walka rasowo-ekonomiczna w poznańskiem. - Przegląd Powszechny

32 WALKA RASOWO-EKONOMICZNA W POZNAŃSKIEM.Z tern wszystkiem trudno zaprzeczyć, że przemysł polskii handel ustawicznie się podnosi, wzrasta i że z coraz większymsukcesem wytrzymuje konkurencyę z żydowsko-niemieckim handlemi przemysłem. Kto znał nasze miasta i miasteczka przed30 laty i porówna stan ich ówczesny z dzisiejszym, ten nie możenie przyznać, że się w nich, bardzo wiele na naszą korzyść zmieniło.Poważna firma polska handlowa była w małych miasteczkachrzadkością, a i w miastach większych, jak w Poznaniu,tych firm było nie wiele. Podobnie w rękodzielnictwie najlepiejpłatne rzemiosła i najlepsze firmy były w ręku niemieckim. Dziśrzeczy mają się odwrotnie: rękodzielnictwo jest przeważnie polskie,a handel do połowy polski.Kilka przykładów, zacytowanych nawet przez hakatystycznychpisarzy, najlepiej to unaoczni. W Inowrocławiu byłow r. 1895 szesnaście niemieckich, a 2 polskie handle towarów kolonialnych;dziś obok 7 niemieckich jest 10 handli polskich, prócztego 3 drogerye 1 . Przedsiębiorstwo budowlane było w r. 1885całkiem w ręku niemieckim, dziś wedle Finka jest 6, wedle Jaworskiego3 budowniczych Polaków; wśród piekarzy nie byłow r. 1885 żadnego Polaka, 15 Niemców natomiast, dziś między 28piekarzami jest 8 Polaków. Fryzyerów było w r. 1885 trzech, z nichjeden Polak; dziś na 10 fryzyerów jest 8 Polaków. Lekarz przed12 laty był jeden, dziś jest ich 5. Miasto Wągrowiec liczy dziś około5.500 mieszkańców, od r. 1885 powiększyła się ludność mniej więcejo 1000 osób, z tego 3 / 4przypada na Polaków. Jakkolwiek przyrostten odnosi się do robotników, to. jednak przemysłowcówpolskich liczba w ostatnich 15 latach pomnożyła się o połowę,niemieckich przemysłowców ubyła piąta część. W Ujściu jestdziś około 2.500 mieszkańców, z tych 1.700 Polaków, podczasgdy przed 25 laty Polacy mieli stanowić połowę ludności. W Szamotułachw ciągu jednego miesiąca r. b. pięć domów w najlepszempołożeniu przeszło z rąk niemieckich w polskie.1Fink, Kampf um die Ostmarh podaje: liber 20 polnische Kolonialwaarengeschafte.Piszący powołuje się na Jaworskiego „Książkę adresowąhandlu i przemysłu polskiego", aczkolwiek nie całkiem dokładną, jednakżepewniejszą od cyfr podanych, przez liakatystycznych. poręczycieli.