27.12.2014 Views

Przewodnik po ochronie PWI w Chinach dla przemysłu

Przewodnik po ochronie PWI w Chinach dla przemysłu

Przewodnik po ochronie PWI w Chinach dla przemysłu

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

Ochrona praw własności intelektualnych w przemyśle tekstylnym w <strong>Chinach</strong><br />

Wprowadzenie<br />

Chiński przemysł tekstylny, to zarówno szansa, jak i zagrożenie <strong>dla</strong> firm europejskich. Z jednej strony to<br />

ogromny rynek <strong>dla</strong> dostawców technologii produkcji, a z drugiej, stanowi kluczową bazą zaopatrzeniową w<br />

tekstylia i wyroby gotowe. Jednak zagraniczne technologie i marki, które nie są objęte od<strong>po</strong>wiednią ochroną,<br />

często padają ofiarą naruszeń ze strony ich chińskich konkurentów.<br />

Niniejszy przewodnik przedstawia zagadnienia ochrony własności intelektualnej (WI) w <strong>po</strong>szczególnych<br />

<strong>po</strong>dsektorach przemysłu tekstylnego, takich jak maszyny tekstylne, przędze i tkaniny specjalne, tkaniny<br />

wykończone oraz markowa odzież i dodatki. Poniżej omówione zostaną <strong>po</strong>szczególne przedmioty praw WI<br />

sektora, a także <strong>po</strong>wiązane z nimi zagadnienia, które szczególnie dotykają producentów markowej odzieży i<br />

dodatków. Najczęściej s<strong>po</strong>tykane rodzaje WI w przemyśle tekstylnym to:<br />

1. Patenty<br />

2. Znaki towarowe<br />

3. Prawa autorskie<br />

4. Transfer technologii<br />

5. Tajemnice przedsiębiorstwa<br />

Patenty<br />

Patenty każdego przedsiębiorcy <strong>po</strong>winny zostać zarejestrowane i chronione w <strong>Chinach</strong>, z uwagi na to, że<br />

patent zarejestrowany <strong>po</strong>za granicami Chin, nie będzie możliwy do wyegzekwowania na tamtym terytorium.<br />

Zasada „absolutnej nowości” oznaczająca, że zgłaszany wynalazek nie może zostać wcześniej ujawniony<br />

nigdzie indziej na świecie przed zgłoszeniem patentowym, z zastrzeżeniem 12 miesięcznego „pierwszeństwa<br />

konwencyjnego” w niektórych krajach stosują również Chiny, gdzie zgłoszeń można dokonywać bez<strong>po</strong>średnio<br />

w tamtejszym urzędzie patentowym (State Intellectual Property Office (SIPO)) lub <strong>po</strong>przez system zgłoszeń<br />

międzynarodowych, na <strong>po</strong>dstawie Układu o Współpracy Patentowej (Patent Cooperation Treaty, (PTC)).<br />

Badanie zgłoszenia przed SIPO może trwać około 24-36 miesięcy, a udzielenie prawa może nastąpić nawet <strong>po</strong><br />

upływie pięciu lat.<br />

Oprócz patentów na wynalazki, prawami patentowymi są również wzory użytkowe (ich <strong>po</strong>lskim<br />

od<strong>po</strong>wiednikiem są prawa ochronne na wzory użytkowe) oraz wzory przemysłowe (ich <strong>po</strong>lskim<br />

od<strong>po</strong>wiednikiem są prawa z rejestracji wzorów przemysłowych). Te rodzaje praw patentowych nie <strong>po</strong>dlegają<br />

badaniu merytorycznemu i jeżeli tylko są prawidłowo zgłoszone, to zostają wydawane automatycznie.<br />

Wzór użytkowy co do zasady obejmuje <strong>po</strong>mniejsze innowacje, które nie <strong>po</strong>siadają dostatecznego <strong>po</strong>ziomu<br />

wynalazczego, by mógł zostać udzielony patent na wynalazek. Zwykle wzór użytkowy jest udzielany w ciągu 12<br />

miesięcy i przyznawany na okres dziesięciu lat od daty zgłoszenia.<br />

Wzór przemysłowy obejmuje z kolei zewnętrzny wygląd produktu, jego wzór dekoracyjny. Podobnie jak<br />

w przypadku wzoru użytkowego, również jest on udzielany w ciągu ośmiu do dziesięciu miesięcy od daty<br />

zgłoszenia, a ochrona trwa dziesięć lat od daty zgłoszenia. Są one chronione prawami patentowymi do<br />

wzorów przemysłowych, a w niektórych przypadkach również prawami autorskimi.<br />

Maszyny tekstylne<br />

Patenty na maszyny tekstylne są chronione tylko w tych krajach, w których są zarejestrowane i wobec tego,<br />

jedynie patenty zarejestrowane w <strong>Chinach</strong> są możliwe do wyegzekwowania w tym kraju. Przedsiębiorstwa<br />

produkujące takie maszyny <strong>po</strong>winny ubiegać się o ochronę patentową w <strong>Chinach</strong>, nie tylko <strong>dla</strong>tego, że Chiny<br />

są rynkiem zbytu <strong>dla</strong> tych urządzeń, ale również <strong>dla</strong>tego, by bronić się przed <strong>po</strong>tencjalnymi naruszycielami,<br />

którzy produkują technologię z naruszeniem prawa, a następnie eks<strong>po</strong>rtują ją na inne rynki <strong>po</strong>za granice Chin.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem


Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

Konkurenci kopiują konstrukcję, kształt oraz elementy maszyn i wprowadzają klientów w błąd sugerując,<br />

że dana maszyna ma takie same funkcje lub działa z taką samą jakością jak maszyna oryginalna, co często<br />

skutkuje spadkiem sprzedaży produktów oryginalnego europejskiego producenta.<br />

Przędze i tkaniny specjalne<br />

Producenci przędz i tkanin specjalnych <strong>po</strong>winni dopilnować, by każdy patent uzyskany na ich produkty został<br />

zgłoszony również w <strong>Chinach</strong>, by bronić się przed chińskimi konkurentami, którzy mogą kopiować daną<br />

technologię i eks<strong>po</strong>rtować ją do innych krajów.<br />

Gdzie tylko to możliwe, producenci <strong>po</strong>winni przeprowadzać <strong>po</strong>szczególne procesy produkcji w różnych<br />

miejscach, aby zmniejszyć prawdo<strong>po</strong>dobieństwo ujawnienia tajemnicy całego procesu.<br />

Ponadto dostawcy przędzy i tkanin specjalnych <strong>po</strong>winni dopilnować, by warunki ich umów licencyjnych<br />

wyraźnie określały s<strong>po</strong>sób wykorzystania ze znaków towarowych i patentów przez użytkowników końcowych,<br />

a także <strong>po</strong>winni uważać na naruszania ich praw przez konkurencyjnych dostawców oraz końcowych<br />

użytkowników markowych tkanin, którzy mogą fałszywie twierdzić, że ich produkty zawierają w sobie<br />

markowe materiały.<br />

Tkaniny wykończone<br />

Wzory odzieży mogą być chronione patentami na wzory przemysłowe.<br />

Od 1 października 2009 roku chińskie prawo własności przemysłowej umożliwia projektantom rejestrację<br />

dwóch lub więcej <strong>po</strong>dobnych wzorów (do dziesięciu) <strong>dla</strong> tego samego produktu w ramach jednego zgłoszenia.<br />

Jednak zgłoszenia te nie są dostępne <strong>dla</strong> różnych wzorów, co sprawia, że nie są dostępne w przypadku<br />

projektantów, którzy <strong>po</strong>siadają wiele wzorów.<br />

Wzór przemysłowy zostaje udzielony <strong>po</strong> 8-12 miesiącach od daty zgłoszenia, czyli <strong>po</strong> okresie, który jest często<br />

zbyt długi, by chronić szybko zmieniające się wzory sezonowe.<br />

Zaletą tego prawa jest to, że stosunkowo łatwo da się go egzekwować, a samo <strong>po</strong>siadanie rejestracji może<br />

wystarczyć, by <strong>po</strong>wstrzymać innych przed naruszeniami.<br />

Więcej informacji na temat patentów w <strong>Chinach</strong> można znaleźć w przewodniku „Ochrona patentów i znaków<br />

towarowych w <strong>Chinach</strong>”.<br />

Znaki towarowe<br />

Prawa do znaków towarowych chronią przed używaniem identycznych lub <strong>po</strong>dobnych oznaczeń na <strong>po</strong>dobnych<br />

towarach. W <strong>Chinach</strong> obowiązuje system rejestracji oparty na pierwszeństwie zgłoszenia („first-to-file”),<br />

co oznacza, że przedsiębiorstwa mogą stracić ochronę prawną w <strong>Chinach</strong> i narazić się na zarzut naruszania<br />

znaków towarowych innych firm, jeżeli ten sam lub <strong>po</strong>dobny znak został już zarejestrowany w <strong>Chinach</strong> na<br />

rzecz innego <strong>po</strong>dmiotu. Obecnie, udzielenie ochrony trwa dwa-trzy lata, o ile nie wpłynie żaden sprzeciw<br />

wobec rejestracji <strong>po</strong> publikacji o udzieleniu prawa.<br />

Częstym przykładem naruszeń jest rejestracja przez naruszycieli znaków towarowe innych przedsiębiorstw.<br />

Unieważnienie, sprzeciw lub odkupienie znaku towarowego, który został już zarejestrowany, mogą być<br />

trudne i kosztowne. Nierzadko zdarza się, że firmy im<strong>po</strong>rtowe lub dystrybucyjne działające na zlecenie<br />

producenta rejestrują znaki towarowe za niego. Zaleca się, by znak towarowy był albo zarejestrowany na rzecz<br />

producenta, albo zwrotnie mu przekazany, żeby uniknąć późniejszych s<strong>po</strong>rów. Zaleca się również rejestrację<br />

swojego znaku w języku chińskim, nawet jeżeli nie będzie to <strong>po</strong>dstawowy znak używany przez uprawnionego.<br />

Bez dobrze promowanego znaku chińskiego konsumenci mogą stworzyć chiński „od<strong>po</strong>wiednik” <strong>dla</strong> produktu<br />

i może on na przykład zostać zarejestrowany przez nieuczciwych konkurentów, w celu wykorzystania reputacji<br />

Twojej marki.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem


Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

Egzekwowanie praw do znaków towarowych<br />

Skargę na naruszenie znaku towarowego można zgłaszać w trybie administracyjnym do chińskiego Urzędu<br />

Przemysłu i Handlu (Administration for Industry and Commerce, (AIC)) lub można też złożyć <strong>po</strong>zew cywilny w<br />

sądzie ludowym. Istnieją również sankcje karne za naruszenie znaku towarowego, jednak tylko w przypadku,<br />

gdy znak towarowy jest dokładnie przekopiowany lub jeżeli skala naruszenia jest duża.<br />

Maszyny tekstylne<br />

Chociaż rzadko zdarza się znaleźć całkowicie <strong>po</strong>drobione maszyny, to jednak ich części zamienne są dość<br />

często kopiowane. Jeżeli części zamienne lub opakowania opracowane w twoim przedsiębiorstwie są<br />

opatrzone znakiem towarowym, ważne jest, by jak najszybciej zarejestrować ten znak towarowy w <strong>Chinach</strong>.<br />

Nazwy handlowe rejestruje się w <strong>Chinach</strong> lokalnie, w okręgach, nie istnieje zatem żadne rejestracja w<br />

skali ogólnokrajowej. Stosunkowo często można jednak znaleźć firmy dystrybucyjne lub zapewniające<br />

usługi serwisowe <strong>dla</strong> markowych maszyn lub sprzętu, które bez u<strong>po</strong>ważnienia korzystają z marki jako<br />

zarejestrowanej nazwy handlowej. Nazwy handlowe, które wchodzą w konflikt z wcześniejszymi znakami<br />

towarowymi mogą zostać unieważnione. Znaki towarowe <strong>po</strong>winno się rejestrować, nawet jeśli Twoje<br />

przedsiębiorstwo tylko produkuje, a nie sprzedaje w <strong>Chinach</strong>.<br />

Przędze i tkaniny specjalne<br />

Znaki towarowe <strong>po</strong>winno się zarejestrować, nawet jeśli Twoje przedsiębiorstwo w <strong>Chinach</strong> jedynie dokonuje<br />

produkcji, a nie prowadzi sprzedaży na tamtejszym rynku. Zaleca się, by producenci przędz i tkanin będący<br />

właścicielami cennych marek jak najszybciej rejestrowali swoje znaki handlowe lub loga, żeby chronić swoje<br />

<strong>PWI</strong>. Proces unieważniania, sprzeciwu lub odkupienia swoich znaków jest często znacznie trudniejszy i<br />

bardziej kosztowny niż rejestracja swojego znaku towarowego.<br />

Tkaniny wykończone<br />

Charakterystyczny wzór tkaniny może być chroniony jako znak towarowy, jeśli stał się charakterystyczny<br />

<strong>po</strong>przez jego długie używanie (na przykład, kraciasty wzór „Burberry” jest zastrzeżonym znakiem towarowym<br />

w <strong>Chinach</strong>). Jednak zarówno, przykłady rejestracji wzorów jak i ich ochrona należą do rzadkości. Więcej<br />

informacji na temat znaków towarowych w <strong>Chinach</strong> można znaleźć w przewodniku „Ochrona patentów i<br />

znaków towarowych w <strong>Chinach</strong>”.<br />

Prawa autorskie<br />

Prawa autorskie są uznawane, bez konieczności ich rejestracji, chociaż Chiny <strong>po</strong>zwalają na dobrowolną<br />

rejestrację.<br />

Stanowi ona przede wszystkim dowód własności praw autorskich w przypadku dochodzenia swoich praw, a<br />

tym samym ułatwia <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wanie, zarówno sądowe jak i administracyjne.<br />

Administracyjne egzekwowanie praw autorskich jest możliwe przed Krajowym Urzędem Praw Autorskich<br />

(National Copyright Administration, NCA), chociaż zwykle to lokalne władze administracyjne koncentrują się<br />

na ich egzekwowaniu, szczególnie w przypadku pirackiego oprogramowania lub produktów medialnych. Gdy<br />

naruszenie nie jest dosłowne (tzn. nie mamy do czynienia z kopią), bardziej od<strong>po</strong>wiednie będzie wniesienie<br />

sprawy do sądu ludowego.<br />

Jeżeli prawa autorskie nie są zarejestrowane, warto mieć oznaczony datą zapis utworzenia danego dzieła, aby<br />

można było udowodnić datę jego stworzenia i własności praw autorskich.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem


Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

Maszyny tekstylne<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

Istotnym składnikiem technologii produkcji tekstyliów mogą być oprogramowania operacyjne oraz instrukcje<br />

obsługi dotyczące działania i/lub konserwacji maszyn. Takie materiały są automatycznie chronione w <strong>Chinach</strong><br />

jako prawa autorskie. Jednak zaleca się, aby przedsiębiorstwa rejestrowały swoje prawa autorskie, aby móc<br />

udowodnić swoją własność w przypadku naruszenia.<br />

W niektórych przypadkach, gdy maszyna została skopiowana przez konkurenta dzięki zastosowaniu np.<br />

odwrotnej inżynierii, a nie jest chroniona patentem na wynalazek, wzorem użytkowym, czy wzorem<br />

przemysłowym, to wówczas jedynym s<strong>po</strong>sobem dochodzenia swoich praw może być <strong>po</strong>wództwo w sprawie<br />

naruszenia praw autorskich, w <strong>po</strong>staci naruszania oprogramowania lub instrukcji obsługi. Dotyczy to jednak<br />

tylko kwestii kopiowania oprogramowania i instrukcji obsługi, nie chroni jednak samej konstrukcji maszyny.<br />

Artykuły tekstylne<br />

Wzory odzieży również mogą być chronione prawem autorskim. Ochrona taka jest udzielana automatycznie<br />

w momencie stworzenia dzieła, co sprawia, że wzór taki może cieszyć się <strong>po</strong>dwójną ochroną –wzorem<br />

przemysłowym oraz prawem autorskim.<br />

Posiadanie zarejestrowanego prawa w jest wygodnym s<strong>po</strong>sobem na udowodnienie własności dzieła. Można<br />

też zapisać serię dzieł w jednym zgłoszeniu prawa autorskiego, na przykład wszystkie wzory na jeden sezon.<br />

Należy jednak zauważyć, że prawo autorskie może być trudniej egzekwowalne w <strong>po</strong>równaniu ze wzorem<br />

przemysłowym.<br />

Dlatego też fakt, że nie trzeba dokonywać żadnej rejestracji, aby mieć ochronę prawa autorskiego, należy<br />

zrównoważyć tym, że więcej kosztuje faktyczne egzekwowanie tego prawa w przypadku jego naruszenia, w<br />

<strong>po</strong>równaniu do egzekwowania prawa do wzoru przemysłowego.<br />

Producenci markowej odzieży oraz dodatków<br />

Oprócz ochrony swoich wzorów i projektów, przedsiębiorstwa odzieżowe mogą też wykorzystywać prawa<br />

autorskie do ochrony swoich katalogów, broszur i witryn internetowych.<br />

Transfer technologii<br />

Gdy przedsiębiorstwa produkują w <strong>Chinach</strong>, albo bez<strong>po</strong>średnio, albo za <strong>po</strong>średnictwem innego <strong>po</strong>dmiotu<br />

(dostawcy, partnera joint venture), często im<strong>po</strong>rtują swoją technologię z Europy i wyznaczają swoich<br />

przedstawicieli lub dystrybutorów, którzy dokonują montażu, instalacji i serwisu sprzętu.<br />

Aby uniknąć strat ważnych aktywów, a nawet utraty rynków, transferom wiedzy i technologii <strong>po</strong>winny<br />

towarzyszyć umowy z licencjobiorcami, dostawcami, pracownikami, <strong>po</strong>dwykonawcami, itd., określające zakres<br />

praw i obowiązków każdej ze stron, jak również ograniczenia geograficzne, ograniczenia czasowe, a także<br />

kwestie <strong>po</strong>ufności i konkurencji. Umowy dotyczące transferu technologii <strong>po</strong>dlegają przepisom za<strong>po</strong>biegającym<br />

praktykom restrykcyjnym ograniczającym konkurencję. Przedsiębiorstwa udzielające licencji na technologie<br />

w formie technicznych rozwiązań lub usług <strong>po</strong>dmiotom chińskim, <strong>po</strong>winny stosować się do chińskich reguł<br />

transferu technologii. Więcej informacji na temat chińskich regulacji dotyczących transferu technologii można<br />

znaleźć w przewodniku „Transfer technologii do Chin. Wskazówki <strong>dla</strong> przedsiębiorstw.”<br />

Tajemnice przedsiębiorstwa<br />

W pewnych przypadkach produkty lub procesy są chronione jako tajemnice przedsiębiorstwa, a nie jako<br />

patenty. Niektóre firmy mogą nawet preferować ochronę swoich produktów lub procesów jako tajemnic<br />

(lub kombinację patentów i tajemnic przedsiębiorstwa), a ich ochrona jest szczególnie ważna w przypadku<br />

procesów, w celu utrudnienia lub nawet uniemożliwia konkurentowi odkrycie procesu za <strong>po</strong>mocą tzw.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem


Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

W <strong>Chinach</strong> definiuje się tajemnicę przedsiębiorstwa jako cenną informację, która nie jest znana publicznie, a<br />

jej właściciel <strong>po</strong>djął kroki, by ją od<strong>po</strong>wiednio zabezpieczyć oraz, aby nie została ona ujawniona. Zostaje ona<br />

naruszana tylko wtedy, gdy inny <strong>po</strong>dmiot <strong>po</strong>brał informację, która była wyraźnie zastrzeżona i <strong>po</strong>ufna.<br />

Warto zauważyć, iż odwrotna inżynieria (tzn. rozkładanie na części maszyny lub produktu, by dowiedzieć się,<br />

jak jest on zrobiony) jest <strong>po</strong>wszechną praktyką w <strong>Chinach</strong>. Tylko produkt lub proces objęty ochroną patentową<br />

może być ochroniony przed odwrotną inżynierią, jeśli konkurent odkryje sekretną informację za <strong>po</strong>mocą<br />

odwrotnej inżynierii, nie uznaje się tego natomiast za naruszenie tajemnicy.<br />

Głównym <strong>po</strong>wodem ujawnienia tajemnic jest brak <strong>po</strong>djęcia od<strong>po</strong>wiednich kroków, by temu za<strong>po</strong>biec,<br />

szczególnie to pracownicy przekazują sekretną informację. Dlatego też przedsiębiorstwa <strong>po</strong>winny zwracać<br />

szczególną uwagę na ochronę tajemnic w ramach organizacji i dopilnować, by istniał wyraźny proces, który<br />

to zapewni. W przypadku, gdy informacja wycieknie, <strong>po</strong>siadanie zapisów działań <strong>po</strong>djętych <strong>dla</strong> ochrony<br />

tajemnicy przedsiębiorstwa jest istotne, gdy chcemy dostarczyć konkretne dowody, że dana informacja była<br />

<strong>po</strong>ufna i miała <strong>po</strong>zostać w tajemnicy. Dlatego też, właściciel <strong>po</strong>winien dokładnie sprecyzować, jaka informacja<br />

stanowi „tajemnicę” i jakie należy <strong>po</strong>djąć kroki, by jej nie ujawnić. W ramach organizacji można zastosować<br />

zarówno bariery fizyczne <strong>dla</strong> ochrony <strong>po</strong>ufności, takie jak na przykład hasła, jak również bariery kontraktowe,<br />

takie jak ścisłe klauzule <strong>po</strong>ufności w umowach z pracownikami i wszystkimi licencjobiorcami, którzy mają<br />

dostęp do tajemnicy.<br />

Niezwykle ważne jest też, aby zażądać od wszystkich <strong>po</strong>tencjalnych partnerów w <strong>Chinach</strong>, by <strong>po</strong>dpisali umowę<br />

o <strong>po</strong>ufności (Non-Disclosure Agreement, (NDA)) przed ujawnieniem im jakichkolwiek informacji handlowych<br />

lub technicznych. Chociaż umowy o <strong>po</strong>ufności są uznawane przez chińskie sądy, ich najcenniejszą funkcją<br />

jest często zasygnalizowanie <strong>po</strong>tencjalnemu partnerowi, że Twoje przedsiębiorstwo <strong>po</strong>dchodzi <strong>po</strong>ważnie<br />

do ochrony swoich <strong>PWI</strong>. Chińskie prawo pracy <strong>po</strong>zwala na włączenie klauzuli konkurencyjnej do umowy o<br />

pracę, stanowiącą o zakazie świadczenia pracy <strong>dla</strong> firmy konkurencyjnej przez odchodzących pracowników na<br />

kluczowych stanowiskach przez okres do jednego roku, ale za od<strong>po</strong>wiednią rekompensatą.<br />

W przypadku nieu<strong>po</strong>ważnionego ujawnienia lub wykorzystania informacji uznawanej za tajemnicę<br />

przedsiębiorstwa, możliwe jest zarówno wszczęcie <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania administracyjnego w Urzędzie Przemysłu i<br />

Handlu (Administration of Industry and Commerce (AIC)), jak również <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania cywilnego przed sądem<br />

ludowym. Jednak biorąc <strong>po</strong>d uwagę złożoność spraw dotyczących naruszenia tajemnic oraz jej wartość,<br />

sprawy te z reguły toczą się przed sądem ludowym. Ustanowione są również sankcje karne za naruszenie<br />

tajemnicy przedsiębiorstwa, jeśli strata jest szczególnie wysoka.<br />

Dodatkowe kwestie dotyczące własności intelektualnej <strong>dla</strong> producentów markowej odzieży i dodatków<br />

Ze względu na wielkość rynku chińskiego, rozległą produkcję i nie<strong>po</strong>kojącą liczbę <strong>po</strong>dróbek, producenci<br />

odzieży markowej nastawieni są na szczególnymi zagrożenia w dziedzinie <strong>PWI</strong>, obok działań w zakresie<br />

głównych zagadnień WI, omówionych <strong>po</strong>wyżej.<br />

1. Współpraca z lokalnymi i zagranicznymi kanałami dystrybucji<br />

Ważne jest, by producenci odzieży markowej monitorowali kanały sprzedaży swoich towarów w <strong>Chinach</strong>,<br />

aby upewnić się, że nie dochodzi do niewłaściwego używania ich <strong>PWI</strong> przez partnerów handlowych. Najlepiej<br />

byłoby, gdyby umowy dystrybucyjne zawierały warunki używania <strong>PWI</strong>, które <strong>po</strong>winny określać dozwolony<br />

zakres używania oraz działania, jakie należy <strong>po</strong>djąć <strong>po</strong> zakończeniu współpracy.<br />

Jeżeli twoja marka jest <strong>po</strong>wszczechnie znana na chińskim rynku, <strong>po</strong>winieneś być przygotowany na <strong>po</strong>jawienie<br />

się na <strong>po</strong>dróbek oraz na nieu<strong>po</strong>ważnione wykorzystywanie tej marki przez sprzedawców detalicznych.<br />

Chiny zapewniają szybkie i proste środki zaradcze w przypadku naruszenia znaku towarowego oraz aktów<br />

nieuczciwej konkurencji, w trybie egzekucji administracyjnej. Niemniej jednak możesz na<strong>po</strong>tkać wiele<br />

problemów i warto zarezerwować wystarczające zasoby, które <strong>po</strong>zwolą ci radzić sobie z takimi przypadkami<br />

i sprawić, by wszyscy partnerzy handlowi oraz konkurenci byli świadomi, że chronisz swoją markę. Dopóki<br />

marka cieszy się renomą, będzie regularnie stanowić cel naruszycieli i <strong>po</strong>winieneś być przygotowany na to, że<br />

ochrona marki będzie wymagała stałych i znacznych wysiłków.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem


Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

2. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

Oprócz bez<strong>po</strong>średniego kopiowania znaku towarowego nieuczciwi konkurenci mogą sprzedawać produkty<br />

z <strong>po</strong>dobnymi, ale nie identycznymi znakami lub wzorami. Chociaż takie znaki lub wzory mogą nie być<br />

dostatecznie <strong>po</strong>dobne, by uznać je za naruszenie znaku towarowego, to można sobie z nimi radzić dzięki<br />

chińskiej ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.<br />

Prawo to można również wykorzystać, wówczas gdy ktoś użył Twojego znaku towarowego bez u<strong>po</strong>ważnienia<br />

w obrocie gos<strong>po</strong>darczym nawet w odniesieniu do innych produktów, niż te, wobec których Twój znak<br />

towarowy został zarejestrowany.<br />

3. Kontrola dostawców – za<strong>po</strong>bieganie przeciekom informacji o nowych wzorach i produktach z fabryk<br />

W umowach z wytwórcami, dystrybutorami i sprzedawcami detalicznymi uprawniony do znaku towarowego<br />

<strong>po</strong>winien zawierać klauzule dotyczące zakresu dozwolonego używania znaku towarowego. Jest to szczególnie<br />

istotne, gdy korzysta się z usług <strong>po</strong>dwykonawców w <strong>Chinach</strong>. Umowy te <strong>po</strong>winny określać:<br />

• Czy dozwolone jest korzystanie z usług dalszych <strong>po</strong>dwykonawców, a jeśli tak, to czy <strong>po</strong>dwykonawcy ci<br />

<strong>po</strong>winni zostać ujawnieni, jeżeli mają do czynienia z markowymi składnikami, metkami lub opakowaniami.<br />

• S<strong>po</strong>sób <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania z produktami odrzuconymi lub wyprodukowanymi <strong>po</strong>nad ustalone limity<br />

produkcyjne. Fabryki często sprzedają takie produkty „tylnymi drzwiami”. Umowy <strong>po</strong>winny zatem jasno<br />

precyzować, jak <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wać z takimi produktami.<br />

• Umowa <strong>po</strong>winna nakładać obowiązek na dostawcę by wdrożył on procedury mające zachować nowe<br />

wzory w tajemnicy. Często się zdarza, że nowe wzory „przeciekają” do innych fabryk.<br />

• Po wygaśnięciu umowy wszystkie nadmiarowe produkty, pliki CAD, itd. <strong>po</strong>winny zostać zwrócone<br />

uprawnionemu.<br />

Oprócz zadbania o od<strong>po</strong>wiednią treść pisemnych umów z dostawcami producent markowej odzieży <strong>po</strong>winien<br />

regularnie monitorować przestrzeganie tych umów przez dostawców.<br />

4. Postę<strong>po</strong>wanie z internetowymi sprzedawcami i eks<strong>po</strong>rterami<br />

Każda marka ciesząca się <strong>po</strong>wodzeniem może też być narażona w <strong>Chinach</strong> na liczne naruszenia w Internecie,<br />

między innymi:<br />

• Firmy sprzedające <strong>po</strong>drabiane towary w Internecie w <strong>Chinach</strong> lub za granicą. Handel taki może odbywać<br />

się <strong>po</strong>przez platformy C2C (consumer to consumer, czyli: od konsumenta do konsumenta) takie jak<br />

eBay, lub <strong>po</strong>przez platformy B2B (business to business, czyli: od firmy do firmy), takie jak Alibaba. Takich<br />

sprzedawców może być bardzo wielu. Na szczęście największe internetowe strony handlowe w <strong>Chinach</strong><br />

mają system zgłaszania skarg i szybko usuwają ogłoszenia o produktach naruszających prawo, gdy<br />

zostaną o tym <strong>po</strong>wiadomione. W przypadku niezależnych witryn internetowych skuteczny może być list<br />

ostrzegawczy do operatora strony lub dostawcy Internetu.<br />

• Lokalne firmy mogą rejestrować identyczne lub <strong>po</strong>dobne nazwy domen do tych, jakie używa Twoje<br />

przedsiębiorstwo lub twoja marka. W przypadku domen na <strong>po</strong>ziomie krajowym istnieje prosta procedura<br />

administracyjna służąca do odzyskania pirackich nazw domen.<br />

• W przypadku, gdy jakaś strona internetowa zawiera treści naruszające Twoje <strong>PWI</strong>, możesz złożyć skargę<br />

do lokalnego biura AIC o naruszenie prawa do znaku towarowego lub na nieuczciwą konkurencję, możesz<br />

również <strong>po</strong>skarżyć się bez<strong>po</strong>średnio operatorowi strony lub dostawcy Internetu.<br />

W przypadku znanych marek, liczba takich spraw może być znacząca i warto je uszeregować <strong>po</strong>d względem<br />

ważności. W wielu przypadkach sprzedawca internetowy może być małą firmą handlową lub osobą fizyczną<br />

i list ostrzegawczy może okazać się wystarczający. Jednak w przypadku większych spółek proste wycofanie<br />

się z treści naruszających prawo w internecie nie <strong>po</strong>wstrzyma jej <strong>po</strong>za internetowej działalności i być może<br />

będziesz musiał <strong>po</strong>djąć wobec niej działania również <strong>po</strong>za internetem.<br />

Więcej informacji na temat ochrony praw własności intelektualnej w Internecie można znaleźć w przewodniku<br />

„Ochrona <strong>PWI</strong> w Internecie na terenie Chin”.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem


Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

5. Chiński Urząd Celny<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

Nawet jeżeli twoja firma nie produkuje, ani nie sprzedaje swoich produktów w <strong>Chinach</strong>, to może się zdarzyć,<br />

że produkty naruszające Twoje <strong>PWI</strong> będą stamtąd eks<strong>po</strong>rtowane na rynki zagraniczne, np. do Europy. Zaleca<br />

się zatem, abyś zgłosił swoje <strong>PWI</strong> w chińskim Urzędzie Celnym, który jest skuteczny w zakresie ujawnień i<br />

zatrzymań na granicy produktów naruszających prawo.<br />

Proces zgłoszenia jest nie tylko stosunkowo prosty, ale również skuteczny i ma zasięg ogólnokrajowy, a sama<br />

procedura z reguły trwa około miesiąca. Urząd celny często sam odkrywa <strong>po</strong>dejrzane trans<strong>po</strong>rty, ale zaleca<br />

się, aby zapewnić szkolenie w kluczowych <strong>po</strong>rtach handlowych, w celu za<strong>po</strong>znania urzędników ze swoimi<br />

produktami. W przypadku zatrzymania, uprawniony <strong>po</strong>winien zidentyfikować <strong>po</strong>dejrzane trans<strong>po</strong>rty w ciągu<br />

trzech dni oraz zapłacić kaucję, zatem ważne jest, aby mieć zawczasu gotową procedurę działania na wypadek<br />

doniesień o możliwym naruszeniu prawa.<br />

Generalnie łatwiej jest Urzędowi zidentyfikować i zatrzymać towary naruszające prawo do znaku towarowego,<br />

gdyż może to zrobić wykorzystując własne procedury administracyjne. W przypadku jednak naruszenia<br />

praw autorskich i patentów należy wnieść <strong>po</strong>zew przed sądem ludowym, który nakaże Urzędowi Celnemu<br />

zatrzymanie towarów naruszających prawo, <strong>po</strong>nieważ nie <strong>po</strong>siada on kompetencji do ustalenia, czy nastąpiło<br />

naruszenie prawa. Więcej informacji na temat urzędów celnych w <strong>Chinach</strong> można znaleźć w przewodniku „<br />

Wykorzystanie organów celnych do ochrony <strong>PWI</strong> w <strong>Chinach</strong>”.<br />

Studium przypadku<br />

Studium przypadku 1: Maszyny tekstylne<br />

Europejska spółka „S”, która sprzedaje zaawansowane technologicznie maszyny dziewiarskie z przeznaczeniem<br />

<strong>dla</strong> producentów w <strong>Chinach</strong> odkryła, że inna firma sprzedaje konkurencyjny produkt o dokładnie takich<br />

samych parametrach, <strong>po</strong>kryciu zewnętrznym, a nawet kolorach, co oryginał. Ponadto broszury i strona<br />

internetowa konkurenta zawierają zdjęcia, diagramy i specyfikację oryginalnego produktu, mimo to jednak<br />

<strong>po</strong>drobiony produkt nie spełnia tych samych kryteriów wydajnościowych. Przedstawiciel handlowy spółki „S”<br />

w <strong>Chinach</strong> skarżył się, iż klienci wprowadzani są w błąd, <strong>po</strong>nieważ sugeruje im się, że znacznie tańszy produkt<br />

lokalny zapewnia tę samą jakość co produkt oryginalny. Europejska spółka nie <strong>po</strong>siadała żadnych <strong>PWI</strong> w<br />

<strong>Chinach</strong>, a naruszyciel nie używał europejskiego znaku towarowego. Ponieważ tamtejsze prawo nie zabrania<br />

wiernego kopiowania wzorów, europejska spółka mogła tylko <strong>po</strong>skarżyć się na naruszenie praw autorskich<br />

do zdjęć i grafik w jej broszurach, a także o naruszenie przepisów prawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji<br />

w <strong>po</strong>staci fałszywych twierdzeń zawartych w skopiowanej broszurze. Aby uniknąć kosztów s<strong>po</strong>ru sądowego<br />

spółka „S” zaangażowała lokalną kancelarię prawną, która wysłała list ostrzegawczy do naruszyciela, a<br />

natępnie skontaktowała się z nim telefonicznie. W rezultacie naruszyciel zmienił zdjęcia i niektóre inne treści<br />

w swojej broszurze, jednak nie można było go zmusić do zmiany wyglądu jego produktu.<br />

W tym przypadku spółka „S” nie mogła <strong>po</strong>djąć działań egzekucyjnych w obliczu naruszeń, <strong>po</strong>nieważ nie<br />

zarejestrowała wcześniej swoich praw. Gdyby jednak <strong>po</strong>siadała ona zarejestrowany wzór przemysłowy,<br />

mogłaby skuteczniej egzekwować swoje prawa przeciwko lokalnej firmie, a <strong>po</strong>nadto mogłaby zaoszczędzić<br />

czas i pieniądze oraz uchronić swoją reputację przed uszczerbkiem. Ten przykład to stanowi przestrogę, która<br />

wskazuje, że wzór i kształt zewnętrzny produktu <strong>po</strong>winno się chronić w <strong>Chinach</strong> w drodze jego rejestracji.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem


Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />

Studium przypadku 2: Tkaniny wykończone<br />

Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />

dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />

siedmiu dni roboczych<br />

Europejska spółka „R”, zaprojektowała pewien rodzaj dodatku, który bardzo <strong>po</strong>prawiał wygląd gotowej<br />

odzieży. Spółka ta zdobyła wiodącą <strong>po</strong>zycję na rynku do tego stopnia, że kupcy odzieży często żądali, by ten<br />

produkt był wykorzystany w odzieży, którą handlują. W niektórych krajach, na produkt ten udzielono patentu,<br />

jednak w <strong>Chinach</strong> był chroniony jedynie przez rejestrację znaku towarowego. Znak towarowy spółki „R” był<br />

używany tylko na metce gotowej odzieży, w celu wskazania, że ich produkt jest wykorzystywany w tej odzieży.<br />

Ponieważ oryginalny produkt był kluczowy <strong>dla</strong> wielu dostawców odzieży w <strong>Chinach</strong>, lokalni konkurenci zaczęli<br />

również oferować konkurencyjny produkt. Spółka „R” nie <strong>po</strong>siadała żadnych <strong>po</strong>dstaw prawnych, aby za<strong>po</strong>biec<br />

kopiowaniu samego produktu przez konkurentów, ale mogła <strong>po</strong>djąć działania przeciwko dostawcom dodatków<br />

i producentom odzieży, którzy używali oryginalnego znaku towarowego na swojej odzieży, chociaż faktycznie<br />

nie ku<strong>po</strong>wali produktu oryginalnego, produkowanego przez spółkę „R”. Spółka „R” złożyła zatem skargę w<br />

trybie administracyjnym do AIC o naruszenie znaku towarowego oraz nagłośniła te działania w lokalnej prasie,<br />

co odniosło pewien efekt.<br />

Jednak konkurent dokonał rejestracji chińskiej wersji nazwy produktu spółki „R” jako znaku towarowego na<br />

swoją rzecz, co <strong>po</strong>zwoliło mu legalnie używać nazwę w chińskiej wersji językowej. Spółka „R” została następnie<br />

zmuszona do zainicjowania <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania administracyjnego w celu unieważnienia znaku towarowego,<br />

zgodnie z procedurami chińskiego Urzędu ds. Znaków Towarowych, a z praktyki wiadomo, że jest to proces<br />

długi i niepewny.<br />

Spółka „R”, <strong>po</strong>winna była skuteczniej chronić swoje <strong>PWI</strong>, <strong>po</strong>przez rejestrację nie tylko oficjalnej nazwy<br />

swojej firmy i znaków towarowych, ale również ich przetłumaczoną nazwę na język chiński oraz wszelkie<br />

inne odmany, jakimi określano jej produkt na chińskim rynku. Koszt rejestracji wielu znaków towarowych<br />

jest generalnie znacznie niższy niż koszty <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wań unieważniających, sprzeciwu lub odkupienia znaku<br />

towarowego.<br />

Studium przypadku 3: Markowa odzież i dodatki<br />

Mała europejska spółka „D” zaprojektowała i wyprodukowała własną linię odzieży i torebek sprzedawanych<br />

w Europie, ale wytwarzanych w <strong>Chinach</strong>. Chociaż jej marka nie była szeroko znana w świecie, spółka ta<br />

zorientowała się, iż konkurenci regularnie sprzedają dokładne kopie jej produktów.<br />

Pomimo, iż spółka „D” <strong>po</strong>djęła kroki prawne przeciwko dystrybutorom w Europie, chciała również<br />

<strong>po</strong>wstrzymać konkurentów w <strong>Chinach</strong> i chociaż <strong>po</strong>czątkowo uważała, że byłoby to zbyt trudnej, to jednak<br />

<strong>po</strong> konsultacji z lokalną kancelarią prawną w <strong>Chinach</strong> <strong>po</strong>stanowiła <strong>po</strong>djąć działania. Ponieważ spółka „<br />

D” tworzyła rocznie zbyt wiele nowych wzorów, żeby można było je rejestrować jako wzory przemysłowe,<br />

to <strong>po</strong>stanowiła zarejestrować jedynie kilka s<strong>po</strong>śród nich, a resztę <strong>po</strong>stanowiła chronić na <strong>po</strong>dstawie praw<br />

autorskich. Jako że wzór przemysłowy jest stosunkowo łatwo egzekwować, spółka mogła użyć swoich praw<br />

patentowych przeciwko konkurentom, którzy kopiowali te wzory, zatem <strong>po</strong>djęła ona działania głównie<br />

przeciwko wytwórcom i kupcom na targach handlowych, wysyłając listy ostrzegawcze oraz żądając usunięcia<br />

naruszających jej prawa wzorów z witryn internetowych. Jako dodatkowe „wsparcie” stawiała zarzut<br />

naruszania praw autorskich w przypadku innych wzorów, które nie <strong>po</strong>siadały od<strong>po</strong>wiedniej rejestracji.<br />

Działania te doprowadziły do zauważalnego spadku liczby nieuprawnionych <strong>po</strong>dróbek, gdyż naruszyciele, albo<br />

przestali całkowicie kopiować produkty spółki D, albo zmienili wygląd swoich produktów, tak że nie były już<br />

one identyczne.<br />

Proaktywne działania spółki „D”, mające na celu ochronę jej wzorów w <strong>Chinach</strong> sprawiły, że konkurenci<br />

zaprzestali produkowania wiernych kopii jej produktów - nawet w sytuacji - gdy spółka nie rejestrowała<br />

wszystkich swoich nowych wzorów. Często działania naruszające prawo własności intelektualnej można<br />

ukrócić <strong>po</strong>dejmując proaktywne działania, które sygnalizują, że dana firma traktuje swoje prawa własności<br />

intelektualnej <strong>po</strong>ważnie i uznaje ochronę tych praw za integralną część swojej działalności.<br />

Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!