<strong>Janar</strong> <strong>2008</strong> Kisha dhe jeta2PËRMBAJTJAPërvjetori i Kushtimit tëKatedrales së Shën PalitFamullia e Kishës Katedrale“Shën Pali”- TiranëNga Dom Henricus VeldkampDita botërore e paqesNga Dom Marjan LumçiFamilja njerëzore,bashkësi paqejeTakimi i Lutjes për Paqe i të rinjvetë Dioqezës Tiranë-DurrësNga Elidon dodajShkolla katolike nuk duhettë humbasë identitetin e sajNga Marsida SadikjaNë Pagëzim, qenia e vogëlnjerëzore merr një jetë të reNga Ana StakajTeologu i dialogut: shëntoma nga AkuinoNga Imzot George Frendo O.P.Shën Toma nga AquinoNga Dom Marjan LumçiBenedikti XVI misioni i Kishëskalon nëpër ekumenizminNga Zef SkanjetiFrikë nga e vërtetaNga Dom Marjan Lumçi“Ti shërbejmë deri në amshimAtit tonë Qiellor”Nga Elidon dodajMeshtarët, Rregulltarët,Rregulltaret dhe Laikët evrarë në vitin 2007Nga LabeatPërse dua të pagëzohem?Nga Enkelejda Gjozafaqe 3faqe 4faqe 5faqe 5faqe 6faqe 6faqe 7faqe 7faqe 8faqe 9faqe 9faqe 11faqe 11Kalendari LiturgjikShkurt <strong>2008</strong>Mësimi mbi lëmoshën,faljen dhe agjëriminMt 6, 1-4.14-18.“Ruanu se i bëni veprat e mira tuajatnë sy të njerëzve për t’u parë prej tyre!Përndryshe nuk do të keni farë shpërblimite Ati juaj që është në qiell.Prandaj, kur të ndash lëmoshë, mosi bjer borisë para vetes, sikurse bëjnështiracakët në sinagoga dhe në rrugë tëmadhe për të qenë nderuar prej njerëzve.Për të vërtetë po ju them: u ndanë meatë shpërblim! Ndërsa ti, kur të bëshlëmoshë, të mos dijë e majta çfarëbën e djathta, që lëmosha jote të jetë efshehtë, e Ati yt që sheh në fshehtësi, dota shpërblejë.”Vërtet, në qoftë se ju ua falni njerëzvegabimet e tyre, edhe Ati juaj qiellor dot’jua falë juve; por, nëse ju nuk uafalni njerëzve gabimet e tyre, as Ati juajqiellor nuk do t’jua falë juve gabimettuaja.”“Edhe kur të agjëroni, mos u mërrolniporsi shtiracakët, të cilët marrinnjë hije të rëndë në fytyrë për t’u treguarnjerëzve se agjërojnë: përnjëmend po juthem: u ndanë veç me atë shpërblim! Ti,përkundrazi, kur të agjërosh, përerojekryet tënd dhe laje fytyrën tënde, që tëmos e vënë re njerëzit se po agjëron, porAti yt, që është në fshehtësi. Ati yt qësheh në fshehtësi, do të të shpërblejë.”2 shkurt –Kushtimi i Krishtit në Tempull3 shkurt –E DIELA -IV GJATË VITIT – A5 shkurt –Sh.Agata6 shkurt –E MËRKURRA E PËRHIME8 shkurt –Sh.Jozefina Bakhita10 shkurt –E DIELA -I e KREZHMEVE11 shkurt –Sh. Maria Virgjër e Lurdit14 shkurt –Sh.Cirili e Sh. Metodi17 shkurt –E DIELA -II e KREZHMEVE21 shkurt –Sh.Pjetër Damiani22 shkurt –Katedra e Sh.Pjetrit Apostull (f)23 shkurt –Sh.Polikarpi24 shkurt –E DIELA -III e KREZHMEVEDrejtor i përgjithshëm:Imzot George FrendoKryeredaktor:D. Marjan LumçiSekretar:Nikollë LokaRedaksia:Kolec ÇefaAna StakajZef SkanjetiAlban GuriGrafika:Pjerin SheldijaElis GjoniAdresa:Katedralja e Shën Palit,Bulevardi Zhan D’Ark,Tiranë, ShqipëriE-mail: mlumci@hotmail.<strong>com</strong>http://<strong>kishadhejeta</strong>.googlepages.<strong>com</strong>
<strong>Janar</strong> <strong>2008</strong>Kisha dhe jeta3Kisha Katedrale është shenja konkrete e bashkimit të Kishës Lokale,është shprehja e natyrës apostolike të bashkësisë besimtare, ështëvendi i përjetimit të bashkimit të plotë me Kishën Universale.Përvjetori i Kushtimit të Katedrales së Shën PalitTiranë, 26 janar <strong>2008</strong>Shumë të dashur vëllezër e motra,Në këtë përvjetor të kushtimit tëKatedrales sonë ripërtërijmë vetëdijen e formëskishtare të besimit të krishterë dhe ndjenjën elidhjes së thellë me kishën vendore, që ështëvendi i përjetimit të plotësisë kishtare, qërealizohet në bashkësi me selinë e Romës.Ka pak kohë që kemi dalë nga koha eKrishtlindjes dhe në misterin e mishërimit tëKrishtit kemi përjetuar konkretësinë e zbulimithyjnor në Jezusin nga Nazareti, që është Birii Hyjit i bërë njeri për shpëtimin tonë. Pasmisterit të Krishtit, shpëtimi nuk është vetëmnjë doktrinë shpirtërore që mund të mësohet nëshkollat e përshpirtërisë, por një person konkretqë flet me autoritetin e Hyjit, sepse është vetëHyji i pranishëm mes njerëzve. Shpëtimi ështëKrishti dhe kush e kërkon shpëtimin mund tagjejë atë në takimin me Krishtin.Por si është i mundur takimi me Krishtin përnjerëzit e sotëm. Në cilën formë Krishti vazhdont’u thotë njerëzve të kohës sonë: “Të janë falurmëkatet, shko në paqe e mos mëkato më”, ose“feja jote të ka shpëtuar”., ose “sot do të jeshme mua në parajsë” e të tjera fjalë shpëtimi qëFjala e mishëruar u ka thënë njerëzve të kohëssë tij dhe që gjenden në Besëlidhjen e Re?Aktualiteti i Krishtit, fakti se ai bëhet ipranishëm sot si një bashkëkohës dhe që nësituatat konkrete të jetës së kësaj bote thotëpërsëri me të njëjtën peshë fjalën e shpëtimitdhe lajmin e mirë të dashurisë shpëtimtare tëHyjit, gjejnë përmbushje në misterin e Kishës.Kisha është ai realitet hyjnor dhe njerëzor në tëcilën Krishti Zot dhe njeri bëhet i pranishëm nëmënyrë konkrete në ditët tona dhe u jep ditëvetona qëndrueshmëri.Edhe kisha vetë është një realitet konkret,sikurse është konkret mishërimi i Krishtit. Kishalokale, dioqeza e mbledhur rreth ipeshkvit, qëështë pasardhës i apostujve, ruajtësi i doktrinëssë shëndoshë, bari sipas shëmbëllimit të Bariuttë mirë, kujdestar i popullit të të pagëzuarve qëi janë besuar kujdesit të tij nga kreu i barinjveqë është Ipeshkvi i Romës, pasardhësi i Pjetrit,pra Kisha vendore e mbledhur rreth IpeshkvitDioqezan, është vendi konkret i përjetimit tëhirit të besimit. Kisha është rruga e zakonshmeqë Krishti ka zgjedhur për t’u folur njerëzvetë çdo kohe. Ajo është vendi ku Ungjilli nukmbetet shkronjë e vdekur, por shpirt që jepplotësinë e jetës.Kisha Katedrale është shenja konkrete ebashkimit të kishës lokale, është shprehja enatyrës apostolike të bashkësisë besimtare,është vendi i përjetimit të bashkimit të plotëme kishën universale. Kremtimi i përkujtimittë kushtimit të kishës katedrale na ndihmontë kuptojmë e të përjetojmë përmasën e thellëshpirtërore të kishës së gjallë që është e përbërënga ata që, pasi janë pagëzuar në Krishtin,ndjehen si një ndërtesë e vetme e themeluar nëKrishtin.Leximi i dytë nga letra e Shën Palit Apostullna ndihmon ta kuptojmë natyrën e bashkimitkishtar. Shën Pali kur shkruante këtë letër ishte nëburg për shkak të ungjillit. Ai kishte dëgjuar përbesimin dhe jetën e lavdërueshme të qytetarëvetë Efesit, që kishin braktisur sjelljet mëkataredhe kishin pranuar hirin e Krishtit. Nëse parase të pranonin Krishtin Efesianët kishin qenëpaganë, pra të ndarë nga populli i Hyjit të cilit iishte premtuar shpëtimi, në Krishtin ata bëhenndërtesë e Hyjit, siç thotë kjo pjesë e leximit tëdytë: “Nuk jeni më të huaj e mërgimtarë, porjeni bashkëqytetarë të shenjtërve dhe anëtarëtë familjes së Hyjit, të ndërtuar mbi themeline vërtetë që janë apostujt e profetët, ku guri ikëndit që mban gjithçka është vetë Jezusi Mesi”(Ef. 2, 19-20). Në Kishë ne gjejmë themelin ejetës sonë e cila pa Krishtin do të ishte një jetëpa themel, pa qëndrueshmëri, pa të ardhme. NëKrishtin mbështetet bashkimi i besimtarëve menjëri-tjetrin, sepse, siç thotë përsëri kjo pjesëe letrës drejtuar Efesianëve: “Në të, mbarëndërtesa është e lidhur dhe rritet si tempull ishenjtë në Zotin” (2,21). Për t’i dhënë rëndësipërmasës shpirtërore, Shën Pali thekson se:“Në të edhe ju jeni bërë pjesë e ndërtesës sëpërbashkët, që të bëheni në Shpirtin e Shenjtëbanesë e Hyjit” (2,22).Edhe pse Shën Pali, ndryshe nga apostujt etjerë, nuk e kishte ndjekur nga afër Jezusin ehistorisë, ai ka plotësinë e autoritetit apostolik nësajë të takimit me Krishtin e ringjallur. Me këtëautoritet ai i shkruan një kishe vendore konkretedhe u kujton besimtarëve rrënjët apostolike tëfesë dhe lidhjen e tyre në Krishtin.Katedralja jonë, që i është kushtuar ShënPalit Apostull në festën e kthimit të tij, është kjondërtesë në të cilën simbolizohet bashkimi dhenjësia e Kishës Dioqezane. Ajo është gjithashtunjë thirrje për të marrë pjesë në familjen e tëshpëtuarve me anë të flijës së Krishtit dhe vendiku fjala e Zotit na drejtohet me tërë forcën esaj hyjnore, e ruajtur në vërtetësinë e saj ngakujdesi i Ipeshkvit dioqezan, i cili duhet tëkujdeset që në kishë të mos mësohen mësime tëtjera, përveç mësimeve të Krishtit. Në një vendtjetër të Besëlidhjes së Re, apostulli Palë, dukeu kujdesur përsëri për kishën e Efesit, i shkruanTimoteut këto fjalë: “Sikurse të porosita kur unisa për në Maqedoni, zura vend në Efes përt’u urdhëruar disave të mos mësojnë mësimetë tjera dhe të mos merren me përralla dhe megjenealogji të pakufishme që ndihmojnë më fortpër mësime të kota sesa për planin e Hyjit qërealizohet në fe” (1 Tim 1,3-4).- vijon në fq 4 -