ﺟﻐﺮﺍﻓﻴـﻪ

اما در اينجاها قابلكشتى رانى نبوده ليكناز دشت قلعه و آىخانم وسعت بستر آناضافه شده و سرعتآب كم ميشود كهبراى زراعت و حملو نقل كشتى ها خيلىمساعد ميباشد.‏درياى آمو در حصةبندر تا شگذر،‏ بندركلفت و بندر قزل قلعه ‏(شيرخان بندر)‏ مراكز مهم براى صادرات و واردات امتعةتجارتى بشمار ميرود زيرا از طريق همسايه هاى شمال و موضوع ترانزيت آن،‏ راه هاىاروپايى با اين بنادر وصل مى گردد و نيز تانكهاى ذخيره نفت در مجاورت بندر كلفتاعمار شده كه وسايط ترانسپورتى به مشكلات مواجه نگردد و از طرف ديگر اينبندرگاه ها مراكز تجارتى،‏ صناعتى و شاهراه بزرگ كابل و مزارشريف را باهم وصلمى سازد از اين لحاظ ارزش تجارتى و اقتصادى آنها نيز در خور اهميت است.‏شكل (62)درياى كوكچه:‏درياى كوكچه از جمله معروفترين درياى بدخشان محسوب ميشود كه از دره كم عرضاز ارتفاعات 3800 الى 4000 متر منبع گرفته با خم و پيچى هاى زياد اراضى بدخشان راپيموده در حصه خواجه غار به درياى آمو مى ريزد.‏ منبع شرقى آن از جهيل دوفرين بودهبه استقامت غرب به جريان مى افتد.‏ درياى آمو سه معاون كوچك ديگر دارد كه بناموردج،‏ يامگان و سرغيلان ياد ميشوند و جنوبترين ساحه آبگير آن را در نشيبى هاى كرانو منجان تشكيل ميدهد و توسط دره جرم به كوكچه وصل ميشود.‏عمق درياى كوكچه زياد و عرض آن كم و از بعضى جاها عرض آن از يك كيلومترتجاوز نميكند از اين سبب امكان گرفتن آب به انهار و جويبارها غير ممكن است وزراعت نيز در بدخشان انكشاف چندانى نكرده است.‏شهر تاريخى آى خانم در حصه اتصال درياى كوكچه و پنچ در زمان نفوذ يونانى هاشهر خيلى با شكوه بوده كه بعد از حملات اجنبى ها عظمت خود را از دست داد وامروز به خرابه ها و ويرانه مبدل شده است.‏ پيداوار زراعتى و تربيه حيوانات در اينساحه انكشاف نموده است..‏89G10 Fasli (3).indd 898/15/2011 4:02:37 PM