Kitabxanaşünaslıq və informasiya. 2010. №1 - Bakı Dövlət Universiteti

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA№ 1 (4) 2011fadəçilər işçi qruplarda birləşə bilər. Bir LŞ çərçivəsində bir neçə işçi qrupufəaliyyət göstərə bilər. Bu fəaliyyət zamanı əməkdaş və ya istifadəşilərinşəbəkə resurslarından istifadə etmək hüququ müxtəlif ola bilər. İstifadəhüququnun iştirakçılara verilməsi və məhdudiyyəti qaydaları şəbəkə siyasətiadlanır. LŞ ümumiyyətlə şəbəkənin idarə edillməsidir. Şəbəkə iştirakçılarınınişinin təşkilini idarə edən şəxs sistem inzibatçısı adlandırılır. [6, 95]Dünya üzrə səpələnmiş lokal şəbəkələri, üstəgəl fərdi kompyuterləribirləşdirən şəbəkə Qlobal Şəbəkə (WАN Wide Аrea Network) adlanır.İnterneti məhz bütün dünya üzrə müxtəlif ölkələrdə olan kompyuterşəbəkələrinin birləşməsi kimi təsəvvür etmək lazımdır. 1991-ci ildə ilk dəfəelektron poçt xidmətindən istifadə etməyə başlayan Azərbaycanda ilk İnternetbağlantısı 1995-ci ildə həyata keçrilib. [1, 76]ХХ əsrin sonlarında kitabxanaların həyatında ən böyük dəyişikliklərelektron kataloq və elektron kitabxanaların yaranması oldu. Yeni kitabxanainformasiyamühiti kompyuter texnologiyalarının və telerabitə vasitələriningeniş istifadəsi bazasında korporativ, milli və qlobal kitabxana-informasiyasistemləri şəbəkəsinin yaradılması ilə müəyyənləşir. Şəbəkənin əsas seqmentlərielektron kitabxana kataloqları, elektron informasiya resursları bazasındaformalaşdırılan elektron kitabxanalar, online rejimində sənəd/-informasiya mübadiləsi və yaxın gələcəkdə reallaşdırılması nəzərdə tutulanintellektual elektron kitabxanalarıdır.Kitabxana-biblioqrafiya proseslərində yeni metodlar, texnika vətexnologiyalar tətbiq etmiş kitabxanalarda ənənəvi kataloq və kartotekalardamaşınlaoxunan kataloqlaşma həyata keçirilir və bununla da elektron kataloqlaəvəz olunur və nəticədə ənənəvi kitabxana-informasiya axtarışı ilə uzaq məsafədəninformasiya axtarışı üzvi şəkildə inteqrasiya olunur. E-kataloq çap vəəlyazma sənədləri, notları, video və səsyazılarını (kinofilmlər və videomaterillardaxil olmaqla), elektron resursları və kartoqrafik sənədləri, bir sözləkitabxanaya daxil olan bütün növ sənədlərin (metaverilənləri) özündə əksetdirilməsinə imkan verir.İnformasiya və telekommunikasiya texnologiyalarının sürətlə inkişafetdiyi bir vaxtda çoxları kitabxanaların gələcəkdə daha mövcud olmayacağınıproqnozlaşdırırlar. Lakin tarixən toplanmış və indi də sürətlə artan çap əsərlərihəmişə mövcud olduğuna görə, ənənəvi kitabxanalar yaşaması hələ kiaktualdır. Elekron informasiya daşıyıcılarının və elektron kitabxanalarınyaranması ənənəvi kitabxanaların xidmət funksiyalarının inkişafı, informasiyadaşıyıcılarının tarixi təkamülünün məntiqi davamıdır. Onun əsas vəzifəsihansı coğrafi ərazidə yerləşməsindən və müəyyən iş vaxtından asılı olmayaraqdünyəvi maraq kəsb edən ən qiymətli çap və digər növ sənədləri (məsələn:mikroformaları, əlyazmalarını və s.) elektron versiyaya keçirib, uzaq məsafədənistifadəsini təşkil etməkdir. Bu isə ənənəvi kitabxana xidmətinə əlavə98