walka rasowo-ekonomiczna w poznańskiem. - Przegląd Powszechny

24 WALKA RASOWO-EKONOMICZNA W POZNAŃSKIEM.Polacy tylko na roli muszą szukać chleba? Przyznajemy, żew nowszych czasach mamy dzielnych lekarzy, adwokatów i duchownych,rekrutujących się ze sfer szlacheckich, sądzimy, żeliczba ich mogłaby być znaczniejszą, daleko znaczniejszą zewzględu na interes społeczeństwa i ziemiaństwa samego. Natomiasttak ważne i tak lukratywne pole przemysłu i handlu jestcałkiem prawie przez młodzież szlachecką niewyzyskane. U naschw ; yta się szlachcic przemysłu lub handlu wtedy, kiedy zbankrutowałna wsi i resztą uratowanego kapitału chce zarobić nautrzymanie. Oczywiście nie znając się na interesie, który zakłada,nie wdrożony cło niego, traci resztę kapitału i staje sięciężarem swej rodziny lub znajomych. A jednak, jeżeli jakiepole, to to właśnie mogłoby z wielką, bardzo wielką korzyściąprzez synów szlacheckich być wyzyskane. Mogą się odpowiedniowykształcić w szkołach i akademiach handlowych, czy technieznoprzemysłowy eh, mają kapitalik do rozpoczęcia jakiegoś interesu,zatem wszystko to, co dorobkiewicze ze sfer niższych dopierozdobyć sobie z największym trudem muszą, a jednak większezakłady fabryczne, większe handle, przynoszące znacznie większezyski niż rola, są w ręku obcych. Czyżby parowych cegielni,kaflami i t. p. ceramicznych zakładów, tak ważnych dla ziemiaństwasamego, nie mogło być więcej w ręku polskiem, niejak to ostatnia wystawa prowineyonalna w Poznaniu okazała?Czyżby syn obywatela, przygotowany na kupca, nie mógł nawiększą skalę prowadzić handlu zbożowego? Czyżby nie mógłzałożyć fabryki cykoryi i pobierać tych zysków, które ciągnądziś magdeburscy fabrykanci? Pod tym względem nasza szlachtawiele mogłaby się nauczyć od szlachty angielskiej, która nieznając wstrętu do przemysłu i handlu, z tych źródeł każe czerpaćzwłaszcza młodszym synom środki do utrzymania, najstarszemuprzekazując majątek rodowy. Tylko w ten sposób regulującsprawę spadku majątkowego, zdoła się średnia własnośćszlachecka ochronić od ruiny, a przyczynić do wytworzenia zdrowegoi zasobnego patrycyatu przemysłowo-handlowego po miastachi inteligencyi niezawisłej od rządu.Piękny i naśladowania godny przykład poświęcenia w spra-