İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE TÜRK DÜNYASI

More documents

Recommendations

Info

II. DÜNYA SAVAŞI’NDA KIRIM TÜRKLERİNİN SİYASÎ FAALİYETLERİ 25 Haziran 1918’de General Süleyman Sülkeviç başkanlığında Kırım Millî Hükümeti kuruldu. 1918 yılından 1920 yılına kadar olan bu dönemde Kırım, önce General Denikin kumandasındaki Beyaz Ruslar, daha sonra Bolşevikler, ardından General Vrangel komutasındaki Beyaz Ruslar tarafından işgal edildikten sonra Ka sım 1920’de üçüncü ve son kez Bolşevikler tarafından işgal edildi ve işgal sırasında 60.000-70.000 kadar Kırım vatandaşı kurşuna dizildi. Kırım halkı, galeyana gelerek silahlı mukavemete başladı. 5 Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Vladimir İlyiç Ulyanov Lenin’in bir yandan Kırım halkının mukavemetini kırmak, bir yandan da Rusya’daki bütün Müslümanların sempatisini kazanmak adına yaptığı planın bir gereği olarak 18 Ekim 1921’de kuruldu. Kırım Türklerinin millî özerkliğini tanıyan bu cumhuriyet Rusya’ya bağlandı. 6 Devletleştirmeyi amaçlayan Bolşevizm rejimi gereği, özel mülkiyet kaldırıldı ve nüfusun büyük bir kısmını teşkil eden köylülerin yetiştirdiği ürüne devlet tarafından el konulması öngörüldü. Bu maksatla çiftçilerin devlete verecekleri ürün miktarı için kotalar tespit edildi. Kotalara uygun ürünü teslim edemeyenler ise ağır cezalara çarptırıldı. Ayrıca borcunu ödeyemeyenlerin tohumluk mahsullerine de el kondu. Şüphesiz alınan bu tedbirler, üretimin rekoltesini oldukça düşürdü. 1921-1922 yıllarında Rusya’da 49.000.000 kişi yoklukla mücadele etti ve 5.000.000 kişi açlık nedeniyle hayatını kaybetti. Bunların arasında Kırım Türkleri de vardı. 7 Kırım’da yaşanan açlık felâketi 100.000 kişinin canına mal oldu ki, bunların % 60’ından fazlası Kırım Tatarıydı. Bu ağır şartların yaşandığı dönemde başında Veli İbrahim’in bulunduğu Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Hükûmeti, Kırım Türklerinin millî partisi olan “Millî Fırka”nın eski mensupları ile sıkı irtibat ve yardımlaşmada bulunuyorlardı. Ayrıca bu kimseler hükûmette çeşitli görevler de üstlenmişlerdi. Söz konusu kadrolarla Kırım’ın millî kültürü ve ekonomi sahalarında belirli bir başarıya erişildi. Ancak bunun hemen ardından baskı dönemi başladı. Veli İbrahim’in Mayıs 1928’de idam 5 Giray Saynur (Bozkurt) Derman, “Kırım Türkleri ve Son Gelişmeler”, s. 73-74; Giray Saynur (Bozkurt) Derman, “Kırım Tatarları ve Sürgün”, s. 221-232; Giray Saynur (Bozkurt) Derman, “Kırım Tatarları ve Jenosit, s. 4-9. 6 Edige Kırımal, “Kırım’da Topyekün Tehcir ve Katliam”, Dergi, No. 5, Temmuz, Münih 1956, s. 5; Edige Kırımal, Der Nationale Kampj der Krimtürken (Kırım Türklerinin Milli Mücadelesi), Emsdetten/Westf 1952, s. 5. 7 Michael Sayers-Albert E. Kahn, Sovyetlere Karşı Büyük Komplo 1917-1947 (The Great Conspiracy), çev. İsmail Aydın, İstanbul 1990, s. 192. General Sülkeviç edilmesini takiben, Kırım Tatar halkının siyasî şahsiyetlerinin ve aydınlarının topyekûn imhasına girişildi. 8 Lenin’den sonra iktidara gelen Gürcü asıllı İosif Stalin istibdat dönemini başlattı. Bu uygulamaya “yıldırma ve Sovyetleştirme politikası” da denilmektedir. Bu politika Kırım’da, tarımın kolektifleştirilmesini, Kırım Türklerinin kültür, dil, ya zı ve hayat tarzının her yönüyle Ruslaştırılmasını ifade ediyordu. Yani Lenin’in başlattığı Tatarlaştırma siyaseti, Sovyetleştirme siyasetine dönüştü. Lenin’in toprakları devletleştirme denemesi de yarım kaldı. Bir kısım köylü, hâlâ kendi tarlasını sürüyor, kendilerine bırakılan ürünleri pazarlarda satıyordu. Kendisi için sarsılmaz bir diktatörlük yaratan Stalin, Lenin’in yarım bıraktığı icraatı tamamladı. 9 Veli İbrahim 8 Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, “Kırım Tatar Milli Kurtuluş Hareketinin Kısa Tarihi”, http://www.surgun.org/tur/bilgi.asp?yazi=ktmh 9 David E. Weingast, Komünizmin İç Yüzü, çev. Necmeddin Sefercioğlu, Ankara 1977, s. 94. 29
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE TÜRK DÜNYASI Gulaglarda ağır şartlarda çalıştırılan Kırım Türklerinin sayısı yaklaşık 10 bin civarındaydı. Ukrayna’da 1931-1932 yılları arasında 6.000.000 insan açlıktan öldü. Bu rakama 35.000 civarında Kırım Türkü de dâhildi. 10 1921-1922 yıllarındaki açlıktan farklı olarak 1932-1933 yıllarındaki açlık, rejim tarafından inkâr edildi ve yurt dışında, bu trajediye dikkat çekmek isteyen birkaç ses de propagandayla bastırıldı. II. Dünya Savaşı öncesindeki “temizlik harekâtında” kurşuna dizilen veya GULAG’lara (mahkûm çalışma kamplarına) kapatılan Kırım Türklerinin sayısı yaklaşık 10.000’dir. Bunlara ilâveten 50.000 kadar Kırım Türkü de “kulaklarla” (yani hâli vakti iyi köylülerle) birlikte savaş kampanyası çerçevesinde Kırım’dan sürüldü. 11 Her yere kulakları kötüleyen propaganda resimleri asıldı. Sürgün edilenler arasında Sibirya’daki çeşitli bölgeler ve çalışma kamplarına gönderilen 35.000-40.000 Kırım 10 Stephane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panne, Andrzej Paczkowski, Karel Bartosek, Jean-Louis Margolin, Komünizmin Kara Kitabı, çev. Bülent Tanatar, Işıl Özcan, Yavuz Topoyan, Cenk Odakan, Engin Sunar, İstanbul 2000, s. 209. 11 On binlerce kulak toplandı ve kurşuna dizildi. Sağ kalanlar da sürgüne gönderildi. Bkz. Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, “Kırım Tatar Milli Kurtuluş Hareketinin Kısa Tarihi”, http://www.surgun.org/tur/bilgi.asp?yazi=ktmh Türkü de bulunuyordu. 12 Böylelikle, 1930’lu yıllarda Sovyet hâkimiyeti evvelkilerden de şiddetli metotlarla Kırım’ı yerli halkından “temizleme” tatbikâtını sürdürdü. II. Dünya Savaşı ise bu kriminal siyasetin nihâî olarak neticelendirilmesi için yalnızca bir vesile oldu. Gerçekte rejim, ideolojisine aykırı gördüğü herkesi “kulak” diye adlandırıp yok ediyordu. Kulakların sürgün edilmelerinin sona erdiği 1933 yılında 1.317 kişi topraklarından zorla çıkarılarak ülkenin başka bölgelerine gönderildi. 13 Milyonlarca insan, bu kamplarda korkunç şartlarda çalıştırıldı ve çoğu kısa sürede öldü. Aynı şekilde Kırım’da da Sovyet makamlarının bu insanlık dışı tutumları, Kırım Türkleri ile Stalin rejimi arasında derin bir uçurumun meydana gelmesine sebep oldu. 14 12 Nadir Devlet, “Topyekûn Sürgünün 40. Yılı Kırım Türklerinin Sürgün Sonrası Faaliyetleri”, Türk Dünyası Araştırmaları, No. 33, 1984, s. 104. 13 Sürgün edilenler arasında Ukrayna’dan 63.720 aile, Kuzey Kafkasya’dan 38.404 aile, Moskova’dan 10.813 aile, Batı Sibirya’dan 52.091 aile ve Kırım’dan 4.325 aile yer almaktadır. Bkz. V. N. Zemskov, “Spetsposelentsı”, Sotsis (Sotsiologiçeskie İssledovaniya), No. 11, Moskva 1990, s. 3-4. 14 Stephane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Pannf, Andrzej Paczkowski, Karel Bartosek, Jean-Louis Margolin, Komünizmin Kara Kitabı, s. 205. 30
Page 1 and 2: İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE TÜRK D
Page 5 and 6: TAKDİM Uygarlık tarihinin dönüm
Page 7 and 8: ÖNSÖZ II. Dünya Savaşı (1939-1
Page 29: İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE TÜRK D
Page 81 and 82:
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE TÜRK D
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203 and 204:
Page 205 and 206:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 211 and 212:
Page 213 and 214:
Page 215 and 216:
Page 217 and 218:
Page 219 and 220:
Page 221 and 222:
Page 223 and 224:
Page 225 and 226:
Page 227 and 228:
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
Page 233 and 234:
Page 235 and 236:
Page 237 and 238:
Page 239 and 240:
Page 241 and 242:
Page 243 and 244:
Page 245 and 246:
Page 247 and 248:
Page 249 and 250:
Page 251 and 252:
Page 253 and 254:
Page 255 and 256:
Page 257 and 258:
Page 259 and 260:
Page 261 and 262:
Page 263 and 264:
Page 265 and 266:
Page 267 and 268:
Page 269 and 270:
Page 271 and 272:
Page 273 and 274:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 319 and 320:
Page 321 and 322:
Page 323 and 324:
Page 325 and 326:
Page 327 and 328:
Page 329 and 330:
Page 331 and 332:
Page 333 and 334:
Page 335 and 336:
Page 337 and 338:
Page 339 and 340:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353 and 354:
Page 355 and 356:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
Page 361 and 362:
Page 363 and 364:
Page 365 and 366:
Page 367 and 368:
Page 369 and 370:
Page 371 and 372:
Page 373 and 374:
Page 375 and 376:
Page 377 and 378:
Page 379 and 380:
Page 381 and 382:
Page 383 and 384:
Page 386:
Merkez Efendi Mah. Merkez Efendi Ko
show all

İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI VE TÜRK DÜNYASI

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?