NETEHNOLOŠKA CIVILIZACIJA MAJA NASPRAM MODERNIH TEHNOLOŠKIH CIVILIZACIJA

6.3.1.2.1. Primjer Copana
Na jugoistočnom kraju civilizacije Maja, u današnjem Hondurasu, nalaze se
ostaci drevnog grada Copana. Copan je promovisan u zaštićeno nasljeđe
svjetskog značaja od strane UNESCO-a 1980. godine. On se ujedno smatra
za najbolje prostudiran grad Maja u posljednjih 150 godina. Ovaj veličanstveni
arheološki park je bio glavni izvor informacija za drevnu civilizaciju Maja.
Američki advokat John Lloyd Stephens i engleski umjetnik Frederick
Catherwood su u svojoj knjizi “Incidents of Travel in Central America, Chiapas
and Yucatan” opisivali svoju posjetu ovom regionu 1839-1840: (35)
“Nemoguće je opisati interes s kojim smo pristupili istraživanju ovih ruševina.
Zemlja je bila potpuno nova; bez vodiča i turističkih knjiga; sve je tako nevino.
Nismo mogli vidjeti deset jardi ispred sebe, niti smo znali šta nas očekuje
slijedeće. Jednom smo sjekli granje i lijane za koje se ispostavilo da prekrivaju
lice kamenog monumenta. Naslonio sam se na skupturu dok su je čistili; kada
je Indijanac sa mačetom tupo udarao po kamenu, maknuo sam ga i golim
rukama očistio zemlju. Ljepota skulptura, mirnoća džungle, uznemirivana
samo kricima majmuna i papiga, izlovanost grada i misterija koja se nadvila
nad njim, stvarala je interes veći od bilo kojih ruina koje sam dotada vidio.”
Editor Joseph Gardner predstavlja Copan u svojim “Misterijama drevnih
Amerika” (Mysteries of the Ancient Americas”, 1986.): (21)
“Copan je jedan od najvećih, najstarijih i najljepših centara Maja. Izgrađen je
na manjoj, humanijoj građevinskoj skali nego drugi, kolosalniji centri.
Astronomi Copana su bili posebno vješti: oni su vjerovatno bili autori
ekstremno preciznih tabela eklipsa i dužine tropske godine.”
U historijskom atlasu “Prošlih svijetova” (Collins, Past Worlds, Atlas of
Archeology, 2003.) autori vremenski lociraju Copan: (37)
“Od šestog do osmog stoljeća, tokom kasnog klasičnog perioda Maja, dolazi
do agresivne ekspanzije. Grad Tikal je ponovno izgrađen i značajni hramovi,
palače, trgovi i igrališta su podignuti u gradovima Palenke, Piedras Negras,
Copan, Quirigua, Naranjo i Coba.”
Jacquetta Hawkes u svom Atlasu drevne arheologije (“Jacquetta Hawkes,
Atlas of Ancient Archeology”, 1974.) ističe: (10)
“Copan je jedan od najljepših središta Maja, čuven po svojim skulpturama i
hijeroglifima. Objekti su izgrađeni tokom Klasičnog perioda. Poslednja stela u
Copanu nosi datum godinu 800. nakon čega je grad napušten. Jezgro grada
se sastoji od Akropolisa u kome su igrališta, terase i hramovi. Hram broj 26 je
36