QUYỀN TỰ DO LẬP HỘI

TS. PHẠM VĂN TÂN
có sự xung đột giữa hội/người dân và cơ quan cấp phép, cơ quan
quản lý về hội? Giải quyết các tranh chấp trong hoạt động hội có cần
đến vai trò của toà án không?
Nhìn tổng quát, Dự thảo Luật vẫn thấy dáng dấp việc nâng cấp các
nội dung của Nghị định số 88/2003/NĐ-CP, Nghị định 45/2010/NĐ-
CP tuy có sự sắp xếp lại bố cục nội dung, hoàn thiện một số điều,
khoản, đồng thời bổ sung một số điều khoản mới. Tuy nhiên, những
thay đổi, bổ sung đó chưa nhiều, chưa căn bản, mới dừng lại tầm của
một nghị định hướng dẫn luật. Dự thảo mới chủ yếu đặt ra các quy
định về tổ chức, hoạt động hội và quản lý nhà nước về hội trong khi
yêu cầu đặt ra là luật cần làm rõ được 4 vấn đề cốt yếu, đó là: (1) Làm
rõ các khái niệm, định nghĩa về hội, (2) Xác định rõ quyền lập hội của người
dân, (3) Các quy định về tổ chức và hoạt động hội trên cơ sở tôn trọng quyền
lập hội của công dân và (4) Quy định về quản lý hội, trong đó có quản lý Nhà
nước về hội.
Dự thảo Luật về Hội toát lên tư tưởng chủ đạo nghiêng về việc
quản lý của Nhà nước đối với hội, chưa thể hiện nội dung quyền
lập hội và trách nhiệm của Nhà nước tạo điều kiện để hội hoạt
động và phát triển theo tinh thần của Hiến pháp, bởi lẽ hội được
thành lập không những chỉ để bảo vệ quyền lợi hội viên mà còn
cung cấp dịch vụ cho xã hội và phục vụ các lợi ích xã hội và là yếu
tố quan trọng góp phần ổn định xã hội. Hội là tổ chức của dân, hội
hoạt động phục vụ phát triển xã hội và đáng được khuyến khích
để hoạt động.
Trong khi quan điểm trong việc ban hành Luật về Hội là phải thể
hiện được quyền lập hội, quyền hoạt động của hội trong khuôn khổ
Hiến pháp và pháp luật để góp phần tích cực vào quá trình phát
triển đất nước, dự thảo luật lại quy định quá cụ thể cách thức thành
lập hội và hoạt động hội, trong khi mô hình tổ chức và hoạt động hội
trong thực tế rất đa dạng, phong phú và biến đổi không ngừng. Vì
70