PDF 7 837 KB - Rybnik.eu

Historia rybnickich fabrykantówczęść 3Po śmierci założyciela rybnickiej fabryki Jakuba Fabischa w 1781 r., jej prowadzeniem zajęła sięwdowa Dorothea Fabisch.Późniejszy, ostatni właściciel tej fabryki dr FeliksO niewesołej sytuacji świadczy wymieniony do 18 w 1855. Na tym tle, w Rybniku niemającymHaase posiadał wykaz obywateli żydowskich w testamencie weksel z 1811, który zięć wykupił jeszcze drogowych połączeń z innymi miastamimieszkających w Rybniku na przełomie 1789 dopiero w 1815. Cierpiący na artretyzm Abraham (pierwsze szosy do Gliwic, Raciborza i Pszczynyi 1790 roku. Listę tą otwiera Dorothea Fabisch. przekazał wszystko swym dzieciom z pierwszego zbudowano dopiero w latach klęski głodu 1847/48)Z jej dzieci tylko jedno 14-letnie mieszkało wówczasmałżeństwa i drugiej żonie, którą była Katerina Ephraim Haase prezentował się świetnie. Zacząłz nią. Za jej zarządu produkcja minimalnie (zwana Frideriką) z domu Spitzer. Przekazał on bowiem sprowadzać korę dębową z Węgier.wzrosła. Zmarła prawdopodobnie około 1790. jej wszystko tj. aktywa oraz swe zobowiązania Dokumenty mówią też, że od 1850 Haase nawiązałDwa lata później właścicielem fabryki był już jeden i długi. 27 czerwca 1814 roku na podstawie ustawy ścisła współpracę z firmą Michael Tauber & Synowiez dwóch synów Jakuba Fabischa.o emancypacji Żydów na terenie Prus (z 1813)w miejscowości Waag-Neustadt (współpracaAbraham i Jehuda lub Loeb (Loebel) dodali Birkheim otrzymał obywatelstwo miasta Rybnika. trwała jeszcze w 1916 roku). Fabryka przynosiłasobie zgodnie ze zwyczajem imię ojca czyli zwali Ogólnie jednak majątek rodziny się powiększył. Ephraimowi tak duży i stabilny dochód, że w 1853się Abraham Jakob i Loeb Jakob. W jednym Birkheim posiadał bowiem budynek przy rynku, postanowił wycofać się z interesów i przekazać je synowiEphraim Haasez dokumentów, spisanych przez prawnika Czernegostajnie, stodoły, ogród, fabrykę skór i pola, któreFerdynandowi. Syn Ephraima, przejął majątek(być może chodzi o Józefa Czernego, który był bracia nabyli od Czernego. Nowym właścicielem (w 1853) powiększony przez ojca o grunt i budynekradnym miejskim w latach 1790-1797) z okazji dokupieniastał się zięć Abrahama, Ephraim Haase. Formalnie biurowy (na Raciborskiej) i m.in. grunty zwane łąkągruntów, określeni są jako bracia Jakob. od 1825, ale faktycznie od 1815 jako „naturalny Pasternika. Ponadto utworzył filię handlową swojejLoeb handlujący winem dodał do swego imienia właściciel”. 23 kwietnia 1825 roku w myśl umowy firmy w Gliwicach. Gliwicki sklep Ephraim przekazałprzydomek „Traube” (winne grono), zaś Abrahamz teściową, za 431 talarów i 4 grosze nabył garbarnię synom: Ferdynandowi i Adolfowi. Ephraim Haase– „Birkheim”. Nie wiadomo jednak, co tego oraz 3 łokcie gruntu „na szerokość garbarni z przy-zmarł w 1870 w wieku 84 lat (jego małżonka zmarłaostatniego do tego skłoniło. Na pieczęci Loeba ległej łąki.” Żoną Ephraima Haasego była Jette, 23.08.1855). Ephraim Haase uchodził za osobęobok łacińskich inicjałów widoczna jest korona najstarsza córka Abrahama Birkheima z pierwszego starannie ubraną, elegancką, wręcz majestatyczną.podtrzymywana przez dwa lwy i napis hebrajski: małżeństwa. Była drobną, delikatną kobietą, którą Sporo wojażował i już jako czeladnik poznał Paryż.Jehuda Loeb syn Rabbiego Jacob. Loeb powstało w starszym wieku najczęściej spotykano nad oprawionąKiedy urodzony w 1818 Ferdynand przejmowałod lwa – niem. Loewe i jest epitetem imienia Jehuda,w srebro książką do modlitwy. Jej rodzeństwo rodzinny interes, miał 35 lat.by przypominać błogosławieństwo patriarchy stanowiły dwie rodzone siostry, jedna przyrodnia A teraz coś z ekologii. Zdarzyło się, że garbarniaJakuba, w którym ten porównuje swego syna i dwaj przyrodni bracia. Jak odnotowano, nikt z nichzanieczyściła Nacynę. Po skardze jednegodo młodego lwa. Natomiast pieczęć Abrahama nie wyrażał zainteresowania garbarnią. Przeszła z sąsiadów Ministerstwo Handlu i Rzemiosła wydałoFerdynand Haase Birkheima ma niemiecki napis: Królewski fabrykantwięc ona z męskiej linii Fabischów na potomków06.02.1862 Ferdynandowi Haase cały szeregskór Rybnik. W jej środku widnieją inicjały linii żeńskiej. Ephraim urodził się 22 marca 1786. nakazów zobowiązujących zakład do neutralizacjiJ.A., które czytane zgodnie z regułą odwrotnie, Jego rodzicami byli Scheyer (Jesajas) oraz Judith szkodliwych substancji, brudów, smrodów itd. Dlaczyli od prawej do lewej strony znaczą Abraham (lub Juettisch) z domu Ziller. (zm. w 1853 w Leitersdorfprzykładu nakazano, aby magazyny kory dębowejJakob. Wszystko to dowodzi rzeczy najważniejszej,opodal Troppau). W 1811 roku 25-letni i doły z wapnem były szczelne i znajdowały sięa mianowicie, że po matce, ok. 1792 roku Ephraim ożenił się z Jette. W garbarni zatrudnił wewnątrz warsztatów. W 1861 właściciel przebudowałwłaścicielem rybnickiej garbarni został Abraham go teść. Jako zastępca właściciela jeździł po skóry.garbarnię zgodnie z zaleceniami władz. TymBirkheim, syn Jakuba Fabischa. Mało jednak Jednym z najistotniejszych posunięć biznesowych samym jego zakład stał się najnowocześniejszym wwiadomo, co działo się z garbarnią do 23 marca nowego właściciela było wykorzystanie przenosin Rybniku i to nie tylko wśród garbarni, ale w ogóle.1820, tj. do śmierci Birkheima. Wiemy jedynie, że starego walącego się browaru z sąsiedztwa do W 1830 roku było w mieście czterech garbarzyna początku dokupił dwa ogrody w sąsiedztwie fabryki,nowego budynku stawianego przez miasto. Korzy-indywidualnych i jeden młyn do mielenia korypo czym można przypuszczać, że zamierzał stając z okazji Haase zakupił teren po browarze za dębu. W czasach przebudowy fabryki Haasegoją rozbudować. W umowie kupna zobowiązał się 366 talarów i 15 groszy. Z czasu rządów Ephraima nowy cech garbarski liczył 37 członków, w tymumożliwić miejskiemu browarowi korzystanie ze wiemy jeszcze, że był też właścicielem młyna do kuśnierzy, rymarzy, siodlarzy i wytwórców rękawic.swojej studni. Jeden ze wspomnianych ogródków mielenia kory dębowej.Jak czytamy, nowy kompleks fabryczny HaasegoJuliusz Haase odstąpił potem wspomnianemu już radcy Czernemu.W pierwszej poł. XIX wieku, jak przedstawił to był w owych czasach bardzo okazały, zwłaszcza dlaGodnym odnotowania jest fakt z 1794 roku, w swych statystykach Schuek, pojawiło się nowe za-miasta, które dopiero co, za sprawą kolei (w 1853gdy ubiegającemu się o zezwolenie na otwarcie grożenie dla przemysłu garbarskiego. Otóż pomimo Rybnik znalazł się na linii kolejowej z Raciborzagarbarni w Rybniku bądź w okolicy mistrzowi tej zwiększonych zamówień, zaistniał deficyt garbników, do Mikołowa) otrzymało połączenie ze światem.profesji Gottliebowi Schmeerowi odmówiono a to z powodu wyraźnego zmniejszenia się obszaru Kompleks był nowoczesny, gdyż Ferdynand Haasezezwolenia, powołując się na zapisy królewskiej lasów dębowych. W Państwie Rybnickim, które nie poprzestał na zrealizowaniu zaleceń berlińskiegokoncesji dla Jacoba Fabischa.w 1788 od hr. Węgierskiego przeszło na rzecz Prus,ministerstwa. Zbudował maszynownię,Burzliwe lata przełomu wieków XVIII i XIX stan lasów z 31 tys. morg w 1788 zmniejszył się do halę z dołami, kotłownię oraz młyn. Wszystko tozapewne odbiły się na sytuacji garbarni Abrahama 25 tys. morg w 1845. Mniej więcej w tym samym na terenie dawnych zabudowań Jakuba Fabischa.Birkheima. Najbardziej ucierpiał wtedy przemysł czasie ludność Górnego Śląska wzrosła z 370 tys. Nowe budynki były tak solidne, że nawet po pożarzelniany i wełniany. Brak eksportu na Półwysep do miliona. Zapotrzebowanie – w tym na skóry –w 1903 były nadal, choć już tylko częściowo,Iberyjski i do Ameryki prawie że doprowadził garbarnięrosło, a tymczasem liczba garbarni malała. W 1837 wykorzystywane.do upadku. Garbarnie produkowały wtedy na Górnym Śląsku było jeszcze 244 mistrzów lub Na podstawie opracowania Ezechielana potrzeby pruskie (gł. Śląska). Skóry juchtowe pracujących na własny rachunek, a w 1855 już tylko Ziviera „Garbarnia F. Haase 1766-1916”nadal importowano z Rosji. Jednak w dobie wojen 193. Liczba czeladzi i uczniów oczywiście też sięw tłumaczeniu Eleonory Kosikdr Felix Haase napoleońskich ogólny dobrobyt Śląska podupadł. zmniejszała. Liczba garbarni z 20 w 1852 zmalałaMichał PalicaTelefony do redakcji: 32/42 28 825, 32/42 60 070 45