NETEHNOLOŠKA CIVILIZACIJA MAJA NASPRAM MODERNIH TEHNOLOŠKIH CIVILIZACIJA

“Kada su Španjolci stigli, grad je bio napušten skoro hiljadu godina. Mjerilo
Copanovog političkog značenja je i postojanje posebnog glifa za grad još od
564. godine. Više od 200 godina Copan je imao hegemoniju u ovom regionu
dok se 737. godine lider Quirigue, Cauac Sky, nije pobunio. Platforme
hramova u Copanu nisu impresivne kao u Tikalu, ali zato oduševljava
umjetnost koja ih ukrašava. Hijeroglifske stepenice su jedinstvene u svijetu
Maja; od 2.500 glifa većina nije dešifrovana do danas. Sjeverno od stepenica
je igralište, najperfektnije očuvano ove vrste. Utakmice su bile bespoštedne,
rivali su igrali za život. Teška gumena lopta nije smjela biti udarana sa
rukama, nogama ili glavom, već ostalim dijelovima tijela. Niže igrališta je niz
stela tako detaljno obrađenih da se prepoznaju detalji vladara Maja. Kada ih
je vidio britanski diplomata John Lloyd Stephens 1839. bio je toliko
impresioniran da je kupio čitav arheološki park za 50 dolara. Nesumnjivo da je
želio sve poslati brodom u Englesku, ali na sreću nije.”
U neposrednoj blizini arheološkog parka Copan, nalazi se selo Copan Ruinas.
Lokalni umjetnik Guerra Ramonom je bio na čelu tima od 20 lokalnih kleasara
i zidara koji su napravili repliku hrama Rosalila koji je pronađen ispod jedne
od piramida.
Prema Ramonovim riječima, arheolozi su 1989. otkrili hram i napravili crteže.
Na osnovu tih crteža, umjetnici Marcelino Valdez i Jacinto Abrego Ramirez su
napravili glinenu kopiju hrama u sekcijama. Svaka sekcija je načinjena u
omjeru 1:1. Umjesto kamena (kao na originalnom objektu) korištena je glina
sa drvenom pozadinom. Na osnovu njih je zatim izliven kalup koji je služio da
se napravi hram od cementa i oboji u originalne boje. Projekat je trajao pune
tri godine (1993-1996) i danas predstavlja centralni objekat u novootvorenom
muzeju u Copanu.
Studija upotrebljenih boja na originalnom hramu otkriva da su zidovi Rosalile
nekoliko puta obnavljani i da su se boje podlozi mijenjale od jarke žute, preko
zelene i crvene. Poslednji sloj je crvene boje što je u životu Maja bilo
simbolom života (“krv”), istoka (strana svijeta) i izlazećeg sunca. ( 38)
Arheolog dr William Fash je, u saradnji sa honduraškim Insitutom za
antropologiju i historiju pokrenuo projekt Copan Archeological Acropolis
Project (PAAC) 1986. godine. Istraživanja su se svodila na prokopavanje
tunela ispod piramide poznate kao Struktura 26 i čuvenih Hijeroglifskih
stepenica. Tri godine kasnije, 1989. Fash je tražio od honduraskog arheologa
Ricarda Fasquelle da kopa ispod Strukture 16.
38