawryał, Witold Salamon, Krzysztof Piątek, Leszek Bodzioch, 

Przemysław Pyrda, Leszek Kowalski, Łukasz Onak. 

Uchwałą Zarządu Powiatowego Związku Ochotniczych 

Straży Pożarnych w Tarnowie przyznano odznaki „Wzorowy 

Strażak" Tomaszowi Zielińskiemu, Michałowi Mikosowi, Janowi 

Klimkowi, Pawłowi Stachurze, Maciejowi Bidze. Gratuluję 

wszystkim odznaczonym, a zwłaszcza najstarszym, którzy 50 

lat godnie pełnili obowiązki strażaka. 

Prezes OSP a zarazem sołtys Karwodrzy, Jan Kosiba, zapoznał 

wszystkich zgromadzonych z bogatą historią Straży 

Pożarnej w wiosce oraz wyraził podziękowanie staroście 

powiatu tarnowskiego Zbigniewowi Karcińskiemu i wicestaroście 

Andrzejowi Słowikowi za objęcie patronatem i wsparcie 

finansowe tego jubileuszu. Podziękował też sponsorom OSP 

w Karwodrzy, takim jak: Kazimierz Szablowski, Zdzisław Dąbczyński, 

Małgorzata i Aleksander Ziajowie, Bogumiła i Marian 

Mazurowie, Jan Kieć, Kazimierz Jop, Andrzej Potok, Marek 

Krzemień, Paweł Salamon. 

Jubileusz 50-lecia OSP w Karwodrzy zakończył się smacznym 

bigosem i tańcami do białego rana przy dźwiękach orkiestry. 

Zarządowi OSP życzę, aby nadal pracował wzorowo, zgodnie 

z zasadami, jakie sobie ustalił, i aby nie zabrakło mu zapału 

do chlubnej pracy społecznej. A patron strażaków - św. Florian 

- niech pomaga im gasić pożary jeszcze w zarzewiu. 

Jadwiga Salamon


WSPÓLNOTA SAMORZĄDOWA - 

IDEA CZY RZECZYWISTOŚĆ? 

Dobiega końca kadencja rad gminnych, powiatowych i sejmików wojewódzkich. Radni podsumowują czteroletni 

okres swojej działalności. Podejmują decyzje w sprawie kandydowania na radnego w latach 2006-2010. W tym 

gorącym dla nich czasie zaprosiłam na rozmowę przewodniczącego Rady Miejskiej w Tuchowie - mgr. Ryszarda 

Wronę, radnego czterech kadencji - pana Kazimierza Łątkę i panią Krystynę Kamykowską - radną tej kadencji. 

Tematem rozmowy jest samorządność na poziomie gminy i udział radnych w urzeczywistnianiu tej idei. 

- Zaczn ijmy naszą rozmowę odprzypomnien ia przesłań ia, z którym 

każdy z moich rozmówców rozpoczął tę kadencję. 

- K. Kamykowska: - Być blisko spraw ludzkich, 

zaangażować się w rozwiązywanie spraw mieszkańców, 

poznać wzajemne relacje między Urzędem 

Gminy a mieszkańcami, nie być tylko biernym 

obserwatorem. 

- K.Łątka: -Jestem tyle wart, ile potrafię zrobić 

dobrego dla innych. 

- R. Wrona: - Moim celem jest dobro miasta i 

gminy oraz ludzi tu mieszkających. 

- Przesłanie wytycza cel i drogi, które należy wybierać, aby, będąc 

wiernym swojemu przesłaniu, konsekwentnie dążyć do celu. Jednym z 

nich, dla każdej rady, jest podejmowanie działań na rzecz wspierania 

i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców. Co należy 

przez to rozumieć? 

- K.Kamykowska: - Według mnie chodzi o bezpośredni kontakt 

radnego z ludźmi i mówienie prostymi słowami o zasadach funkcjonowania 

samorządu, wyjaśnianie i usuwanie wątpliwości. 

- K. Łątka: - To trudne pytanie, ale odpowiem 

tak: obecnie, w wyniku zmian w ustawie o samorządzie 

gminnym, bardzo wzmocniła się pozycja 

wójtów i burmistrzów, rada ma słabszą pozycję. 

Moim zdaniem idea samorządności może być 

realizowana wtedy, gdy jest dobra, na wysokim 

poziomie współpraca między burmistrzem a radą. 

Mądry burmistrz w konflikcie ze słabą radą zawsze 

wygra, ale wtedy trudno mówić o wspieraniu idei 

samorządności. Ustawa o samorządzie gminnym zakłada dobrą 

współpracę między tymi organami. 

- R. Wrona: -Upowszechnianie idei samorządności 

to między innymi działalność rad osiedlowych 

i sołeckich. Są to ciała najniższe, ale bardzo ważne, 

bo tu ludzie uczą się podstaw samorządności, zdobywają 

pierwsze doświadczenia. Niektórzy członkowie 

rad sołeckich lub osiedlowych kandydują 

później w wyborach do rady miejskiej. Zdobyte 

wcześniej doświadczenie procentuje: wiedzą, co 

ich czeka jako radnych. 

- Co zrobiła Rada Miejska tej kadencji w zakresie upowszechniania 

idei samorządowej? 

- R. Wrona: - Z inicjatywy Rady Miejskiej po raz pierwszy przeprowadzono 

w szkołach ponadpodstawowych wybory do Młodzieżowej 

Rady Gminy. To była praktyczna lekcja samorządności, bardzo 

potrzebna młodzieży, ale także Radzie Miejskiej. Młodzież patrzy 

krytycznie na rzeczywistość, a jednocześnie ma ciekawe pomysły. 

Przykład: plac zabaw dla dzieci i skatepark dla młodzieży w Tuchowie. 

Młodzi zainicjowali zbiórkę książek dla ubogiej biblioteki, wolontariat 

we współpracy z opieką społeczną - zbiórkę rzeczy potrzebnych 

Polakom na Ukrainie. Dla tej młodzieży zorganizowałem szkolenie 

zapoznające ją z regulaminem i statutem RM. 

- K. Łątka: - Upowszechnianie idei samorządności to także przekazywanie 

uprawnień radom sołeckim, zorganizowane dyżurowanie 

przewodniczącego RM i zastępców. 

- K. Kamykowska: - Dodajmy do tego organizowanie zebrań 

informacyjno-konsultacyjnych z mieszkańcami, otwarte dla wszystkich 

zainteresowanych posiedzenia RM oraz artykuły informujące o 

pracy RM zamieszczane w „Tuchowskich Wieściach". 

- Które sprawy należące do zadań własnych gminy były najtrudniejsze 

dla RM w tej kadencji? 

- R. Wrona: - Sprawa oświaty. Znacznie zmniejszyła się liczba 

dzieci. Wielki problem miała RM, bo kilku szkołom podstawowym 

groziło zamknięcie. Co zrobić wtedy z nauczycielami? Obawialiśmy 

się niepokoju społecznego. Dużo rozmów prowadziliśmy z burmistrzem, 

a ten wielokrotnie rozmawiał z mieszkańcami i nauczycielami. 

Tłumaczyliśmy przebieg procesu zmian organizacyjnych. 

Dzięki tym wszystkim rozmowom udało się tę trudną reorganizację 

przeprowadzić bez szkody dla bezpośrednio zainteresowanych. Nie 

została zamknięta ani jedna szkoła, powstały trzy szkoły społeczne, 

tj. w Buchcicach, Mesznej Opackiej i Trzemesnej. W Zabłędzy uczą 

się dzieci w kl.1-3 z Karwodrzy i Zabłędzy, a w kl.4-6 uczą się w Karwodrzy. 

Nasze postępowanie okazało się wzorem dla innych gmin, 

które miały podobny problem. 

- K. Łątka: - Dodałbym jeszcze problem bezrobocia, ubożenie 

społeczeństwa i rosnące wydatki na pomoc społeczną. 

- W jakie sprawy angażował się pan najbardziej? 

- K. Łątka: - Najbardziej angażowałem się w sprawę reorganizacji 

szkół, a to przez udział w pracy specjalnie do tego celu powołanego 

zespołu, który miał za zadanie przygotować to zadanie z punktu 

widzenia nakładów i obniżenia kosztów. Sukcesem jest przeprowadzenie 

tych zmian bez skonfliktowania środowisk z samorządem. 

- K. Kamykowska: - Ja najbardziej zaangażowałam się w sprawę 

przebudowy Szkoły Podstawowej w Piotrkowicach (wymiana 

dachu), a największym osiągnięciem, nie tylko moim, jest budowa 

sali gimnastycznej w tejże szkole. Nie był mi także obcy trudny problem 

przeniesienia Gimnazjum nr 1 z Tuchowa do Karwodrzy. Wiele 

rozmów przeprowadziłam z rodzicami uczniów w celu wykazania 

pozytywnych stron tej zamiany, chociaż też miałam wątpliwości, co 

będzie lepsze dla młodzieży. 

- Działalność RM - zgodnie z ustawą - jest jawna. Jak RM wywiązuje 

się z tego obowiązku? 

- K. Kamykowska: - Według mnie bez zastrzeżeń. Wszystkie 

uchwały RM są wywieszane na tablicy ogłoszeń, jest aktualizowana 

na bieżąco strona internetowa, są codzienne dyżury przewodniczącego 

i zastępców. 

- R. Wrona: - Bogatym źródłem informacji jest internetowy Biuletyn 

Informacji Publicznych, są tam wszystkie uchwały RM, informacje 

o radnych łącznie z ich zeznaniami majątkowymi. 

- Czy mieszkańcy przywiązują do jawności RM dużą wagę, czy 

korzystają z przysługującej im możliwości pozyskiwania informacji o 

działalności Rady? 

- K. Kamykowska: - Mieszkańcy naszej gminy jeszcze nie korzystają 

w pełni z tych wszystkich możliwości. Dominuje przekaz ustny, 

a nie z dostępnych wiarygodnych źródeł. Z tego powodu dochodzi 

do interpretacji wyników działalności Rady na swój, nierzadko niewłaściwy 

sposób.


- K. Łątka: - Potwierdzam opinię pani radnej. Też uważam, że jest 

jeszcze małe zainteresowanie ze strony mieszkańców działalnością 

RM. Trwają w niewiedzy; ustne przekazy łatwo wprowadzają w błąd, 

trudno wtedy prowadzić z rozmówcą rzeczową dyskusję. Trzeba nad 

tą sprawą popracować. 

- R. Wrona: - Mieszkańcy wiedzą o tym, że mogą przyjść na 

sesję i zdarza się, że przychodzą ludzie postronni. 

- Rada Miejska jest nie tylko organem stanowiącym, ale także 

kontrolnym. Co było przedmiotem kontroli w tej kadencji i jakie były 

wyniki? 

- R. Wrona: - Kontrole przeprowadza Komisja Rewizyjna na 

zlecenie RM.W tej kadencji kontrolowała m.in. rozliczanie inwestycji, 

działalność burmistrza i Urzędu Gminy, OSP, skargi mieszkańców. 

Ja wnioskowałem o przeprowadzenie kontroli w sprawie lokalizacji 

budynku, w którym jest dom handlowy Leader Price, w związku z 

interwencją mieszkańców. 

- K. Łątka: - Jestem przewodniczącym Komisji Rewizyjnej i poświęciłem 

dużo czasu, by uporządkować działalność OSP w zakresie 

prowadzenia dokumentacji rozliczeniowej czasu trwania akcji, liczby 

osób biorących udział w akcji, zużycia paliwa. Podstawą do przeprowadzenia 

tej - dodam - niepopularnej w środowisku strażaków 

kontroli jest wykorzystanie środków z budżetu gminy. W wyniku 

kontroli zainstalowano w samochodach liczniki zużycia paliwa, a na 

inne efekty po obu stronach trzeba jeszcze poczekać. 

- Do wyłącznej właściwości RM należy uchwalanie budżetu gminy 

i rozpatrywanie sprawozdania z jego wykonania. Jak w tym wypadku 

realizowana jest idea samorządności? 

- K. Kamykowska: - Budżet jest opracowywany przez burmistrza 

i jednostkę finansową gminy, natomiast jego ostateczny kształt 

zależy od opinii Rady Miejskiej. W pewnym sensie jest realizowana 

idea samorządności. 

- K. Łątka: - Po zmianach w ustawie o samorządzie gminnym, o 

których już wcześniej wspomnieliśmy, największy wpływ na kształt 

budżetu ma burmistrz, ale równocześnie ciąży na nim największa 

odpowiedzialność za jego realizację. Rada decyduje o przesunięciach 

kwot między działami. Komisje stałe RM winny w tej sytuacji bardziej 

zająć się kontrolą tego, czy w projekcie budżetu zostały uwzględnione 

wnioski kierowników referatów i jednostek organizacyjnych 

i w jakim stopniu. Komisja Rewizyjna kontroluje realizację budżetu 

pod względem celowości wydatków, ich zasadności i poczucia 

gospodarności. 

- R. Wrona: - Mimo tych uwarunkowań, o których mówił pan 

radny, moim zdaniem, największy wpływ na ostateczny kształt 

budżetu ma jednak RM, bo ona go uchwala. Burmistrz proponuje, 

uchwala rada. Jeśli radny proponuje zmiany w przedłożonym projekcie, 

to musi je przekonująco uzasadnić. 

- K. Łątka: - Wszelkie decyzje dotyczące budżetu są bardzo 

trudne. Trzeba np. wziąć pod uwagę to, że przez zaangażowanie 

w danej dziedzinie środków własnych można wygenerować środki 

finansowe z zewnątrz. Czasem opłaca się ograniczyć wydatki na 

cele małej społeczności, by pozyskać duże kwoty z funduszy UE na 

cele inwestycyjne służące całej gminie. Trzeba przy tym pamiętać o 

przestrzeganiu rygorystycznej ustawy o finansach publicznych. 

- Czy RM tej kadencji zajmowała się planem zagospodarowania 

przestrzennego? 

- R. Wrona: - Plan zagospodarowania przestrzennego jest w 

trakcie opracowywania. 

- K. Łątka: - To jedna z najtrudniejszych spraw, bo jak się dowiedzieliśmy, 

musi on być spójny z planami powiatowym i wojewódzkim. 

Studium tego planu nie jest wykonane w zadawalającym 

stopniu. Doprowadzenie do wszystkich potrzebnych uzgodnień 

jest skomplikowane i długotrwałe. Z drugiej strony brak aktualnego 

planu hamuje rozwój gminy. 

- K. Kamykowska: - Dobry plan zagospodarowania przestrzennego 

to stworzenie warunków młodym ludziom, którzy w naszej 

gminie chcieliby rozwinąć indywidualną działalność gospodarczą. 

- R. Wrona: - W tej kadencji trzymaliśmy się planu rozwoju 

gminy. Dużą wagę przywiązywaliśmy do jego konsekwentnej 

realizacji. Dzięki temu udało się wybudować budynki szkolne w 

Burzynie i w Karwodrzy, wymienić dachy na budynkach szkolnych 

w Trzemesnej, Piotrkowicach i Dąbrówce Tuchowskiej, zrobić nową 

elewację szkoły w Zabłędzy, rozpocząć budowę hali sportowej w 

Siedliskach i inne. 

- Zadaniem przewodniczącego jest organizowanie pracy rady i prowadzenie 

jej obrad. To krótkie zdanie zawiera w sobie bogatą i złożoną 

treść. Na czym polega dobre organizowanie pracy rady? 

- R. Wrona: - Dobre organizowanie pracy rady to moim zdaniem 

dobra komunikacja między przewodniczącym a radnymi. 

Im radny więcej wie, tym lepiej można pracę rady zorganizować. 

Ja zapoznaję radnych z treścią wszystkich pism wpływających do 

RM. Prenumerujemy różne czasopisma samorządowe, prowadzimy 

szkolenia radnych. 

- Co to znaczy według pana dobrze prowadzić obrady? 

- R. Wrona: - Panować nad rozwojem sytuacji w czasie sesji, ale 

dać pełną możliwość wypowiedzenia się radnemu. 

- Czy dobro mieszkańców jednego sołectwa może być w sprzeczności 

z dobrem całej gminy lub odwrotnie? 

- K. Łątka: - Może tak być. Tak niektórzy mieszkańcy mogli 

odebrać reorganizację sieci szkół w gminie. 

- R. Wrona: - Niektórzy radni też tak czasem pojmują niektóre 

rozwiązania. Realizacja zadania w jednym sołectwie jest czasem 

uważana jako krzywdząca dla innego sołectwa . Siłą RM w tej kadencji 

było to, że radni potrafili przedłożyć potrzebę konsekwentnej 

realizacji planu nad lokalne aspiracje, a sprawy priorytetowe dla całej 

gminy nie budziły kontrowersji. 

- Jakie postulaty były najczęściej zgłaszane RM przez mieszkańców 

gminy? 

- K. Łątka: - Według mnie: przyspieszenie budowy kanalizacji, 

poprawa warunków w budynkach szkolnych, budowa i remonty 

dróg, szczególnie tych, na których w ostatnich latach stwierdzono 

duże zagrożenie wypadkowe, np. w kierunku Siepietnicy. 

- R. Wrona: - Postulaty w sprawie poprawy stanu dróg dominowały, 

ale monitowano też o budowę gimnazjum w Tuchowie 

i doprowadzenie prądu do osiedla domów jednorodzinnych. W 

tej kadencji udało się bardzo dużo postulatów zrealizować, ale 

od tego jest samorząd gminny, by słuchać ludzi i mądre postulaty 

realizować. 

- Czy kandydują państwo do RM w najbliższych wyborach ? 

- R. Wrona: - Kandyduję z listy Komitetu Wyborczego "Ziemia 

Tuchowska Razem". 

- K. Łątka: - Ja też kandyduję, sam założyłem 5-osobowy komitet 

wyborczy. 

- K. Kamykowska: - Nie kandyduję, ponieważ wymaga to 

ogromnego zaangażowania i znacznie więcej czasu niż mogę obecnie 

poświęcić. Z tego powodu za mało mogłam wejść w problemy 

mieszkańców i częściej być z wyborcami. Ten dyskomfort okazał się 

dla mnie zbyt duży. 

- Co zamierza pan udoskonalić w swojej działalności samorządowej, 

jeśli zostanie pan radnym, aby była jeszcze bardziej skuteczna ? 

- K. Łątka: - Zawsze staram się działać skutecznie, przede wszystkim 

przez dobrą współpracę z innymi radnymi. Staram się dobrze 

uzasadniać wnioski, chociaż zawsze trzeba się liczyć z przegraną 

w wyniku głosowania. Myślę, że będąc członkiem stałych komisji, 

zwróciłbym uwagę na lepsze dostosowanie planu i form pracy do 

zmian w ustawach o samorządzie gminnym, o finansach publicznych, 

o gospodarce mieniem komunalnym i prawie budowlanym. Jeszcze 

więcej czasu poświęcę na bezpośrednie kontakty z wyborcami. 

- R. Wrona: - Uważam, że w obecnej kadencji wykazałem się 

dużą skutecznością i fakty w postaci inwestycji o tym świadczą. W 

przyszłej kadencji trzeba zakończyć inwestycje i remonty dotąd nieukończone 

i podjąć działania zmierzające do pozyskania funduszy 

z UE na rozpoczęcie budowy kompleksu rekreacyjno-sportowego 

w Tuchowie, zaplanowanej na lata 2007 - 2013. I etap to budowa 

pływalni. Na pewno bardzo ważną sprawą będzie kontynuowanie 

.15


współpracy z miastami partnerskimi, tj.Saint Jean de Braye we Francji, 

Illingen w Niemczech, Pettenbach w Austrii, Mikulov w Czechach (od 

tej kadencji), Martfu na Węgrzech, Detvą na Słowacji i Baraniwką na 

Ukrainie. Oprócz wymiany grup młodzieży są podpisane umowy 

między Siedliskami, Detvą i Pettenbach. Gimnazjum w Siedliskach i 

szkoła w Detvie wspólnie realizują projekt w ramach programu UE 

"Sokrates". Tego nie można zaniedbać. Najbardziej zależało nam na 

tym, aby mieszkańcy gminy nawiązywali indywidualne kontakty 

umożliwiające wyjazdy do pracy oraz przyjazdy z tych miast do naszych 

gospodarstw agroturystycznych na wypoczynek, co stopniowo 

zaczyna się rozwijać. Nadmieniam, że spotkania z delegacjami z miast 

bliźniaczych organizowane są tylko z dotacji zewnętrznych na ten 

cel przeznaczonych, jak np. z Funduszu Wyszehradzkiego. 

- Charakterystyka dobrego radnego: 

- K. Łątka: - Uczciwość, pracowitość, rzetelność, znajomość 

ustaw, na których opiera się działalność samorządu, wytrwałość, duża 

odporność psychiczna na ewentualne porażki, absolutna bezinteresowność, 

szacunek dla ludzi, poświęcenie własnego czasu . 

- K. Kamykowska: - Z doświadczeń jednej kadencji mogę powiedzieć, 

że radny powinien być oczytany w tematyce samorządowej, 

otwarty na poznawanie przepisów prawnych, z uporem dążący 

do wytyczonego celu, odporny na krzywdzące oceny zewnętrzne, 

świadomy oczekiwań ze strony wyborców, przerastających czasem 

możliwości radnego i samorządu gminy. Być w samorządzie nie jest 

rzeczą łatwą. Wyborcy też winni uszanować swój wybór, m.in. przez 

współpracę z radnym, ważyć opinie, by nie zniechęcić. 

- W imieniu własnym i zespołu redakcyjnego TW dziękuję bardzo 

za rozmowę i życzę powodzenia w nadchodzących wyborach. 

Rozmawiała Stanisława Burza 

J 

V 

Bardzo dziękuję za współpracę w okresie kadencji 

2002-2006 Paniom i Panom Radnym RM, Burmistrzowi, 

Sołtysom i Radom Sołeckim z Lubaszowej, 

Tuchowskiej i Mesznej Opackiej oraz wielu 

Dąbrówki 

mieszkańcom, 

którzy wspomagali moje działania, przyczyniając się do 

pomnażania wartości realizowanych zadań. 

Radny RM w Tuchowie Kazimierz Łątka 

A 

i 

SPECJALISTYCZNE USŁUGI MEDYCZNE ZOZ w TUCHOWIE 

Zbigniew Jurek 

- lek. med. specjalista chorób wewnętrznych II stopnia 

Lekarz Zbigniew Jurek jest tuchowianinem, urodzonym w dniu 

25 kwietnia 1958 roku. Ukończył Szkołę Podstawową w Siedliskach, 

a Liceum Ogólnokształcące w Tuchowie w roku 1977. Od młodości 

pasjonowała go chęć niesienia pomocy ludziom potrzebującym 

jej. To była jego pasja i był przekonany, że tylko zawód lekarza spełni 

jego marzenia. Toteż po ukończeniu LO wybrał studia medyczne 

na Akademii Medycznej w Krakowie w latach 1977 - 1983, a następnie 

odbywał 9-miesięczny staż podyplomowy w ZOZ w Brzesku 

na oddziale wewnętrznym, chirurgicznym, pediatrycznym, kończąc 

go w ZOZ w Tuchowie na oddziale ginekologicznym w roku 

1984. ZOZ w Tuchowie w tym czasie gwarantował nie tylko pracę, 

ale i mieszkanie w blokach. Ten szczegół był ważny ze względu 

na zawarcie w tym czasie związku małżeńskiego. W tuchowskim 

szpitalu w kwietniu 1987 roku zdobył specjalizację I stopnia z chorób 

wewnętrznych pod kierunkiem doktora Stanisława Jakusa. II 

stopień specjalizacji z tego samego zakresu zrobił w roku 2000, a 

w 1999 roku dodatkową specjalizację z medycyny rodzinnej. W 

roku 2001 ukończył w Małopolskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej 

w Tarnowie studia podyplomowe w zakresie zarządzania służbą 

zdrowia. Od 10 lipca 2000 roku ma dodatkowe kwalifikacje do 

prowadzenia badań osób ubiegających 

się o uprawnienia do kierowania 

pojazdami i kierowców. 

Pracując w Przychodni Rejonowej 

w Tuchowie jako lekarz w poradni 

ogólnej, przyjmuje dziennie po 25 - 30 

pacjentów oraz wykonuje badania 

USG u 10 do 15 chorych (co drugi 

dzień), którycń trzeba zdiagnozować, 

wynik opisać i przesłać dane lekarzowi prowadzącemu. Ultrasonografią 

zaczął zajmować się od 1989 roku, odtąd ciągle się 

dokształca w tym kierunku, o czym świadczy ukończony ostatnio 

w 2002 roku kurs organizowany przez Roztoczańską Szkołę Ultrasonografii. 

W pierwszych latach pracy jako młody lekarz podjął dyżury 

w pogotowiu, najpierw w Brzesku, a następnie w Tuchowie. W 

naszym mieście pracował pod kierunkiem doktor Zofii Śmiałek, 

ówczesnej kierowniczki tego działu. Relacje z pracownikami miejscowego 

pogotowia układały się bardzo dobrze, atmosfera pracy 

była miła, współpraca harmonijna. Dobrze pamięta pierwszy 

dzień pracy w pogotowiu, a było to jeszcze w Brzesku: wezwano 

„R"-kę do chorego z podaniem bardzo pilnego powodu. Wyjeżdżał 

z przejęciem i wątpliwościami, czy podoła zadaniu, aby nie 

nastąpił zgon. Po przybyciu do wsi zauważyli biegnącego przez 

miedzę w kierunku drogi mężczyznę, który po podejściu do karetki 

oświadczył, że on jest tym pacjentem wymagającym pomocy, 

gdyż ma ważne skierowanie do szpitala. W jednej chwili opadło 

napięcie nerwowe, a z tego rozładowania skorzystał chory do 

tego stopnia, że nie tylko zabrano go do szpitala, ale nawet nie 

został zbesztany za ewidentne nadużycie. 

W Tuchowie relacje w środowisku lekarskim układały się po 

partnersku, były harmonijne, koledzy, koleżanki wzajemnie sobie 

pomagali, jeden od drugiego często uczył się czegoś ciekawego, 

był bardzo dobry przepływ informacji. Integracja zespołu za 

ordynatora doktora Stanisława Jakusa odbywała się przeważnie 

w czasie obowiązkowych wspólnych szkoleń, ognisk, a także w 

czasie okresowo organizowanych spotkań towarzyskich. 

W ramach hobby gra w siatkówkę, uprawia narciarstwo, 

jeździ na rowerze, dużo spaceruje, w wolnych chwilach chętnie 

czyta beletrystykę.

Tuchowskie Wieści 4/2006 .17


Wiele pracował społecznie na rzecz środowiska lokalnego. 

Pełnił odpowiedzialne funkcje społeczne, był np.: radnym powiatowym 

w latach 1998- 2002, przewodniczącym Oddziału Terenowego 

Związku Zawodowego „Solidarność", przewodniczącym 

Oddziału Terenowego Ogólnopolskiego Zw. Zawod. Lekarzy w 

Tuchowie, Współpracował z Towarzystwem Przyjaciół Lwowa, od 

którego otrzymał specjalne podziękowanie. Od 2005 roku jest 

prezesem klubu siatkowego pod nazwą FAN- SOKÓŁ Tuchów. 

Swym młodszym kolegom radziłby ufać we własne siły, obserwować 

starszych kolegów, korzystać z ich doświadczeń, starać 

się popełniać jak najmniej błędów, od których zależy często 

natężenie zbędnych bólów i cierpień pacjentów. Rola dobrego 

lekarza polega na ich ograniczaniu. Ogólnie stwierdza, że obecnie 

kontakty z młodymi lekarzami ma ograniczone, jest za dużo pracy, 

a dokształcanie zaliczono do indywidualnych zadań lekarza. 

Zapytany, co najbardziej denerwuje doświadczonego lekarza, 

stwierdza, że jest to zbyt częsty brak możliwości pełnego 

diagnozowania i leczenia związany z obecną sytuacją w służbie 

zdrowia, nadmiar prac biurowo-administracyjnych, ich przewaga 

nad pracami czysto zawodowymi, fachowymi. Tymczasem w 

kontaktach z chorym jest obecnie coraz trudniej się porozumieć, 

gdyż media nadmiernie rozbudziły wysokie oczekiwania w zakresie 

leczenia wszystkich dolegliwości. Media w swych programach za 

mało uwzględniają indywidualne różnice w przebiegu tych samych 

schorzeń u ludzi, nie informują, że nie zawsze da się stosować 

tę samą metodę leczenia u kilku pacjentów. Lek, który jednemu 

pomoże, drugiemu ze względu na jego poprzednie schorzenia 

lub indywidualne cechy może zaszkodzić. Natomiast obecnie 

większość zgłaszających się chorych życzy sobie, aby po wyjściu 

od lekarza natychmiast byli zdrowi bez względu na wiek, przebyte 

choroby, cechy dziedziczne itp. Z tego też względu niektórzy pacjenci 

są czasami bardzo rozżaleni i wymagają od lekarza działań 

niemożliwych do spełnienia, wręcz czarodziejskich. 

W zakresie własnych osiągnięć medycznych najwięcej satysfakcji 

dają mu zrobione specjalizacje, możliwość pogłębiania wiedzy merytorycznej 

dla dobra chorego. Jednak cały czas jego pracy zawodowej 

towarzyszy wysiłek, stres, wyostrzona czujność decyzyjna, gdyż 

od trafności podjętych decyzji zależy życie lub cierpienie pacjentów. 

Warto zauważyć - mówi mój rozmówca - że często pacjenci proszą 

obecnie o tańsze leki, rozpisanie ich na wiele recept, z których nie 

wszystkie będą realizowane, bo oni nie mają na leki pieniędzy. Taka 

prośba zmusza lekarza do takiego ich doboru, aby zapewniały największą 

skuteczność. Wówczas istotna staje się intuicja lekarska, tzw. 

„nos lekarski", która podpowie, co danemu choremu najbardziej jest 

potrzebne. W podjęciu trafnej decyzji pomaga wieloletnia praktyka, 

zdobyte doświadczenie i wyczucie, co jest bardzo ważne. Pomaga 

w tym też umiejętna rozmowa z pacjentem, w której na drodze 

wywiadu trzeba ustalić wiele zależności korzystnych lub szkodliwych 

w przypadku danego pacjenta. 

W swej dotychczasowej pracy zaobserwował też kilka przypadków 

odbiegających od przeciętnej pozytywnej normy. Do 

takich zalicza dość częste w naszej okolicy udzielanie pomocy 

medycznej osobom będącym pod wpływem alkoholu, zdarza 

się to najczęściej w soboty i niedziele, niektórych trzeba nawet 

hospitalizować z uwagi na wysoki stopień zatrucia organizmu. Do 

ciekawostek zalicza pan doktor spotykane przesądy lecznicze, występujące 

jeszcze w naszej okolicy, takie jak: stosowanie smalcu na 

stłuczenia, okładanie bolących części ciała liśćmi kapusty itp. 

Zapytany o zaobserwowane przejawy zainteresowania się 

władz administracyjnych codzienną praktyką lekarską, problemami 

związanymi z funkcjonowaniem służby zdrowia, przykłady 

doceniania trudu lekarskiego, odpowiada, że najczęściej obserwował 

takie działania w czasie kampanii wyborczej. Były to 

często obietnice i pozostawały nimi w okresie późniejszym. Jednak 

obecnie starostwo tarnowskie udzieliło poręczeń majątkowych dla 

ZOZ w Tuchowie na kwotę 1,7 miliona złotych, gdyż bez tej kwoty 

ZOZ musiałby ogłosić upadłość. Jak wszyscy mieszkańcy Tuchowa 

stawia pytanie: czy dyrekcja ZOZ potrafi we właściwy sposób wykorzystać 

tę kwotę dla dobra miejscowej służby zdrowia? 

Obecnie jako lekarz ogólny podlega kierownikowi Przychodni 

Rejonowej, którą to funkcję pełni doktor Jolanta Duch-Berger, 

natomiast w pracowni USG podlega kierownikowi analityki i działu 

diagnostyki obrazowej, czyli pani mgr Marcie Jamrug. Pracownia 

USG w Tuchowie powstała w 1989 roku z inicjatywy doktora 

Stanisława Jakusa, gdyż chciał mieć możliwość diagnozowania 

cięższych przypadków chorobowych na miejscu. Pierwsze badania 

wykonywano na aparatach model USG - 40. Później zakupiono 

za pośrednictwem miejscowych redemptorystów aparat ALOKA


SSD-630, był to już aparat nowoczesny. W roku 2001 zakupiono 

najnowszy wówczas aparat LOQIK - 500, ale obecnie sq już nowsze 

modele. W pracowni miesięcznie przyjmuje 150 - 210 pacjentów, 

ale to nie wyczerpuje liczby wykonywanych w niej badań, gdyż 

oprócz niego pracują na tym samym aparacie: Jolanta Bednarz- 

-Pawełek - internista i radiolog, Mariusz Skopek - internista, Maria 

Czyżycka - pediatra, Jacek Rakowski - pediatra, Aleksander Burgielski 

- ordynator oddziału wewnętrznego wykonujący badania 

echokardiograficzne. Z personelu pielęgniarskiego pracującego 

dotychczas w USG wymienia obecne pielęgniarki: Agnieszkę 

Osiniak i Bernadettę Kapkę oraz poprzednie: Marię Sukiennik, 

Elżbietę Michoń, Halinę Olchawę, Krystynę Korzeniowską. 

Badania diagnostyczne wykonywane są u wszystkich pacjentów 

wymagających określonego rozpoznania, czyli u dzieci, 

młodzieży, dorosłych, kobiet i mężczyzn. Najczęściej spotykanymi 

schorzeniami są: dolegliwości pęcherzyka żółciowego, zaburzenia 

krążenia krwi w kończynach dolnych oraz tętnicach szyjnych. 

Pacjenci obecnie nie oczekują w kolejkach na ten rodzaj diagnostyki, 

wykonywana jest na bieżąco, czyli mieści się w tygodniu. 

Wczesna, dokładna diagnostyka USG często ratuje życie ludzkie, 

np. młody pacjent tracił świadomość przy pionizacji, okazało się 

po badaniu USG, że ma pękniętą śledzionę. 

Od roku 1998 pan doktor prowadzi też prywatny gabinet 

USG. W gabinecie prywatnym doktor nie zatrudnia pielęgniarki, 

wszystkie czynności wykonuje własnoręcznie. 

W 2008 roku pan doktor Zbigniew Jurek będzie obchodził 

25-lecie swej pracy zawodowej. Po wstępnym okresie stażowym 

odbytym w szpitalu brzeskim cały czas pracował w Tuchowie. Jest 

dobrze znanym i zasłużonym miejscowym lekarzem, związanym 

zawodowo i życiowo z mieszkańcami naszego miasteczka. Jego 

trzej synowie wyróżniali się swymi zdolnościami w miejscowych 

szkołach. Obecnie najstarszy, Ireneusz, studiuje medycynę (II rok) 

w Akademii Medycznej w Białymstoku, ma zamiar kontynuować 

tradycje rodzinne, Adrian jest na I roku stomatologii, również w 

Białymstoku, a Kamil studiuje na Krakowskiej Politechnice. Trzeba 

też dodać, że wszyscy trzej są uzdolnieni muzycznie. Żona pana 

doktora, Agnieszka, jest szkolnym pedagogiem w miejscowym LO, 

całym sercem i z poświęceniem pracuje dla dobra tuchowian, 

tworząc z mężem i synami dobrze zintegrowaną rodzinę. Cała 

rodzina państwa Jurków cieszy się w naszym środowisku sympatią, 

szacunkiem i uznaniem. 

Opracował Aleksander Kowalik 

Tuchowska służba zdrowia 

Helena Ropska — starsza pielęgniarka dyplomowa 

- bardzo obowiązkowa, długoletnia pielęgniarka 

Pani Helena Ropska jest przykładem pracownicy, która 

umiłowała swój zawód w czasie wykonywania codziennych 

pielęgniarskich obowiązków. Urodziła się jako Helena Rempała 

dnia 30 lipca 1944 roku w rodzinie chłopskiej w Burzynie. Szkołę 

średnią ogólnokształcącą ukończyła w roku 1962 w Tuchowie. 

Początkowo pragnęła zostać nauczycielką. Jednak w klasie 

maturalnej uczestniczyła w spotkaniu z instruktorką szkoły pielęgniarskiej 

panią Z. Leśniak z Tarnowa, która przekonywała młode 

dziewczęta, aby wybierały coraz bardziej popularny i bardzo 

administracyjnym był mgr Józef Rogoziński, 

kadrowym, zaopatrzeniowcem, 

statystykiem, behapowcem - Andrzej 

Sajdak. Razem z nią w grupie pielęgniarskiej 

w tym czasie były: Zofia 

Onak, Józefa Kuraś /Stańczyk/, M. 

Berdychowska. W ochronce pracowali 

jeszcze cały październik, bo od 

listopada 1964 r. przeszli wszyscy do 

nowo wybudowanego szpitala rejonowego, Pani 

Helena pracowała wówczas na oddziale noworodków. 

Praca była bardzo ciężka, nieraz wypadło 

pracować przez 16 godzin na dobę, a początkowo 

nie otrzymywano nawet wynagrodzenia za godziny 

nadliczbowe, bo nie było pieniędzy. Na oddziale noworodków 

praca była niezwykle trudna, gdyż trzeba 

było samym gotować dzieciom jedzenie, myć, sprzątać, 

wkrótce powoli zatrudniano salowe, kucharki, 

dietetyczkę. Była tu około roku, a następnie przeszła 

na tworzony z trudem oddział wewnętrzny. 

potrzebny w społeczeństwie zawód pielęgniarki. Toteż po zdaniu 

matury zapisała się do Państwowej Szkoły Pielęgniarstwa w Tarnowie, 

gdzie uczyła się tego trudnego zawodu od 3 września 1962 

do czerwca 1964 roku. 

Już w czasie pierwszej praktyki w szpitalu zaczęła rozwijać i 

pogłębiać swoje zainteresowana zawodem pielęgniarki. Cieszyły ją 

przejawy radosnych uczuć, jakimi darzyli pacjenci pielęgniarkę, która 

przynosiła im lekarstwa pomagające uśmierzać ból, dodawała 

swym uśmiechem otuchy, a w rozmowie dodawała siły do znoszenia 

cierpień. W ramach programu szkolnego odbyła kilka praktyk zawodowych 

w szpitalu, a między innymi: na oddziale wewnętrznym, 

chirurgicznym, położniczym, sali operacyjnej w Tarnowie. 

Pracę zawodową rozpoczęła 1 października 1964 roku w 

Tuchowie w Izbie Porodowej mieszczącej się w Ochronce Sióstr 

Służebniczek Dębickich przy ulicy Zielonej. Kierownik Izby Porodowej, 

doktor Włodzimierz Orobeć, przejął następnie kierownictwo 

szpitalnym oddziałem ginekologiczno-położniczym. Kierownikiem


Z tego okresu najbardziej zapamiętała przywiezioną do szpitala 

z Rzepiennika grupkę sześciorga dzieci będących w stanie 

skrajnego wycieńczenia. Dzieci te były w wieku od 10 lat do kilku 

miesięcy. Były bardzo zabrudzone, zagłodzone, zaniedbane, 

z przejawami choroby sierocej, we włosach miały insekty, nie 

wszystkie umiały mówić, ogólnie robiły wrażenie dzieci wojny. 

Zaskoczyły personel w czasie świąt Bożego Narodzenia, gdyż po 

przyniesieniu choinki do sali, chłopcy wychodzili na nią, jakby to 

było drzewko rosnące w lesie. Były w szpitalu przez 6 miesięcy. 

Wszyscy pracownicy nad nimi litowali się i po cichu płakali. 

W roku 1966 udało się jej przenieść na oddział wewnętrzny, 

kiedy ordynatorem był już doktor Stanisław Jakus. Praca z nim układała 

się bardzo dobrze. Był wspaniałym fachowcem, dobrym organizatorem, 

wymagającym, ale sprawiedliwym zwierzchnikiem, 

umiał nauczyć zawodowej biegłości w obsłudze chorych, troszczył 

się o personel pielęgniarski, kierował na doskonalące zawodowe 

kursy, sam nadzorował wiele czynności, lubił wprowadzać innowacje, 

On też mianował Panią iHeienę na siostrę oddziałową w 1968 

rol


Pmn 

Helena Ropska 

W związku z rozwiązaniem umov»y o pracę w 

Zespole Opieki Zdrowotnej w Tuchowie i przejściem na 

świadczenie emerytalne z dniem 2.08.1999 r. 

skiadam 

Pani tą drogą serdeczne podziękowanie i wyraz>' uznania 

za 35 letnią wzorową pracę w Służbie i^rowia. 

Jednocześnie pragnę Pani życzyć dużo zdrowia i wszelkiej 

pomyślności w życiu osobistym. 

Tuchów, dnia 1999-09-14 

Jednak Życie zniweczyło te piany: mqżciężi


kielichu - w Krew. Obecnie święte relikwie umieszczone są w 

marmurowym ołtarzu, w monstrancji i kielichu. Przed tymi 

relikwiami odmówiliśmy różaniec. 

W piątek przed południem udaliśmy się do San Giovanni 

Rotondo. To tutaj w klasztorze kapucynów mieszkał i pracował 

święty ojciec Pio (Francesco Forgione). Żył w latach 1887 

- 1968. Miał zdolność uzdrawiania chorych, nosił stygmaty 

męki Chrystusa. Został kanonizowany przez Jana Pawła II w 

2002 r. Niezwykłym przeżyciem dla nas wszystkich była modlitwa 

i uczestnictwo we Mszy św. przy grobie ojca Pio. Po Mszy 

św. zwiedzaliśmy miejsca, w których stygmatyk pozostawił 

znaki swojej obecności: przedmioty celebry, pokój, w którym 

mieszkał od 1943 do 1968 r., szaty oraz zbiór listów, które 

otrzymał. Potem odprawiliśmy na zewnątrz drogę krzyżową, 

której trasa rozciąga się wzdłuż całej góry Castellano. 

Po południu pojechaliśmy (stromymi serpentynami, 843 

m n.p.m.) do Monte San Angelo - średniowiecznego miasta 

położonego na wyschłych jałowych wzgórzach Gargano. To 

tutaj Archanioł Michał objawił się trzykrotnie: w 490, 492, 

493 r. Grota w sanktuarium św. Michała Archanioła znajduje 

się w podziemiach. Po modlitwie zwiedzaliśmy to urocze 

miasteczko. 

Sobota, 15 lipca, poświęcona była Monte Cassino. Pełen 

emocji był sam wyjazd (potem zjazd) na górę. Na polskim 

cmentarzu uczestniczyliśmy we Mszy św. Dla żołnierzy 

zaśpiewaliśmy hymn narodowy i udaliśmy się do klasztoru 

Benedyktynów. W przepięknych wnętrzach świątyni słuchaliśmy 

nieszporów. 

Niedziela. Najpierw Msza św. w kościele oo. Redemptorystów, 

a potem zwiedzanie starożytnego Rzymu: Koloseum, 

Forum Romanum, Łuku Konstantyna, Kapitolu, Panteonu, 

Ołtarza Ojczyzny. Ponieważ niedziela była niezwykle upalna, 

chłodziliśmy się przy Fontannie di Trevi. Siedzieliśmy na 

Schodach Hiszpańskich. Na koniec dnia wstąpiliśmy do kaplicy 

San Lorenzo, w której mieszczą się Scala Santa - Święte 

Schody. Na kolanach przeszliśmy po schodach. Jak głosi tradycja 

- Chrystus wstępował po nich do Piłata. Nad ołtarzem 

głównym znajduje się acheropityczny (nie namalowany przez 

człowieka) wizerunek Jezusa Chrystusa. Ponadto w ciągu dnia 

wstąpiliśmy do kilku świątyń: Bazyliki Santa Maria Maggiore 

(tradycja mówi, iż została wzniesiona przez papieża Liberiusza 

na miejscu, gdzie objawiła się mu Matka Boża i gdzie w pełni 

lata spadł śnieg); kościoła Santa Maria Sopra Minerva (przed 

ołtarzem głównym stoi posąg Chrystusa z krzyżem, dzieło 

Michała Anioła). 

W poniedziałek byliśmy w Watykanie. W muzeach watykańskich 

podziwialiśmy tzw. Pinakotekę: obrazy włoskich 

mistrzów pędzla od średniowiecza do XVIII w.; zbiory sztuki 

starożytnej. Podziw wzbudziła Kaplica Sykstyńska - jedno 

z najwspanialszych istniejących na świecie dzieł sztuki. Jej 

ołtarz przedstawia Sąd Ostateczny - dzieło Michała Anioła. 

Tu odbywa się konklawe. Jednak najważniejszym punktem 

odwiedzin Watykanu była modlitwa przy grobie Ojca Świętego 

Jana Pawła II. Wszyscy bardzo się wzruszyli. Po wyjściu z grot 

watykańskich przeszliśmy do Bazyliki św. Piotra. Oglądaliśmy 

jej wnętrze, a następnie wyszliśmy na plac św. Piotra. Mogliśmy 

z bliska spojrzeć na trzy, tak bliskie sercu, okna mieszkania 

Papieża - Polaka. 

Ostatni dzień pobytu we Włoszech to Asyż - miasto św. 

Franciszka i św. Klary. Po Mszy św. w Bazylice św. Franciszka 

zwiedzaliśmy świątynię. W murach bazyliki św. Klary modliliśmy 

się przy jej grobie. Wędrowaliśmy uroczymi zaułkami 

miasta, aby zakończyć pielgrzymkę w Bazylice Patriarchalnej. 

Znajduje się w niej Porcjunkula: mały, niezależny kościółek, 

będący świadkiem ważnych wydarzeń ruchu franciszkańskiego, 

to tutaj w 1226 r. zmarł św. Franciszek. 

I tak w ogromnym skrócie wyglądało pielgrzymowanie 

po sanktuariach ziemi włoskiej. Trudno opisać i wyrazić słowami 

swoje wrażenia. Tam po prostu trzeba być, zobaczyć i 

przeżyć. 

Dodam, że wyjazd był profesjonalnie przygotowany: pani 

przewodnik Bogumiła Sułowska z dużym zaangażowaniem, 

bardzo ciekawie przybliżała historię zwiedzanych miejsc; 

noclegi były niezwykle wygodne (trzygwiazdkowe hotele), a 

wszystko za przystępną cenę. 

I jeszcze jedno: wszyscy pielgrzymujący okazali się przemiłymi 

współtowarzyszami, braćmi i siostrami, z którymi 

chciałoby się wyruszyć w kolejną podróż. 

Renata Gąsior 

wizYTa uczniów Tuchowskieco zsp 

wBkWkR^k^lMWOLMZkCH- 

W dniach 23.04. - 30.04. ośmioro uczniów wraz z 

dwójką nauczycieli Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w 

Tuchowie (Łukaszem Galasem i Michałem Krupińskim) złożyło 

wizytę w ramach wymiany młodzieżowej w partnerskiej 

szkole w Niemczech - gimnazjum w Wolnzach. 

Zmęczeni prawie dwudziestogodzinną jazdą do Wolnzach, 

pierwszy dzień przeznaczyliśmy na odpoczynek i 

zapoznanie się z rodzinami, które nas miały gościć przez 

cały czas pobytu. 

Następnego dnia rozpoczęliśmy oficjalnie naszą wizytę 

w Niemczech. Po uroczystym przywitaniu polskiej grupy 

przez dyrektora szkoły, p. Schlottera, wysłuchaliśmy kilku 

utworów przygotowanych specjalnie na naszą cześć 

przez szkolny Bigband „What about jazz". Po tym miłym 

wydarzeniu zaczęliśmy realizować program, który dla nas 

przygotowano. 

W ciągu kilku następnych dni uczestniczyliśmy w zajęciach 

lekcyjnych - bardzo się nam podobały. Szczególnie 

I: JUL 

•"'"• lfi i»Pi"i«fl!lWliltl!; li 

zwróciliśmy uwagę na dyscyplinę i zaangażowanie uczniów 

w lekcjach. Braliśmy również udział w licznych wycieczkach 

po Bawarii. Nasi opiekunowie, p. Patricia Hofmann oraz 

p. Michael Wurflein, oprowadzali nas po Regensburgu

Tuchowskie Wieści 4/2006 _25 

- mieście założonym ponad 2000 lat temu przez Rzymian. 

Z nimi byliśmy też w Norymberdze. W XX wieku miasto 

to wpisało się na czarne karty dziejów ludzkości. Po stworzeniu 

III Rzeszy stało się ważnym ośrodkiem dla nazistów. 

Wybudowano tam ogromny kompleks, w którym odbywały 

się zjazdy partii Adolfa Hitlera. 

Dzięki pp. Hofmann i Wurfleinowi mogliśmy znaleźć 

się blisko Alp. Co prawda pogoda nam nie sprzyjała w tym 

czasie i nie mogliśmy dojrzeć Zugspitze, ale już sama obecność 

w tym rejonie oraz klimat górski sprawił, że świetnie 

się czuliśmy i bawiliśmy. 

Z p. Wurfleinem zwiedziliśmy także zamek wybudowany 

na wyspie Herreninsel na jeziorze Chimsee przez 

bawarskiego króla Ludwika II. Zamek ten, będący kopią 

Wersalu, jest zaliczany do jednych z piękniejszych budowli 

na całym świecie. 

W stolicy bawarskiego landu - Monachium - również 

przeżyliśmy niezapomniane chwile. Mogliśmy zwiedzić m.in. 

Park Olimpijski wraz ze Stadionem Olimpijskim - areną, na 

której grywał Bayern Monachium oraz na którym w 1972 

podczas Igrzysk Olimpijskich polska drużyna piłkarska zdobyła 

złoty medal. Mieliśmy też okazję zwiedzić Pinakothek 

der Moderne - muzeum sztuki nowoczesnej. 

W przedostatni wieczór zostaliśmy wszyscy zaproszeni 

przez rodziców dzieci uczestniczących w wymianie na 

uroczystą kolację, kończącą i podsumowującą nasz pobyt 

w Niemczech. Na tej kolacji nie zabrakło specjałów bawarskiej 

kuchni oraz pysznego, bawarskiego złotego napoju z 

pianką. 

30.04. wyruszyliśmy w drogę powrotną. Bardzo zmęczeni, 

ale zadowoleni, nie mogliśmy usnąć, gdyż ciągle 

przeżywaliśmy nasz pełen wrażeń pobyt w innym dla nas 

świecie. Mimo iż minął już tydzień od naszego powrotu, 

wciąż nie możemy przywyknąć do naszej szarej rzeczywistości 

i ciężko jest nam wziąć się do naszych obowiązków 

- do uczenia się i do nauczania. 

Teraz z niecierpliwością czekamy na przyjazd naszych 

koleżanek i kolegów z Niemiec. 

Wszyscy uczestniczący w wyjeździe do Niemiec, zarówno 

uczniowie jak i opiekunowie, pragną podziękować 

dyrekcji Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych za pomoc w 

realizacji projektu. 

mgr Łukasz Galas 

GIMNAZJUM NA MIARĘ UNII EUROPEJSKIEJ 

Rok szkolny 2006/2007 

Eiiilcacialfejltiirj ^ Publicznym Gimnazjum 

im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 

w Siedliskach 

jest rokiem wyjątkowym! 

Obfituje w wydarzenia, w 

które zaangażowane będzie całe gimnazjum oraz społeczność 

lokalna. A to wszystko za sprawą Projektu Językowego 

Sokrates Comenius, ^ctóry realizuje Publiczne Gimnazjum w 

Siedliskach wraz ze szkołą J.J.Thurzu w Detvie na Słowacji. 

A jak do tego doszło? Otóż w ubiegłym roku szkolnym p. 

Halina Piotrowska i p. Ewa Ustjanowska z PG w Siedliskach 

oraz p. Dasa Oravcova i p. Katarina Budacova z Zakladnej 

skoly w Detvie zajęły się przygotowaniem projektu. W 

czasie wizyt przygotowawczych w Siedliskach i w Detvie 

wypełniony został wniosek aplikacyjny, który następnie 

przesłano do Warszawy. I tak w czerwcu dowiedzieliśmy się, 

że Agencja Narodowa w Warszawie zaakceptowała proje^ct. 

Ale to jeszcze nie gwarantowało nam, że projekt będzie realizowany. 

Dopiero w wyniku konsultacji międzyagencyjnych 

na poziomie europejskim nasz projekt został zatwierdzony 

do realizacji. W tym momencie uświadomiliśmy sobie, jakim 

ogromnym sukcesem i wyróżnieniem jest to dla naszej 

szkoły, tym bardziej że żadna ze szkół w naszej okolicy nie 

realizowała takiego przedsięwzięcia. Po podpisaniu umowy 

pomiędzy burmistrzem Tuchowa Mariuszem Rysiem a 

Agencją Narodową w Warszawie, otrzymaliśmy 8.700 € na 

realizację proje^ktu. 

„Obchodzenie świąt i tradycji w naszych krajach: w Polsce 

i na Słowacji" - to temat naszego projektu, który realizowany 

będzie w trzech językach: angielskim, niemieckim 

oraz polskim. Choć właściwie nie wolno nam zapomnieć o 

języku słowackim. Można powiedzieć, że przygoda dopiero 

się zaczyna. Głównymi założeniami projektu są: rozwój 

językowych zdolności uczniów w komunikacji z uczniami 

szkoły partnerskiej w językach angielskim i niemieckim, rozbudzenie 

zainteresowania innymi kulturami i zacieśnienie 

współpracy z różnymi krajami europejskimi przez poznanie


Wymiana uczniowskich adresów mailowych 

Spotkanie z primatorem Detvy JanemiSufiiarkym 

ich kultur, poznawanie świąt i tradycji swojego kraju i kraju 

swoich partnerów. 

Pierwszym zadaniem było przedstawienie wszystkim 

uczniom gimnazjum naszego projektu oraz zadań z nim 

związanych. Chętni uczniowie zostali podzieleni na grupy 

robocze, w których będą pracować nad poszczególnymi elementami 

projektu. Ich pierwszym zadaniem było zaprojektowanie 

logo projelctu, wspólnego dla Detvy i Siedlisk. Takie 

samo zadanie mieli uczniowie słowaccy. 

29 września piszące te słowa wyjechały na 

zaplanowaną wcześniej 4-dniową wizytę roboczą 

do Detvy. W tym czasie w Detvie odbywał 

się jarmark na św. Michała. Sobota i niedziela 

nasycona była przeróżnymi atrakcjami, dzięki 

którym mogłyśmy bliżej poznać detviańskie 

zwyczaje i kulturę. Poniedziałek i wtorek 

spędziłyśmy w słowackiej szkole. W końcu 

mogłyśmy się spotkać dyrektorem tamtejszej 

szkoły Bohuslavem lllavsl


Euyopefski Dzień Języków 

III Europejski Dzień Języków w Krakowie 

Dia Europeo de las Len^gua^s 

Giornâ^ta eu^ropea delle lin^guê 

Jou^rnêe eu^ropeennê des lan^guês 

Thê Eu^ropean Day of Lan^guâges 

Język jest bardzo ważnym elementem kultury. Dlatego, 

aby podkreślić jego znaczenie i zachęcić do poznawania kultur 

właśnie poprzez język, Rada Europy, z inicjatywy Unii, ustanowiła 

dzień 23 września Europejskim Świętem Języków. W tym 

dniu we wszystkich krajach UE odbywają się imprezy kulturalne, 

które mają zwrócić uwagę na to, że we współczesnym 

świecie nauka języków obcych jest niezbędna. Takie święto 

miało również miejsce w Krakowie. 

23. września 2006 r. 16 osobowa grupa uczniów wraz 

z p. Haliną Piotrowską i p. Ewą Ustjanowską z Publicznego 

Gimnazjum im. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Siedliskach 

wyjechała do Krakowa na Europejski Dzień Języków. Cała 

impreza odbywała się na Placu Wolnica, na którym wyrosło 

miasteczko językowe. Poszczególne Instytuty Kultury: British 

Council, Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ, 

Goethe-Institut w Krakowie, Instytut Austriacki i Konsulat 

Uczniowie PG w Siedliskach na Placu Wolnica 

Wraz z przedstawicielami Instytutu Austriackiego 

• a-klL.' nT'| 

Narada: jak rozwiązać konkurs językowy? 

Jeszcze tylko balonik do nieba 

Wioletta Orłów i Agnieszka Witek udzielają wywiadu dla Radia 

Kraków


Przy namiocie językowym Goethe Institut 

Generalny Austrii, Instytut Cervantesa, Instytut Francuski, 

Włoski Instytut Kultury oferowały wszystkim uczestnikom 

mnóstwo konkursów, w których uczniowie mogli sprawdzić 

się językowo. Piękna słoneczna pogoda i atrakcje, które czekały 

na uczestników, stwarzały wspaniałą atmosferę. Nie obyło 

się również bez udzielenia kilku wywiadów przez naszych 

uczniów dla Radia Kraków. 

Nasz pobyt na Placu Wolnica zakończył się udziałem w 

koncercie raperów Doppel-U z Niemiec, którzy zaprezento- 

Nagrody! Nagrody! Nagrody! 

wali najpiękniejsze wiersze Fryderyka Schillera (ta muzyka 

i interpretacja naprawdę przypadły nam do gustu, o czym 

świadczyła świetna zabawa i zdobyte autografy). Wystąpił 

także zespół rockowy Karli z Austrii. 

III Europejski Dzień Języków przeszedł już do historii, ale 

dla uczniów gimnazjum w Siedliskach przygoda z językami 

obcymi dopiero nabiera smaku. Teraz już wiemy, jak wykorzystać 

potencjał językowy w dzisiejszych czasach i dzisiejszym 

świecie. 

Halina Piotrowska 

^¡Rzecz zdumiewająca, jak dużo jest spraw nieosiągalnych, do których 

dochodzą, gdy są zdecydowani! Czy do nich nâleżysz?" (Raul Plus) 

Władysław Grodecki 

gościem Publicznego Gimnazjum w Siedliskach 

ludzie 

Człowiek jest ciekawy świata, marzy o podróżach, chce poznawać 

to, co niezwykłe i niepowtarzalne. Niekiedy jednak jego plany 

i pragnienia nie zostają zrealizowane. Niewielu bowiem ludzi ma w 

sobie na tyle siły i odwagi, aby sprostać trudnościom życia i mimo 

wszystko dążyć do wyznaczonych celów. Szczególnie młodzi szybko 

się zniechęcają i rezygnują. Spotkanie młodzieży z panem Władysławem 

Grodeckim, które miało miejsce 12 października 2006 r. w 

PG w Siedliskach, pozwoliło utwierdzić się w przekonaniu, że wspaniałych 

i fascynujących osobowości w Polsce nie brakuje. Kim jest 

Władysław Grodecki? Globtroter, podróżnik, kartograf, przewodnik i 

pilot turystyczny. Wędruje po świecie od 30 lat. Odwiedził wszystkie 

kontynenty poza Antarktydą - jak sam mówi - tam jest dla niego za 

f . 

m m . i m 

! 

pul 

i 

Pamiątki z podróży wzbudziły ogromne zainteresowanie naszych 

uczniów 

zimno. Przed 25 laty spędził na pustyni 18 miesięcy. W latach 1980-92 

zorganizował kilka wielkich wypraw trampingowych (Skandynawia, 

Hiszpania, Portugalia, Turcja, Ukraina). W ostatnich 10 latach odbył 4 

wielkie wyprawy, w tym 3 samotne dookoła świata. O tym wszystkim 

opowiedział nam osobiście. 

Tak ciekawej osoby dawno nie gościliśmy w naszej szkole. Opowieści 

pana Grodeckiego przykuły uwagę uczniów przez trzy godziny. 

Przemierzyliśmy z nim całą południową Afrykę. Wszyscy z zachwytem 

oglądali filmy nakręcone przezsamego podróżnika-ana nich dzikie 

zwierzęta, murzyńskie wsie i oryginalni mieszkańcy „czarnego kon-


Hf 

M 

1 

Pani Dyrektor Lucyna Jamka dziękuje gościom: p. Władysławowi Grodeckiemu 

fi p. Eulalii Marciniak - pomysłodawczyni i współorganizatorce spotkania 

tynentu". Emocje wzbudziły także pamiątki przywiezione z licznych 

podróży oraz „Przykazania podróżnika" autorstwa p. Grodeckiego, 

szczególnie przykazanie dziesiąte, które brzmi: Nosić brodę. 

Dobry kontakt z młodzieżą, poczucie humoru i przede wszystkim 

niespotykana umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem 

to niewątpliwie jego zalety. 

Czekamy na kolejne spotkania i opowieści. 

/Dziękujemy p. Eulalii Marciniak za pomoc w organizacji spotkania/ 

Ewa Ustjanowska 

Docelowo do Szczucina, ale zanim^ 

to Zalipie i Ujście Jezuickie. 

Jest to trasa którą pokonały klasy pierwsze podczas 

przedmiotowej wycieczki do Muzeum Drogownictwa w 

Szczucinie 26.09.06 r. 

Zanim jednak tam dotarliśmy, pojechaliśmy na małą 

przejażdżkę do Uścia Jezuickiego, miejsca, gdzie Dunajec 

uchodzi do Wisły. Przeprawiając się promem przez Wisłę, 

mieliśmy okazję choć na chwilę zmienić województwo 

na świętokrzyskie i podziwiać dwubarwność tych dwóch 

rzek: - czarnej Wisły i białego Dunajca. CIEKAWE 

MIEJSCE - DUŻO WRAŻEŃ ! 

Następnie zajechaliśmy na małą chwilkę do Zalipia, 

aby na własne oczy zobaczyć malowaną wieś i pokrótce 

zapoznać się z historią tej małej wioski na Powiślu Dąbrowskim. 

NIE OBYŁO SIĘ BEZ WRAŻEŃ ! 

Na godzinę 13.00 dotarliśmy do Szczucina, gdzie 

czekała nas ciekawa lekcja z techniki na temat historii 

powstania dróg oraz dawnego sprzętu drogowego - wyeksponowanego 

w formie plenerowej wystawy. 

BARDZO CIEKAWA LEKCJA I JESZCZE WIĘCEJ 

WRAŻEŃ ! 

Wycieczkę zaliczyliśmy do udanych, liczymy na 

kolejne równie ciekawe. 

Agata Kijowska 

W muzeum podczas prelekcji przewodnika o początkach drogownictwa 

Płyniemy promem - po prawej Wisła po lewej Dunajec 

W Domu Malarek w Zalipiu podczas zakupu pamiątek


Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Tuchowie 

cz. III. Życie towarzysko-kulturalne 

Obok działalności stricte gimnastycznej „Sokół" uczestniczył w 

organizowaniu wielu imprez towarzysko-kulturalnych, które jednoczyły 

brać sokolą i pozwalały na zawiązywanie mocniejszych więzów 

między członkami. Towarzystwo tuchowskie organizowało wspólne 

wycieczki, spotkania opłatkowe i przy „święconym", otwarte, nie tylko 

dla członków „Sokoła", festyny, mnóstwo wieczorków muzyczno-deklamacyjnych, 

odczyty, jak również zabawy taneczne. W 1898 r. urządzono 

wieczorek mickiewiczowski, a w 1901 — na rzecz ofiar Hakaty w procesie 

we Wrześni. Zorganizowaną w 1902 roku przez miasto Tuchów 

uroczystość z okazji pogromu Krzyżaków pod Grunwaldem tak opisała 

tarnowska „Pogoń": O godzinie 9 rano wyruszył z miasta pochód otwarty 

i zamknięty banderyą wieśniaczą w strojach i barwach narodowych, pod 

komendą p. Trompetera. Za tym zastępem dziarskiej młodzieży, przedstawiającej 

się wspaniale na 110 koniach, szło kilkadziesiąt przybranych 

różowo dziewcząt z Burzyna z przywiezionym przez wójta Wantucha 

wieńcem z pszenicy, za nimi 10 dziewcząt w strojach krakowskich, młodzież 

szkolna, muzyka straży ochotniczej pożarnej z Tarnowa, oddział 

„Sokoła" ze sztandarem, rada miejska, delegacja „Gwiazdy" tarnowskiej, 

zbór izraelicki z Torą, straż pożarna z Tuchowa i Ryglic, wreszcie liczna 

publiczność. Później na rynku (...) przed popiersiem Jagiełły z prawdziwym 

skupieniem ducha, wśród niczym niezamąconej ciszy wysłuchano 

przemówienia prezesa „Sokoła" tarnowskiego dra Tertila, który nakreślił 

w dosadnych słowach znaczenie obchodu i przytoczył krzywdy wyrządzane 

od szeregu lat narodowi polskiemu, wspomniał o udziale chłopów w 

bitwie pod Grunwaldem i zakończył zachętą do zgodnej pracy dla dobra 

narodu. To wielkie patriotyczne przemówienie wywołało na słuchaczach 

bardzo podniosłe wrażenie, które spotęgował jeszcze odśpiewany przez 

chór „Sokoła" tuchowskiego chorał „Z dymem pożarów". 

W dniach 27 - 29 czerwca 1903 roku reprezentacja tuchowskiego 

„Sokoła", składająca się z 21 druhów na czele z naczelnikiem gniazda 

druhem Bolesławem Klimkiem i prezesem druhem Janem Ligaszewskim, 

wzięła udział w IV Zlocie Sokolstwa Polskiego we Lwowie. 

W 1905 roku zorganizowano zbiórkę pieniędzy dla rannych i 

chorych w Królestwie Polskim; zebraną kwotę (180 koron 26 halerzy) 

odesłano na ręce prezesa Tertila w Tarnowie. 

W 1908 roku utworzono własną orkiestrę (dyrygenci — druhowie 

Kowalski i Rudnicki). 

Największym wydarzeniem w historii ówczesnego sokolstwa był 

Wielki Zlot Sokolstwa Polskiego, zwany Zlotem Grunwaldzkim, w 

Krakowie dla uczczenia 500 rocznicy zwycięstwa grunwaldzkiego, który 

odbył się 15 lipca 1910 roku. Z tuchowkiego „Sokoła" wzięło w nim 

udział 27 druhów, w tym 16-osobowa ekipa ćwiczeniowa. 

W pierwszym zlocie doraźnym w Grybowie 7 lipca 1911 roku do 

ćwiczeń stanęło 12 druhów z Tuchowa. 

Delegacje gniazda uczestniczyły także w uroczystościach poświęcenia 

sztandarów sokolich w Ciężkowicach i Radomyślu Wielkim. 

Za ofiarność dla tuchowskiego gniazda mianowano członkami 

honorowymi druhów Bolesława Miętusa i Ołpińskiego. 

W lutym 1912 roku urządzono podczas karnawału wieczorek 

taneczny. Panie obowiązywał strój spacerowy, panów — wizytowy lub 

balowy, sokoli. Studentów, członków „Sokoła", postanowiono wyeliminować 

od zabaw. Braci studenckiej, zwykle bez grosza, nie było stać na 

fraki. Ciekawy to szczegół obyczajowy. 

Także w lutym tego roku tuchowski „Sokół" pożegnał wieczornicą 

swojego długoletniego członka, Bernarda Langera - miejskiego lekarza 

weterynarii, który przeprowadzał się do Krakowa. Gorliwie uczestniczył 

on w akcji zbierania funduszy na budowę gmachu „Sokoła" i aktywnie 

pracował podczas jego budowy. Druha żegnali: w imieniu miasta — burmistrz, 

dh Wincenty Lasko; w imieniu zarządu kolejowego — naczelnik 

stacji, dh Emil Maraczewski; w imieniu mieszczaństwa — Tomasz Tylko; 

w imieniu włościaństwa — dh Jan Padło, rolnik z Kielanowic. 

W 1913 roku nastąpił rozmach w pracy oświatowo-wychowawczej 

i organizacyjnej. Dh. Maria Rudnicka zwróciła uwagę na nieprzychylny 

stosunek mieszczaństwa tuchowskiego do TG „Sokół". Na jej wniosek 

postanowiono wzmóc wewnętrzną dyscyplinę wśród członków oraz 

zorganizować akcję odczytową, uświadamiającą społeczeństwo o celach 

i działalności sokolstwa polskiego. 

W tym samym roku tuchowski „Sokół" zorganizował uroczyste 

obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja z następującym 

programem: rano pobudka trąbką, nabożeństwo z okolicznościowym 

kazaniem, koncert w ogrodzie, wieczorek wokalno-muzyczny i sztuka 

pt. „Dramat jednej nocy". 

W listopadzie urządzono wieczorek kościuszkowski ze sztuką pt. 

„Kościuszko w Petersburgu" oraz wieczorek na św. Katarzynę z przedstawieniem 

amatorskim pt. „Mąż z grzeczności". Ciekawe jest, że zysk 

z wieczorku kościuszkowskiego wyniósł 29 koron, zaś z przedstawienia 

sztuki „Mąż z grzeczności" — 82 korony 54 halerze. Wobec tak znacznego 

zysku sztukę tę wystawiano jeszcze kilkakrotnie. 

W 1914 roku postanowiono otworzyć na próbę czytelnię sokolą 

pod kierownictwem druha Jana Steca, a czasopisma zaoferowali: dh 

Chmielowski — „Nową Reformę", dh Rudnicki — „Głos Narodu", dh 

Bursa — „Słowo Polskie", dh Matakiewicz — „Tygodnik Rolniczy" i 

„Ojczyznę", dh Janiga — „Słowo Polskie" i „Pogoń" oraz dh Foltyński 

— „Nowości Ilustrowane". 

Wielokierunkowa działalność Towarzystwa Gimnastycznego 

„Sokół" w Tuchowie wymagała oczywiście odpowiednich środków 

finansowych. Sytuacja materialna organizacji zależała w dużej mierze 

od aktywności i ofiarności samych członków, a w pewnym stopniu od 

poparcia społeczeństwa. Na podstawie zachowanych źródeł można 

stwierdzić, że przychody wpływające do kasy „Sokoła" systematycznie 

wzrastały, przy czym rosły też wydatki. W roku 1901 gniazdo tuchowskie, 

liczące mniej niż 100 członków, miało 280 koron dochodu i 178 

koron wydatków. Natomiast w roku 1912 wydało na budowę sokolni 18 

749 koron, przy wpływach w wysokości 10 656 koron. Niedobór został 

pokryty z zapasu gotówki, który pozostał w kasie z poprzedniego roku. 

Struktura dochodów i wydatków była zależna od wielu czynników. Stałą 

pozycję po stronie dochodów stanowiły składki i opłaty członkowskie. 

Dochodów w wysokości kilku do Ikilkunastu procent ogólnych wpływów 

dostarczały też gniazdu organizowane przez nie różnego rodzaju imprezy: 

festyny, przedstawienia teatralne, bale, zabawy taneczne. Budynek 

„Sokoła" także był źródłem dochodów: wydzierżawiano pomieszczenia 

sokole na biura różnych instytucji. 

Aleksandra Dziedzic 

(skróty pochodzą od redakcji) 

KONCERT ELENI W TUCHOWIE 

28 lipca br. przed zebraną licznie na tuchowskim rynku publicznością wystąpiła ELENI, 

znana szeroko w Polsce piosenkarka. Jej ciepły głos i piosenki pełne głębokich treści stały się 

bliskie niejednemu sercu. 

Urodziła się w 1956 roku w Bielawie jako dziesiąte dziecko emigrantów greckich. Zadebiutowała 

jako dziewiętnastolatka na konkursie w Gdańsku, gdzie śpiewała jako wokalistka 

zespołu „Prometheus". Koncertowała we Francii, Kanadzie, Rosii, Grecii, USA i wielu innych


krajach. Jest wykonawczynią 

wielu znanych piosenek, jak 

chociażby „Na wielką miłość", 

„Miłość jak wino", „Troszeczkę 

ziemi, troszeczkę słońca". Nagrała 

wiele płyt i zdobyła wiele 

nagród, m.in.: „Bursztynową 

płytę" (1984), „Wiktora" (1985), 

„Złotą płytę" (1987, 1991). Zawsze 

skromna, uśmiechnięta, 

otwarta na każdego człowieka, 

podbija serca ludzi swoją wiarą 

i optymizmem. Mówi, że miłość 

w życiu jest najważniejsza i nic 

jej nie pokona, a śpiewa o tej 

miłości - jak sama wyznała - po 

to, aby przeżyć kolejne lekcje w 

życia grze i by wierzyć, że nigdy nie jest aż tak źle, by zwątpić 

w człowieka. 

A nie byłoby tego koncertu, gdyby nie otwarte serca i 

wysiłek wielu ludzi oraz finansowe wsparcie. 

Serdecznie dziękuję sponsorom, do których grona wpisali 

się: burmistrz Tuchowa Mariusz Ryś, wiceburmistrz Mieczysław 

Kras, poseł na Sejm RP Michał Wojtkiewicz, Bernadeta i 

Leszek Borgulowie, Andrzej Potok, Szymon Pyrcz, Jan Mleczko, 

Bogumiła i Marian Mazurowie, Bernadeta i Kazimierz 

Szablowscy, Beata i Adam Wójcikowie, Lucyna i Andrzej Sajdakowie, 

o. proboszcz Mirosław Grakowicz, a także ci, którzy 

prosili o anonimowość. 

Dziękuję tym wszystkim, którzy dbali o techniczną obsługę 

imprezy: dyrektorowi Januszowi Kowalskiemu i pracownikom 

kierowanego przez niego Domu Kultury w Tuchowie, Bogdanowi 

Wójcikowi - dyrektorowi Gminnego Ośrodka Kultury w 

Gromniku - za wypożyczenie i montaż sceny. 

Dziękuję państwu Reginie i Piotrowi Płowieckim za zapewnienie 

profesjonalnej obsługi gastronomicznej imprezy. 

Dziękuję państwu Ewie i 

Grzegorzowi Stanisławczykom 

za wielki wkład w starania o zorganizowanie 

tego koncertu. 

Dziękuję siostrom służebniczkom, 

młodzieży z Katolickiego 

Stowarzyszenia Młodzieży 

przy parafii św. Jakuba z 

prezesem Rafałem Mikosem i 

wiceprezes Agnieszką Marszałek 

oraz Zespołowi „Pokolenia" za 

pomoc. 

Patronat honorowy nad 

koncertem objął ks. dziekan 

Zbigniew Pietruszka. 

W związku z koncertem 

wydane zostały okolicznościowe 

kartki. Wolne datki słuchaczy przeznaczone zostaną na wsparcie 

rodzin wielodzietnych. 

Ks. Grzegorz Franczyk 

Nie sposób nie podziękować ks. 

mgr. Grzegorzowi Franczykowi - wielbicielowi talentu p. 

Eleni, głównemu organizatorowi tego koncertu, za jego 

wszelkie zaangażowanie i sfinalizowanie imprezy. Nasze 

marzenia o tym, by Eleni zaśpiewała w Tuchowie, spełniły 

się. To drugi w historii miasta koncert tej wspaniałej 

artystki. Pragnę w szczególny sposób podziękować 

wolontariuszom, czyli Zespołowi „Pokolenia", za rozprowadzenie 

karteczek okolicznościowych - zebrano 

kwotę 2.600 zł, którą przeznaczamy dla Stowarzyszenia 

„Nadzieja" i na wsparcie rodzin wielodzietnych. 

Ewa Stanisławczyk 

KŁQS m KŁOSA .... 

Pani Genowefa Sobarnia z Siedlisk jest bez wątpienia nestorką wśród wykonujących wieńce dożynkowe. 

Wykonanie wieńca dożynkowego nie jest czynnością łatwą ani szybką - wręcz przeciwnie, wymaga dużych 

umiejętności manualnych, przysłowiowej "anielskiej cierpliwości'1 poczucia specyficznego artyzmu. 

Duże znaczenie ma też znajomość właściwości różnych gatunków zbóż, ziaren i owoców używanych do 

wykonania wieńca. To wszystko i wiele innych sekretów opanowała pani Genowefa do perfekcji i dlatego 

jest znana ze swojego kunsztu daleko poza granicami naszej gminy. Od wielu dziesięcioleci, każdego roku 

pani Genowefa wykonuje wieniec dożynkowy na uroczystość dożynkową w swojej miejscowości, ale ulega 

też prośbom mieszkańców innych wsi. Stosowną okazją do rozmowy o sztuce wyplatania wieńca były 

tegoroczne dożynki. 

- Czy pamięta pani swój pierwszy samodzielnie wykonany 

wieniec ? 

- Jako trzynasto- może czternastoletnia dziewczyna na początku 

lat trzydziestych ubiegłego wieku uczestniczyłam w uroczystości 

dożynkowej w majątku ziemskim w Siedliskach. W pochodzie dożynkowym 

trzymałam szarfę od wieńca, który mi się bardzo podobał. 

Pomyślałam sobie wtedy: chciałabym kiedyś ja upleść taki wieniec, 

żeby inni tak się zachwycali. Ta myśl nie opuszczała mnie przez 

kolejne lata, aż się w końcu odważyłam. Byłam już mężatką. Okazją 

były dożynki w kaplicy w Siedliskach, którą wybudowano po pożarze 

kościoła. To był okres II wojny światowej, chyba rok 1943. 

- Jak wyglądał ten pierwszy pani wieniec dożynkowy? 

- Miał kształt korony. Konstrukcję z wikliny wykonał mój śp. 

mąż Edward. To tak zwane krosna. Odtąd już ponad 60 lat bez 

przerwy, każdego roku robię nawet kilka wieńców. Nie liczyłam, 

ale zrobiłam ich bardzo dużo i są rozsiane w różnych miejscach w 

kraju, a nawet za granicą. Jeden pojechał aż do Hong-Kongu. 

- Skąd czerpie pani kolejne i za każdym razem inne pomysły 

na wykonywane wieńce ? 

- To by było bardzo dużo do opowiadania. Ja tak lubię tę 

robotę, że pomysły same się rodzą i nawet źle znoszę czyjeś uwagi 

i podpowiedzi. Przez te wszystkie lata sama wymyślałam kształt krosna 

i wszystkie szczegóły wieńca. Krosna wykonywał najpierw mój 

mąż, a później syn Adam. Musiały być zawsze wykonane dokładnie 

według mojego pomysłu. Zdarzało się też, że wykonywałam wieńce 

na krosnach przyniesionych przez zamawiających wieniec. 

- Ile czasu potrzeba na wykonanie wieńca dożynkowego ? 

- Tydzień albo i dłużej. Czasem robi się dzień i noc przez dwa 

tygodnie, bo wieniec dożynkowy nie może być zrobiony byle jak. 

Każdy kłos zboża, każde ziarno musi być we właściwym miejscu 

i odpowiednio ułożone , żeby całość prezentowała się godnie i 

pięknie i żeby ciekawy pomysł było widać w kształcie wieńca i 

jego wykonaniu.


- Kiedy i jak przygotowuje pani i gromadzi kłosy na wieńce 

dożynkowe? 

- Zboże zbierane na wieniec nie może być zbyt dojrzałe. Trzeba 

obserwować w każdym roku, jak przebiega wegetacja i w odpowiednim 

czasie nazbierać różnych gatunków zboża, odpowiednio 

wysuszyć, ale uważać, żeby nie przesuszyć, bo będzie się łamać. 

- Czy podczas wyplatania wieńca korzysta pani z pomocy 

innych osób? 

- Przy prostych czynnościach pomagają mi trochę bliżsi i dalsi 

członkowie rodziny. 

- Co sprawia pani największą trudność? 

- Po tylu latach to każdy pomysł na wieniec potrafię zrealizować. 

Nawet wieniec w kształcie czapki-krakuski o szerokości 1,6 

m też zrobiłam, mimo że ręce już nie takie sprawne jak dawniej. 

- Wieńce dożynkowe 

są często 

przedmiotem konkursów 

, wystaw 

itp. Jakie wspomnienia 

ma pani 

w tym zakresie? 

- Wieńce wykonywane 

przeze 

mnie wiele razy 

zdobywały pierwsze 

miejsca na konkursach 

Pani Genowefa Sobarnia - pierwsza z prawej 

gminnych, 

powiatowych, regionalnych, 

mam sporo dyplomów. Dziękowali mi też ci, dla których 

wykonywałam wieńce na 

zamówienie. Starałam się 

potem zrobić jeszcze piękniejsze. 

- Pani uczestniczyła 

także wielokrotnie w 

uroczystościach dożynkowych. 

Jakie zmiany 

zachodziły w tych uroczystościach 

i obrzędach? 

- Dawniej uroczystość 

dożynkowa była bardzo 

podniosła, a korowód dożynkowy liczny i bardzo barwny od strojów 

ludowych. Osoby zaproszone do niesienia wieńca czuły się wyróżnione 

i nigdy nie odmawiały udziału. Angażowały się też zespoły 

muzyczne i wokalne. Dzisiaj coraz trudniej namówić do niesienia 

wieńca dorosłych, a jeszcze trudniej młodzież, nie mówiąc już o 

występach artystycznych. Zanika znajomość pieśni obrzędowych. 

Ubolewam nad tym, że nawet na dożynkach gminnych czy regionalnych 

coraz mniej dostrzega się wykonawców wieńców, a ja nie 

widzę młodych, którzy z chęcią podejmowaliby trud nauczenia się 

ich wyplatania. To piękna staropolska tradycja. Rolnicy dziękują 

w ten symboliczny sposób za dar chleba, a my rolnikom za trud 

zebrania zboża na ten chleb. Ta uroczystość nie zasługuje na to, 

by najważniejszym wspomnieniem była ilość wypitego piwa lub 

mocniejszego trunku . 

- Bardzo dziękuję za rozmowę i życzę kolejnych pięknych 

wieńców. 

Rozmawiała Stanisława 

Burza 

BRONISŁAWA WĄS 

(1933-2006) 

20 lipca 2006 r., w upalne popołudnie towarzyszyliśmy w ostatniej ziemskiej drodze 

śp. Bronisławie Wąs z domu Siwek. 

Urodzona w 1933 roku w pobliskim Łowczowie, tam spędz2a swoją miłodość. W wieku 21 lat 

zawarła związek małżeński ze Stanisławem Wąsem i zamieszkała w Tuchowie. W trudnych dla Polski czasach rodziły się ich dzieci, 

2 córki i 5 synów, których obowiązek wychowania spadł na śp. Bronisławę po niespodziewanej śmierci męża w 1979 r. W swoim 

życiu, pełnym wyrzeczeń i poświęcenia, zawsze umiała odnaleźć Bożą wolę i z nią się pogodzić. Oddana rodzinie, znajdywała również 

czas dla bliźnich, m.in.: śpiewając przez lata w chórze parafialnym i sanktuaryjnym, angażując się w działalność OSP w Tuchowie, 

a także pomagając innym w różnoraki sposób. Jej społeczna postawa była dla dzieci zachętą do takich działań. Wszyscy synowie 

służą w straży pożarnej, niosąc ludziom pomoc w trudnych sytuacjach. W 2003 r. została odznaczona złotym medalem „Za zasługi 

dla pożarnictwa". Zawsze cicha i serdeczna, emanowała spokojem, uśmiechem i pełnym oddaniem się temu, co robi. Poddana w 

ostatnich latach życia bolesnej próbie choroby nowotworowej, mimo cierpień nie zatraciła pogody ducha i ogromnej życzliwości. 

Zmarła we wtorek, 18 lipca 2006 r., w dzień, w którym są próby chóru, idąc tym sam;ym na najważniejszą dla siebie próbę. 

Żałobnym ceremoniom przewodniczył ks. dziekan Zbigniew Pietruszka, który również wygłosił homilię. Współkoncelebrowali: 

o. Mirosław Grakowicz, kustosz sanktuarium i opiekun chóru oraz ks. Andrzej Mikos. Podczas liturgii mszy św. i procesji na 

cmentarz śpiewał Sanktuaryjny Chór Mieszany, z którym Zmarła była związana przez ostatnie 15 lat. Ileż to było w tym czasie 

prób, wspólnej modlitwy podczas liturgii i nabożeństw, wyjazdów na występy w kraju i za granicą oraz różnorakich spotkań. 

W mowie pożegnalnej dyrygent chóru, dziękując za przykład pracowitości, wiary oraz niesionego dobra, nawiązał do pytania 

psalmisty: „Niewiastę dzielną któż znajdzie?" i w odpowiedzi jako przykład podał właśnie p. Bronię. 

Bo trzeba było być dzielnym gdy: 

- dorastało się w atmosferze wojny i nieposzanowania ludzkiego 

życia, 

- podjęło się trud urodzenia i wychowania 7 dzieci, 

- po śmierci męża spadła na jej kobiece barki troska o dom i rodzinę, 

- w ostatnich latach przyszedł krzyż choroby i cierpienia, znoszony 

z ogromną cierpliwością i wiarą. 

Z pewnością trzeba było być człowiekiem wielkiej wiary, aby 

zaufać Bogu we wszystkich chwilach swego życia. 

Wyrazem pamięci i podziękowania śp. Bronisławie za jej 

chóralne posługiwanie były składane w miejscu jej ziemskiego 

spoczynku przez chórzystów czerwone róże. Niech odpoczywa 

w pokoju, amen. 

Jan 

Gładysz 

J 

V 

PODZIĘKOWANIE 

Dziękujemy Ci, Mamo, za nasze wychowanie i troskę o nas. 

Za to, że byłaś zawsze pogodna, serdeczna i życzliwa - po prostu 

DOBRA. Taka jesteś w naszych sercach i pamięci. 

Dziękujemy WSZYSTKIM, którzy zechcieli wziąć udział w 

uroczystościach pogrzebowych naszej Mamy i byli z nami w tych 

trudnych dla nas chwilach. 

^ Córki i synowie z rodzinami. ^


JA NIE CHCĘ DO SZKOŁY! 

Nie od dziś wiadomo, że „paluszek i główka to szkolna wymówka". 

Każdy z nas na pewno pamięta takie dni, kiedy pójście do szkoły wydawało 

się najgorszym z możliwych pomysłów. Dla dziecka w takich 

momentach najlepszym wyjściem z sytuacji wydaje się uzyskanie od 

rodziców zgody na pozostanie w domu i usprawiedliwienie nieobecności 

lub po prostu pójście na wagary. Zdarzają się jednak przypadki, 

kiedy dziecko zdecydowanie i kategorycznie odmawia pójścia do szkoły. 

Jeśli problemu tego nie udaje się szybko rozwiązać, gdy próby podejmowane 

przez rodziców i nauczycieli nie pomagają, a dziecko skarży 

się na dolegliwości zdrowotne, może to być fobia szkolna. 

Co to za problem? 

Fobia szkolna jest jednym z rodzajów nerwic dziecięcych związanych 

ze środowiskiem szkolnym i wymaganiami, jakie są tam stawiane. 

Każde dziecko przeżywa niepokój, idąc pierwszy raz do szkoły. Jest to 

lęk związany z oddzieleniem od rodzica i lęk przed nieznanym, którym 

jest szkoła. Większość uczniów oswaja się z tymi lękami, ale niektóre 

dzieci nie dają sobie rady ze względu na problemy, które tkwią w nich 

samych lub na skutek różnego rodzaju urazów. Niepokój związany z 

oddzieleniem może przerodzić się właśnie w fobię szkolną. 

Do innych czynników nasilających ryzyko wystąpienia fobii szkolnej 

zalicza się indywidualne cechy psychofizyczne ucznia, np.: zaburzenia 

emocjonalne, wady wymowy, dysleksję czy niepełnosprawność. 

Duży wpływ na rozwój fobii szkolnej ma jakość życia rodzinnego. 

Rozwinięciu się choroby sprzyjają konflikty rodziców, tak zwana „ciężka 

atmosfera" w domu, jak również problemy finansowe. 

Istotą fobii szkolnej jest całkowita odmowa i niemożność chodzenia 

do szkoły. Fobia może rozwijać się powoli i niezauważalnie, na 

każdym etapie kształcenia. 

Protesty przed wyjściem do szkoły najczęściej po raz pierwszy 

pojawiają się po wakacjach, feriach, krótkiej chorobie czy stresującym 

wydarzeniu, jakim może być dla dziecka np. zmiana miejsca zamieszkania. 

Również wtedy, gdy dziecko jest często zatrzymywane w domu 

przez nadmiernie troskliwych rodziców z powodu najdrobniejszych 

dolegliwości zdrowotnych. 

Dobrze jest pytać, obserwować relacje dziecka z kolegami, być w 

stałym kontakcie z wychowawcą klasy oraz słuchać, słuchać i jeszcze 

raz słuchać, co mówi do nas dziecko. 

Większość objawów ustępuje zwykle po kilku godzinach, jeśli 

oczywiście rodzice pozwolą dziecku zostać w domu. Niezbyt dobrym 

pomysłem jest ich bagatelizowanie, zarzucanie dziecku lenistwa i 

zmuszanie do pójścia do szkoły. Może to doprowadzić do zaostrzenia 

objawów i pogłębienia choroby. 

Jak zachowuje się dziecko dotknięte fobią szkolną? 

• różnymi sposobami uzyskuje zgodę rodziców na opuszczanie 

zajęć, również manipulacją; 

• zwykle lubi szkołę, jest skrupulatne i dokładne, ale boi się 

chodzić do szkoły z powodu odczuwania ogromnego lęku lub wręcz 

paniki przed pójściem do szkoły; 

• martwi się sprawami dotyczącymi nauki i rodziców; 

• cierpi na dolegliwości zdrowotne w obliczu konieczności 

uczestniczenia w zajęciach szkolnych; 

• niechętnie wychodzi z domu, ciągle chce być z rodzicami. 

Jakie są główne objawy somatyczne? 

Dziecko odczuwa np.: bóle i skurcze brzucha, bóle głowy, dolegliwości 

żołądkowe, takie jak: nudności, wymioty, biegunki, zawroty 

głowy, przyspieszone bicie serca, stany podgorączkowe, duszności, 

drżenie rąk. Objawy te znikają wtedy, gdy rodzice wyrażą zgodę na 

pozostanie dziecka w domu. 

Co robić? 

Na początek należy próbować odróżnić fobię szkolną od sytuacji, 

które prowadzą do realnych obaw przed szkołą (np.: koledzy zapowiedzieli 

bicie lub żądają pieniędzy) oraz od zwykłych wagarów. Samego 

wagarowania oczywiście również nie należy lekceważyć, ponieważ 

przeważnie świadczy o tym, że dziecko ma jakieś kłopoty. W obu 

przypadkach dobrze jest zasięgnąć porady specjalisty - psychologa, 

który udzieli profesjonalnej pomocy. 

Jak leczy się fobię szkolną? 

Problem fobii szkolnej zawiera się w trójkącie: rodzina - szkoła 

- dziecko. 

Najważniejszym ogniwem jest rodzina i to ona powinna odgrywać 

główną rolę w procesie leczenia. Często najskuteczniejszym sposobem 

jest terapia całej rodziny, nie tylko dziecka. Najistotniejsze jest jednak 

jak najszybsze przerwanie absencji dziecka w szkole, co można uzyskać 

poprzez nawiązanie kontaktu z wychowawcą i stworzenie (przejściowo!) 

bezstresowych warunków powrotu dziecka do szkoły. W razie potrzeby 

dołącza się leczenie farmakologiczne. 

Im wcześniej uchwyci się początki fobii szkolnej, tym lepsze są 

rokowania. Niekorzystnymi następstwami mogą być zaległości w nauce 

i wtórne zaburzenia emocjonalne. Świetnym uzupełnieniem leczenia 

jest bajkoterapia. Szczególnie warte polecenia są „Bajki terapeutyczne" 

Marii Molickiej. To niezwykle mądre i ciekawe historie, pomagające 

dziecku zwalczyć lęki przy pomocy bajkowych postaci, z Iktórymi może 

się ono identyfikować. 

Dziecko dotknięte fobią szkolną, jeśli uzyska pomoc lekarza, 

rodziców, pedagogów, terapeutów oraz wsparcie przyjaciół w budowaniu 

poczucia własnej wartości, ma ogromne szanse na powrót do 

zdrowia. 

mgr Anna Kita 

pedagog Poradni Psychologiczno -Peda 

w Tuchowie 

) 

osiągnięte w mistrzostwach powiatu to: 

I m. Gimn. nr 1 w piłce ręcznej chłopców (op. G. Skrzyniarz) 

I m. dziewcząt z Gmn. nr 2 w sztafetowych biegach przełajowych 

II m. Gimnazjum nr 2 w szachach drużynowych 

11 m. Gimnazjum nr 2 w piłce koszykowej chłopców (op. R. Wrona) 

III m. Gimnazjum nr 2 w piłce koszykowej dziewcząt (opr. R. Wrona) 

Tuchowski sport szkolny 

Podsumowanie działalności uczniowskich klubów sportowych w 

roku szkolnym 2005/2006 

UKS działające przy szkołach podstawowych i gimnazjach realizowały 

całoroczny kalendarz zawodów w ramach gminnego współzawodnictwa 

sportowego szkół. 

Dla szkół gimnazjalnych, których było 6, zorganizowałem 15 

zawodów o mistrzostwo gminy, 8 zwycięstw w tych zawodach 

odniosło Gimnazjum nr 2 w Tuchowie, 3 razy zwyciężyli uczniowie z 

Gimnaz um nr 1, a dwukrotnie triumfowało Gimnazjum w Karwodrzy 

i w Jodłówce Tuchowskiej. Zgodnie z przyjętym regulaminem, do 

gminnego współzawodnictwa szkół punktowano 10 najlepszych 

wyników (z 15 zawodów). 

Wyniki gminnego współzawodnictwa szkół gimnazjalnych: 

I m. Gimnazjum nr 2 w Tuchowie - 84 pkt. 

II m. Gimnazjum nr 1 w Tuchowie - 76 pkt. 

III m. Gimnazjum w Jodłówce Tuchowskiej - 60 pkt. 

IV m. Gimnazjum w Siedliskach - 56 pkt. 

V m. Gimnazjum w Karwodrzy - 44 pkt. 

VI m. Gimnazjum w Burzynie - 14 pkt. (w tym gimnazjum była tylko kl. I) 

Najlepsze szkoły w poszczególnych dyscyplinach reprezentowały 

naszą gminę w zawodach na wyższym szczeblu. Najlepsze wyniki 

W rywalizacji szkół podstawowych na szczeblu gminy uczestniczyło 

12 szkół, dla których zorganizowałem 28 zawodów. 

SP w Tuchowie odniosła 14 zwycięstw, 3 razy zwyciężyły Siedliska, 

Łowczów i Jodłówka, 2 razy mistrzem gminy była Lubaszowa i 

Karwodrza. 1 raz zwyciężyła szkoła w Buchcicach. 

Gminne współzawodnictwo sportowe szkół podstawowych przedstawia 

się następująco: 

I m. SP Tuchów - 223 pkt (do punktacji SP liczone było 15 dyscyplin) 

II m. SP Łowczów - 189 pkt. 

III m. SP Karwodrza - 183 pkt. 

IV m. Siedliska - 181 pkt. 

V m. SP Jodłówka - 154 pkt. 

Dalsze miejsca zajęły: SP w Lubaszowej, Dąbrówce, Burzynie, Buchcicach, 

Piotrkowicach, Mesznej i Trzemesnej.


Najlepsze wyniki w zawodach o mistrzostwo powiatu: 

I m. SP Tuchów w piłce ręcznej dziewcząt (op. K. Gut) 

I m. SP Tuchów w piłce ręcznej chłopców (op. M. Srebro) 

I m. SP Tuchów w czwórboju L-A ch opców (op. M. Srebro) 

I m. Aleksandry Osiki z Jodłówki Tuchowskiej w szachach 

W zawodach rejonowych (międzypowiatowych): 

I m. drużyna chłopców SP Tuchów w czwórboju L-A 

II m. dziewcząt SP Tuchów oraz II m. chłopców w piłce ręcznej 

W zawodach wojewódzkich w Krakowie chłopcy z Tuchowa zajęli IV m. 

w czwórboju (był to najlepszy wynik w zawodach międzyszkolnych). 

W dn. 20.06.2006 r. z udziałem dyrektorów i nauczycieli wf 

wspólnie z burmistrzem Tuchowa Mariuszem Rysiem dokonaliśmy 

podsumowania gminnego współzawodnictwa sportowego szkół, 

wręczając pamiątkowe dyplomy, puchary oraz nagrody pieniężne na 

zakup sprzętu sportowego. 

Na tym spotkaniu wyróżniona również została najlepsza obecnie 

tuchowska zawodniczka judo - Izabela Kumorowska za osiągnięte 

wyniki w skali ogólnopolskiej: 

3 miejsce w Ogólnopolskim Turnieju Klasyfikacyjnym we Wrocławiu, 

3 miejsce w Pucharze Polski rozgrywanym w Tarnowie, 

5 miejsce w Ogólnopolskiej Olimpiadzie Młodzieży w Szczytnie. 

Uczęszczała do Gimnazjum nr 1, a obecnie jest uczennicą LO w 

Tuchowie (trener Marek Srebro). 

W dn. 25.09.w Burzynie zainaugurowaliśmy nowy rok szkolny 

2006/2007 zawodami w indywidualnych biegach przełajowych. Na 

starcie stanęło 84 uczniów ze szkół gimnazjalnych oraz 177 uczniów 

z podstawowych, łącznie w zawodach wzięło udział 261 uczniów z 

16 szkół. 

W dn. 29.09. w Zakliczynie odbyły się zawody powiatowe, w indywidualnych 

biegach przełajowych oraz podsumowanie powiatowego 

współzawodnictwa sportowego szkó . Najbardziej usportowioną 

szkołą w kategorii szkół podstawowych została SP Tuchów (137 

pkt), wyprzedzając SP Gromnik (112 pkt) oraz SP Wola Rzędzińska 

nr 2 (104 pkt). 

Gimnazjum nr 2 w Tuchowie - zajęło 4 miejsce, a w kategorii szkół 

ponadgimnazjalnych - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Tuchowie 

- 1 miejsce. 

KOLEJNY SUKCES IZABELI KUMOROWSKIEJ 

W Łodzi 16.09.br. odbył się kolejny Ogólnopolski Turniej Klasyfikacyjny 

Juniorek Młodszych w judo. 

Wychowanka trenera Marka Srebro w kategorii wagowej 63 kg 

rozpoczęła od wygranej przez IPPON z Katarzyną Bednarz (Budowlanka 

Sosnowiec). W drugim pojedynku po dogrywce uległa 

minimalnie Oldze Krysiak (Łódź). W walce repasażowej pokonała 

również przed czasem Joannę Szymczak (AZS Poznań) i stanęła 

do pojedynku o brązowy medal. Nie zaprzepaściła szansy i znów 

przed czasem pokonała Sandrę Pniak (Polonia Rybnik). 

Z WORA PROWOKATORA 

Puscanie pscoły 

Marek Srebro 

Ani bezpiecne, ani wesołe 

Puscać se pscołe na pupe gołe. 

(mało znany poeta przedszkolny) 

Szumi dokoła... Nie las, nie las. Po pierwsze - gdybym dodał „las", puściłbym 

se pscołe, bo natychmiast by mnie posądzono o sentyment dla PRL-u, 

o co dziś łatwo, bo już tam na górze mają cię na oku i jak nic w odpowiedniej 

szafie i odpowiedniej teczce haka na ciebie znajdą. W ogóle wydaje się, że 

działalność polityczna polega na szukaniu haków - taki to ważny przedmiot. 

Po drugie - żyjemy nowocześnie i nie w głowach nam jakieś tam prymitywne 

całkiem szumy lasów, nam szumią dookoła media, codziennie trochę inaczej, 

ale ciągle, niezmiennie, jeden szum goni drugi. Nie wiem, czy bez nich moglibyśmy 

zasnąć i w ogóle egzystować, dostarczają nam bowiem niezbędnej 

wiedzy o otaczającym świecie. Dziś szumią o chamach i warchołach, wczoraj 

o pośle, który pruł samochodem w stanie wskazującym na faceta z immunitetem, 

a na pytanie: „jak pan mógł w takim stanie wsiąść do samochodu ?" 

odpowiadał tyleż szczerze, co rozbrajająco: „koledzy pomogli". Innym razem o 

taśmach prawdy czy nieprawdy - pokiełbasiło mi się to jak i numery Rzplitej. 

To znów o jego wysokości ministrze od oświaty strzelającym propozycjami jak 

z karabinu maszynowego, a przez niektóre z nich pan minister puścił se pscołe. 

Przyjrzyjmy się dwom wielkim szumom medialnym dotyczącym oświaty: jeden 

pod tytułem amnestia maturalna, drugi - wychowanie patriotyczne. 

Amnestia, czyli wielki akt łaski, darujący kary (jakie kary ? za co ? czyżby 

za zdawanie matury ?) z egzaminem dojrzałości doprawdy niewiele ma 

wspólnego. W szumie medialnym, dotyczącym tegorocznej matury, wyraźnie 

słyszalny był motyw: klęska. A skoro tak, to trzeba znaleźć winnych. Jak 

zwykle dostało się szkole i nauczycielom, choć trzeba przyznać, że zaczęły 

przebijać się, nieśmiało jeszcze, głosy dorzucające do tej nieśmiertelnej dwójki 

złoczyńców młodzież, system oświatowy, rodziców. A w ogóle to niektórzy 

odważyli się publicznie nie zgadzać z tym, że to jest klęska, choć chwalić się 

też nie ma czym za bardzo. System nacisk położył na ilość, która w wyniku 

pobożnego życzenia miała przejść w jakość, a przeszła w bylejakość. No bo 

jeśli się założyło, że nie trzeba kształcić ślusarzy, tokarzy, krawców, murarzy; 

wszyscy będą przecież informatykami, specami od marketingu, turystyki, to 

się puściło pscołe. Rzeczywistość nie chciała podążać za ambicjami twórców 

systemu, no i skutki są. Jakoś tych speców nie widać, a ślusarzy i tokarzy po 

prostu nie ma. A proste prawdy są takie: nie wszyscy są w stanie opanować 

program szkoły średniej, nie wszystkim się chce, bo po co ? Środowiska, z 

których pochodzą, nastawione są najczęściej minima istycznie, stawiają na 

oszustwo jako jedyną skuteczną drogę osiągnięcia celu. Relacje nauczycieli, 

którym przyszło „realizować swoją misję" w tego typu 

szkołach (uczący tych, którzy przedtem masowo szli 

do zawodówek), budzą grozę i politowanie zarazem: 

aleście se puścili pscołe. Uczniowie, którym wmówiono, 

że to nie oni, tylko nauczyciele odpowiadają 

wyłącznie za ich wyniki; ci pierwsi mają tylko prawa 

- nie przyjmują do wiadomości, że mają także, a może 

nawet przede wszystkim, obowiązki. Na lekcjach są 

gośćmi, generalnie nie czytają, bo tak po prawdzie 

to wielu z nich czytać nie umie, jeśli podejmują jakieś 

wysiłki, to po to, aby ściągnąć, zerżnąć, odwalić, a co się 

im uda odczytać, bezkrytycznie odpiszą. No i w pracach 

maturalnych można przeczytać np.: Innym tragicznym bohaterem 

dramatu antycznego jest Edyp z powieści Juliusza 

Słowackiego „Antygona" opublikowanej w 320 r. p. n.e. 

Fragment pochodzi z „Dziadów" Reymonta. Bohaterem jest 

Andrzej Boryna, wtaściciel największego majątku w Bronowicach. 

To żałosny żart? Centralna Komisja Egzaminacyjna, 

która to opublikowała w swoim biuletynie, żartować nie ma w 

zwyczaju. Pytanie brzmi: jak bardzo trzeba się było przykładać do nauki, aby 

„osiągnąć" taki stopień wiedzy? Wielu z nich pan minister w przypływie łaski 

uczynił dojrzałymi. Puścił pscołe. I chce puścić następną, bo umiejętności 

matematyczne większości uczniów przypominają czarną dziurę. 

Z wychowaniem patriotycznym sprawa ma się trochę inaczej. Nikt rozsądny 

nie zaprzeczy, że jest potrzebne. Ale jak to z wychowaniem bywa: nie gadka, 

lecz przykład jest najważniejszy i to nie udział w patriotycznych manifestacjach 

(choć to także), ale codzienna działalność. A patrząc na zachowania dzisiejszych 

politycznych elit, czyli tych, o których szumią media, słyszy się nieraz deklaracje, 

niepotwierdzone praktyką na co dzień. Widziałem, jak się na rynkach/ Gromadzą 

kupczykowie,/Licytujący się wzajem,/Kto Ją najgłośniej wypowie — pisał ongiś 

Jan Kasprowicz. Patriotyczne działania wymagają jednoczenia ludzi, a wysiłki 

naszych polityków zmierza ą do tego, aby ich podzielić. Pscoła. 

A my co ? A my nic. Trochę się pofascynujemy tymi szumami, które - im 

bliżej wyborów - tym będą głośniejsze, a potem - jak nas znam - puścimy 

se pscołe, bo albo nie pójdziemy do wyborów i pokażemy przez to, że jest 

nam wszystko jedno, albo pójdziemy i wybierzemy tych, którzy najgłośniej 

szumieli. A może, idąc do wyborów, nie mamy wyboru ? Jeśli tak, to trzeba 

by zastosować metodę leśniczego, którego leśniczówkę upodobali sobie 

w czasie wojny a to Niemcy, a to partyzanci i co parę dni ją zdobywali. Aż 

wreszcie leśniczy się wkurzył i pogonił i tych, i tych. Nie chciał pscoły. 

Prowokator

WIENEE DQZYNKQWE

Nr 97/2006 - Tuchów

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?