QUYỀN TỰ DO LẬP HỘI

GS.TS. NGUYỄN ĐĂNG DUNG
thành lập hội (ban sáng lập) thường phải nộp cho cơ quan đăng ký
(tòa án hoặc cơ quan công chứng) giấy đăng ký kèm theo các loại
văn bản như: quy chế (điều lệ) hội, danh sách các thành viên sáng
lập, địa chỉ văn phòng tạm thời của hội... Sau một thời hạn, cơ quan
đăng ký sẽ có trả lời về việc đăng ký.
Các quyền của hội. Là một chủ thể của xã hội, hội có các quyền
năng của mình để có thể đạt được các mục tiêu đề ra. Trong số các
quyền, quyền về tài chính, tài sản, về tổ chức, nhân sự, và nói lên
tiếng nói chung của đa số các thành viên là quan trọng nhất. Về tài
chính, nhìn chung, các hội có thể huy động các nguồn đóng góp từ
trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, theo luật Ba Lan, hội không có tư
cách pháp nhân (hội đơn giản) chỉ có thể có nguồn thu từ đóng góp
của các thành viên. Là các tổ chức phi lợi nhuận, hội không thể hoạt
động kinh doanh thu lợi. Tuy nhiên, luật Hungary cho phép hội có
thể hoạt động kinh doanh để có điều kiện kinh tế phục vụ mục đích
của hội. Các hội có quyền chủ động về nhân sự và cơ cấu tổ chức.
Một số quốc gia có quy định khái quát về bộ máy lãnh đạo hội: Hội
đồng quản trị, Ban điều hành của hội. Các hội có thể có tổ chức trực
thuộc, tổ chức thành viên, chi nhánh. Luật Ba Lan không cho phép
một hội đơn giản không có tư cách pháp nhân. Các hội có quyền tự
do triển khai các hình thức hoạt động để thực thi nhiệm vụ của
mình. Nhìn chung việc triển khai hoạt động liên quan chặt chẽ đến
khuôn khổ pháp lý thực thi các quyền tự do khác, đặc biệt là tự do
ngôn luận khi muốn truyền thông, xuất bản, vận động..., tự do hội
họp khi muốn tổ chức tuần hành, hội thảo, tập huấn; tự do đi lại (khi
muốn tiếp cận địa bàn, đối tượng dễ bị tổn thương...)
Chấm dứt hoạt động. Các hội, tổ chức xã hội dân sự có thể chủ
động chấm dứt hoạt động hoặc bị cơ quan nhà nước (tòa án) chấm
dứt hoạt động. Việc chấm dứt hoạt động của hội thường bao gồm
các thủ tục: xử lý, thanh lý tài sản và các nghĩa vụ khác, tuyên bố
38