U PROGU DEMOKRACJI - Powiat Słupski

Maciej HejgerOd kwietnia 1988 do czerwca 1989– początek transformacji systemowej w PolscePrzemiany polityczne i społeczno-gospodarcze w Polsce u schyłkulat 80. XX wieku były rezultatem skomplikowanego splotu czynnikówo charakterze zewnętrznym i wewnętrznym. Do najważniejszych przyczyntych przekształceń należały: liberalizacja polityki ZSRR wobecpaństw Europy Środkowo-Wschodniej; radykalizowanie się i pogarszanienastrojów społecznych w Polsce w latach 80. oraz antykomunistycznadziałalność opozycji demokratycznej i Kościoła katolickiego.Decydujące znaczenie dla procesu przemian miała zmiana sytuacjimiędzynarodowej po objęciu władzy w Związku Radzieckim w1985 roku przez Michaiła Gorbaczowa. Wiązało się to z uznaniemprzez Kreml daleko idących przeobrażeń w PRL i innych państwachśrodkowoeuropejskich, przy zachowaniu spokoju wewnętrznego iwspółpracy politycznej i gospodarczej tych państw z ZSRR. W Moskwiezakładano, że pozostaną one członkami Układu Warszawskiegoi Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej.Nie ulega wątpliwości, że proces przemian w Europie na przełomielat 80. i 90. został zapoczątkowany w Polsce. W kwietniu 1988 r.w kraju wybuchła nowa fala strajków. Rozpoczęli ją robotnicy jednegoz wydziałów Huty im. Lenina, żądając podwyżki płac, przywróceniado pracy kolegów zwolnionych za przekonania polityczne orazrelegalizacji Solidarności. Po kilku dniach do strajku przyłączyłasię Stocznia Gdańska im. Lenina, Huta Stalowa Wola i inne zakładypracy. Przywódcy opozycji sądzili, że strajki mogą się rozszerzyć,lecz po paru tygodniach wygasły.Niemniej jednak w czerwcu 1988 r. w kraju toczyła się już ożywionapubliczna debata na temat przebudowy systemu społeczno-politycznego.Jacek Kuroń w końcu lipca postulował, by powołać rządautentycznej szerokiej koalicji. Toczyły się także poufne rozmowykierownictwa partyjnego z przywódcami opozycji poprzez pośredników.Tymczasem w połowie sierpnia wybuchł strajk w kopalni ManifestLipcowy, który błyskawicznie rozszerzył się na inne kopalnie.9