Przewodnik po ochronie PWI w Chinach dla przemysÅu
Przewodnik po ochronie PWI w Chinach dla przemysÅu
Przewodnik po ochronie PWI w Chinach dla przemysÅu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
Ochrona praw własności intelektualnych w przemyśle tekstylnym w <strong>Chinach</strong><br />
Wprowadzenie<br />
Chiński przemysł tekstylny, to zarówno szansa, jak i zagrożenie <strong>dla</strong> firm europejskich. Z jednej strony to<br />
ogromny rynek <strong>dla</strong> dostawców technologii produkcji, a z drugiej, stanowi kluczową bazą zaopatrzeniową w<br />
tekstylia i wyroby gotowe. Jednak zagraniczne technologie i marki, które nie są objęte od<strong>po</strong>wiednią ochroną,<br />
często padają ofiarą naruszeń ze strony ich chińskich konkurentów.<br />
Niniejszy przewodnik przedstawia zagadnienia ochrony własności intelektualnej (WI) w <strong>po</strong>szczególnych<br />
<strong>po</strong>dsektorach przemysłu tekstylnego, takich jak maszyny tekstylne, przędze i tkaniny specjalne, tkaniny<br />
wykończone oraz markowa odzież i dodatki. Poniżej omówione zostaną <strong>po</strong>szczególne przedmioty praw WI<br />
sektora, a także <strong>po</strong>wiązane z nimi zagadnienia, które szczególnie dotykają producentów markowej odzieży i<br />
dodatków. Najczęściej s<strong>po</strong>tykane rodzaje WI w przemyśle tekstylnym to:<br />
1. Patenty<br />
2. Znaki towarowe<br />
3. Prawa autorskie<br />
4. Transfer technologii<br />
5. Tajemnice przedsiębiorstwa<br />
Patenty<br />
Patenty każdego przedsiębiorcy <strong>po</strong>winny zostać zarejestrowane i chronione w <strong>Chinach</strong>, z uwagi na to, że<br />
patent zarejestrowany <strong>po</strong>za granicami Chin, nie będzie możliwy do wyegzekwowania na tamtym terytorium.<br />
Zasada „absolutnej nowości” oznaczająca, że zgłaszany wynalazek nie może zostać wcześniej ujawniony<br />
nigdzie indziej na świecie przed zgłoszeniem patentowym, z zastrzeżeniem 12 miesięcznego „pierwszeństwa<br />
konwencyjnego” w niektórych krajach stosują również Chiny, gdzie zgłoszeń można dokonywać bez<strong>po</strong>średnio<br />
w tamtejszym urzędzie patentowym (State Intellectual Property Office (SIPO)) lub <strong>po</strong>przez system zgłoszeń<br />
międzynarodowych, na <strong>po</strong>dstawie Układu o Współpracy Patentowej (Patent Cooperation Treaty, (PTC)).<br />
Badanie zgłoszenia przed SIPO może trwać około 24-36 miesięcy, a udzielenie prawa może nastąpić nawet <strong>po</strong><br />
upływie pięciu lat.<br />
Oprócz patentów na wynalazki, prawami patentowymi są również wzory użytkowe (ich <strong>po</strong>lskim<br />
od<strong>po</strong>wiednikiem są prawa ochronne na wzory użytkowe) oraz wzory przemysłowe (ich <strong>po</strong>lskim<br />
od<strong>po</strong>wiednikiem są prawa z rejestracji wzorów przemysłowych). Te rodzaje praw patentowych nie <strong>po</strong>dlegają<br />
badaniu merytorycznemu i jeżeli tylko są prawidłowo zgłoszone, to zostają wydawane automatycznie.<br />
Wzór użytkowy co do zasady obejmuje <strong>po</strong>mniejsze innowacje, które nie <strong>po</strong>siadają dostatecznego <strong>po</strong>ziomu<br />
wynalazczego, by mógł zostać udzielony patent na wynalazek. Zwykle wzór użytkowy jest udzielany w ciągu 12<br />
miesięcy i przyznawany na okres dziesięciu lat od daty zgłoszenia.<br />
Wzór przemysłowy obejmuje z kolei zewnętrzny wygląd produktu, jego wzór dekoracyjny. Podobnie jak<br />
w przypadku wzoru użytkowego, również jest on udzielany w ciągu ośmiu do dziesięciu miesięcy od daty<br />
zgłoszenia, a ochrona trwa dziesięć lat od daty zgłoszenia. Są one chronione prawami patentowymi do<br />
wzorów przemysłowych, a w niektórych przypadkach również prawami autorskimi.<br />
Maszyny tekstylne<br />
Patenty na maszyny tekstylne są chronione tylko w tych krajach, w których są zarejestrowane i wobec tego,<br />
jedynie patenty zarejestrowane w <strong>Chinach</strong> są możliwe do wyegzekwowania w tym kraju. Przedsiębiorstwa<br />
produkujące takie maszyny <strong>po</strong>winny ubiegać się o ochronę patentową w <strong>Chinach</strong>, nie tylko <strong>dla</strong>tego, że Chiny<br />
są rynkiem zbytu <strong>dla</strong> tych urządzeń, ale również <strong>dla</strong>tego, by bronić się przed <strong>po</strong>tencjalnymi naruszycielami,<br />
którzy produkują technologię z naruszeniem prawa, a następnie eks<strong>po</strong>rtują ją na inne rynki <strong>po</strong>za granice Chin.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
Konkurenci kopiują konstrukcję, kształt oraz elementy maszyn i wprowadzają klientów w błąd sugerując,<br />
że dana maszyna ma takie same funkcje lub działa z taką samą jakością jak maszyna oryginalna, co często<br />
skutkuje spadkiem sprzedaży produktów oryginalnego europejskiego producenta.<br />
Przędze i tkaniny specjalne<br />
Producenci przędz i tkanin specjalnych <strong>po</strong>winni dopilnować, by każdy patent uzyskany na ich produkty został<br />
zgłoszony również w <strong>Chinach</strong>, by bronić się przed chińskimi konkurentami, którzy mogą kopiować daną<br />
technologię i eks<strong>po</strong>rtować ją do innych krajów.<br />
Gdzie tylko to możliwe, producenci <strong>po</strong>winni przeprowadzać <strong>po</strong>szczególne procesy produkcji w różnych<br />
miejscach, aby zmniejszyć prawdo<strong>po</strong>dobieństwo ujawnienia tajemnicy całego procesu.<br />
Ponadto dostawcy przędzy i tkanin specjalnych <strong>po</strong>winni dopilnować, by warunki ich umów licencyjnych<br />
wyraźnie określały s<strong>po</strong>sób wykorzystania ze znaków towarowych i patentów przez użytkowników końcowych,<br />
a także <strong>po</strong>winni uważać na naruszania ich praw przez konkurencyjnych dostawców oraz końcowych<br />
użytkowników markowych tkanin, którzy mogą fałszywie twierdzić, że ich produkty zawierają w sobie<br />
markowe materiały.<br />
Tkaniny wykończone<br />
Wzory odzieży mogą być chronione patentami na wzory przemysłowe.<br />
Od 1 października 2009 roku chińskie prawo własności przemysłowej umożliwia projektantom rejestrację<br />
dwóch lub więcej <strong>po</strong>dobnych wzorów (do dziesięciu) <strong>dla</strong> tego samego produktu w ramach jednego zgłoszenia.<br />
Jednak zgłoszenia te nie są dostępne <strong>dla</strong> różnych wzorów, co sprawia, że nie są dostępne w przypadku<br />
projektantów, którzy <strong>po</strong>siadają wiele wzorów.<br />
Wzór przemysłowy zostaje udzielony <strong>po</strong> 8-12 miesiącach od daty zgłoszenia, czyli <strong>po</strong> okresie, który jest często<br />
zbyt długi, by chronić szybko zmieniające się wzory sezonowe.<br />
Zaletą tego prawa jest to, że stosunkowo łatwo da się go egzekwować, a samo <strong>po</strong>siadanie rejestracji może<br />
wystarczyć, by <strong>po</strong>wstrzymać innych przed naruszeniami.<br />
Więcej informacji na temat patentów w <strong>Chinach</strong> można znaleźć w przewodniku „Ochrona patentów i znaków<br />
towarowych w <strong>Chinach</strong>”.<br />
Znaki towarowe<br />
Prawa do znaków towarowych chronią przed używaniem identycznych lub <strong>po</strong>dobnych oznaczeń na <strong>po</strong>dobnych<br />
towarach. W <strong>Chinach</strong> obowiązuje system rejestracji oparty na pierwszeństwie zgłoszenia („first-to-file”),<br />
co oznacza, że przedsiębiorstwa mogą stracić ochronę prawną w <strong>Chinach</strong> i narazić się na zarzut naruszania<br />
znaków towarowych innych firm, jeżeli ten sam lub <strong>po</strong>dobny znak został już zarejestrowany w <strong>Chinach</strong> na<br />
rzecz innego <strong>po</strong>dmiotu. Obecnie, udzielenie ochrony trwa dwa-trzy lata, o ile nie wpłynie żaden sprzeciw<br />
wobec rejestracji <strong>po</strong> publikacji o udzieleniu prawa.<br />
Częstym przykładem naruszeń jest rejestracja przez naruszycieli znaków towarowe innych przedsiębiorstw.<br />
Unieważnienie, sprzeciw lub odkupienie znaku towarowego, który został już zarejestrowany, mogą być<br />
trudne i kosztowne. Nierzadko zdarza się, że firmy im<strong>po</strong>rtowe lub dystrybucyjne działające na zlecenie<br />
producenta rejestrują znaki towarowe za niego. Zaleca się, by znak towarowy był albo zarejestrowany na rzecz<br />
producenta, albo zwrotnie mu przekazany, żeby uniknąć późniejszych s<strong>po</strong>rów. Zaleca się również rejestrację<br />
swojego znaku w języku chińskim, nawet jeżeli nie będzie to <strong>po</strong>dstawowy znak używany przez uprawnionego.<br />
Bez dobrze promowanego znaku chińskiego konsumenci mogą stworzyć chiński „od<strong>po</strong>wiednik” <strong>dla</strong> produktu<br />
i może on na przykład zostać zarejestrowany przez nieuczciwych konkurentów, w celu wykorzystania reputacji<br />
Twojej marki.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
Egzekwowanie praw do znaków towarowych<br />
Skargę na naruszenie znaku towarowego można zgłaszać w trybie administracyjnym do chińskiego Urzędu<br />
Przemysłu i Handlu (Administration for Industry and Commerce, (AIC)) lub można też złożyć <strong>po</strong>zew cywilny w<br />
sądzie ludowym. Istnieją również sankcje karne za naruszenie znaku towarowego, jednak tylko w przypadku,<br />
gdy znak towarowy jest dokładnie przekopiowany lub jeżeli skala naruszenia jest duża.<br />
Maszyny tekstylne<br />
Chociaż rzadko zdarza się znaleźć całkowicie <strong>po</strong>drobione maszyny, to jednak ich części zamienne są dość<br />
często kopiowane. Jeżeli części zamienne lub opakowania opracowane w twoim przedsiębiorstwie są<br />
opatrzone znakiem towarowym, ważne jest, by jak najszybciej zarejestrować ten znak towarowy w <strong>Chinach</strong>.<br />
Nazwy handlowe rejestruje się w <strong>Chinach</strong> lokalnie, w okręgach, nie istnieje zatem żadne rejestracja w<br />
skali ogólnokrajowej. Stosunkowo często można jednak znaleźć firmy dystrybucyjne lub zapewniające<br />
usługi serwisowe <strong>dla</strong> markowych maszyn lub sprzętu, które bez u<strong>po</strong>ważnienia korzystają z marki jako<br />
zarejestrowanej nazwy handlowej. Nazwy handlowe, które wchodzą w konflikt z wcześniejszymi znakami<br />
towarowymi mogą zostać unieważnione. Znaki towarowe <strong>po</strong>winno się rejestrować, nawet jeśli Twoje<br />
przedsiębiorstwo tylko produkuje, a nie sprzedaje w <strong>Chinach</strong>.<br />
Przędze i tkaniny specjalne<br />
Znaki towarowe <strong>po</strong>winno się zarejestrować, nawet jeśli Twoje przedsiębiorstwo w <strong>Chinach</strong> jedynie dokonuje<br />
produkcji, a nie prowadzi sprzedaży na tamtejszym rynku. Zaleca się, by producenci przędz i tkanin będący<br />
właścicielami cennych marek jak najszybciej rejestrowali swoje znaki handlowe lub loga, żeby chronić swoje<br />
<strong>PWI</strong>. Proces unieważniania, sprzeciwu lub odkupienia swoich znaków jest często znacznie trudniejszy i<br />
bardziej kosztowny niż rejestracja swojego znaku towarowego.<br />
Tkaniny wykończone<br />
Charakterystyczny wzór tkaniny może być chroniony jako znak towarowy, jeśli stał się charakterystyczny<br />
<strong>po</strong>przez jego długie używanie (na przykład, kraciasty wzór „Burberry” jest zastrzeżonym znakiem towarowym<br />
w <strong>Chinach</strong>). Jednak zarówno, przykłady rejestracji wzorów jak i ich ochrona należą do rzadkości. Więcej<br />
informacji na temat znaków towarowych w <strong>Chinach</strong> można znaleźć w przewodniku „Ochrona patentów i<br />
znaków towarowych w <strong>Chinach</strong>”.<br />
Prawa autorskie<br />
Prawa autorskie są uznawane, bez konieczności ich rejestracji, chociaż Chiny <strong>po</strong>zwalają na dobrowolną<br />
rejestrację.<br />
Stanowi ona przede wszystkim dowód własności praw autorskich w przypadku dochodzenia swoich praw, a<br />
tym samym ułatwia <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wanie, zarówno sądowe jak i administracyjne.<br />
Administracyjne egzekwowanie praw autorskich jest możliwe przed Krajowym Urzędem Praw Autorskich<br />
(National Copyright Administration, NCA), chociaż zwykle to lokalne władze administracyjne koncentrują się<br />
na ich egzekwowaniu, szczególnie w przypadku pirackiego oprogramowania lub produktów medialnych. Gdy<br />
naruszenie nie jest dosłowne (tzn. nie mamy do czynienia z kopią), bardziej od<strong>po</strong>wiednie będzie wniesienie<br />
sprawy do sądu ludowego.<br />
Jeżeli prawa autorskie nie są zarejestrowane, warto mieć oznaczony datą zapis utworzenia danego dzieła, aby<br />
można było udowodnić datę jego stworzenia i własności praw autorskich.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
Maszyny tekstylne<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
Istotnym składnikiem technologii produkcji tekstyliów mogą być oprogramowania operacyjne oraz instrukcje<br />
obsługi dotyczące działania i/lub konserwacji maszyn. Takie materiały są automatycznie chronione w <strong>Chinach</strong><br />
jako prawa autorskie. Jednak zaleca się, aby przedsiębiorstwa rejestrowały swoje prawa autorskie, aby móc<br />
udowodnić swoją własność w przypadku naruszenia.<br />
W niektórych przypadkach, gdy maszyna została skopiowana przez konkurenta dzięki zastosowaniu np.<br />
odwrotnej inżynierii, a nie jest chroniona patentem na wynalazek, wzorem użytkowym, czy wzorem<br />
przemysłowym, to wówczas jedynym s<strong>po</strong>sobem dochodzenia swoich praw może być <strong>po</strong>wództwo w sprawie<br />
naruszenia praw autorskich, w <strong>po</strong>staci naruszania oprogramowania lub instrukcji obsługi. Dotyczy to jednak<br />
tylko kwestii kopiowania oprogramowania i instrukcji obsługi, nie chroni jednak samej konstrukcji maszyny.<br />
Artykuły tekstylne<br />
Wzory odzieży również mogą być chronione prawem autorskim. Ochrona taka jest udzielana automatycznie<br />
w momencie stworzenia dzieła, co sprawia, że wzór taki może cieszyć się <strong>po</strong>dwójną ochroną –wzorem<br />
przemysłowym oraz prawem autorskim.<br />
Posiadanie zarejestrowanego prawa w jest wygodnym s<strong>po</strong>sobem na udowodnienie własności dzieła. Można<br />
też zapisać serię dzieł w jednym zgłoszeniu prawa autorskiego, na przykład wszystkie wzory na jeden sezon.<br />
Należy jednak zauważyć, że prawo autorskie może być trudniej egzekwowalne w <strong>po</strong>równaniu ze wzorem<br />
przemysłowym.<br />
Dlatego też fakt, że nie trzeba dokonywać żadnej rejestracji, aby mieć ochronę prawa autorskiego, należy<br />
zrównoważyć tym, że więcej kosztuje faktyczne egzekwowanie tego prawa w przypadku jego naruszenia, w<br />
<strong>po</strong>równaniu do egzekwowania prawa do wzoru przemysłowego.<br />
Producenci markowej odzieży oraz dodatków<br />
Oprócz ochrony swoich wzorów i projektów, przedsiębiorstwa odzieżowe mogą też wykorzystywać prawa<br />
autorskie do ochrony swoich katalogów, broszur i witryn internetowych.<br />
Transfer technologii<br />
Gdy przedsiębiorstwa produkują w <strong>Chinach</strong>, albo bez<strong>po</strong>średnio, albo za <strong>po</strong>średnictwem innego <strong>po</strong>dmiotu<br />
(dostawcy, partnera joint venture), często im<strong>po</strong>rtują swoją technologię z Europy i wyznaczają swoich<br />
przedstawicieli lub dystrybutorów, którzy dokonują montażu, instalacji i serwisu sprzętu.<br />
Aby uniknąć strat ważnych aktywów, a nawet utraty rynków, transferom wiedzy i technologii <strong>po</strong>winny<br />
towarzyszyć umowy z licencjobiorcami, dostawcami, pracownikami, <strong>po</strong>dwykonawcami, itd., określające zakres<br />
praw i obowiązków każdej ze stron, jak również ograniczenia geograficzne, ograniczenia czasowe, a także<br />
kwestie <strong>po</strong>ufności i konkurencji. Umowy dotyczące transferu technologii <strong>po</strong>dlegają przepisom za<strong>po</strong>biegającym<br />
praktykom restrykcyjnym ograniczającym konkurencję. Przedsiębiorstwa udzielające licencji na technologie<br />
w formie technicznych rozwiązań lub usług <strong>po</strong>dmiotom chińskim, <strong>po</strong>winny stosować się do chińskich reguł<br />
transferu technologii. Więcej informacji na temat chińskich regulacji dotyczących transferu technologii można<br />
znaleźć w przewodniku „Transfer technologii do Chin. Wskazówki <strong>dla</strong> przedsiębiorstw.”<br />
Tajemnice przedsiębiorstwa<br />
W pewnych przypadkach produkty lub procesy są chronione jako tajemnice przedsiębiorstwa, a nie jako<br />
patenty. Niektóre firmy mogą nawet preferować ochronę swoich produktów lub procesów jako tajemnic<br />
(lub kombinację patentów i tajemnic przedsiębiorstwa), a ich ochrona jest szczególnie ważna w przypadku<br />
procesów, w celu utrudnienia lub nawet uniemożliwia konkurentowi odkrycie procesu za <strong>po</strong>mocą tzw.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
W <strong>Chinach</strong> definiuje się tajemnicę przedsiębiorstwa jako cenną informację, która nie jest znana publicznie, a<br />
jej właściciel <strong>po</strong>djął kroki, by ją od<strong>po</strong>wiednio zabezpieczyć oraz, aby nie została ona ujawniona. Zostaje ona<br />
naruszana tylko wtedy, gdy inny <strong>po</strong>dmiot <strong>po</strong>brał informację, która była wyraźnie zastrzeżona i <strong>po</strong>ufna.<br />
Warto zauważyć, iż odwrotna inżynieria (tzn. rozkładanie na części maszyny lub produktu, by dowiedzieć się,<br />
jak jest on zrobiony) jest <strong>po</strong>wszechną praktyką w <strong>Chinach</strong>. Tylko produkt lub proces objęty ochroną patentową<br />
może być ochroniony przed odwrotną inżynierią, jeśli konkurent odkryje sekretną informację za <strong>po</strong>mocą<br />
odwrotnej inżynierii, nie uznaje się tego natomiast za naruszenie tajemnicy.<br />
Głównym <strong>po</strong>wodem ujawnienia tajemnic jest brak <strong>po</strong>djęcia od<strong>po</strong>wiednich kroków, by temu za<strong>po</strong>biec,<br />
szczególnie to pracownicy przekazują sekretną informację. Dlatego też przedsiębiorstwa <strong>po</strong>winny zwracać<br />
szczególną uwagę na ochronę tajemnic w ramach organizacji i dopilnować, by istniał wyraźny proces, który<br />
to zapewni. W przypadku, gdy informacja wycieknie, <strong>po</strong>siadanie zapisów działań <strong>po</strong>djętych <strong>dla</strong> ochrony<br />
tajemnicy przedsiębiorstwa jest istotne, gdy chcemy dostarczyć konkretne dowody, że dana informacja była<br />
<strong>po</strong>ufna i miała <strong>po</strong>zostać w tajemnicy. Dlatego też, właściciel <strong>po</strong>winien dokładnie sprecyzować, jaka informacja<br />
stanowi „tajemnicę” i jakie należy <strong>po</strong>djąć kroki, by jej nie ujawnić. W ramach organizacji można zastosować<br />
zarówno bariery fizyczne <strong>dla</strong> ochrony <strong>po</strong>ufności, takie jak na przykład hasła, jak również bariery kontraktowe,<br />
takie jak ścisłe klauzule <strong>po</strong>ufności w umowach z pracownikami i wszystkimi licencjobiorcami, którzy mają<br />
dostęp do tajemnicy.<br />
Niezwykle ważne jest też, aby zażądać od wszystkich <strong>po</strong>tencjalnych partnerów w <strong>Chinach</strong>, by <strong>po</strong>dpisali umowę<br />
o <strong>po</strong>ufności (Non-Disclosure Agreement, (NDA)) przed ujawnieniem im jakichkolwiek informacji handlowych<br />
lub technicznych. Chociaż umowy o <strong>po</strong>ufności są uznawane przez chińskie sądy, ich najcenniejszą funkcją<br />
jest często zasygnalizowanie <strong>po</strong>tencjalnemu partnerowi, że Twoje przedsiębiorstwo <strong>po</strong>dchodzi <strong>po</strong>ważnie<br />
do ochrony swoich <strong>PWI</strong>. Chińskie prawo pracy <strong>po</strong>zwala na włączenie klauzuli konkurencyjnej do umowy o<br />
pracę, stanowiącą o zakazie świadczenia pracy <strong>dla</strong> firmy konkurencyjnej przez odchodzących pracowników na<br />
kluczowych stanowiskach przez okres do jednego roku, ale za od<strong>po</strong>wiednią rekompensatą.<br />
W przypadku nieu<strong>po</strong>ważnionego ujawnienia lub wykorzystania informacji uznawanej za tajemnicę<br />
przedsiębiorstwa, możliwe jest zarówno wszczęcie <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania administracyjnego w Urzędzie Przemysłu i<br />
Handlu (Administration of Industry and Commerce (AIC)), jak również <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania cywilnego przed sądem<br />
ludowym. Jednak biorąc <strong>po</strong>d uwagę złożoność spraw dotyczących naruszenia tajemnic oraz jej wartość,<br />
sprawy te z reguły toczą się przed sądem ludowym. Ustanowione są również sankcje karne za naruszenie<br />
tajemnicy przedsiębiorstwa, jeśli strata jest szczególnie wysoka.<br />
Dodatkowe kwestie dotyczące własności intelektualnej <strong>dla</strong> producentów markowej odzieży i dodatków<br />
Ze względu na wielkość rynku chińskiego, rozległą produkcję i nie<strong>po</strong>kojącą liczbę <strong>po</strong>dróbek, producenci<br />
odzieży markowej nastawieni są na szczególnymi zagrożenia w dziedzinie <strong>PWI</strong>, obok działań w zakresie<br />
głównych zagadnień WI, omówionych <strong>po</strong>wyżej.<br />
1. Współpraca z lokalnymi i zagranicznymi kanałami dystrybucji<br />
Ważne jest, by producenci odzieży markowej monitorowali kanały sprzedaży swoich towarów w <strong>Chinach</strong>,<br />
aby upewnić się, że nie dochodzi do niewłaściwego używania ich <strong>PWI</strong> przez partnerów handlowych. Najlepiej<br />
byłoby, gdyby umowy dystrybucyjne zawierały warunki używania <strong>PWI</strong>, które <strong>po</strong>winny określać dozwolony<br />
zakres używania oraz działania, jakie należy <strong>po</strong>djąć <strong>po</strong> zakończeniu współpracy.<br />
Jeżeli twoja marka jest <strong>po</strong>wszczechnie znana na chińskim rynku, <strong>po</strong>winieneś być przygotowany na <strong>po</strong>jawienie<br />
się na <strong>po</strong>dróbek oraz na nieu<strong>po</strong>ważnione wykorzystywanie tej marki przez sprzedawców detalicznych.<br />
Chiny zapewniają szybkie i proste środki zaradcze w przypadku naruszenia znaku towarowego oraz aktów<br />
nieuczciwej konkurencji, w trybie egzekucji administracyjnej. Niemniej jednak możesz na<strong>po</strong>tkać wiele<br />
problemów i warto zarezerwować wystarczające zasoby, które <strong>po</strong>zwolą ci radzić sobie z takimi przypadkami<br />
i sprawić, by wszyscy partnerzy handlowi oraz konkurenci byli świadomi, że chronisz swoją markę. Dopóki<br />
marka cieszy się renomą, będzie regularnie stanowić cel naruszycieli i <strong>po</strong>winieneś być przygotowany na to, że<br />
ochrona marki będzie wymagała stałych i znacznych wysiłków.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
2. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
Oprócz bez<strong>po</strong>średniego kopiowania znaku towarowego nieuczciwi konkurenci mogą sprzedawać produkty<br />
z <strong>po</strong>dobnymi, ale nie identycznymi znakami lub wzorami. Chociaż takie znaki lub wzory mogą nie być<br />
dostatecznie <strong>po</strong>dobne, by uznać je za naruszenie znaku towarowego, to można sobie z nimi radzić dzięki<br />
chińskiej ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.<br />
Prawo to można również wykorzystać, wówczas gdy ktoś użył Twojego znaku towarowego bez u<strong>po</strong>ważnienia<br />
w obrocie gos<strong>po</strong>darczym nawet w odniesieniu do innych produktów, niż te, wobec których Twój znak<br />
towarowy został zarejestrowany.<br />
3. Kontrola dostawców – za<strong>po</strong>bieganie przeciekom informacji o nowych wzorach i produktach z fabryk<br />
W umowach z wytwórcami, dystrybutorami i sprzedawcami detalicznymi uprawniony do znaku towarowego<br />
<strong>po</strong>winien zawierać klauzule dotyczące zakresu dozwolonego używania znaku towarowego. Jest to szczególnie<br />
istotne, gdy korzysta się z usług <strong>po</strong>dwykonawców w <strong>Chinach</strong>. Umowy te <strong>po</strong>winny określać:<br />
• Czy dozwolone jest korzystanie z usług dalszych <strong>po</strong>dwykonawców, a jeśli tak, to czy <strong>po</strong>dwykonawcy ci<br />
<strong>po</strong>winni zostać ujawnieni, jeżeli mają do czynienia z markowymi składnikami, metkami lub opakowaniami.<br />
• S<strong>po</strong>sób <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania z produktami odrzuconymi lub wyprodukowanymi <strong>po</strong>nad ustalone limity<br />
produkcyjne. Fabryki często sprzedają takie produkty „tylnymi drzwiami”. Umowy <strong>po</strong>winny zatem jasno<br />
precyzować, jak <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wać z takimi produktami.<br />
• Umowa <strong>po</strong>winna nakładać obowiązek na dostawcę by wdrożył on procedury mające zachować nowe<br />
wzory w tajemnicy. Często się zdarza, że nowe wzory „przeciekają” do innych fabryk.<br />
• Po wygaśnięciu umowy wszystkie nadmiarowe produkty, pliki CAD, itd. <strong>po</strong>winny zostać zwrócone<br />
uprawnionemu.<br />
Oprócz zadbania o od<strong>po</strong>wiednią treść pisemnych umów z dostawcami producent markowej odzieży <strong>po</strong>winien<br />
regularnie monitorować przestrzeganie tych umów przez dostawców.<br />
4. Postę<strong>po</strong>wanie z internetowymi sprzedawcami i eks<strong>po</strong>rterami<br />
Każda marka ciesząca się <strong>po</strong>wodzeniem może też być narażona w <strong>Chinach</strong> na liczne naruszenia w Internecie,<br />
między innymi:<br />
• Firmy sprzedające <strong>po</strong>drabiane towary w Internecie w <strong>Chinach</strong> lub za granicą. Handel taki może odbywać<br />
się <strong>po</strong>przez platformy C2C (consumer to consumer, czyli: od konsumenta do konsumenta) takie jak<br />
eBay, lub <strong>po</strong>przez platformy B2B (business to business, czyli: od firmy do firmy), takie jak Alibaba. Takich<br />
sprzedawców może być bardzo wielu. Na szczęście największe internetowe strony handlowe w <strong>Chinach</strong><br />
mają system zgłaszania skarg i szybko usuwają ogłoszenia o produktach naruszających prawo, gdy<br />
zostaną o tym <strong>po</strong>wiadomione. W przypadku niezależnych witryn internetowych skuteczny może być list<br />
ostrzegawczy do operatora strony lub dostawcy Internetu.<br />
• Lokalne firmy mogą rejestrować identyczne lub <strong>po</strong>dobne nazwy domen do tych, jakie używa Twoje<br />
przedsiębiorstwo lub twoja marka. W przypadku domen na <strong>po</strong>ziomie krajowym istnieje prosta procedura<br />
administracyjna służąca do odzyskania pirackich nazw domen.<br />
• W przypadku, gdy jakaś strona internetowa zawiera treści naruszające Twoje <strong>PWI</strong>, możesz złożyć skargę<br />
do lokalnego biura AIC o naruszenie prawa do znaku towarowego lub na nieuczciwą konkurencję, możesz<br />
również <strong>po</strong>skarżyć się bez<strong>po</strong>średnio operatorowi strony lub dostawcy Internetu.<br />
W przypadku znanych marek, liczba takich spraw może być znacząca i warto je uszeregować <strong>po</strong>d względem<br />
ważności. W wielu przypadkach sprzedawca internetowy może być małą firmą handlową lub osobą fizyczną<br />
i list ostrzegawczy może okazać się wystarczający. Jednak w przypadku większych spółek proste wycofanie<br />
się z treści naruszających prawo w internecie nie <strong>po</strong>wstrzyma jej <strong>po</strong>za internetowej działalności i być może<br />
będziesz musiał <strong>po</strong>djąć wobec niej działania również <strong>po</strong>za internetem.<br />
Więcej informacji na temat ochrony praw własności intelektualnej w Internecie można znaleźć w przewodniku<br />
„Ochrona <strong>PWI</strong> w Internecie na terenie Chin”.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
5. Chiński Urząd Celny<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
Nawet jeżeli twoja firma nie produkuje, ani nie sprzedaje swoich produktów w <strong>Chinach</strong>, to może się zdarzyć,<br />
że produkty naruszające Twoje <strong>PWI</strong> będą stamtąd eks<strong>po</strong>rtowane na rynki zagraniczne, np. do Europy. Zaleca<br />
się zatem, abyś zgłosił swoje <strong>PWI</strong> w chińskim Urzędzie Celnym, który jest skuteczny w zakresie ujawnień i<br />
zatrzymań na granicy produktów naruszających prawo.<br />
Proces zgłoszenia jest nie tylko stosunkowo prosty, ale również skuteczny i ma zasięg ogólnokrajowy, a sama<br />
procedura z reguły trwa około miesiąca. Urząd celny często sam odkrywa <strong>po</strong>dejrzane trans<strong>po</strong>rty, ale zaleca<br />
się, aby zapewnić szkolenie w kluczowych <strong>po</strong>rtach handlowych, w celu za<strong>po</strong>znania urzędników ze swoimi<br />
produktami. W przypadku zatrzymania, uprawniony <strong>po</strong>winien zidentyfikować <strong>po</strong>dejrzane trans<strong>po</strong>rty w ciągu<br />
trzech dni oraz zapłacić kaucję, zatem ważne jest, aby mieć zawczasu gotową procedurę działania na wypadek<br />
doniesień o możliwym naruszeniu prawa.<br />
Generalnie łatwiej jest Urzędowi zidentyfikować i zatrzymać towary naruszające prawo do znaku towarowego,<br />
gdyż może to zrobić wykorzystując własne procedury administracyjne. W przypadku jednak naruszenia<br />
praw autorskich i patentów należy wnieść <strong>po</strong>zew przed sądem ludowym, który nakaże Urzędowi Celnemu<br />
zatrzymanie towarów naruszających prawo, <strong>po</strong>nieważ nie <strong>po</strong>siada on kompetencji do ustalenia, czy nastąpiło<br />
naruszenie prawa. Więcej informacji na temat urzędów celnych w <strong>Chinach</strong> można znaleźć w przewodniku „<br />
Wykorzystanie organów celnych do ochrony <strong>PWI</strong> w <strong>Chinach</strong>”.<br />
Studium przypadku<br />
Studium przypadku 1: Maszyny tekstylne<br />
Europejska spółka „S”, która sprzedaje zaawansowane technologicznie maszyny dziewiarskie z przeznaczeniem<br />
<strong>dla</strong> producentów w <strong>Chinach</strong> odkryła, że inna firma sprzedaje konkurencyjny produkt o dokładnie takich<br />
samych parametrach, <strong>po</strong>kryciu zewnętrznym, a nawet kolorach, co oryginał. Ponadto broszury i strona<br />
internetowa konkurenta zawierają zdjęcia, diagramy i specyfikację oryginalnego produktu, mimo to jednak<br />
<strong>po</strong>drobiony produkt nie spełnia tych samych kryteriów wydajnościowych. Przedstawiciel handlowy spółki „S”<br />
w <strong>Chinach</strong> skarżył się, iż klienci wprowadzani są w błąd, <strong>po</strong>nieważ sugeruje im się, że znacznie tańszy produkt<br />
lokalny zapewnia tę samą jakość co produkt oryginalny. Europejska spółka nie <strong>po</strong>siadała żadnych <strong>PWI</strong> w<br />
<strong>Chinach</strong>, a naruszyciel nie używał europejskiego znaku towarowego. Ponieważ tamtejsze prawo nie zabrania<br />
wiernego kopiowania wzorów, europejska spółka mogła tylko <strong>po</strong>skarżyć się na naruszenie praw autorskich<br />
do zdjęć i grafik w jej broszurach, a także o naruszenie przepisów prawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji<br />
w <strong>po</strong>staci fałszywych twierdzeń zawartych w skopiowanej broszurze. Aby uniknąć kosztów s<strong>po</strong>ru sądowego<br />
spółka „S” zaangażowała lokalną kancelarię prawną, która wysłała list ostrzegawczy do naruszyciela, a<br />
natępnie skontaktowała się z nim telefonicznie. W rezultacie naruszyciel zmienił zdjęcia i niektóre inne treści<br />
w swojej broszurze, jednak nie można było go zmusić do zmiany wyglądu jego produktu.<br />
W tym przypadku spółka „S” nie mogła <strong>po</strong>djąć działań egzekucyjnych w obliczu naruszeń, <strong>po</strong>nieważ nie<br />
zarejestrowała wcześniej swoich praw. Gdyby jednak <strong>po</strong>siadała ona zarejestrowany wzór przemysłowy,<br />
mogłaby skuteczniej egzekwować swoje prawa przeciwko lokalnej firmie, a <strong>po</strong>nadto mogłaby zaoszczędzić<br />
czas i pieniądze oraz uchronić swoją reputację przed uszczerbkiem. Ten przykład to stanowi przestrogę, która<br />
wskazuje, że wzór i kształt zewnętrzny produktu <strong>po</strong>winno się chronić w <strong>Chinach</strong> w drodze jego rejestracji.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem
Projekt s<strong>po</strong>nsorowany ze środków Unii Europejskiej<br />
Studium przypadku 2: Tkaniny wykończone<br />
Uzyskaj bezpłatną, <strong>po</strong>ufną i fachową <strong>po</strong>radę<br />
dotyczącą praw własności intelektualnej w ciągu<br />
siedmiu dni roboczych<br />
Europejska spółka „R”, zaprojektowała pewien rodzaj dodatku, który bardzo <strong>po</strong>prawiał wygląd gotowej<br />
odzieży. Spółka ta zdobyła wiodącą <strong>po</strong>zycję na rynku do tego stopnia, że kupcy odzieży często żądali, by ten<br />
produkt był wykorzystany w odzieży, którą handlują. W niektórych krajach, na produkt ten udzielono patentu,<br />
jednak w <strong>Chinach</strong> był chroniony jedynie przez rejestrację znaku towarowego. Znak towarowy spółki „R” był<br />
używany tylko na metce gotowej odzieży, w celu wskazania, że ich produkt jest wykorzystywany w tej odzieży.<br />
Ponieważ oryginalny produkt był kluczowy <strong>dla</strong> wielu dostawców odzieży w <strong>Chinach</strong>, lokalni konkurenci zaczęli<br />
również oferować konkurencyjny produkt. Spółka „R” nie <strong>po</strong>siadała żadnych <strong>po</strong>dstaw prawnych, aby za<strong>po</strong>biec<br />
kopiowaniu samego produktu przez konkurentów, ale mogła <strong>po</strong>djąć działania przeciwko dostawcom dodatków<br />
i producentom odzieży, którzy używali oryginalnego znaku towarowego na swojej odzieży, chociaż faktycznie<br />
nie ku<strong>po</strong>wali produktu oryginalnego, produkowanego przez spółkę „R”. Spółka „R” złożyła zatem skargę w<br />
trybie administracyjnym do AIC o naruszenie znaku towarowego oraz nagłośniła te działania w lokalnej prasie,<br />
co odniosło pewien efekt.<br />
Jednak konkurent dokonał rejestracji chińskiej wersji nazwy produktu spółki „R” jako znaku towarowego na<br />
swoją rzecz, co <strong>po</strong>zwoliło mu legalnie używać nazwę w chińskiej wersji językowej. Spółka „R” została następnie<br />
zmuszona do zainicjowania <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wania administracyjnego w celu unieważnienia znaku towarowego,<br />
zgodnie z procedurami chińskiego Urzędu ds. Znaków Towarowych, a z praktyki wiadomo, że jest to proces<br />
długi i niepewny.<br />
Spółka „R”, <strong>po</strong>winna była skuteczniej chronić swoje <strong>PWI</strong>, <strong>po</strong>przez rejestrację nie tylko oficjalnej nazwy<br />
swojej firmy i znaków towarowych, ale również ich przetłumaczoną nazwę na język chiński oraz wszelkie<br />
inne odmany, jakimi określano jej produkt na chińskim rynku. Koszt rejestracji wielu znaków towarowych<br />
jest generalnie znacznie niższy niż koszty <strong>po</strong>stę<strong>po</strong>wań unieważniających, sprzeciwu lub odkupienia znaku<br />
towarowego.<br />
Studium przypadku 3: Markowa odzież i dodatki<br />
Mała europejska spółka „D” zaprojektowała i wyprodukowała własną linię odzieży i torebek sprzedawanych<br />
w Europie, ale wytwarzanych w <strong>Chinach</strong>. Chociaż jej marka nie była szeroko znana w świecie, spółka ta<br />
zorientowała się, iż konkurenci regularnie sprzedają dokładne kopie jej produktów.<br />
Pomimo, iż spółka „D” <strong>po</strong>djęła kroki prawne przeciwko dystrybutorom w Europie, chciała również<br />
<strong>po</strong>wstrzymać konkurentów w <strong>Chinach</strong> i chociaż <strong>po</strong>czątkowo uważała, że byłoby to zbyt trudnej, to jednak<br />
<strong>po</strong> konsultacji z lokalną kancelarią prawną w <strong>Chinach</strong> <strong>po</strong>stanowiła <strong>po</strong>djąć działania. Ponieważ spółka „<br />
D” tworzyła rocznie zbyt wiele nowych wzorów, żeby można było je rejestrować jako wzory przemysłowe,<br />
to <strong>po</strong>stanowiła zarejestrować jedynie kilka s<strong>po</strong>śród nich, a resztę <strong>po</strong>stanowiła chronić na <strong>po</strong>dstawie praw<br />
autorskich. Jako że wzór przemysłowy jest stosunkowo łatwo egzekwować, spółka mogła użyć swoich praw<br />
patentowych przeciwko konkurentom, którzy kopiowali te wzory, zatem <strong>po</strong>djęła ona działania głównie<br />
przeciwko wytwórcom i kupcom na targach handlowych, wysyłając listy ostrzegawcze oraz żądając usunięcia<br />
naruszających jej prawa wzorów z witryn internetowych. Jako dodatkowe „wsparcie” stawiała zarzut<br />
naruszania praw autorskich w przypadku innych wzorów, które nie <strong>po</strong>siadały od<strong>po</strong>wiedniej rejestracji.<br />
Działania te doprowadziły do zauważalnego spadku liczby nieuprawnionych <strong>po</strong>dróbek, gdyż naruszyciele, albo<br />
przestali całkowicie kopiować produkty spółki D, albo zmienili wygląd swoich produktów, tak że nie były już<br />
one identyczne.<br />
Proaktywne działania spółki „D”, mające na celu ochronę jej wzorów w <strong>Chinach</strong> sprawiły, że konkurenci<br />
zaprzestali produkowania wiernych kopii jej produktów - nawet w sytuacji - gdy spółka nie rejestrowała<br />
wszystkich swoich nowych wzorów. Często działania naruszające prawo własności intelektualnej można<br />
ukrócić <strong>po</strong>dejmując proaktywne działania, które sygnalizują, że dana firma traktuje swoje prawa własności<br />
intelektualnej <strong>po</strong>ważnie i uznaje ochronę tych praw za integralną część swojej działalności.<br />
Narzedzia biznesowe do tworzenia <strong>PWI</strong> i do zarzadzania ich ryzykiem