Strategija razvoja osnovnog obrazovanja i vaspitanja - ERI SEE

6. Planiranje i organizacija rada u školi
Školom, kao veoma složenim i dinamičnim sistemom, može se efektivno upravljati
samo na osnovu detaljnih, jasnih, operativnih planova i programa rada. Tu se, prije svega,
misli na: razvojni plan rada škole (dugoročni plan, sa vizijom i strategijom razvoja škole),
operativni godišnji plan rada škole (kojim se detaljno planira život i rad škole, tokom
školske godine, a uz učešće nastavnika i roditelja), akcioni planovi za unapreñivanje (poslije
eksterne evaluacije i samoevaluacije), planovi rada aktiva, odjeljenjskih vijeća i nastavničkog
vijeća, individualni operativni planovi rada nastavnika, plan rada Savjeta roditelja i plan rada
Učeničkog parlamenta.
Važan resurs za efektivniju organizaciju rada u školi je i ušteda vremena koje se troši
na administriranje. U okviru projekta MEIS 45 (Montenegrin Educational Information
System), upravo se realizuje uvoñenje elektronskih dnevnika u srednje škole, nakon čega
slijede i osnovne škole. Izgradnja pouzdanije i funkcionalnije baze podataka o obrazovanju
najvažniji je dio ovog sistema, koji treba da omogući bolje praćenje cjelokupnog sistema
obrazovanja, a time i efektivnije planiranje i organizaciju rada na svim nivoima.
Individualno planiranje
Osnovni dokument kojim nastavnik planira svoj rad u jednoj školskoj godini je
godišnji plan rada ili godišnji raspored ciljeva. To je nastavnikov kurikulum i predstavlja
operacionalizaciju predmetnog programa, u čemu se od nastavnika očekuje prilično
samostalnosti i kreativnosti. Od kvaliteta godišnjeg rasporeda ciljeva i sadržaja u velikoj
mjeri zavisi i kvalitet njihovog ostvarivanja. Ukoliko je godišnji plan rada detaljno urañen,
sa predviñenim ciljevima po mjesecima ili temama i ukoliko su ciljevi operacionalizovani, sa
obaveznim fondom časova za njihovu realizaciju, onda nije neophodno pisati i mjesečne
planove rada. Meñutim, nastavnik u mjesečnom planu rada vrši korekcije svih odstupanja od
godišnjeg plana rada nastalih usljed izmjena u rasporedu, smanjenja ili povećanja broja
radnih dana, uočenih propusta u godišnjem planu, kao i zbog potrebe da se koriguje
vrijeme potrebno za realizaciju predviñenih ciljeva.
Izrada neposredne (ili dnevne) pripreme za realizaciju ciljeva nastave je ključna tačka
u realizaciji nastave, ona je spona izmeñu ideje o realizaciji ciljeva i praktičnog aspekta te
realizacije, izmeñu teorije i prakse. Svrha neposredne pripreme za realizaciju nastave je
osmišljavanje strategija i postupaka usmjerenih na što efikasniju realizaciju planiranih
ciljeva. U dnevnoj pripremi za realizaciju nastave nastavnik detaljno planira sadržaj jednog
ili više časova koji čine cjelinu. Ova priprema omogućava racionalno korišćenje
raspoloživog vremena, služi kao podsjetnik nastavniku tokom nastave, ali i kao osnova za
eventualne izmjene i dopune na narednim časovima.
Problematici planiranja nastave ubuduće treba posvetiti više pažnje, posebno
prilikom planiranja budućih obuka. Naime, planiranje se može posmatrati kao tzv.
45 MEIS – Projekat informacionog sistema u obrazovanju Crne Gore (2004)
28