Praca w Hiszpanii - Eures

PRACA W
HISZPANII
REGIONY AUTONOMICZNE
Andalucía
Aragón
Asturias
Baleares
Canarias
Cantabria
Castilla-La Mancha
Castilla y León
Cataluña
Extremadura
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Galicia
Madrid
Murcia
Navarra
País Vasco
La Rioja
Valencia
Ciudad Autónoma de Ceuta
Ciudad Autónoma de Melilla
●
●
●
●
●
●
●
●
●

Chociaż niniejsza broszura została opracowana z jak największą uwagą, Państowa Publiczna Służba
Zatrudnienia – INEM (EURES) nie bierze na siebie odpowiedzialności wynikąjących z użycia zawartej
informacji.
Esta publicación ha sido realizada con ayuda de los Fondos de la Comisión Europea,
edición realizada por el Servicio Público de Empleo Estatal (INEM).
Condesa de Venadito, 9
NIPO: 215-07-104-2
Depósito Legal: M. 52.905-2007
Elaboración: Red EURES - ESPAÑA
Impresión: Sociedad Anónima de Fotocomposición

SPIS SPIS TRESCI
1. Wstęp ........................................................................................................ 5
2. Swobodny przepływ pracowników ............................................................ 9
3. Rynek pracy .............................................................................................. 11
4. Jak znaleźć pracę w Hiszpanii ................................................................. 13
5. Ubezpieczenie społeczne, służba zdrowia i świadczenia
dla bezrobotnych ...................................................................................... 18
6. Podatki ...................................................................................................... 23
7. Warunki życia ........................................................................................... 27
8. Warunki pracy ........................................................................................... 30
9. Mieszkanie ................................................................................................ 36
10. Szkolnictwo w Hiszpanii ........................................................................... 38
11. Równoważność certyfikatów i dyplomów na terenie
Europejskiego Obszaru Gospodarczego .................................................. 44
12. Kultura ...................................................................................................... 47
13. Pomoc prawna .......................................................................................... 50
14. Przydatne adresy i telefony ...................................................................... 52
15. O czym nie należy zapomnieć ................................................................. 60
PRACA W
HISZPANII
3

1
WSTĘP
Nowa Unia Europejska, w której żyje prawie 480 milionów mieszkańców, jest
największym rynkiem pracy i nauki na świecie. Jest to obszar, na którym stopniowo
zanikają bariery uniemożliwiające niekiedy ludziom wykorzystanie całości swojego
potencjału.
Niektóre z krajów Unii wprowadziły okresy przejściowe o różnym czasie obowiązywania
(nigdy ponad siedem lat), ograniczające wolny przepływ pracowników. W Hiszpanii
przyjęty został okres 2 lat dla pracowników pochodzących z Rumunii i Bułgarii,
ostatnich krajów, które przystąpiły do Unii Europejskiej.
W celu umożliwienia wolnego przepływu pracowników na terenie Europejskiego
Obszaru Gospodarczego, Unia Europejska utworzyła sieć EURES - Europejskie
Służby Zatrudnienia, w której skład wchodzą publiczne służby zatrudnienia Hiszpanii,
promujące publikację tego przewodnika informacyjnego.
Praca za granicą to zawsze wyzwanie, jedyna w swoim rodzaju okazja do poznania
innego kraju i jego mieszkańców, oraz do zdobycia wielu nowych doświadczeń.
Niniejszy przewodnik pozwala tym, którzy chcą mieszkać i pracować w Hiszpanii, na
wyrobienie sobie pewnego wyobrażenia o życiu w tym kraju. Pragniemy, by zawarte
w nim informacje pomogły w podejmowaniu decyzji, a w przypadku przyjazdu do
Hiszpanii, przygotowały do pobytu.
1.1.- Wybrane wiadomości o kraju
Oficjalna nazwa państwa to Królestwo Hiszpanii, zwyczajowo po prostu Hiszpania.
Hiszpania położona jest w południowo-zachodniej części Europy, na Półwyspie
Iberyjskim o 504,750 km² powierzchni, którą dzieli z Portugalią. Poza półwyspem w
skład Hiszpanii wchodzą wyspy Baleary, na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie
na Oceanie Atlantyckim i miasta Ceuta y Melilla położone w północnej Afryce. To
trzeci kraj europejski pod względem powierzchni i piąty pod względem ludności.
PRACA W
HISZPANII
5

Hiszpanię uważa się za kraj o łagodnym klimacie z dużym nasłonecznieniem, choć
o wielkim zróżnicowaniu klimatycznym. Pierwsza strefa klimatyczna obejmuje północ
kraju, to znaczy regiony takie jak Galicja, Asturia, Kantabria i Kraj Basków, gdzie
deszcze są obfite, lata łagodne, ale zimy dosyć mroźne. Bardziej na południu,
w centralnej części kraju panuje klimat kontynentalny. W pozostałych strefach
nadmorskich, a szczególnie w Andaluzji i na Wybrzeżu Lewantyńskim, zimy są
zazwyczaj łagodniejsze, a lata gorące.
Ludność kraju liczy 45.116.894 osób. Obecnie, jest zameldowanych w Hiszpanii 4.482
568 milionów obcokrajowców, co stanowi około 9,9% całkowitej liczby mieszkańców.
Wynikiem napływu istotnej liczby obcokrajowców i uregulowania ich sytuacji w ciągu
ostatnich kilku lat, liczba oficjalnych rezydentów wzrosła czterokrotnie w porównaniu
z rokiem 1998.
Jeśli chodzi o ich rozmieszczenie według regionów, to w Madrycie, Katalonii i Walencji
mieszka prawie 60% wszystkich obcokrajowców. Jest to dowód na to, że szukają
oni dużych miast, takich jak Madryt, Barcelona czy Walencja w celu osiedlenia się
i znalezienia pracy. W Andaluzji, na Balearach i na Wyspach Kanaryjskich liczba ta
spada do 22,1%. W regionach północnych i zachodnich półwyspu zameldowanych
jest najmniej obcokrajowców.
Ustrojem panującym w państwie hiszpańskim jest monarchia parlamentarna.
Podstawą władzy ustawodawczej jest Parlament (tzw. Kortezy), podzielony
na dwie izby: Kongres Deputowanych i Senat. Na czele rządu stoi Premier, a
głową państwa jest Król. Hiszpania to kraj składający się z 17 autonomicznych
regionów: Andaluzji, Aragonii, Asturii, Wysp Kanaryjskich, Kantabrii, Kastylii - La
Manchy, Kastylii - Leon, Katalonii, Walencji, Estremadury, Galicji, Balearów, La
Rioja, Madrytu, Murcji, Nawarry i Kraju Basków, z których każda posiada własny
parlament i Prezydenta. Możemy więc powiedzieć, iż charakterystyczną cechą
Hiszpanii jest jej decentralizacja.
Język
PRACA W
HISZPANII
Hiszpania odznacza się ogromną różnorodnością kulturową, którą podkreśla
ilość języków będących w użyciu. Językiem oficjalnym dla całego terytorium jest
hiszpański, zwany też kastylijskim, jednak w wielu regionach współistnieje on z
innymi oficjalnymi językami takimi jak baskijski, kataloński, galicyjski czy walencjański,
odpowiednio do regionu geograficznego. Chociaż nie są uznane za oficjalne, istnieją
także języki miejscowe o mniejszym zasięgu: asturyjski, zwany też bable, leoński,
aragoński i aranés.
Mówiąc wyłącznie po angielsku, niemiecku czy francusku jest bardzo trudno znaleźć
pracę w Hiszpanii, za wyjątkiem niektórych miejscowości turystycznych na wyspach
lub wybrzeżu.
6

Waluta
Obowiązującą jednostką walutową w Hiszpanii jest Euro.
Import i eksport lokalnej waluty podlega zgłoszeniu w przypadku, gdy suma przekracza
wartość 6.000 Euro (suma wywożona nie może przekroczyć sumy zgłoszonej przy
wjeździe do kraju). Import i eksport obcej waluty nie jest ograniczony, ale należy
zgłosić sumę powyżej 6.000 Euro przypadającą na jedną osobę i jedną podróż, w
celu uniknięcia problemów w urzędzie celnym przy wyjeździe z Hiszpanii.
Strefa czasowa
Półwysep i Baleary: GMT +1
Wyspy Kanaryjskie: GMT.
Międzynarodowe rozmowy telefoniczne
Żeby zadzwonić do Hiszpanii z zagranicy, należy wkręcić numer wyjściowy danego
kraju, następnie 34 (numer kierunkowy Hiszpanii) oraz numer składający się z 9
cyfr.
Aby zadzwonić z Hiszpanii do innego kraju, należy wykręcić 00, a następnie numer
kierunkowy danego kraju i numer telefonu.
Można też dzwonić z kabin telefonicznych, które działają na monety lub karty.
W przypadku rozmowy telefonicznej w obrębie Hiszpanii należy wykręcić numer
bez żadnego dodatkowego numeru kierunkowego. Zawsze składa się on z 9 cyfr,
bez względu na to, czy jest to numer telefonu stacjonarnego czy komórkowego.
Technologią komórkową Hiszpanii jest GSM (niezgodna z rozwiązaniami w niektórych,
krajach, takich jak Stany Zjednoczone lub Japonia). Jeśli telefon komórkowy działa
w zgodzie z technologią GSM należy skontaktować się z operatorem sieci w
danym kraju w celu upewnienia się, czy telefon może być używany w Hiszpanii
(niektórzy operatorzy muszą aktywować usługę międzynarodową). Po dokonaniu
niezbędnych czynności w kraju pochodzenia, telefon komórkowy może być używany
tak, jakby jego terminal znajdował się w Hiszpanii, to znaczy, wybierając numer
00, a następnie numer kierunkowy kraju, do którego się dzwoni, w celu wykonania
rozmowy międzynarodowej.
Telefony alarmowe
1-1-2 jest ogólnym, tzw. Jedynym Numerem Alarmowym.
W niektórych regionach rozmowy mogą być przeprowadzone w innych językach.
Wszędzie jednak ta usługa jest dostępna 24 godziny na dobę, 365 dni w roku.
PRACA W
HISZPANII
7

Inne ważne numery telefonów:
Policja: 091
Policja lokalna: 092
Pogotowie: 061
Straż pożarna: 080
PRACA W
HISZPANII
8

2
SWOBODNY PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW
Obywatele Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą bez ograniczeń podróżować,
mieszkać i pracować w każdym z krajów członkowskich, korzystając z tych samych
praw, co mieszkańcy wybranego kraju. To prawo swobodnego przepływu ludności
dotyczy również ich rodzin, niezależnie od narodowości, pod warunkiem spełnienia
określonych wymogów.
Dlatego też, będąc obywatelem kraju członkowskiego Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, można ubiegać się w Hiszpanii o pracę każdego rodzaju, jako
pracownik zatrudniony lub pracując na własny rachunek, bez potrzeby ubiegania
się o pozwolenie na pracę i być w posiadaniu tych samych praw, co obywatele
danego kraju odnośnie wynagrodzenia, warunków pracy, dostępu do mieszkania,
kształcenia zawodowego, ubezpieczenia społecznego lub przynależności do
związków zawodowych, poza pewnymi wyjątkami wymienionymi w Traktacie Unii
Europejskiej, dotyczącymi ubiegania się o pracę w administracji publicznej.
Przy wjeździe do Hiszpanii należy okazać jedynie dowód osobisty lub ważny
paszport. Można pozostać w kraju trzy miesiące w celu znalezienia zatrudnienia
lub rozpoczęcia pracy na własny rachunek. Jeśli po upływie trzech miesięcy nie
znajdzie się zatrudnienia, można pozostać dłużej szukając pracy, pod warunkiem,
że istnieją realne szanse na jej znalezienie.
Niezbędne dokumenty
W ciągu trzech miesięcy od dnia przybycia do Hiszpanii należy złożyć w Biurze do
spraw Obcokrajowców (Oficina de Extranjeros) lub na policji wniosek o wpisanie do
ewidencji cudzoziemców (Registro Central de Extranjeros). W tym celu należy
przedstawić ważny paszport lub dowód osobisty oraz uiścić odpowiednią opłatę.
Biuro wystawia certyfikat o wpisie do listy ewidencji, na którym figuruje tak zwany
numer NIE (numer identyfikacji cudzoziemca). Procedura ta zastąpiła wydawaną
dawniej unijną kartę pobytową.
PRACA W
HISZPANII
9

Więcej informacji i wydruk formularza wniosku o wpisanie do ewidencji, na stronie
internetowej:
http://www.mir.es/SGACAVT/extranje/regimen_comunitario/estancia_residencia.html
Obcokrajowiec, który z racji ekonomicznych, zawodowych lub społecznych zwiąże się
z Hiszpanią, musi identyfikować się numerem osobistym, jedynym i wyłącznym
dla każdego, zwanym NIE (numer identyfikacji cudzoziemca). Numer ten otrzymuje
się automatycznie po złożeniu wniosku o wpis do ewidencji cudzoziemców (Registro
de Extranjeros), ale można o niego wystąpić również oddzielnie. Więcej informacji
na stronie internetowej:
http://www.mir.es/SGACAVT/extranje/regimen_comunitario/nie.html
Inne zalecane procedury
Wszystkie osoby zamieszkujące na terenie Hiszpanii mają obowiązek zameldowania się
w okręgu miejskim, w którym mieszkają. W tym celu należy udać się do Zarządu Miasta (
Ayuntamiento). Meldunek może być wymagany dla wielu postępowań administracyjnych:
zapisy dzieci w szkołach, ubieganie się o Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego,
zarejestrowanie w Urzędzie Zatrudnienia i oddanie głosu w wyborach lokalnych.
Innym niezbędnym dokumentem w przypadku decyzji o zamieszkaniu w Hiszpanii
jest N.I.F (numer identyfikacji podatkowej), który można uzyskać w Urzędzie
Podatkowym (Agencia Tributaria), (więcej informacji na ten temat w odpowiednim
rozdziale).
Zapraszamy również do przeczytania odpowiedniego rozdziału odnośnie numeru
rejestru Ubezpieczeń Społecznych i uzyskania Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.
Rodziny obywateli unijnych: karta pobytowa
Członkowie rodziny obywatela Unii Europejskiej, nie posiadający obywatelstwa
żadnego z krajów członkowskich, mogą przebywać na terenie Hiszpanii dłużej
niż trzy miesiące. W tym celu muszą uzyskać w Biurze do spraw Cudzoziemców
„kartę pobytu członka rodziny obywatela Unii Europejskiej”, w ciągu trzech
miesięcy od daty wjazdu do Hiszpanii. Biuro to niezwłocznie wydaje takiej osobie
poświadczenie, które jest wystarczającym dowodem legalnego pobytu, ważnym do
momentu wydania karty.
PRACA W
HISZPANII
10

3
RYNEK PRACY
Rok 2006 charakteryzował się zrównoważonym rozwojem gospodarczym, gdzie
wzrost PKB wyniósł 3,9%. Zwiększonej aktywności towarzyszyło utworzenie
znacznej liczby miejsc pracy, choć przeważnie sezonowej. Głównym czynnikiem
wzrostu zanotowanego w ciągu ostatnich lat jest większy udział obcokrajowców oraz
kobiet w hiszpańskim rynku pracy.
Dane statystyczne udostępnione przez EPA (badanie populacji aktywnej
zawodowo) wykazują dalszy wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia. Stopa
bezrobocia w pierwszym kwartale 2007 roku wyniosła 8,47%, gdzie w przypadku
mężczyzn było to 6,32%, a kobiet 11,39%. Aktywność zawodowa wzrosła aż do
58,58 %.
Jeśli chodzi o regiony Hiszpanii, to najniższą stopą bezrobocia odznaczają się:
Nawarra, Aragonia, Madryt i Katalonia, a najwyższą, Andaluzja, Baleary i Wyspy
Kanaryjskie.
Biorąc pod uwagę różne sektory ekonomiczne warto zaznaczyć, że w
BUDOWNICTWIE odnotowuje się coraz powolniejszy wzrost. Sektor PIERWSZY
(rolnictwo i rybołówstwo) odnotował spadek w wyniku wzrostu ceny paliwa i
niesprzyjającej pogody. Niemniej jednak działalność PRZEMYSŁOWA wzrosła
nieznacznie, pomimo tego, że podsektor samochodowy i tekstylny odczuły wzrost
zagranicznej konkurencji. Natomiast sektor USŁUG rozwija się pozytywnie dzięki
sprzyjającej sytuacji w telekomunikacji i turystyce.
Jednakże hiszpański rynek pracy wykazuje pewne braki równowagi, takie jak wysoki
odsetek tymczasowych umów o pracę, dużą liczbę wypadków zawodowych, znaczny
procent pracowników niewykwalifikowanych oraz niekorzystną sytuację kobiet, osób
młodych oraz imigrantów.
PRACA W
HISZPANII
11

Zatrudnienie wymagające kwalifikacji
Raport Infoempleo 2006, który analizuje stan oferty pracy wymagającej kwalifikacji
wykazał, że koncentruje się ona w Madrycie i Katalonii (39%), chociaż to
skupienie powoli zmniejsza się na korzyść innych regionów. Jest to dowód dużego
zróżnicowania hiszpańskiej działalności gospodarczej.
Jeśli chodzi o oferty, w których wymaga się odpowiedniego przygotowania
akademickiego, istnieje stałe zapotrzebowanie na osoby z dyplomami technicznymi
(na Architektów, Inżynierów, Magistrów Inżynierów) – sięgające 47,6%. Na drugim
miejscu znajduje się wykształcenie w zakresie prawno-społecznym. Jeśli chodzi o
zapotrzebowanie na specjalistów w sektorach naukowo-medycznych, zanotowano
wzrost zapotrzebowania w dziedzinach medycyny i farmacji. Warto podkreślić,
że zapotrzebowanie na wykształconych pracowników dotyczy największej liczby
branż.
Możliwości zatrudnienia
Według danych wydzialu badań rynku pracy Publicznej Służby Zatrudnienia,
największą możliwość znalezienia pracy mają:
– Niewykwalifikowani robotnicy rolni
– Wykwalifikowani robotnicy budowlani
– Mechanicy i spawacze
– Piekarze i cukiernicy
– Kierowcy ciężarówek
– Sprzedawcy
– Kucharze i kelnerzy
– Pomoce domowe
Stanowiska oferowane poprzez sieć Eures w Hiszpanii przeznaczone są głównie
dla:
– Lekarzy specjalistów i pielęgniarek/pielęgniarzy
– Animatorów turystycznych i ogólnie w hotelarstwie i gastronomii
– Wykwalifikowanych pracowników budowlanych
– Wykwalifikowanych pracowników przemysłu metalurgicznego, zmechanizowanej
produkcji i w zakresie sprzętu elektronicznego
PRACA W
HISZPANII
12

4
JAK ZNALEŹĆ PRACĘ W HISZPANII
Pomimo nieprzerwanego spadku stopy bezrobocia w Hiszpanii w ciągu ostatnich kilku
lat, nie jest łatwo znaleźć pracę. Dlatego też, należy wykorzystać wszystkie dostępne
środki (znajomi, rodzina, prasa, ośrodki informacji, organizacje zawodowe...), jak też
EURES i niemałą dawkę własnej wyobraźni i pomysłowości.
Należy również wziąć pod uwagę, że znajomość języka hiszpańskiego jest
podstawą znalezienia pracy w Hiszpanii. Głównymi systemami pośredniczącymi w
poszukiwaniu pracy są:
Publiczne służby zatrudnienia
Publiczne Służby Zatrudnienia (INEM), krajowe i regionalne dysponują siecią biur,
do których mają dostęp wszyscy obywatele.
Można zarejestrować się w Urzędzie Pracy w wieku powyżej 16 lat, okazując
ważny paszport lub dowód tożsamości, tylko wtedy, gdy posiada się aktualny adres
zamieszkania. Żeby móc przedstawić swoją kandydaturę na stanowisko, które
wymaga konkretnego wykształcenia, należy udowodnić, że spełnia się wymagania
dla uprawiania zawodu w Hiszpanii.
Usługi oferowane przez Urzędy Zatrudnienia obejmują: oferty pracy, orientację
zawodową, szkolenie zawodowe przez pracę, pośrednictwo w uzyskaniu świadczeń
dla bezrobotnych, udzielanie informacji o podejmowanych środkach w celu
zwiększenia zatrudnienia.
Adresy Służb Zatrudnienia znajdują się w książkach telefonicznych i na stronie
internetowej INEM, na której umieszczone są linki do innych służb publicznych w
każdym z regionów. Niektóre z nich zamieszczają oferty pracy na własnej stronie i
wiele posiada użyteczne informacje i adresy pomocne w znalezieniu pracy, a także
poradniki dla poszukujących pracy. Adresy stron internetowych Publicznych Służb
PRACA W
HISZPANII
13

Zatrudnienia wszystkich regionów znajdują się w ustępie z ważnymi adresami w
tym przewodniku.
http://www.inem.es
W ostatnim czasie, Publiczne Służby Zatrudnienia uruchomiły stronę internetową o
zasięgu krajowym, na której można przejrzeć oferty pracy w całej Hiszpanii:
http://www.sistemanacionalempleo.es
EURES (Europejskie Służby Zatrudnienia)
EURES (Europejskie Służby Zatrudnienia), jest siecią współpracy powołaną przez
Komisję Europejską, Krajowe Służby Zatrudnienia krajów członkowskich, Norwegii,
Szwajcarii, Księstwa Lichtenstein i Islandii, a w przypadku stref granicznych,
organizacje reprezentujące partnerów społecznych.
Wskazane jest skontaktowanie się z siecią EURES we własnym kraju. Tam otrzymać
można informacje o Publicznych Służbach Zatrudnienia, ofertach pracy w Hiszpanii
i inne, pomocne w podjęciu decyzji i/lub rozwoju własnych planów związanych z
mobilnością.
Na stronie internetowej EURES można znaleźć informacje związane z mobilnością
oraz bazę danych zawierającą oferty pracy w krajach członkowskich. Oferuje ona
również możliwość umieszczenia własnego CV (Curriculum vitae/Życiorysu) w trybie
on-line. Dostęp do tej informacji jest możliwy dzięki stronie:
http://eures.europa.eu
Prywatne agencje pośrednictwa pracy, firmy zajmujące się
procesem selekcji i agencje pracy tymczasowej
Agencje pośrednictwa pracy to instytucje non-profit, posiadające zezwolenia administracji
publicznej do spraw zatrudnienia. Korzystanie z nich jest zazwyczaj bezpłatne, poza
zwrotem sumy za poniesione koszty. W służbach zatrudnienia każdego z regionów
można uzyskać informacje o tych jednostkach oraz o ich usługach.
PRACA W
HISZPANII
Istnieją również firmy specjalizujące się w przeprowadzaniu procesu selekcji
personelu dla innych firm, które zazwyczaj pozyskują kandydatów poprzez prasę,
czy Internet.
Agencje pracy tymczasowej zawsze mają w swojej nazwie skrót E.T.T. Zatrudniają
one bezpośrednio pracowników, których następnie kierują do innej firmy zgodnie
ze specjalną umową o dyspozycyjności dla firmy, która przenosi na nie obowiązek
zarządzania i kontroli wykonywanej pracy. Są one wyjątkowo pomocne w znalezieniu
pracy tymczasowej.
14

Środki masowego przekazu
We wszystkich hiszpańskich gazetach ogólnokrajowych, regionalnych i lokalnych
znajdują się strony zawierające oferty pracy, choć najwięcej ofert ukazuje się w
wydaniach niedzielnych. Również telewizje publiczne oferują szereg programów
dotyczących zatrudnienia, przykładem czego jest znany program “Aquí hay trabajo”
(“Tu jest praca”) emitowany od poniedziałku do piątku o 9 rano w programie 2
(RTVE).
Coraz częściej firmy umieszczają oferty pracy w Internecie. Własne strony
internetowe dają możliwość lepszego przedstawienia się i zazwyczaj znajduje się na
nich odpowiedni dział dotyczący Zasobów Ludzkich. Na stronach firm należy szukać
linku zwanego “trabaja con nosotros” ("pracuj z nami ") lub „empleo” ("zatrudnienie").
Istnieją również portale wyspecjalizowane w zakresie zatrudnienia.
Najważniejsze codzienne gazety ogólnokrajowe to EI País, ABC, EI Mundo, La
Razón w Madrycie i EI Periódico oraz La Vanguardia w Barcelonie. Każda z nich
do wydania niedzielnego dołącza suplement z ofertami pracy.
Gazety w języku niemieckim, angielskim lub francuskim, które wydawane są w
głównych ośrodkach turystycznych, również zawierają oferty pracy i zazwyczaj
istotnym warunkiem tych ofert jest znajomość języków obcych.
Prasa międzynarodowa także oferuje zatrudnienie w Hiszpanii, jednak głównie są
to stanowiska kierownicze, specjalistyczne i wolne zawody.
Gazety i czasopisma specjalistyczne dostępne na terenie Europejskiego Obszaru
Gospodarczego (EOG) mogą również stanowić źródło informacji na temat pracy
w Hiszpanii, szczególnie gdy zawierają dział specjalizujący się w ofertach pracy.
Oczywiście istnieją również publikacje hiszpańskie zajmujące się rynkiem pracy i
zawierające oferty zatrudnienia.
El Mundo
El País
ABC
La Razón
El Periódico
La Vanguardia
Busca medios
http://www.elmundo.es
http://www.elpais.es
http://www.abc.es
http://www.larazon.es
http://www.elperiodico.es
http://www.lavanguardia.es
http://www.buscamedios.com
PRACA W
HISZPANII
15

Izby Gospodarcze / Cámaras de Comercio
Izby Gospodarcze kraju rodzimego, jak i w Hiszpanii, są również możliwym źródłem
informacji o gospodarce i firmach. Szczególnie ważna jest pomoc, jaką oferują w
założeniu własnej działalności gospodarczej.
https://www.camaras.org
http://www.camerdata.es/ (informacje o firmach)
http://www.vue.es/Biuro do spraw przedsiębiorstw (Ventanilla empresarial única).
Pomoc w założeniu własnej firmy.
Stowarzyszenia zawodowe i Organizacje pracownicze
Innym źródłem informacji są stowarzyszenia i związki zawodowe. Niektóre grupy
zawodowe w Hiszpanii mają swoją izbę (Colegio Oficial), do której trzeba się
zapisać, by móc wykonywać zawód.
Spontaniczne zaproponowanie własnej kandydatury
i osobiste znajomości
Inną możliwą drogą jest zgłoszenie własnej kandydatury, wysyłając list motywacyjny
oraz CV (życiorys) do firm, które ze względu na profil działalności mogą być
zainteresowane naszą osobą, chociaż w danym momencie nie prowadzą żadnego
procesu selekcji.
Znajomi i rodzina są również pomocni w znalezieniu zatrudnienia i, jeśli mieszkają
w Hiszpanii, to warto im wspomnieć, że szukamy pracy. Wiele wakatów pokrywa
się dzięki tego rodzaju kontaktom i referencjom.
CV (Curriculum Vitae) i list motywacyjny
Niektóre firmy udostępniają własne formularze, ale najpopularniejszą praktyką jest
wysyłanie CV wraz z listem motywacyjnym. Dotyczy to odpowiedzi na ofertę lub
ogłoszenie w prasie lub spontanicznego zaproponowania własnej kandydatury.
PRACA W
HISZPANII
List motywacyjny: Nie jest to zwykła formalność, ale karta prezentacyjna i pierwsze
wrażenie, jakie przekazujemy firmie. List oraz CV powinny być napisane po
hiszpańsku chyba, że w ofercie wskazany jest inny język. List motywacyjny redaguje
się na komputerze, w formacie A4 i na jednej stronie, zwięźle i w formalnym stylu.
Powinien on być bezpośrednio powiązany ze stanowiskiem pracy, o które się
ubiegamy. Należy unikać standardowych listów.
CV: Nie istnieją ścisłe reguły dotyczące układu CV, choć podajemy pewne rady.
Powinno ono mieć konkretną strukturę, być jasne, zwięzłe i napisane na komputerze.
Zaleca się format A4 i nie więcej niż dwie strony. Zdjęcie nie jest potrzebne, chociaż
może być stosowne przy ubieganiu się o niektóre stanowiska. Nie dołącza się
16

dyplomów ani certyfikatów, jeśli nie jest to wymagane, gdyż przedstawia się je
podczas rozmowy o prace. Należy unikać symboli i skrótów.
Struktura:
– Dane osobiste: imię i nazwisko, obywatelstwo, dokładny adres, numer telefonu
(zaznaczając numer kierunkowy kraju), e-mail, itp.
– Wykształcenie: Należy umieścić informacje o wykształceniu akademickim i
uzupełniającym. W przypadku stanowisk, gdzie istotną rolę odgrywają języki
obce lub znajomość obsługi komputera, warto zamieścić te informacje w
osobnym ustępie. Jeśli chodzi o wykształcenie akademickie, należy jedynie
podać najwyższy uzyskany tytuł, nazwę instytucji, miasto oraz datę zakończenia
nauki.
– Doświadczenie zawodowe: Można wymienić miejsca pracy w normalnym lub
odwrotnym porządku chronologicznym, od ostatniego do najdawniejszego,
albo też według branż. Należy podać nazwę firmy, stanowisko, okres pracy i
wykonywane czynności.
– Pozostałe dane: Ta część jest opcjonalna i nie objęta regułami. Służy do podania
informacji, które mogą być użyteczne na stanowisku, o które się ubiegamy, jak
na przykład fakt posiadania prawa jazdy czy dyspozycyjności do odbywania
wyjazdów służbowych, itp. Zazwyczaj nie załącza się referencji, choć można
zaznaczyć, iż mogą być one przedstawione na życzenie.
Modele CV i rady dotyczące ich redagowania można znaleźć na większości stron
publicznych służb zatrudnienia w Hiszpanii.
PRACA W
HISZPANII
17

5
UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE, SŁUŻBA
ZDROWIA I ZASIŁKI DLA BEZROBOTNYCH
Ubezpieczenie Społeczne
Administracja Ubezpieczeń Społecznych (la Seguridad Social) w Hiszpanii składa
się z wielu organów administracyjnych i urzędów publicznych mających na celu
zagwarantowanie obywatelom hiszpańskim, a w tym przypadku, cudzoziemcom
mieszkającym w naszym kraju, zestawu świadczeń w zakresie pomocy, opieki
zdrowotnej i finansowych.
Zarządzanie hiszpańskim Systemem Ubezpieczeń Społecznych należy, między
innymi, do trzech instytucji publicznych podległych Ministerstwu Pracy i Spraw
Społecznych: do Krajowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (el Instituto Nacional
de la Seguridad Social - INSS), Głównego Działu Księgowego Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych (la Tesorería General de la Seguridad Social - TGSS) oraz Społecznego
Instytutu Marynarki (Instituto Social de la Marina - ISM).
PRACA W
HISZPANII
W kwestiach Ubezpieczeń Społecznych stosuje się Rozporządzenia Unijne wobec
obywateli krajów członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, którzy pracują na zasadzie zatrudnienia lub samozatrudnienia
i podlegają, lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku tychże krajów
członkowskich, uczniów i studentów, urzędników i bezpaństwowców lub uchodźców
przebywających na terenie któregoś z krajów członkowskich, jak również ich
rodzin, także po ich zgonie. Przez zastosowanie Układu pomiędzy Unią Europejską
a Szwajcarią o wolnym przepływie osób, stosuje się je również w stosunku do
obywateli szwajcarskich.
Rozporządzenia te mają zastosowanie w odniesieniu do następujących świadczeń
ze strony Ubezpieczeń Społecznych: choroba i macierzyństwo (opieka lekarska,
czasowa niezdolność do pracy i macierzyństwo), inwalidztwo, emerytury i renty
rodzinne, renty spowodowane wypadkiem w pracy i choroba zawodową, zapomogi
z tytułu śmierci, zapomogi dla bezrobotnych i świadczenia rodzinne.
18

Opieka lekarska
Jakość opieki lekarskiej w Hiszpanii jest dosyć dobra. Istnieją zarówno szpitale
publiczne (należące do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych) jak i prywatne. Sieć
podstawowej, uspołecznionej opieki lekarskiej w Hiszpanii stanowią poradnie, czyli tak
zwane Ośrodki Zdrowia (Centros de Salud), poradnie i szpitale. Hiszpania podpisała
dwustronne umowy o opiece medycznej z wieloma państwami (w tym z wszystkimi
krajami członkowskimi Unii Europejskiej). Obywatele tych państw muszą złożyć
wniosek w swoich krajach o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego
(EHIC), aby mieć dostęp do publicznej opieki zdrowotnej w Hiszpanii.
Rządy Regionów Autonomicznych zarządzają poprzez własne, publiczne służby
sanitarne opieką zdrowotną, jako częścią Krajowego Systemu Zdrowia. W lokalnych
urzędach można uzyskać listy szpitali i ośrodków zdrowia.
W systemie publicznych ubezpieczeń zdrowotnych leczenie jest nieodpłatne, a kiedy
wymagana jest opieka specjalistyczna, lekarz odsyła pacjenta do specjalistów z
oficjalnym drukiem. Lekarstwa zapisywane są przez lekarza na oficjalnych druczkach
recept i pacjent opłaca 40% ich ceny. Niektóre leki nie są objęte dofinansowaniem
przez społeczną służbę zdrowia.
Leczenie szpitalne jest nieodpłatne w ramach systemu społecznej służby zdrowia i
pacjenci mają prawo otrzymać, również nieodpłatnie, określone świadczenia, kiedy
są one konieczne, takie jak protezy, aparaty ortopedyczne, transfuzje, itp.
Wszyscy pracownicy zatrudnieni przez osoby trzecie muszą być zapisani w
Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i opłacać miesięczne składki za pośrednictwem
pracodawcy. Osoby samozatrudniające się opłacają składki osobiście. Wszyscy
oni dostają kartę ubezpieczenia zdrowotnego, która uprawnia do korzystania z
nieodpłatnej opieki szpitalnej i lekarskiej.
Można również podpisać prywatne ubezpieczenie zdrowotne z jedną z wielu
prywatnych organizacji medycznych istniejących w Hiszpanii, a które figurują w
książkach telefonicznych jako "Sociedades Médicas". W tym przypadku nie ma
zwrotu kosztów leczenia, za wyjątkiem niektórych nagłych przypadków.
Użyteczne adresy
Strona Web (Web site): Ministerstwo Zdrowia i Spożycia (Ministerio de Sanidad y
Consumo)
http://www.msc.es
– Biuro Informacji Administracyjnej i Obsługi Obywatela (Información Administrativa
y Atención al Ciudadano). Można wystąpić o uzyskanie informacji osobiście,
na piśmie lub telefonicznie w: aleja Pº del Prado 18-20 (planta baja) 28014,
Madrid. Telefony: 915961089 / 90 / 91-Fax: 915964480.
PRACA W
HISZPANII
19

Linki do Urzędów Zdrowia Regionów Autonomicznych
Region Autonomiczny/miejscowość/departament/wydział regionalny.
– Kraj Basków Departamento de Sanidad
http://www.euskadi.net/sanidad/indice_c.htm
– Katalonia Servei Català de la Salud
www.gencat.net/catsalut
– Galicja Consejera de Sanidad
http://www.xunta.es/conselle/csss/index.htm
– Andaluzja Consejera de Salud
http://www.csalud.junta-andalucia.es/principal
– Asturia Consejera de Salud y Servicios Sanitarios
http://www.princast.es
– Kantabria Consejera de Sanidad, Consumo y Bienestar Social:
www.csanidadcantabria.com/sanidad2/index.html
– La Rioja Consejera de Salud y Servicios Sociales:
http://www.larioja.org/
– Murcja Consejera de Sanidad y Consumo:
http://www.carm.es/csan/
– Walencja Consejera de Sanidad:
http:///www.san.gva.es/
– Aragon Departamento de Sanidad, Consumo y Bienestar Social:
http://www.portal.aragob.es
– Kastylia – La Mancha Consejera de Sanidad:
http://www.jccm.es/sanidad/prog.htm
– Wyspy Kanaryjskie (Canarias) Consejera de Sanidad y Consumo:
http://www.gobcan.es/sanidad/
PRACA W
HISZPANII
– Nawarra Departamento de Salud:
http://www.cfnavarra.es/Salud/
– Estremadura Consejera de Sanidad y Consumo:
http://www.juntaex.es/consejerias/syc/home.html
– Baleary Consejera de Sanidad y Consumo:
http//:web2.caib.es
20

– Madryt Consejera de Sanidad:
http://www.madrid.org/sanidad/home.htm
– Kastylia i León Consejera de Sanidad y Bienestar Social:
http://www.jcyl.es
– Miasto Ceuta Consejera de Sanidad y Consumo:
http://www.ciceuta.es/consejerias/marcosconsej.htm
Świadczenia z tytułu bezrobocia
Pracownicy zatrudnieni w Hiszpanii przez osoby trzecie (z wyjątkiem urzędników
publicznych i osób nie płacących składek, jak np. pomoce domowe) są obowiązkowo
ubezpieczeni na wypadek utraty zatrudnienia. Składki pokrywające te świadczenia
są wpłacane przez pracodawców, pracowników i przez Państwo.
Hiszpański system świadczeń z tytułu bezrobocia pokrywa dwa różne zakresy
wypłat:
Zasiłek dla bezrobotnych
Mają prawo do otrzymania świadczeń z tytułu bezrobocia w zakresie opodatkowania
wszyscy ci pracownicy, którzy wpłacali składki w ogólnym systemie Ubezpieczeń
Społecznych przez okres powyżej 360 dni, a którzy utracili pracę, częściowo lub
całkowicie, z przyczyn od nich niezależnych.
Świadczenia w zakresie pomocy i zapomóg
Pracownicy zarejestrowani oficjalnie jako bezrobotni w biurach Publicznych Służb
Zatrudnienia, którzy nie mają prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub, których
prawa do jego otrzymania już wygasły, mogą wystąpić o świadczenia pomocowe
dla bezrobotnych, jeśli spełniają jeden z warunków przewidzianych dla pewnych
szczególnych grup społecznych (niskie dochody, obciążenia rodzinne, osoby powyżej
52 lat, itp.).
Hiszpański system świadczeń z tytułu bezrobocia zarządzany jest przez SPEE-
INEM. Jeśli ktoś zostanie bez pracy w czasie pobytu w Hiszpanii, winien zgłosić
się do miejscowego biura SPEE, gdzie udzielona zostanie mu informacja o prawach
do pobierania świadczeń z tytułu bezrobocia i sposobu wystąpienia o nie.
Przenoszenie świadczeń z tytułu bezrobocia
Osoba otrzymująca świadczenia lub zapomogę z tytułu bezrobocia we własnym
kraju lub jakimkolwiek kraju Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) może
przenieść je do Hiszpanii, lub do innego kraju członkowskiego w celu poszukiwania
pracy przez okres do 3 miesięcy. W tym celu:
PRACA W
HISZPANII
21

Przed wyjazdem należy:
– pozostawać do dyspozycji Publicznej Służby Zatrudnienia w kraju wyjściowym
przez okres przynajmniej 4 miesięcy
– wystąpić o formularz E-303 i powiadomić o rzeczywistej dacie wyjazdu
Po przyjeździe konieczne jest:
1. wpisanie się jako osoba poszukująca pracę w Biurze Hiszpańskiej Służby
Publicznej Zatrudnienia (Oficina del Servicio Público de Empleo Español -
INEM), odpowiadającym miejscu zamieszkania w Hiszpanii, w terminie do 7 dni
od dnia wyjazdu z kraju pochodzenia.
2. złożenie wnioseku o przeniesienie świadczeń z tytułu bezrobocia, do czego
potrzebne są:
– Paszport lub dowód osobisty.
– Urzędowy Wzór Wniosku o uzyskanie świadczeń.
– Formularz E-303 potwierdzający prawo do otrzymywania świadczeń.
Należy mieć na uwadze, że przeprowadzenie formalności może trwać nawet 2
miesiące. W celu uzupełnienia tej informacji można skonsultować adresy Biur i
uzyskać urzędowy wzór wniosku na stronie internetowej
http://www.inem.es
Jeżeli ktoś już pracuje w Hiszpanii, należy przed wyjazdem z tego kraju zwrócić się
do Biura Hiszpańskiej Służby Publicznej Zatrudnienia (Oficina del Servicio Público
de Empleo Español - INEM) o wydanie formularza E-301. Formularz ten poświadcza
okresy opłacania składek na obszarze naszego kraju, które tym sposobem mogą
zostać wliczone do ewentualnych świadczeń w innym kraju członkowskim EOG.
PRACA W
HISZPANII
22

6
PODATKI
Jedną z najistotniejszych kwestii, które trzeba uregulować po przyjeździe do kraju, jest
zapisanie się w urzędzie podatkowym - Agencia Estatal de Administración Tributaria.
Należy pamiętać o przywiezieniu ze sobą wymaganych w kraju pochodzenia
dokumentów, jak również poświadczenia o przeprowadzeniu wszelkich zaległych
formalności podatkowych przed wyjazdem. Po przyjeździe trzeba też pamiętać, że
może być konieczne otwarcie konta bankowego i należy odłożyć odpowiednią kwotę
pieniędzy na zapłacenie podatków.
Podatki bezpośrednie
Podatek Dochodowy Osób Fizycznych
(Impuesto sobre la Renta de las Personas Físicas - IRPF)
Jest to podatek o charakterze osobowym i bezpośrednim, który obciąża dochody
osób fizycznych, zależnie od ich sytuacji osobistej i rodzinnej.
Co uznane jest za dochód w świetle podatku dochodowego IRPF Suma
wszystkich przychodów, zysków i strat majątkowych, niezależnie od miejsca gdzie
one nastąpiły i bez względu na miejsce zamieszkania płatnika.
Co podlega opodatkowaniu Opodatkowaniu podlega jedynie przychód, którym
dysponuje podatnik i który jest wynikiem odjęcia od całości przychodów sumy
minimum osobistego i rodzinnego.
Kto jest zobowiązany do płacenia podatków Osoby fizyczne, które mają miejsce
stałego zamieszkania na terenie Hiszpanii. Uznaje się, że podatnik ma stałe miejsce
zamieszkania na terenie Hiszpanii:
a) gdy przebywa ponad 183 dni w roku kalendarzowym na terenie Hiszpanii.
W celu ustalenia tego okresu przebywania na terenie kraju, wlicza się sporadyczne
wyjazdy, chyba że podatnik udowodni, że posiada adres podatkowy w
innym kraju.
PRACA W
HISZPANII
23

) gdy w Hiszpanii umiejscowiony jest, w sposób bezpośredni lub pośredni,
główny ośrodek albo podstawa jego działalności, czy też interesów gospodarczych.
c) Uzna się, jeżeli nie zostanie udowodnione inaczej, że podatnik ma swoje miejsce
stałego zamieszkania na terenie Hiszpanii, kiedy, zgodnie z powyższymi kryteriami,
zamieszkują na stałe w Hiszpanii jego współmałżonek, nie pozostając
w legalnej separacji oraz jego nieletnie, zależne od niego dzieci.
Kto NIE jest zobowiązany do składania zeznania podatkowego Podatnicy,
którzy uzyskali przychody roczne brutto, pochodzące z pracy u tego samego
wynagradzającego, w wysokości poniżej 22 000 Euro rocznie.
Kiedy składa się zeznanie podatkowe Zeznanie podatkowe dotyczące tego
podatku składa się w miesiącach maju i czerwcu roku następnego w stosunku do roku
podatkowego zeznania. Nie złożenie zeznania lub złożenie go po ustanowionym terminie,
pociąga za sobą nałożenie sankcji, tak samo, jak w przypadku innych podatków.
Szczególny System opodatkowania dochodów osób NIE rezydujących dla pewnych
podatników z tytułu Podatku Dochodowego od Osób Fizycznych ( IRPF).
Osoby fizyczne, które uzyskają swoją siedzibę podatkową w Hiszpanii w wyniku
przeniesienia się na teren kraju z powodu pracy mają możliwość płacenia Podatku
dochodowego dla nie rezydentów, utrzymując jednak status płatników podatku
dochodowego od osób fizycznych IRPF.
Zgłoszenia wyboru płacenia Podatku dochodowego dla nie rezydentów należy
dokonać najpóźniej w terminie do 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności,
która została zarejestrowana w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Hiszpanii
lub w dokumentach, które zezwalają pracownikowi, w danym przypadku, utrzymania
stałego miejsca pobytu.
Państwa członkowskie Unii Europejskiej podpisały między sobą umowy podatkowe
(Umowy o Podwójnym Opodatkowaniu) w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania
przychodów osób, które podróżują lub zamieszkują w różnych krajach Unii.
PRACA W
HISZPANII
Podadek od dochodów Spółek
O podleganiu podatkowi decyduje przebywanie na terenie Hiszpanii. Uznaje się za
rezydentów te jednostki, które spełniają jeden z następujących wymogów:
– Zostały utworzone w oparciu o hiszpańskie ustawodawstwo
– Posiadają domicyl na terenie Hiszpanii
– Rzeczywista siedziba dyrekcji znajduje się na terenie Hiszpanii
24

Podatek Majątkowy
Podatek ten obciąża w sposób progresywny osoby fizyczne posiadające dobra i
prawa o treści ekonomicznej, kiedy ich wartość przewyższy minimum zwolnione od
podatku. Termin składania zeznania podatkowego jest taki sam, jak w przypadku
podatku dochodowego od osób fizycznych (IRPF).
Podatek Spadkowy i od Darowizn
Obciąża nabycie dóbr i praw na mocy jakiegokolwiek tytułu do spadku (Sucesiones)
lub nieodpłatnego przekazania "inter vivos" (Donaciones).
http://www.agenciatributaria.es
Podatki pośrednie
Podatek od Wartości Dodanej VAT (IVA)
Obciąża przekazywanie dóbr i świadczenie usług przez przedsiębiorców i osoby
wykonujące wolne zawody oraz import dóbr, bez wpływu na zwolnienia ustanowione
urzędowo. Wysokość opodatkowania VAT (IVA) waha się od 4% na dobra pierwszej
potrzeby do 16% ogólnie.
Podatek od Przeniesienia praw Majątkowych i Udokumentowanych
Aktów Prawnych
Obciąża przenoszenie praw majątkowych i praw o wartości ekonomicznej “inter
vivos”, które mają charakter obciążliwy, jak również dokumenty aktów prawnych,
które nabierają mocy prawnej lub mają skutki prawne w Hiszpanii. Wysokość
stosowanego obciążenia zależy do rodzaju przeniesienia praw majątkowych czy
aktu prawnego (notarialny, handlowy, administracyjny lub sądowy).
Podatki Specjalne
W odróżnieniu od podatku VAT (IVA), który obciąża konsumpcję dóbr w zakresie
ogólnym, te podatki obciążają konsumpcję szczególnych dóbr. Obecnie podatki
obciążają: paliwa, alkohol i napoje pochodne, wino i napoje fermentowane, piwo,
tytoń...). Podatek, który trzeba brać pod uwagę jeśli posiada się samochód, to
Podatek Specjalny od określonych środków transportu, który obciąża rejestrowanie
pojazdów samochodowych, łodzi i samolotów. Obowiązkowe jest w Hiszpanii
zarejestrowanie nowych lub używanych środków transportu, które obciążone są
podatkami, kiedy będą używane na terenie Hiszpanii przez osoby lub jednostki
rezydujące w Hiszpanii.
PRACA W
HISZPANII
25

Poza tym istnieją inne podatki o charakterze państwowym, takie jak Podatek od
Składek Ubezpieczeniowych i związane z importem i eksportem dóbr, to znaczy podatki
od handlu zagranicznego, dostosowane do treści przepisów Unii Europejskiej.
Podatki o charakterze lokalnym
Podatek od Nieruchomości
Obciąża posiadanie nieruchomości.
Podatek od Działalności Gospodarczej
Obciąża sam fakt wykonywania jakiejkolwiek działalności przedsiębiorczej,
zawodowej lub artystycznej.
Podatek od Pojazdów Mechanicznych
Obciąża posiadanie pojazdów mechanicznych, które mogą poruszać się po drogach
publicznych.
Podatek od Budowy, Instalacji i Robót
Obciąża wykonywanie jakiejkolwiek budowy, instalacji lub robót, dla których
wymagane jest uzyskanie zezwolenie władz urbanistycznych.
Podatek od przyrostu wartości terenów o charakterze miejskim
Obciąża przyrost wartości terenów miejskich, które następuje w wyniku przeniesienia
praw własności.
http://www.aeat.es
PRACA W
HISZPANII
Ministerstwo Gospodarki i Finansów
Ministerio de Economía y Hacienda
http://www.meh.es
C/Guzmán El Bueno, 139, 3.ª plta.
E - 28003 Madrid
Tel: (00 34) 91-545-07-09 (0034) 91-582-67-67
Wydział Urzędu Skarbowego
Delegación Agencia Estatal de Administración Tributaria
http://www.agenciatributaria.es
C/Infanta de las Mercedes, 37
28080 Madrid
Tel: (0034) 91-583-70-00
26

7
WARUNKI ŻYCIA
Ogólnie rzecz biorąc, można powiedzieć, że poziom życia w Hiszpanii jest do
przyjęcia, ludność korzysta z niezbędnych świadczeń społecznych, takich jak opieka
zdrowotna i szkolnictwo, mających charakter powszechny i bezpłatny.
W ostatnich latach znacznie wzrosły ceny mieszkań, co spowodowało, że wydatki na
mieszkanie stały się największymi wydatkami rodzin, osiągając w roku 2006 poziom
przekraczający 30% całkowitego budżetu rodzinnego.
Aby mogli Państwo sobie uzmysłowić ogólny poziom kosztów życia w Hiszpanii,
wybraliśmy ceny na niektóre towary powszedniego użycia, które mogą oczywiście
wykazywać wahania w zależności od miejsca ich nabycia i od strefy geograficznej,
do której się odnoszą.
Są one następujące:
Mieszkanie
Wynajęcie mieszkania z 2 pokojami sypialnymi:
Wynajęcie mieszkania z 3 pokojami sypialnymi:
500-900 €/ miesięcznie
700-1200 €/ miesięcznie
Najdroższe miasta to Madryt, Barcelona, i San Sebastián. Miasta najtańsze to
Pontevedra, Badajoz i Lugo.
Wydatki domowe
Średnie wydatki miesięczne w gospodarstwie domowym, według danych Urzędu
Statystycznego:
Woda:
Energia elektryczna:
10.5 Euro miesięcznie.
22.41 Euro miesięcznie
PRACA W
HISZPANII
27

Telefon:
Gaz:
49 Euro miesięcznie.
16 Euro miesięcznie.
Rachunki na niektóre z tych usług przysyłane są co dwa miesiące.
Komunikacja
Autobus/Metro: Bilet jednorazowy: 1 €
Istnieje bilet “metro-bus” na 10 przejazdów, który kosztuje 6,40 €.
Można mieć kartę na przejazdy w komunikacji miejskiej, która pozwala na
nieograniczone przejazdy przez miesiąc, metrem autobusem i kolejką podmiejską
(przedsiębiorstwa RENFE), która kosztuje 40,45 € (dane dotyczące Madrytu).
Benzyna bezołowiowa 95 (litr): 0,942 €
Benzyna bezołowiowa 98 (litr): 1,042 €
Olej napędowy A (litr): 0,881 €
Towary w supermarkecie
Mleko (1 litr): 0,70 €
Pieczywo (400 gr.): 0,90 €
Jajka (tuzin): 1,60 €
Cukier (1 kg): 1 €
Jabłka (1 kg):
1,80 € (hiszpańskie golden)
Woda (1,5 litra): 0,40 €
Rozrywka
Bilet do kina:
6 € (Madryt)
Napój orzeźwiający : 2,10 €
Kawa: 1,10 €
Piwo (1/2): 1,80 €
Hamburger + frytki+ napój: 5,55 €
PRACA W
HISZPANII
Menu dzienne
Począwszy od 9 €
Wynajem samochodu
1 dzień 73,16 € (samochód klasy średniej)
28

Hotele
Pokój jednoosobowy w hotelu **: 70 €
Pokój jednoosobowy w hotelu ***: 100 €
Różne
Gazeta o nakładzie krajowym lub lokalnym: 1€
Aspiryna (1 pudełko z 20 tabletkami): 3,20 €
Wynagrodzenie socjalnego minimum na rok 2007
570,60 € brutto miesięcznie
19,02 € brutto dziennie
7.988,40 € brutto rocznie
Data pozyskania danych: 30/1/07
Nazwa pieniądza: Euro (€)
PRACA W
HISZPANII
29

8
WARUNKI PRACY
Obywatele krajów członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii
mają te same prawa co Hiszpanie, jeśli chodzi o wynagrodzenie, warunki pracy,
szkolenie, ubezpieczenie społeczne, przynależność do związków zawodowych,
korzyści społeczne i podatkowe, itd.
W Hiszpanii, dopuszczalnym wiekiem rozpoczęcia pracy jest 16 lat, niemniej jednak,
osoby poniżej 18 roku życia, jeżeli nie są prawnie niezależne, muszą mieć zgodę
rodziców lub opiekunów na podjęcie pracy.
a) Czas trwania umowy
Umowa o pracę może być zwierana na czas nieograniczony (zatrudnienie stałe =
indefinido, fijo), albo też mieć czas ustalony (praca tymczasowa). Jeśli w umowie
nie jest to zapisane inaczej, uważa się, że umowa jest na czas nieograniczony i w
pełnym wymiarze godzin.
b) Rodzaje umów
1. Umowa na czas nieograniczony (Contrato indefinido): ustala stosunki pracy
bez ograniczenia czasu ich trwania. Może zostać zawarta ustnie (verbal) lub na
piśmie; na pełny wymiar godzin lub niepełny etat.
PRACA W
HISZPANII
2. Umowy na czas określony (tymczasowe = temporales): Można zawrzeć
umowę na czas określony w następujących przypadkach:
– Umowa o konkretne dzieło lub usługę: w celu wykonania konkretnego dzieła
lub spełnienia wyznaczonej usługi, których wykonanie, pomimo ograniczenia
czasowego, przewidziane jest na czas nieokreślony. Jeżeli czas trwania umowy
jest dłuższy niż rok, aby ją wymówić, należy powiadomić o tym najpóźniej 15
dni przed zakończeniem dzieła lub usługi. Jeżeli pracodawca nie dopełni tego
obowiązku powiadomienia, pracownik ma prawo do odszkodowania.
30

– Umowa sezonowa związana z okolicznościami wynikającymi z cyklu
produkcyjnego: umowa taka ma na celu dostosowanie się do szczególnych
okoliczności rynkowych, nawarstwiania się zadań lub zamówień. Okres
zatrudnienia w tym wypadku nie może być dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu
okresu 12 miesięcy.
– Umowa na zastępstwo: zawarta w celu zastąpienia pracownika mającego
prawo do zachowania miejsca pracy. Należy w niej wskazać pracownika
zastępowanego oraz powód jego zastąpienia.
Również zawiera się umowy tymczasowe o pracę w ramach przyuczenia do
zawodu:
– Umowa na przyuczenie: W wyniku tej umowy pracownik otrzyma szkolenie
teoretyczne i praktyczne, które pozwoli mu na wyuczenie się zawodu lub
rzemiosła. Może być ona zawierana z pracownikami poniżej 21 roku życia,
którzy nie posiadają odpowiedniego przygotowania akademickiego potrzebnego
do podpisania umowy o pracę na stażu. Niektóre grupy społeczne mogą być
zatrudniane w tym trybie, również po przekroczenia tego wieku. Czas trwania
takiej umowy nie może przekroczyć 2 lat, ani być krótszym niż 6 miesięcy.
– Umowa na stażu: Poprzez taką umowę pracownik zdobędzie doświadczenie
zawodowe odpowiadające jego przygotowaniu akademickiemu. Podpisuje się ją
z pracownikiem posiadającym dyplom uniwersytecki, zawodowy lub podobne,
niemniej jednak przed upływem 4 lat od momentu zakończenia nauki lub
uznania stopnia wykształcenia w Hiszpanii. Okres ten wydłuża się do 6 lat w
przypadku pracownika niepełnosprawnego.
3.-Inne rodzaje umów.
– Umowa o prace jako pomoc domowa i umowa na niepełny wymiar
godzin: czas trwania umowy może być nieograniczony lub określony. W obu
przypadkach, zachowa się formę na piśmie, wskazując miejsce wykonywania
usług i dzienny wymiar godzin.
c) Zawieranie umowy:
Umowa o pracę może zostać zawarta na piśmie lub ustnie, chociaż ogromna
większość umów w Hiszpanii dokonuje się w formie pisemnej. Jeżeli zawarta jest
w formie ustnej, każda ze stron ma prawo domagać się w dowolnym momencie
czasu jej trwania przedstawienia jej na piśmie.
Zawsze muszą być zawierane na piśmie następujące rodzaje umów:
• na staż.
• na przyuczenie zawodowe.
• umowa na konkretną usługę.
PRACA W
HISZPANII
31

• umowa na niepełny wymiar godzin.
• umowa na czas nieograniczony nieciągły.
• “sztafetowa” – zajęcie stanowiska pracownika odchodzącego wkrótce na emeryturę.
• na usługi u klienta.
• umowy zawierane z pracownikami w Hiszpanii do pracy w firmach hiszpańskich
za granicą.
• umowy na czas ograniczony, powyżej czterech tygodni.
W każdym przypadku pracodawca ma obowiązek powiadomienia o zawartej umowie,
na piśmie czy ustnej, odpowiedniego Biura Zatrudnienia.
d) Okres próbny
W umowie można ustalić okres próbny, w czasie trwania którego strony mogą
rozwiązać umowę bez podania przyczyn, bez wcześniejszego wymówienie i bez
odszkodowania. Maksymalny czas trwania takiego okresu wynosi 6 miesięcy dla
specjalistów z wykształceniem zawodowym, a 2 miesiące dla wszystkich pozostałych
pracowników (3 miesiące - w przedsiębiorstwach zatrudniających poniżej 25
pracowników).
W czasie trwania okresu próbnego pracownik ma takie same prawa i obowiązki
jak pozostały personel zatrudniony i okres ten wliczony zostaje do stażu pracy w
zakresie nabywania uprawnień do świadczeń społecznych.
e) Dzienny wymiar godzin, urlopy i zwolnienia
Najwyższy wymiar godzin wynosi średnio 40 godzin tygodniowo efektywnej pracy
w rozliczeniu rocznym.
Powszednia liczba godzin pracy nigdy nie może przekroczyć 9 godzin dziennie, chyba
że umowa zbiorowa lub porozumienie między przedsiębiorstwem a przedstawicielami
pracowników ustali inny sposób dziennego rozłożenia godzin pracy, w każdym
przypadku zachowując odpoczynek pomiędzy dniami pracy (co najmniej 12 godzin)
oraz odpoczynek tygodniowy (nieprzerwane półtora dnia).
PRACA W
HISZPANII
Pracownicy nie mający jeszcze ukończonch 18 lat nie mogą wykonywać więcej niż
8 godzin efektywnej pracy, wliczając, w danym przypadku, godziny przeznaczone na
kształcenie zawodowe i, jeżeli pracują dla więcej niż jednego pracodawcy, godziny
przepracowane dla każdego z nich.
Doroczne urlopy mogą być uzgadniane indywidualnie lub zbiorowo, nie będąc w
żadnym wypadku czas trwania urlopu krótszy niż 30 dni, wliczając w to soboty i
niedziele.
W ciągu roku ustanowionych jest 12 dni świątecznych krajowych i 2 lokalne.
32

Również przysługuje 15 dni wolnych z okazji zawarcia związku małżeńskiego i 16
nieprzerwanych tygodni w przypadku macierzyństwa, adopcji lub przysposobienia w
rodzinie. Ojciec ma prawo skorzystać z części tego urlopu, jeśli oboje z rodziców
pracują.
f) Pobory
Ustanawia się na mocy umowy zbiorowej lub indywidualnej umowy o pracę. Składają
się one z następujących części:
• Wynagrodzenie podstawowe
• Dodatki do wynagrodzenia: wysługa lat, dodatkowe pensje roczne, udział w
zyskach, dodatki za odległość i komunikację...
• Dodatki z racji zajmowanego stanowiska: uciążliwość, szkodliwość, niebezpieczeństwo,
praca na zmiany, praca nocna, itp.,
• Premie za produktywność, dodatki na utrzymanie, mieszkanie, itp....
Wypłaty powinny następować w okresach nie przekraczających miesiąca i
to pracodawca zatrzymuje części wynagrodzenia na podatki oraz składki na
ubezpieczenie społeczne, które są należne od poborów pracowników.
Szczególną cechą poborów w Hiszpanii jest fakt, że pracownik ma prawo do
otrzymania przynajmniej dwóch pensji dodatkowych rocznie; zwyczajowo jedna z
nich przypada na okres bożonarodzeniowy, a druga w lecie. Wynagrodzenie to może
zostać rozłożone na części i wypłacane miesięcznie, jeżeli ustanowi tak umowa
zbiorowa.
Rząd ustala co roku najniższe zarobki dozwolone (salario mínimo interprofesional
- S.M.I.), określając minimalną kwotę, poniżej której zatrudnianie pracownika jest
nielegalne.
W roku 2007 najniższe zarobki dla jakiejkolwiek działalności w rolnictwie, przemyśle
i usługach, bez dyskryminacji z powodu płci czy wieku, zostały ustalone na 19,02
euro dziennie lub 570,60 euro miesięcznie. Kwota roczna, z uwzględnieniem
dodatków, nie może być niższa od 7.988,40 euro za pracę w uznanym prawnie
pełnym wymiarze godzin. Jeżeli praca jest w niepełnym wymiarze godzin, zarobki
obliczane są proporcjonalnie do czasu pracy.
Pracownicy zatrudnieni jako pomoc domowa, którzy wykonują usługi na godziny,
otrzymają minimum 4,47 euro za przepracowaną godzinę, wliczając w to
proporcjonalną część wypłat dodatkowych i na poczet urlopu.
Aktualną informację na temat minimalnych zarobków dozwolonych można znaleźć
na stronie internetowej:
http://www.tt.mtas.es/periodico/laboral/200612/LAB20061229.htm
PRACA W
HISZPANII
33

Aby uzyskać więcej informacji na temat zarobków, radzimy zajrzeć na stronę
internetową:
http://www.tusalario.es/
g) Wygaśnięcie stosunku pracy
Zakończenie umowy o pracę może nastąpić na skutek:
• Obopólnego porozumienia stron.
• Przyczyn legalnie zapisanych w umowie.
• Zakończenia ustalonego okresu czasu lub wykonania dzieła czy usługi przedmiotowej
umowy
• Ustąpienie pracownika.
• Nastąpienia zgonu, przejścia na emeryturę lub zaistnienia trwałej, całkowitej lub
nieodwracalnej niezdolności do pracy pracownika lub pracodawcy.
• Zaistnienia siły wyższej.
• Zwolnienia.
• Woli pracownika z powodu usprawiedliwionego.
• Przyczyn obiektywnych prawnie stosowanych.
W przypadkach zakończenia umowy i zwolnienia, pracodawca ma obowiązek
zawiadomić pracownika o wygaśnięciu stosunku pracy z wystarczającym
wyprzedzeniem, w terminach, które wahają się od 15 do 30 dni, w zależności od
rodzaju i okresu trwania stosunku pracy.
W umowach o określonym okresie trwania, z wyjątkiem umów na zastepstwo i
na przyuczenie, pracownik ma prawo do odszkodowania w wysokości 8-dniowych
zarobków za każdy przepracowany rok.
Jeżeli przyczyną jest zwolnienie decyzją pracodawcy, spowodowane nie spełnianiem
przez pracownika swoich obowiązków, należy powiadomić o tym pisemnie pracownika,
wymieniając fakty, które leżą u jej podstaw oraz datę faktycznego ustania stosunku
pracy.
PRACA W
HISZPANII
Jeżeli pracownik nie zgadzałby się z taką decyzją, powinien złożyć wniosek o
polubowne załatwienie konfliktu w terminie 20 dni roboczych wobec Jednostki
Arbitrażowej i Polubownej w odpowiednim Regionie Autonomicznym, jako krok
wstępny przed zgłoszeniem roszczeń wobec Sądu d.s. Społecznych (Juzgado de
lo Social).
34

Pracownicy samozatrudniający się
Osoba, która pragnie działać jako pracownik samozatrudniający się w Hiszpanii,
aby móc prowadzić działalność na własny rachunek musi mieć ukończone 18 lat i
wypełnić szereg formalności:
• Złożyć oświadczenie w ewidencji o rozpoczęciu działalności w odpowiednim
Urzędzie Skarbowym (Agencia Tributaria (druk 036):
http://www.aeat.es
http://www.minhac.es
• Wpisać się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Wydziale Ubezpieczenia
Społecznego:
http://www.seg-social.es
• Zapisać się do odpowiedniej Izby zawodowej, jeżeli tego wymaga wykonywanie
zawodu.
Kiedy ktoś pragnie założyć własne przedsiębiorstwo, przeprowadzenie formalności
w biurach administracji na różnych szczeblach (państwowej, regionalnej i lokalnej)
może być dość skomplikowane, jeżeli nie zna się funkcjonowania administracji
hiszpańskiej. Można uzyskać doradztwo oraz informacje w jedynych okienkach dla
pracodawców w Izbach Handlowych. Nie przeprowadzają one formalności wobec
administracji, ale informacja, której udzielają jest znakomita. Można też skonsultować
następujące strony internetowe:
http://www.vue.es
http://www.camaras.org
http://www.ventanillaempresarial.org
Jeżeli ktoś woli skorzystać z usług profesjonalnych dla przeprowadzenia tych
wszystkich formalności, można zgłosić się do dowolnej agencji (Gestoría).
PRACA W
HISZPANII
35

9
MIESZKANIE
Wynajem: Jeżeli w trakcie pobytu w Hiszpanii pragnie się wynająć mieszkanie,
doradzamy zwrócić się do odpowiedniej agencji mieszkaniowej lub przejrzeć strony
ogłoszeń o wynajmie w prasie. W książce telefonicznej firm, tzw. Żółte strony
(páginas amarillas) można znaleźć agencje mieszkaniowe.
http://www.paginasamarillas.es
Istnieje wiele stron internetowych, które są pomocne przy szukaniu mieszkania, na
przykład:
http://www.fotocasa.es
http://www.tucasa.com
http://www.idealista.com
http://www.globaliza.com
http://www.expocasa.com
http://www.portae.com
Prasa lokalna publikuje ogłoszenia o wynajmie, a w wielu miastach istnieją darmowa
gazetki zajmujące się kupnem i sprzedażą mieszkań.
Koniecznym jest podpisanie umowy o wynajmie z właścicielem mieszkania. Ważną
jest umowa zawarta w dowolnej formie, nawet ustnej; niemniej jednak lepiej zawrzeć
umowę na piśmie. W tym wypadku istnieje “druk oficjalnej umowy”, który można
zakupić w kioskach z tytoniem i znaczkami pocztowymi (estancos).
PRACA W
HISZPANII
Najemca musi obowiązkowo wręczyć kaucję w kwocie równej cenie miesięcznego
najmu. W prawie wszystkich budynkach lokatorzy dzielą się kosztami wydatków
i usług komunalnych (gospodarz domu, sprzątanie, ogródek, basen...). Należy
sprawdzić czy koszty te zostały włączone w umowie o wynajem.
Mieszkanie sezonowe
Zainteresowani mogą zwrócić się do Biura Informacji Turystycznej, które może
udostępnić listę mieszkań do wynajęcia sezonowo.
36

Wydział do spraw młodzieży (El Instituto de la Juventud) podpisuje umowy z
zarządami miast w celu udostępnienia mieszkań do wynajęcia sezonowo dla osób
poniżej 30 roku życia, o niskich dochodach, a które przeniosły się ze swojego
stałego miejsca zamieszkania z powodów wykonywanej pracy, odbywanej nauki lub
udziału w wydarzeniach i działaniach kulturalnych, sportowych, itp. Mieszkania takie
są przeważnie nowobudowane lub wyremontowane w najstarszej dzielnicy miasta.
http://www.injuve.mtas.es
http://www.emancipacionjoven.es/empleajoven/vivienda
Zakup nieruchomości: Obecnie wiele agencji mieszkaniowych na terenie
Europejskiego Obszaru Gospodarczego zajmują się zakupem nieruchomości w
Hiszpanii. W Hiszpanii należy zwrócić się do miejscowej agencji mieszkaniowe.
Również można zwrócić się z prośbą o informacje do Fundacji Instytutu Właścicieli
Zagranicznych (Fundación Instituto de Propietarios Extranjeros).
Aby mieć bieżące rozeznanie cen rynkowych na nowe mieszkania, instytucja zwana
“la Sociedad de Tasación” dokonuje masowych badań rynku, w których analizuje
promocje budowy nowych mieszkań w wolnej sprzedaży, które budowane są we
wszystkich stolicach prowincji.
W niektórych Regionach Autonomicznych istnieją służby zwane “Bolsa de Vivienda
Joven” (giełda mieszkań dla młodzieży), gdzie można uzyskać ogólne informacje o
wynajmie oraz kupnie i sprzedaży mieszkań, wyspecjalizowane informacje prawne,
wiadomości prasowe o stanie mieszkań i pokoi do wynajęcia, a zwłaszcza istniejących
mieszkaniach do wynajęcia dla młodych po cenach poniżej cen rynkowych, na
podstawie ugody z właścicielami. Można uzupełnić tego rodzaju informacje w
wydziałach do spraw młodzieży Regionów Autonomicznych (servicios de Juventud
de las Comunidades Autónomas).
Fundación Instituto de Propietarios Extranjeros
(Foundation Institute of Foreign Owners)
Tel.: 96 584 23 12 Fax: 96 584 15 89
e-mail: ifpo@ctv.es
http://www.c-euro.org
Firma wyceny mieszkań
http://www.st-tasacion.es/
Páginas amarillas (“Żółte strony”)
http://www.paginasamarillas.es/
Służba programów branżowych:
NJUVE. Servicio de Programas Sectoriales.
Tel.: 91 363 75 93 Fax: 91 402 21 94
e-mail: viviendaempleo@mtas.es
http://www.injuve.mtas.es
PRACA W
HISZPANII
37

10
SZKOLNICTWO W HISZPANII
Hiszpański system szkolnictwa, zmodyfikowany ustawą “Ley Orgánica de la
Educación” (LOE), zostaje stopniowo wdrażany w ciągu roku 2007.
Nauczanie początkowe i średnie w Hiszpanii są obowiązkowe i nieodpłatne.
Nauczanie to obejmuje uczniów w wieku od 6 do 16 lat i prowadzone jest w
publicznych ośrodkach szkolnych, szkołach prywatnych na umowie z administracją
i prywatnych, przy czym te ostatnie są płatne.
Kompetencje w dziedzinie nauczania zostały przekazane rządom Regionów
Autonomicznych i w niektórych z nich nauczanie odbywa się w języku hiszpańskimi
oraz w drugim oficjalnym języku regionalnym.
Terminy zapisów: Ogólnie termin składania podań o przyjęcie do szkoły zaczyna
się w kwietniu, przy czym istnieje dodatkowy termin we wrześniu dla cyklu nauczania
zawodowego średniego i wyższego stopnia. Następnie, w czerwcu lub w lipcu, w
zależności od rodzaju szkoły, wykonane zostają zapisy do szkół, a w przypadku
nadzwyczajnego trybu wrześniowego, zapisów dokonuje się w tym miesiącu.
Kalendarz szkolny: Mogą istnieć różnice pomiędzy Regionami Autonomicznymi,
niemniej jednak początek roku szkolnego ma miejsce około połowy września a
jego zakończenie w czerwcu, z okresami ferii na Boże Narodzenie, Wielkanoc i
wakacjami letnimi.
Nauczanie przedszkolne: Jest to etap nauczania zorganizowany w dwóch cyklach.
Pierwszy jest dobrowolny a drugi, od 3 do 6 roku życia jest nieodpłatny.
PRACA W
HISZPANII
Nauczanie podstawowe: Składa się z dwóch etapów, nauczania początkowego
– Educacición Primaria- i Obowiązkowego Nauczania Średniego – Educación
Secundaria Obligatoria (E.S.O.). Jest ono nieodpłatne, obowiązkowe i zorganizowane
na zasadach nauczania ogólnego ze zwróceniem uwagi na różnorodność. System
oceniania jest ciągły.
• Nauczanie początkowe: odbywa się przez 6 lat, które normalnie zalicza się
w wieku od 6 do 12 lat. Kładzie się nacisk na naukę języka hiszpańskiego,
matematyki i języków obcych.
38

• Szkoła średnia: dzieli się na obowiązkową (E.S.O.) i poobowiązkowej (kiedy
można wybrać między liceum ogólnokształcącym, kształceniem zawodowym
średniego stopnia (F.P) lub nauczaniem średnim związanym ze sztukami plastycznymi,
design lub sportem.
Obowiązkowe Nauczanie Średnie – Educación Secundaria Obligatoria
(E.S.O.) odbywa się przez 4 lata, które normalnie zalicza się w wieku od 12
do 16 lat. Od trzeciej klasy następuje rozdział na profile (technologiczny, nauk
ścisłych, humanistyczny), które ukierunkują późniejszy wybór klas profilowany
liceum (artystyczne, nauk ścisłych lub humanistyczne). Bez względu na
wybrany profil, po ukończeniu E.S.O. uczeń może wybrać pomiędzy liceum
ogólnokształcącym (Bachillerato) i szkołą zawodową średniego stopnia
(Formación Profesional de Grado Medio).
Uczniowie, którzy ukończyli 16 rok życia, w wyjątkowych przypadkach 15,
a nie chcą kontynuować nauki w wyżej wspomnianym trybie, mogą odbyć
kursy wstępnego przygotowania zawodowego (Programas de Cualificación
Profesional Inicial - P.C.P.I.). Trwają one dwa lata i zakończone są
osiągnięciem dyplomu obowiązkowej szkoły średniej oraz wydaniem uznanego
urzędowo zaświadczenia.
Liceum (Bachillerato): trwa dwa lata, o trzech różnych profilach: Sztuka,
Nauki Ścisłe i technologia, oraz Nauki Humanistyczne i Społeczne.
Dyplom ukończenia liceum daje możliwość wstępu na studia wyższe. Aby
go uzyskać, należy zaliczyć wszystkie przedmioty i zdać egzamin dostępu
na studia - Prueba General de Bachillerato (PGB), niezależny od ośrodków
szkolnych. Egzamin składać się ma z części wspólnej i wyspecjalizowanej dla
każdego profilu oraz z egzaminu z języka obcego. Uczniowie, którzy nie zdadzą
tego egzaminu, a zaliczyli wszystkie przedmioty na poziomie liceum, otrzymają
zaświadczenie uznawane na rynku pracy, a które pozwala też im na dostęp,
poprzez egzamin, do kształcenia zawodowego średniego stopnia.
Kształcenie wyższe: polega na studiach uniwersyteckich, wyższym wykształceniu
artystycznym, Kształceniu zawodowym stopnia wyższego (Formación Profesional -F.P)
lub nauczaniu wyższego stopnia w zakresie sztuk plastycznych, design lub sportu.
• Studia uniwersyteckie: Aby mieć na nie wstęp, należy zdać egzamin wstępny.
W prawie wszystkich większych miastach hiszpańskich istnieją ośrodki uniwersyteckie.
• Kształcenie Zawodowe: Można mieć do niego dostęp po zdaniu odpowiedniego
egzaminu (do średniego stopnia trzeba mieć ukończone 17 lat, do stopnia wyższego
lat 19 lub 18, dla posiadaczy dyplomu związanego z daną specjalizacją).
Nauczanie w trybie specjalnym: Jest to nauczanie języków obcych, kształcenie
artystyczne lub sportowe.
PRACA W
HISZPANII
39

Kształcenie zawodowe. Tryb e-learning
Główną zaletą takiego nauczania jest samodzielność w zdobywaniu wiedzy przez
uczących się pod zindywidualizowanym nadzorem nauczycieli. Dostęp do materiałów
i zajęć jest możliwy z dowolnie wybranego miejsca i z elastycznym rozkładem
godzin, w zależności od potrzeb uczących się, przy spełnieniu tylko wymogów
posiadania dostępu do Internetu i posługiwania się pakietem programowym Office
(Word, PowerPoint, Access, Excel) w celu opracowywania zadanych prac.
Po ukończeniu wszystkich modułów kształcenia zawodowego, w wyjątkowych
przypadkach przed ostatecznym zaliczeniem jednego z nich, odbywa się kształcenie
wymagające fizycznej obecności, moduł kształcenia zawodowego w Ośrodkach
Kształcenia w Miejscu Pracy (Formación en Centros de Trabajo -F.C.T.), przy czym
zwolnieni z niego zostają uczniowie, którzy udokumentują posiadanie doświadczenia
zawodowego związanego z kierunkiem kształcenia.
Warunki dostępu do takiego nauczania oraz liczba godzin są takie same, jak w
przypadku pobierania nauk stacjonarnych.
Termin wpisów wstępnych i zapisów zaczyna się we wrześniu.
Uniwersytet
Nauki uniwersyteckie zorganizowane są w trzech cyklach, w zależności od tego,
jak ustalają to umowy wynikające z tworzenia Europejskiej Strefy Szkolnictwa
Wyższego (European Higher Education Area). Te trzy cykle odpowiadają trzem
stopniom kwalifikacji akademickich, określanych jako stopień podstawowy (Grado),
Master i Doktor.
W celu zwiększenia mobilności w ramach Europejskiej Strefy Szkolnictwa Wyższego,
będzie promowane odbycie przez studentów przynajmniej jednego semestru
pierwszego cyklu na którymś z uniwersytetów zagranicznych.
PRACA W
HISZPANII
Stopień cyklu podstawowego (Grado)
W ramach tego samego kierunku studiów w cyklu podstawowym część nauczania
będzie wspólna, prowadząca do uzyskania co najmniej 60 punktów kredytowych, dając
priorytet zajęciom o charakterze praktycznym, z możliwością zmiany początkowego
wyboru tytułu akademickiego w zależności od powołania, przygotowania i doświadczenia
nabytego w trakcie tego pierwszego okresu. Cykl wymaga uzyskania 240 punktów
kredytowych i ułatwi dostęp do rynku pracy, przy czym uzyskanie 120 punktów
kredytowych pozwoli na otrzymanie świadectwa początkowych studiów wyższych
(Certificado de Estudios Universitarios Iniciales - CEUI). Stopień podstawowy (Grado)
zostanie uwieńczony przygotowaniem i obroną przez studenta pracy końcowej.
Stopień magisterski - Master
Cykle do uzyskania tytułu magisterskiego będą wymagać uzyskania od 60 do 120
punktów kredytowych. Stopień ten zostanie uwieńczony przygotowaniem przez
40

studenta i ustną obroną publiczną pracy końcowej cyklu. Razem ze stopniem
wręczony zostanie Suplement Europejski Stopnia, w którym wyszczególnione
zostaną przedmioty odbyte przez studenta.
Dostęp do tego stopnia mają studenci, którzy posiadają tytuł lub stopień podstawowy
(Grado) wydany przez odpowiednie władze w Europejskiej Strefie Szkolnictwa
Wyższego lub podobne w innych krajach. Pośród możliwości zawodowych, na jakie
ukierunkowane są takie studia, znajdują się prace badawcze, przez co stopień magistra
(Máster) włączony zostaje jako część wykształcenia dla uzyskania stopnia Doktora.
W wyjątkowych sytuacjach, tylko w przypadku zawodów regulowanych i związanych
z Dyrektywą 2005/36/EC Parlamentu Europejskiego oraz Rady, odnośnie uznania
kwalifikacji zawodowych, tytuły drugiego stopnia, na poziomie magistra czy Master,
uzależnione będą od własnych przepisów.
Tytuł doktorski (Doctor)
Zgodnie z projektem Europejskich Ram Kwalifikacji, nie zostają ustanowione żadne
wymagania odnośnie terminu, w sensie lat trwania czy uzyskania określonej liczby
punktów kredytowych dla osiągnięcia wykształcenia w stopniu doktora. Określa
się jednak jako termin rozsądny 3 do 4 lat w przypadku wyłącznego zajmowania
się nauką. Program Doktoratu, przyjęty przez dany uniwersytet, obejmuje okres
nauczania i okres badań naukowych.
Razem z tytułem zostanie wręczony Europejski Suplement do Dyplomu,
odpowiadający odbytemu cyklowi studiów doktoranckich.
Poza tym na studia cyklu wyższego mogą zostać przyjęci studenci posiadający tytuł lub
stopień magisterski (Master) jakiegokolwiek uniwersytetu Europejskiej Strefy Szkolnictwa
Wyższego lub podobnych z innych krajów. Wszelkie te sposoby dostępu do cyklu powinny
zostać uznane przez uniwersytet w ramach Programu Doktoratu. W dalszym ciągu
będzie się promować dwustronne umowy pomiędzy Państwami w celu bezpośredniego
uznawania stopni dla ułatwienia mobilności studentów realizujących ten cykl.
Wiecej informacji związanej z Uniwersytetem:
http://www.mec.es/universidades/index.html
http://www.universia.es
Kształcenie poza systemem szkolnictwa
Kształcenie poza systemem szkolnictwa oferuje szeroki wachlarz możliwości, od
szkolenia praktycznego i ciągłego doskonalenia zawodowego, po naukę języków
obcych, szkoły biznesowe, nauczanie zaoczne, kursy przygotowujące do powrotu
lub dostępu do nauczania w ramach systemu szkolnictwa, gwarancję społeczną.
Szkolenie praktyczne przyuczające: Kursy skierowane są dla bezrobotnych
zapisanych w Urzędach Zatrudnienia, jako poszukujących pracy. Informacji udzielają
te urzędy. Szkolenie jest nieodpłatne.
PRACA W
HISZPANII
41

Ciągłe doskonalenie zawodowe: Kursy dla pracowników, organizowane przez firmy,
samych pracowników i organizacje związków zawodowych, zakładające zarówno
podniesienie kompetencji jak i kwalifikacji zawodowych pracowników.
Świadectwa Wyszkolenia Zawodowego (Certificados de Profesionalidad) potwierdzają
kompetencje nabyte w ramach działań Ciągłego Szkolenia Zawodowego, programów
kształcenia i zatrudnienia, umów czeladniczych i na szkolenie, nabytego doświadczenia
zawodowego i innych nie akademickich sposobów szkolenia.
http://www.inem.es
Zagraniczne ośrodki nauczania w Hiszpanii
Istnieją na terenie Hiszpanii ośrodki szkolne na poziomie nie uniwersyteckim,
odpowiadające systemom szkolnictwa w innych krajach. Informację o nich można
uzyskać poprzez organy szkolnictwa w danym kraju lub poprzez ich ambasady.
Istnieje także możliwość odbywania nauki, w określonych ośrodkach szkolnych, która
pozwala na uzyskania podwójnego dyplomu (właściwego dla obu państw), jak jest to w
przypadku ośrodków objętych umową o współpracy między hiszpańskim Ministerstwem
Szkolnictwa i Nauki, a The British Council (Convenio MCDE- British Council)
Adresy użyteczne
– Asociación Nacional de Colegios Británicos (Krajowy związek szkół brytyjskich):
informacja o tych ośrodkach i ich geograficzne usytuowanie:
http://www.nabss.ort/introesp.htm
– Escuela Europea w Alicante (Szkoła Europejska): Zgodnie z planem nauczania w
Szkołach Europejskich obejmuje ono cykle od przedszkolnego do średniego.
http://www.eursc.eu/
Język hiszpański dla cudzozimców
Istnieją kursy organizowane zarówno przez instytucje prywatne jak i publiczne.
Informacje o nich można uzyskać w najbliższej Oficjalnej Szkole Języków Obcych
–( Escuela Oficial de Idiomas) lub w Ministerstwie Szkolnictwa.
PRACA W
HISZPANII
Instytut Cervantesa również prowadzi kursy języka hiszpańskiego w swoich
ośrodkach, organizuje ogłaszanie egzaminów w Hiszpanii w celu uzyskania
certyfikatu DELE (Dyplom Języka Hiszpańskiego jako Języka Obcego), które są
dyplomami oficjalnymi, poświadczającymi stopień kompetencji i opanowania języka
hiszpańskiego, wydawanymi przez Ministerstwo Szkolnictwa i Nauki, oraz udziela
informacji na temat kursów języka hiszpańskiego dla cudzoziemców w Hiszpanii, w
różnych ośrodkach szkolnych i miejscowościach.
http://www.cervantes.es
42

System Szkolnictwa w Hiszpanii (LOE)
Poniższy schemat odzwierciedla opisany przedtem system kształcenia zgodnie z
nowym planem (LOE).
Título Superior
Título de Máster
Título de Doctor
Título de Grado
Título de
Técnico Superior
Título de
Técnico Superior
Título de
Técnico Superior
Título Profesional
Título de Bachiller
Artes
Ciencias y Tecnología
Humanidades y CCSS
Título de Técnico Título de Técnico Título de Técnico
Título Graduado
E.S.O.
Cualificación
Profesional
P.C.P.I.
Módulos
voluntarios
Módulos
profesionales
y generales
Nauczanie nieodpłatne
Enseñanza Gratuita
Kształcenie zawodowe
Formación Profesional
Kształcenie artystyczne
Enseñanzas Artísticas
Nauki związane ze sportem
Enseñanzas Deportivas
Dostęp uwarunkowany
Acceso con condiciones
Kontrola orientacyjna
Prueba de Diagnóstico
Egzamin wstępny
Prueba de Acceso
PRACA W
HISZPANII
43

11
RÓWNOWAŻNOŚĆ CERTYFIKATÓW I DYPLOMÓW
NA TERENIE EUROPEJSKIEGO OBSZARU
GOSPODARCZEGO (EOG)
Należy rozróżnić dwa rodzaje uznania: Uznanie tytułu dla celów zawodowych
oraz Uznanie dla celów akademickich, oraz, w ramach tego ostatniego, dwa
rodzaje: uznawalność (homologación) i nostryfikacja (convalidación).
Uznanie tytułu do celów zawodowych
Jest to procedura mająca na celu udzielania zezwoleń na wykonywanie zawodu w
kraju docelowym. Nie posiada znaczenia akademickiego, ani innych, z wyjątkiem
możliwości wykonywania zawodu. Aby uzyskać takie uznanie, zawód taki musi być
prawnie regulowany w Hiszpanii. Jeżeli zawód nie jest regulowany w Hiszpanii,
procedura ta nie jest konieczna.
Zawody Regulowane dzielą się na dwie kategorie, w zależności od regulacji, jaką
są objęte:
Regulowane poprzez przepisy branżowe: Lekarz, Lekarz Specjalista, Pielęgniarstwo
ogólne, Pielęgniarstwo położnicze, Stomatolog, Weterynarz, Farmaceuta i Architekt.
W ich przypadku możliwe jest bezpośrednie uznanie dyplomów, zawsze jednak,
gdy posiada się prawo do wykonywania zawodu potwierdzone w jakimkolwiek innym
kraju członkowskim UE (Unii Europejskiej) lub stowarzyszonym w ramach EOG
(Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii).
PRACA W
HISZPANII
Regulowane poprzez Ogólny System Uznawalności (Sistema General de
Reconocimiento), wymagające zdania egzaminu z dziedziny objętej dyplomem
starającego się o uznanie, który pozwala na dostęp do uznania zawodowego w
Kraju przyjmującym. Kompetencje uznania zawodowego w takich przypadkach
należą do różnych organów Administracji Państwowej, lub Administracji Regionów
Autonomicznych.
Uznawalność wykształcenia i Nostryfikacja
Uznawalność wykształcenia (homologación)
Potwierdzenie ważności akademickiej przyznaje zagranicznemu tytułowi
akademickiemu, wraz z odpowiednim dokumentem uwierzytelniającym, równoważność
44

z odpowiadającym mu tytułem akademickim hiszpańskim, z ważnością na terenie
całego kraju, począwszy od daty przyznania uznawalności, zgodnie z obowiązującą
normą prawną.
Nostryfikacja (convalidación) jest oficjalnym uznaniem do celów akademickich
wykształcenia wyższego odbytego za granicą, bez względu na uzyskanie czy też
nie końcowego tytułu, w celu równouprawnienia w odniesieniu do częściowych
studiów wyższych w Hiszpanii, co pozwala na kontynuację kształcenia na jednym
z Uniwersytetów hiszpańskich.
Organem kompetentnym w tej mierze jest Ministerstwo Szkolnictwa i Nauki (Ministerio
de Educación y Ciencia (zob. podany wyżej adres).
Sieć NARIC
Sieć NARIC krajowych ośrodków informacji o uznawalności akademickiej została
utworzona w 1984 roku w celu wspomożenia regulacji uznawalności tytułów
akademickich i ułatwienia procesu integracji krajowych systemów szkolnictwa.
Ośrodki te udzielają doradztwa oraz urzędowych informacji na temat uznawalności
akademickiej tytułów i okresów kształcenia podjętego w innych krajach.
Suplementy Europass
Aby uczynić bardziej zrozumiałym dla pracodawców lub instytucji tytułów lub
certyfikatów wykształcenia posiadanych przez osobę, która przenosi się do Hiszpanii,
zalecane jest uzyskanie w kraju wyjściowym dokumentu Europass, odpowiadającemu
temu tytułowi. Można uzyskać informacje na temat takich dokumentów w Krajowym
Centrum Europass kraju wyjściowego.
Linki:
Zawody regulowane:
http://www.mec.es/mecd/jsp/plantilla.jspid=82&area=titulos
http://www.mec.es/mecd/jsp/plantilla.jspid=85&area=titulos
Nostryfikacja i uznawalność (Convalidación y homologación)
http://www.mec.es/mecd/titulos/convalidacion.html
Sieć (Red) NARIC España
Ministerio de Educación y Ciencia
Subdirección General de Títulos, Convalidaciones y Homologaciones
Paseo del Prado, 28
E- 28014 Madrid
Tel.: +34-91-506.5593
Fax: +34-91-506.57.06
E-mail: nieves.trelles@educ.mec.es
PRACA W
HISZPANII
45

Informacja w “Tu Europa” (Your Europe)
http://ec.europa.eu/youreurope/nav/es/citizens/working/qualification-recognition/index.html
Lista zawodów regulowanych w każdym z państw członkowskich UE:
http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/regprofs/dsp_bycountry.cfm
System Europass
http://europass.cedefop.europa.eu/
PRACA W
HISZPANII
46

12
KULTURA
Życie kulturalne i towarzyskie w Hiszpanii jest wytworem wielu zewnętrznych
wpływów, które otrzymało w przeciągu swoich dziejów. Stąd tak wielkie bogactwo
i różnorodność. Wiele wydarzeń kulturalnych otrzymuje bezpośrednie poparcie ze
strony Rządu, poprzez Ministerstwo Szkolnictwa i Nauki czy Ministerstwo Spraw
Zagranicznych.
Znane nazwiska hiszpańskiej sztuki to, między innymi, w malarstwie: Velázquez,
Goya, Murillo, Zurbarán, Sorolla, Picasso, Dalí czy Miró; w literaturze Złotego Wieku:
Cervantes, Quevedo, Lope de Vega; w muzyce: Manuel de Falla i Albéniz.
Hiszpania posiada ogromną spuściznę historyczno-artystyczną, bibliograficzną
i dokumentalną, która zamyka w sobie klucz do życia zbiorowego kraju, jest to
bowiem trzecie państwo na świecie, jeśli chodzi o liczbę oficjalnie uznanych zabytków
historycznych o randze światowej.
W Madrycie skupiają się, między innymi, trzy wielkie muzea strzegące mistrzowskie
dzieła sztuki światowej: Muzeum del Prado, Muzeum Thyssen-Bornemisza i
Państwowe Muzeum Centrum Sztuki im. Królowej Zofii. W ostatnich latach produkcja
literacka w Hiszpanii przeżywa wielki rozkwit. Ponadto przemysł wydawniczy
wykorzystywany jest do rozpowszechniania języka hiszpańskiego, który coraz
bardziej rozprzestrzenia się po całym świecie. Należy podkreślić znaczenie Instytutu
Cervantesa w promowaniu i nauczaniu języka hiszpańskiego i rozpowszechnianiu
kultury hiszpańskiej i iberoamerykańskiej.
Jako święta, w Hiszpanii obchodzone jest Boże Narodzenie, Tydzień Wielkanocny
i Karnawał, przy czym wszystkie miasta i wsie mają swoich własnych świętych
patronów, a festyny z okazji ich świąt trwają po kilka dni. Spośród najbardziej
znanych festynów wyróżniają się obchody Los Sanfermines w San Sebastian, Las
Fallas w Walencji, Karnawał na Wyspach Kanaryjskich, la Feria de Abril (Festyny
kwietniowe) w Sewilli i obchody San Isidro (Świętego Izydora, patrona Madrytu) w
Madrycie.
PRACA W
HISZPANII
47

W miastach wydawane są przewodniki z informacją o wszystkich wydarzeniach
kulturalnych (koncerty, wystawy, odczyty, muzea, malarstwo, teatr, itd.).
Organizowane są liczne festiwale, wydarzenia związane z rozrywką i czasem
wolnym i miejskie biura informacji turystycznej pomagają poznać lokalne aspekty
historyczne i kulturalne.
Jeżeli chodzi o sport, większość miast hiszpańskich wyposażona jest w znakomite
instalacje sportowe. Pomimo iż sportem narodowym jest piłka nożna, trzeba także
wymienić koszykówkę, piłkę ręczną, wyścigi rowerowe i lekką atletykę. Inne sporty
uprawiane systematycznie to golf, tenis, narciarstwo, rybactwo sportowe, sporty
wodne jak żeglarstwo i coraz popularniejsze ostatnio sporty ekstremalne, takie jak
szybownictwo, lotniarstwo, spadochroniarstwo i spływy przełomami i wąwozami
górskich rzek.
W dziedzinie gastronomii, jedną z największych atrakcji jest jakość hiszpańskiej
kuchni i różnorodność produktów. Nie można mówić o kuchni narodowej, tylko o
wielu kuchniach regionalnych. “La paella”, “la empanada” i zupa “el caldo gallego”,
fasolowe danie “la fabada asturiana”, flaki po madrycku i omlet z ziemniaków (“la
tortilla española”) to tylko kilka spośród z wielu emblematycznych dań.
Życie towarzyskie w Hiszpanii ma ogromne znaczenie. Rodzina i przyjaciele
stanowią centrum życia dla większości Hiszpanów. W stosunkach towarzyskich
normalnie utrzymuje się poufały i spontaniczny sposób bycia i język. Częsty jest
kontakt fizyczny przy powitaniu, całowanie i obejmowanie, które zwracają uwagę
osób przybywających po raz pierwszy do Hiszpanii, jak też zwyczaj przerywania
sobie nawzajem, co nie jest uważane za brak wychowania, tylko za część składową
spontanicznego sposobu komunikowania się. Między osobami, które się nie znają
używany jest sposób zwracania się przy pomocy “Usted”, ale w sytuacjach mniej
oficjalnych lub w trakcie spędzania czasu wolnego, rozpowszechnione jest mówienie
do siebie nawzajem na ty.
Normalna pora obiadowa przypada na godziny między 13:30 a 15:30, a kolacyjna
między 21:00 a 23:00, czyli dosyć później niż w innych krajach Europy. Częstym
obyczajem jest jedzenie kolacji z przyjaciółmi poza domem, szczególnie w czasie
weekendów.
PRACA W
HISZPANII
Życie nocne w Hiszpanii przeszło już do legendy i stanowi jedną z naszych
największych atrakcji. Bary i dyskoteki pozostają otwarte w nocy. Hotelarstwo i
gastronomia to jedne z najdynamiczniejszych branż hiszpańskiej gospodarki.
Pomimo iż nastąpiły w ostatnich latach wielkie zmiany obyczajowe, rodzina w
dalszym ciągu pozostaje centrum stosunków międzyludzkich i ma ogromną wagę.
Należy stwierdzić, że modele rodziny są też różnorodniejsze, gdyż w Hiszpanii
uznawane jest małżeństwo między osobami tej samej płci, a także wzrosła liczba
rodziców samotnie wychowujących swoje dzieci.
48

Można uzyskać więcej informacji związanych z kulturą w:
Ministerio de Cultura (Ministerstwo Kultury)
Secretaría de Estado de Cultura
Teléfono: 91-701 71 56 o 91-701 71 57
http://www.mcu.es/
Instytut do spraw młodzieży - El Instituto de la Juventud (INJUVE) zbiera i rozpowszechnia
informacje leżące w kręgu zainteresowań młodzieży: karty młodzieżowe, schroniska,
wymiana międzynarodowa, współpraca, woluntariat, stowarzyszenia, kształcenie,
zatrudnienie, mieszkanie... Współpracuje również z około 3.000 ośrodków informacji
dla młodzieży - Centros de Información Juvenil, jakie istnieją w naszym kraju,
należącymi do administracji Regionów Autonomicznych, zarządów miejskich i licznych
organizacji społecznych.
http://www.injuve.mtas.es
Zaleca się, aby przed przyjazdem do Hiszpanii, uzyskać wiadomości na temat
różnorodnych kwestii ogólnych. W celu zdobycia informacji można skontaktować
się z Hiszpańskim Biurem Informacji Turystycznej lub z Ambasadą czy konsulatem
hiszpańskim.
http://www.tourspain.es
PRACA W
HISZPANII
49

13
WSPARCIE PRAWNE
W trakcie pobytu w Hiszpanii obowiązującym prawem jest prawo hiszpańskie. W
przypadku zaistnienia jakiegokolwiek problemu prawnego należy skontaktować się
z ambasadą swojego państwa. Również w przypadku, jeśli prawa, jako obywatela i
mieszkańca zostają naruszone lub pogwałcone, to skargę taką można umieścić w
internetowej sieci SOLVIT, która została utworzona przez Komisję Europejską w celu
zabezpieczenia spełniania wymagań obowiązujących w ramach przepisów prawnych
Wspólnoty Europejskiej.
http://europa.eu.int/solvit
SOLVIT - Hiszpania
Ministerstwo Spray Wewnętrznych i Współpracy
Serrano Galvache 26 - 28071 Madryt
Tel. 91 379 9999
Fax. 91 394 8684
solvit@ue.mae.es
PRACA W
HISZPANII
Konstytucja Hiszpańska, oraz wszelkie dokumenty prawne wydane na jej podstawie,
ustanawiają całą serię szeroko gwarantowanych fundamentalnych praw. W przypadku
zaistnienia jakiegokolwiek problemu prawnego można skorzystać z prawa do opieki
świadczonej przez adwokatów. Istnieje również możliwość ubiegania się o adwokata
z urzędu, składając odpowiedni wniosek do Palestry Adwokackiej. Opieka i wsparcie
adwokata jest zagwarantowana w przypadku zaistnienia jakichkolwiek problemów
prawnych tj. zatrzymania, pozbawienia wolności lub w innych postępowaniach
prowadzonych przez służby policyjne lub sądowe.
Ktokolwiek, kto został zatrzymany powinien być najpierw niezwłocznie poinformowany
o przysługujących tej osobie prawach jak również o przyczynach zaistniałego
zatrzymania bez konieczności i obowiązku składania jakichkolwiek zeznań.
Zatrzymanie osoby w ramach nałożonego środka zapobiegawczego powinno trwać
przez ściśle wyznaczony okres, konieczny dla przeprowadzenia postępowania
50

przygotowawczego, obejmującego dochodzenie oraz złożenie zeznań w sprawie
popełnionego czynu.
W każdym przypadku, w przeciągu najwyżej 72 godzin, osoba zatrzymana powinna
być zwolniona z aresztu lub oddana do dyspozycji prokuratora.
Dodatkowym zabezpieczeniem prawnym wolności jest postępowanie w ramach
przyjętej procedury o nietykalności osobistej, czyli zakazie pozbawiania wolności bez
wyroku sadowego “habeas corpus”, która spowoduje natychmiastowe uwolnienie
osób zatrzymanych lub osadzonych w areszcie oraz wobec, których wszęte zostanie
postępowanie sądowe, celem ustalenia i wydania orzeczenia przez sąd w sprawie
legalności lub nielegalności zatrzymania lub pozbawienia wolności.
PRACA W
HISZPANII
51

14
PRZYDATNE ADRESY I TELEFONY
Ambasady w Hiszpanii
Niemcy: Tel.: 91 557 90 00 Fax: 91 310 21 04
http://www.madrid.diplo.de
Austria: Tel.: 91 556 53 15 Fax: 91 597 35 79
http://www.bmeia.gv.at/madrid
Belgia: Tel.: 91 577 63 00 Fax: 91 431 81 66
http://www.diplomatie.be/Madrid
Bulgaria: Tel.: 91 345 57 61 Fax: 91 359 12 01
Cypr: Tel.: 91 578 31 14 Fax: 91 578 21 89
Dania: Tel.: 91 431 84 45 Fax: 91 431 91 68
http://www.ambmadrid.um.dk/es
Słowacja: Tel.: 91 590 38 61 Fax: 91 590 38 68
Słowenia: Tel.: 91 411 68 93 Fax: 91 564 60 57
Estonia: Tel.: 91 426 16 71 Fax: 91 426 46 72
http://www.estemb.es
PRACA W
HISZPANII
Finlandia: Tel.: 921 319 61 72 Fax: 91 308 39 01
http://www.finlandia.es/es
Francja: Tel.: 91 423 89 00 Fax: 91 423 89 08
http://www.ambafrance-es.org
Grecja: Tel.: 91 564 46 53 Fax: 91 564 46 68
http://www.embagrec.org
52

Węgry: Tel.: 91 413 70 11 Fax: 91 413 71 49
http://www.mfa.gov.hu/emb/madrid
Irlandia: Tel.: 91 436 40 93 Fax: 91 435 16 77
Islandia: Tel.: 91 373 15 06 Fax: 91 373 92 65
Włochy: Tel.: 91 423 33 00 Fax: 91 575 77 76
Łotwa: Tel.: 91 369 13 62 Fax: 91 369 00 20
Litwa: Tel.: 91 702 21 16 Fax: 91 310 40 18
http://es.mfa.lt
Luksemburg: Tel.: 91 435 91 64 Fax: 91 577 48 26
www.mae.lu/spain
Malta: Tel.: 91 391 30 61 Fax: 91 391 30 66
Norwegia: Tel.: 91 436 34 40 Fax: 91 310 43 26
www.noruega.es
Holandia: Tel.: 91 353 75 00 Fax: 91 353 75 65
http://www.embajadapaisesbajos.es/
Portugalia: Tel.: 91 782 49 60 Fax: 91 782 49 72
http://www.embajadaportugal-madrid.org
Polska: Tel.: 91 373 66 05 Fax: 91 373 66 24
www.polonia.es
Wielka Brytania: Tel.: 91 700 82 00 Fax: 91 702 20 40
http://www.ukinspain.com
Rep. Czech: Tel.: 91 353 18 80 Fax: 91 353 18 85
http://www.mzv.cz/madrid
Rumunia Tel.: 91 350 44 36 Fax: 91 345 29 17
www.mae.ro
Szwecja Tel.: 91 702 20 00 Fax: 91 702 20 40
http://www.embajadasuecia.es
Euroinfo. Komisja Europejska. Przedstawicielstwo w Hiszpanii
Tel.: 91 423 80 00 Fax: 91 576 03 87
http://europa.eu.int/spain
PRACA W
HISZPANII
53

Informacja Ogólna Administracji Publicznej
Informacja ogólna
www.060.es
Informacja podatkowa: 901 33 55 33
www.agenciatributaria.es
Informacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych: 900 16 65 65
www.seg-social.es
Biuro Informacji dla Obywateli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych: 900 15 00 00
www.mir.es
Krajowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Subdirección General de Relaciones Internacionales (Convenios Internacionales).
Padre Damián, 4-6 28036-MADRID
Tel.: 91 5688300
http://www.seg-social.es
Krajowe Publiczne Służby Zatrudnienia-INEM
Calle Condesa de Venadito 9
28027 Madrid
Tel.: 91 5859888
http://www.inem.es
Adresy internetowe
W treści niniejszego dokumentu odnotowane zostały adresy internetowe odnośnie
każdego rozdziału. Dodajemy poniżej listę adresów, które również mogą być
przydatne:
Publiczne Służby Zatrudnienia
Servicios Públicos de Empleo:
EURES: http://eures.europa.eu
Krajowe publiczne służby zatrudnienia (INEM):
www.inem.es
PRACA W
HISZPANII
Portal Krajowego Systemy Zatrudnienia
www.sistemanacionalempleo.es
Służby zatrudnienia w Regionach Autonomicznych:
Andaluzja
Aragonia
Asturia
Wyspy Kanaryjskie
http://www.juntadeandalucia.es/servicioandaluzdeempleo
http://inaem.aragob.es
http://www.trabajastur.com
http://www.gobiernodecanarias.org/empleo
54

Kantabria
Kastylia - León
Kastylia- La Mancha
Katalonia
Estremadura
Galicia
Baleary
La Rioja
Madryt
Murcja
Nawarra
Walencja
Kraj Basków
http://www.empleacantabria.com
http://www.empleocastillayleon.com
http://www.sepecam.jccm.es
http://www.oficinatreball.net
http://www.empleaextremadura.com
http://www.xunta.es/emprego/portal.htm
http://infosoib.caib.es
http://www.larioja.org/empleo
http://www.madrid.org/servicio_regional_empleo/
http://www.sefcarm.es
http://www.empleo.navarra.es
http://www.servef.es
http://www.lanbide.net
Zatrudnienie za pośrednictwem Internetu
http://www.monster.es
http://www.infojobs.net
http://www.trabajos.com
http://www.infoempleo.com
http://www.laboris.net
http://www.cybersearch.es
http://www.empleo.com
http://www.todotrabajo.com
http://www.trabajo.org
http://www.recursoshumanos.net/
http://www.acciontrabajo.com/
http://empleo.paginas-amarillas.es
http://www.oficinaempleo.com
http://intoko.es
Giełdy pracy, wyspecjalizowane i sektorowe (branżowe)
Menadżerowie i pracownicy wysoko kwalifikowani http://www.canalcv.com
Hotelarstwo, Gastronomia, Turystyka i Wypoczynek http://www.turijobs.com
http://www.turiempleo.com
http://www.poraqui.net
Nauczyciele i Wychowawcy
http://www.internenes.com/empleo
http://www.educajob.com
Informatyka i Technologia Informacji http://www.novanotio.es
http://www.tecnijobs.com
Sektor służby zdrowia
http://www.empleosalud.com
Opieka nad osobami niepełnosprawnymi http://www.mercadis.com
Studenci i absolwenci uniwersyteccy http://www.empleo.universia.es
Sekretarki
http://www.secretariaplus.com
Zatrudnienie na niepełny wymiar godzin http://www.empleotiempoparcial.com
PRACA W
HISZPANII
55

Agencje Zatrudnienia Czasowego (E.T.T)
ACCESS
ADECCO
ALTA GESTION
ATTEMPORA
CEPEDE
FASTER
RANDSTAD
TEMPORAL TRANSFER
http://www.accessett.com
http://www.adecco.es
http://www.altagestion.es
http://www.attempora.es
http://www.cepede.com
http://www.faster.es
http://www.randstad.es
http://www.temporaltransfer.com
Środki Komunikacji:
Gazety:
El Mundo
El País
Empleo
ABC
La Razón
El Periódico
La Vanguardia
Empleo
La Estrella Digital
“Sur in English”
Heraldo de Aragón
Empleo
Radio Televisión Española
Program telewizji hiszpańskiej
“Aquí hay trabajo” (“Tu jest praca”)
http://www.elmundo.es
http://www.elmundo.es/cobranded/empleo
http://www.elpais.es
http://empleo.elpais.com
http://www.abc.es
http://www.larazon.es
http://www.elperiodico.es
http://www.lavanguardia.es
http://www.servijob.com
http://www.estrelladigital.es/
http://www.surinenglish.com
http://www.heraldo.es
http://empleo.heraldo.es
http://www.rtve.es
http://www.rtve.es/tve/program/empleo/main.html
PRACA W
HISZPANII
Dane przedziębiorstw
Wyszukiwarka przedsiębiorstw
Firmy eksportowe
Europages
Zakładanie firm
http://camerdata.es
http://directorio.camaras.org
http://www.europages.es
http://www.ventanillaempresarial.org/
http://www.vue.es
Izby Gospodarcze
(Cámaras de comercio)
Dialog z przedsiębiorstwami
Hiszpańska Konfederacja Małego i
Średniego Przesiębiorstwa -(CEPYME) http://www.cepyme.es
Warunki pracy
Przewodnik pracy
Zarobki
Umowy zbiorowe
http://www.camaras.org
http://europa.eu.int/business/es/index.html
http://www.mtas.es/Guia/es/entrada.htm
http://www.tusalario.es
http://empleo.mtas.es/convenios/
56

Administracja Publiczna
Portal Administracji : http://www.administracion.es
http://www.060.es
Ministerio de Trabajo y Asuntos Sociales
Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych
Ministerio de Administraciones Públicas
Ministerstwo Administracji Publicznych
Ministerio de Asuntos Exteriores y Cooperación
Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Współpracy
Ministerio de Economía y Hacienda:
Ministerstwo Gospodarki i Finansów
Ministerio de Educación y Ciencia:
Ministerstwo Szkolnictwa i Nauki
Ministerio de Justicia
Ministerstwo Sprawiedliwości
Ministerio de Sanidad y Consumo
Ministerstwo Zdrowia i Spożycia
Ministerio del Interior
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Ministerio de Fomento
Ministerstwo Rozwoju
Ministerio de Cultura
Ministerstwo Kultury
Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación
Ministerstwo Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności
Ministerio de Medio Ambiente
Ministerstwo Ochrony Środowiska
Ministerio de Vivienda
Ministerstwo d.s. Mieszkaniowych
Ministerio de Industria, Turismo y Comercio
Ministerstwo Przemysłu, Turystyki i Handlu
Instituto Nacional de Estadística
Krajowy Urząd Statystyczny
Impuestos
Urząd podatkowy
Instituto de la Juventud
Instytut d.s. Młodzieży
http://www.mtas.es
http://www.map.es
http://www.mae.es
http://www.minhac.es
http://www.mec.es
http://www.mju.es
http://www.msc.es
http://www.mir.es
http://www.fomento.es
http://www.mcu.es
http://www.mapa.es
http://www.mma.es
http://www.mviv.es
http://www.mityc.es
http://ine.es
http://www.aeat.es/
http://www.mtas.es
PRACA W
HISZPANII
57

Administracje Autonomiczne
Junta de Andalucía (Wspólnota Andaluzji):
Wspólnota Autonomiczna Aragonii:
(Wspólnota Autonomiczna Aragonii):
Wspólnota Autonomiczna Asturii
(Księstwo Asturii):
Wspólnota Autonomiczna Balearów:
http://www.juntadeandalucia.es
http://www.aragob.es
http://www.asturias.es
http://www.caib.es
Wspólnota Autonomiczna Wysp Kanaryjskich: http://www.gobiernodecanarias.org
Wspólnota Autonomiczna Kantabria: :
http://www.gobcantabria.es
Wspólnota Autonomiczna Kastylia-La Mancha: http://www.jccm.es
Wspólnota Autonomiczna Kastylia i León:
Wspólnota Autonomiczna Katalonia:
Wspólnota Autonomiczna Estremadura:
Wspólnota Autonomiczna Galicia:
Wspólnota Autonomiczna Madryt:
Wspólnota Autonomiczna Murcja:
Wspólnota Autonomiczna Nawarra:
Wspólnota Autonomiczna Baskonia:
Wspólnota Autonomiczna La Rioja:
Wspólnota Autonomiczna Walencja::
http://www.jcyl.es
http://www.gencat.net
http://www.juntaex.es
http://www.xunta.es
http://www.madrid.org
http://www.carm.es
http://www.cfnavarra.es
http://www.euskadi.net
http://www.larioja.org
http://www.gva.es
Miasto wydzielone Ceuta : http://www.ceuta.es
Miasto wydzielone Melilla:
http://www.melilla.es
Zamieszkanie i Podróże
Poszukiwanie mieszkania
Mieszkanie (Informacja)
Instytutu Właścicieli Cudzoziemców
Ceny (Towarzystwo Wyceny)
http://www.fotocasa.es
http://www.excoge.com
http://www.enalquiler.com
http://www.loquo.com
http://www.fipe.org/
http://www.paginasamarillas.es
http://www.tuviviendajoven.com
http://www.st-tasacion.es/boletin.html
PRACA W
HISZPANII
Schroniska młodzieżowe
Noclegi w Hiszpanii
Podróże
Plany, mapy
http://www.reaj.com
http://www.sleepinspain.com/
http://www.viamichelin.es
http://www.maporama.com
http://www.callejeroterra.es
http://callejero.paginas-amarillas.es
58

Komunikacja lotnicza
Koleje
Turystyka, Kultura, Noclegi, Podróże
Strona oficjalna
Inne
http://www.iberia.com
http://www.renfe.es
http://www.tourspain.es/
http://www.sispain.org/
http://www.red2000.com/spain/1index.html
http://www.spaindata.com
Wykształcenie
Szkolnictwo
Uniwersytety
http://www.worldstudent.com/esp/exterior/espana/index.shtml
http://www.educaweb.com
http://www.eurydice.org
http://www.programabecas.org
http://www.navegadorcolon.org
Nauka hiszpańskiego (Instytut Cervantesa)
Real Academia Española de la Lengua
Królewska Hiszpańska Akademia Języka
Strona języka hiszpańskiego
Szkolnictwo ponadpodstawowe
Stypendia
Inne źródła informacji
http://www.universia.es
http://www.cervantes.es/
http://www.ave.cervantes.esfipe
http://www.rae.es/
http://www.el-castellano.com/index.html
http://navegadorcolon.org
http://www.programabecas.com
EURES (Informacja o warunkach życia i pracy) http://europa.eu.int/eures
Dialog z obywatelami
http://citizens.eu.int
Ambasady zagraniczne w Hiszpanii
http://www.mae.es/
Instituto d.s. Młodzieży (sieć ERyICA) http://www.mtas.es
Páginas Amarillas (“Żółte strony)
http://www.paginasamarillas.es
Segunda Mano (“Z drugiej ręki”)
(ogłoszenia o pracy, nieruchomościach,itd....) http://www.segundamano.es
Anuntis (ogłoszenia o pracy, nieruchomościach) http://www.anuntis.com
PRACA W
HISZPANII
59

15
O CZYM NIE NALEŻY ZAPOMNIEĆ...
Przed wyjazdem do Hiszpanii w celu znalezienia pracy lub przeprowadzenia
rozmowy selekcyjnej, należy pamiętać o zabraniu ze sobą niektórych dokumentów:
• Ważny paszport lub dowód osobisty UE/EOG.
• Curriculum Vitae przetłumaczone (zabrać kilka), listy motywacyjne i referencyjne
z poprzednich miejsc zatrudnienia, kserokopia dyplomów akademickich i
certyfikaty kursów.
• Warto też zabrać ze sobą CV i list motywacyjny w formacie elektronicznym, aby
móc je modyfikować czy uzupełniać.
• Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EHIC) wydaną przez NFZ
(Druk E-100)
• Druk o opłaconych składkach ubezpieczeń społecznych (E-301), jeżeli dotyczy.
• Formularz o przeniesieniu świadczeń (E-303), jeżeli dotyczy.
• Kserokopię aktu urodzenia i zaświadczenie o sytuacji rodzinnej.
• Tłumaczenie przysięgłe dyplomu, jeżeli dotyczy.
• Inne zezwolenia i licencje, które uzna się za stosowne, np. Prawo jazdy, itp.
Przed przyjęciem pracy należy upewnić się, że:
PRACA W
HISZPANII
• Zrozumiane zostały klauzule i warunki umowy o pracę. Należy upewnić się, kto
pokrywa koszty dojazdu i mieszkania, pracownik czy pracodawca.
• Znany jest sposób i terminy wypłaty wynagrodzenia.
• Posiada się miejsce zamieszkania w Hiszpanii.
• Posiada się odpowiednią opiekę lekarską.
• Jest się w posiadaniu wystarczających środków na przeżycie, aż do momentu
otrzymania pierwszego wynagrodzenia lub na powrót do domu, gdyby było to
konieczne.
60

Przed powrotem do kraju istotnym jest:
• Wystąpienie do biura zatrudnienia o dokument E 301, który poświadczy opłacenie
składek w Hiszpanii, podstawy dla ewentualnych, przyszłych należnych
świadczeń.
• Upewnienie się, że posiada się wszystkie dokumenty osobowe, które potwierdzają
stosunek pracy w Hiszpanii (umowa o pracę, odcinki wypłaty, itp.).
• Załatwienie sytuacji w stosunku do Urzędu Skarbowego.
• Zamknięcie wszelkich spraw związanych z umową o wynajem, rachunkami za
światło, gaz, kontami bankowymi, itd.
Należy mieć na względzie, że załatwienie wszystkich tych dokumentów może zająć
sporo czasu, wobec czego zaleca się o wystąpienie o nie jak najwcześniej.
PRACA W
HISZPANII
61