Profilaktyka w środowisku lokalnym, pr. zb. (red.)

12 Współczesny kontekst zagrożeń...w poszczególnych regionach i gminach Polski mają bardzo zróżnicowane nasilenie.Kondycja ekonomiczna gminy stanowi bardzo istotny kontekst dla współwystępowaniawielu problemów społecznych, między innymi nadużywania substancjipsychoaktywnych.Tu jednak warto podkreúliÊ, øe przejÍty z krajÛw zachodnich stereotyp eotyp koja-rzπcy naduøywanie substancji (alkohol, narkotyki) z biedπ i przestÍpczoúciπ niepasuje do polskiej rzeczywistoúci, szczegÛlnie wÛwczas, gdy patrzymy narozpowszechnienie konsumpcji substancji psychoaktywnych wúrÛd m≥odzieøy.Zachowania takie jak picie alkoholu i eksperymenty z narkotykami – podobnieczęsto podejmuje młodzież z domów o najniższym statusie ekonomicznym i edukacyjnym,jak młodzież z domów o statusie najwyższym. W przypadku tej drugiej grupyrozpowszechnienie konsumpcji substancji psychoaktywnych bywa nawet wyższe.Lata dziewięćdziesiąte zapoczątkowały intensywny przepływ tak zwanych zachodnichstylów życia, które w istocie sprowadzają się do wzorów konsumpcji.Ważnym instrumentem ich promocji była i jest reklama. Przed zmianą polityczno--gospodarczą reklama w Polsce była praktycznie nieznana, tym większy mógł być jejwpływ na przeciętnego konsumenta, który potrzebował czasu, aby nauczyć się traktowaćslogany reklamowe z dystansem. Reklama alkoholu, w szczególności piwa,mimo że prawnie zabroniona, wszędzie obecna, podbiła młode pokolenie. W krótkimczasie stosunek społeczeństwa do piwa, kojarzonego w reklamach z życiem na luzie,modnymi ubraniami i seksem, zmienił się niemal rewolucyjnie. Piwo, które dawniejbyło symbolem pijaństwa w obskurnych budkach i w krzakach, stało się trwałymelementem modnego stylu życia.Reklama i wciąż dynamicznie rosnący wzrost podaży leków wywarły ogromnywpływ na wzrost konsumpcji również tych o działaniu psychoaktywnym. Równolegledo zwiększającej się podaży rosła rola czynników zwiększających popyt na leki. Samtylko wolny rynek pracy może być traktowany jako zmienna wpływająca na częstośćdoświadczania przez ludzi stresu i związanych z nim takich dolegliwości, jak: bezsenność,bóle głowy, wzmożona drażliwość itp.Od wielu lat obserwujemy tendencjÍ do medykalizacji codziennego øycia.Proces ten jest oparty na skutecznym lansowaniu wiary w to, øe naukai medycyna dysponujπ odpowiednimi pigu≥kami na wszelkie problemy.W tym kontekúcie wspÛ≥czesna popularnoúÊ amfetaminy (pomaga siÍ uczyÊ)lub ekstazy (pozwala d≥ugo taÒczyÊ) moøe byÊ w pewnym stopniu wyjaúnia-na jako szczegÛlny przejaw bardziej ogÛlnego zjawiska.Omawiane tu mechanizmy zwiększające zarówno podaż, jak i popyt na alkohol,leki i narkotyki mają charakter globalny w tym sensie, że są obecne w całym kraju.