Vecihi_Dergi_06_LR-1

More documents

Recommendations

Info

FELSEFE CEMİL SENA’DA YENİ AHLÂK ARAYIŞI * “BÜYÜK ADAM KENDİ KALBİNİN MİSAFİRİDİR, BAŞKA GÖNÜLLERİN EV SAHİBİDİR.” Osmanlı’nın son döneminde Batı’ya yönelişle birlikte Bahâ Tevfik, Abdullah Cevdet, Celal Nuri gibi aydınların öncülüğünde yeni bir ahlâk arayışı başlamıştır. Bu arayışın iki temel özelliği vardır: Birincisi dinî değerleri esas alan geleneksel ahlâkın eleştirisi, ikincisi ise tercümeler yoluyla dinden bağımsız pozitivist ve hümanist bir ahlâk oluşturma çabasıdır. Akıl, ilim, kültür, millî vicdan, medeniyet gibi unsurların ahlâkın esası kabul edildiği bu yaklaşımın Osmanlı’dan Cumhuriyet’e intikal sürecindeki önemli temsilcilerinden biri de Cemil Sena’dır (ö. 1981). Bilhassa geleneksel ahlâk algıları ile Kant’ın “iyilik” ilkesinden hareketle ortaya konmuş ahlâk anlayışının modasının geçtiği, iyi ve kötünün ne olduğunu bilimler, fenler ve maarifin belirleyeceği görüşünü ileri süren Bahâ Tevfik’le benzer görüşlere sahip olan Cemil Sena ahlâkı, fertlerin birbirleriyle ilişkilerini düzenleyen birtakım kolektif kurallar olarak görür. Bu kuralların gerçek amacı anarşiye, tepkiye, saldırganlığa engel olmak ve insanların güven, dirlik ve düzen içinde birlikte yaşamalarını sağlamaktır. Bu açıdan ahlâk, toplumsal sözleşme gereği, toplum fertlerinin karşılıklı bağlılaşmasını açıklayan değerler mecmuası ve karşılıklı insan etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir vâkıadır. Cemil Sena buradan hareketle geleneksel ahlâkı eleştirerek yerine laik bir ahlâk anlayışı önerir. Sena’nın muhtelif eserlerinde ve çeşitli mecmualarda kaleme aldığı yazılarında “yeni ahlâk, makine ahlâkı” şeklinde dile getirdiği ve daha çok pozitivizmin etkisinde olduğu anlaşılan bu ahlâk, “geleneksel” denilen İslâm’a özgü ahlâktan farklı, metafizikten kopuk; bilimsel çalışmalar ve sosyolojinin verileriyle tanımlanan bir mahiyet arz etmektedir. Sena, bilim ve felsefenin pozitif anlayışlarının fertlerde var olan kutsal düşünce ve inançları sarsmaya ve değiştirmeye başladığını, sosyal değerlerdeki değişimle birlikte “yeni bir ahlâk”ın doğmasının da kolay hale geldiğini belirtir. Klasik ahlaka eleştirisini, “Gelenek halinde yaşatılmak istenen dogmatik ve dolayısıyla iskolastik ahlâklara uymanın imkânı yoktur.” şeklinde açıklayan Sena’nın önerisi şöyledir: “Bugün daha gerçekçi ve aksiyona bağlı bilgi ve metotlarla bunların kurduğu ahlâk kurallarına ve inançlara bağlanmakta fayda vardır.” Sena, ahlâkın kaynağının birtakım teoriler ve inançlarda aranmaması gerektiğini, filozofların birer teorik fazilet ütopyacıları olduklarını dile getirir. Örneğin felsefî ahlâk bağlamında Kant’ın ahlâkın kökenini kutsal-tanrısal bir öze yani metafizik, aşkın bir varlığa bağlaması, Sena açısından “Bilmiyorum” demekle eşdeğerdir. Çünkü ahlâkı herhangi bir metafizik varlığa bağlamak yerine, onu fert ve toplumun kendi birlik ve bütünlüğünü korumak için ortaya koyduğu kurallar olarak görmek daha tutarlıdır. Sena’nın bakış açısıyla geleneksel ahlâk çağın bilimsel verileriyle uyuşmamakta ve çağın sorunlarına cevap verememektedir. Sena’ya göre, değişen şartlara uygun yeni bir ahlâkın ortaya konulması zorunlu hale gelmiştir. Sena, ahlâkın kaynağı olarak birtakım ahlâk teorilerini ve itikatları değil, hayat savaşında kazanılan toplumsal itiyat ve düşüncelerin doğurduğu cemiyet hayatının ferde emrettiği şuurlu ve şuursuz tesirleri göstermişti. Onun işaret ettiği bir diğer nokta ise bütün ahlâkî değerlerin ulusun buluncunda (vicdanında) gizli halde olduğu düşüncesidir. *Ahmet Çapku’nun “Cemil Sena’da Yeni Ahlâk Arayışı” adlı makalesinden derlenmiştir.
37 OTOPARKLAR ARTIK NEFES ALACAK... Cvsair, tüm kapalı otopark alanları için araçlardan çıkan kirli gazları ve olası bir yangın durumunda oluşan tehlikeli dumanı tahliye eden optimum sistemleri dizayn eder, bu tasarımlara uygun ürünlerin üretim ve satışını yapar. www.cvsair.com.tr +90 216 417 12 48 ARMADA ALIŞVERİŞ VE İŞ MERKEZİ, CROWNE PLAZA, ÖNAY GARDEN RECIDENCE, SİNPAŞ İSTANBUL SARAYLARI, ACIBADEM BODRUM HASTANESİ, AIRPORT PLAZA OFİS MERKEZİ, ARMADA AVM OTOPARK, ASTAY 16/9 REZİDANS, SİNPAŞ BOSPHORUS CITY, MERİNOS ÇARŞAMBA OTOPARK, TRİO ÖĞRENCİ YURDU, HANE PLUS REZİDANS, ANADOLU ADLİYE SARAYA, FER YAPI İSTWEST REZİDANS, KENT PLUS CENTRIUM REZIDANS, METROCITY AVM OTOPARK BLUE BOUTIQUE KONUTLARI REZIDANS, ÖNAY GARDEN REZIDANS, RADISSON BLU HOTEL, SELÇUKLU KONGRE MERKEZİ, SİNPAŞ LİVA REZİDANS, SİNPAŞ AQUACITY 2010, TERRACITY AVM, HAN PLUS, UMA PRESTİJ KONUTLARI, UMİ PLAZA İŞ MERKEZİ, VELEDROM SPOR SALONU, YTÜ TEKNOPARK OTOPARK, KENT PLUS NEWPORT REZİDANS, BÜYÜK ARENA SPOR SALONU, MAR G PLUS REZIDANS
Page 1 and 2: BÜLTENİ 2017 İLKBAHAR SAYI: 6 Ü
Page 3 and 4: 1 Cvsair Bülteni Vecihi Teoremleri
Page 5 and 6: 3 Önsöz “Kurban olduklarım ben
Page 7 and 8: 5 BİLİMSEL ÇALIŞMALARI Hayyam,
Page 9 and 10: 7 DİKKAT GÖZLERİNİZİN AYARIYLA
Page 11 and 12: 9 ÇEKMECE NÜKLEER ARAŞTIRMA MERK
Page 13 and 14: 11 KÖYÜN AMACI Kuruluşunda sadec
Page 15 and 16: 13
Page 17 and 18: 15 12. yüzyılın ortalarında, Ş
Page 19 and 20: 17 ATATÜRK’ÜN GEOMETRİ KİTABI
Page 21 and 22: 19 Mecidiye- Mecidiyeköy Mecidiye,
Page 23 and 24: 21 BİR FENERBAHÇE EFSANESİ LEFTE
Page 25 and 26: 23 we are cleaning your future www.
Page 27 and 28: 25 Sıla Gençoğlu kimdir? 1980 y
Page 29 and 30: 27 YAZI | LEYLA CİVELEK “Ben, Le
Page 31 and 32: 29 MERSAD BERBER BİR BOSNA ALEGOR
Page 33 and 34: Portfolyomuzu gördünüz mü? 31
Page 35 and 36: 33 ÖZELLİKLE Instagram fenomenler
Page 37: 35 lekler adayı gezmeye gelen herk
Page 41 and 42: 39 Edificio Metropolis’in süslü
Page 43 and 44: 41
Page 45 and 46: 43 Ayrıca burada şehrin en eski b
Page 47 and 48: 45 clean for a future JETFAN SYSTEM
Page 49 and 50: 47 ticari kaygılarından uzak, tas
Page 51: Çalışmadan, öğrenmeden, yorulm

Vecihi_Dergi_06_LR-1

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?