walka rasowo-ekonomiczna w poznańskiem. - Przegląd Powszechny

CO TO SĄ ŚREDNIE WIEKI. 11marzy. Wszystko, jednem słowem: nasza wiara religijna i pojęcianasze polityczne, narodowość nasza i nasz język, nasza estetykai nasza ekonomia społeczna, wszystko jest nam wspólnez wiekami średnimi, a oddziela nas od starożytności. Jesteśmydziedzicami wdeków średnich; ich dzieło prowadzimy dalej, a niedzieło Odrodzenia. A jeśli jest wogóle epoka, któraby zasługiwałana nazwę średnich wieków w etymologicznem znaczeniutego słowa, nie jestże to właśnie epoka Odrodzenia, ta któranaprawdę otworzyła w historyi ludów nowożytnych nawias, dziśjuż zamknięty albo blizki zamknięcia. Czyż bogowie, którymsię kłaniało Odrodzenie, nie są już strąceni z ołtarzy i czy nieoddalamy się od ideałów* Odrodzenia, jak najdalej możemy? Niechcemy już absolutyzmu królewskiego, ani centralizacyi, któraza nim idzie; odpychamy ze wstrętem sławną zasadę XVI. w.:Cuius regio eius religio, która jest tylko przetłumaczeniem wyrokuUlpiana: Quod principi placuit, leyis habet vigorem. W zakresiesztuki i literatury zerwaliśmy stanowczo z klasycyzmem, powracamydo trądycyj narodowych,, do źródeł natchnienia ludowegoi chrześcijańskiego. A tę pogańską koncepcyę życia, którakazała duszy grawitować około dwu biegunów: uciechy i cłrwały,duch nowożytny odepchnął ją także; wskazuje on pobudkę dowysiłków człowieka w poczuciu solidarności ludzkiej i bezinteresownejmiłości społecznego postępu.Pod tymi wszystkimi względami podajemy rękę przodkomnaszym z wieków średnich, po nad głow*ami Odrodzenia, i wracamyna drogi, z których nas ono wyprowadziło. Czy to znaczy,że reagując przeciw jednej skrajności, wpadamy w drugą, żezaprzeczamy Odrodzeniu dobrodziejstw*, jakie przyniosło, i wyrzucamyze skarbca eywilizacyi wniesioną przezeń cząstkę?Żadną miarą. Ludzkość niema prawa okaleczać się w ten sposóbi ma obowiązek przyjmować z wdzięcznością każde dzieło, któreprzyczynia się do spotęgowania jej intelektualnych i moralnychsił. Odrodzenie zaś było jednem z naj świetniej szych zjawiskintelektualnych, jakie zajaśniały w historyi; takie roztoczyło bogactwogeniuszu, tak ogromnie widnokrąg nasz rozszerzyło,ze zawsze zasługiwać będzie z tego tytułu na podziw i wdzięcz-