Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
5<br />
Evropa drejt njohjes së<br />
“Botës së re”. Rrjedhojat e<br />
zbulimeve gjeografike<br />
Para leximit<br />
Interpreto foton! Si mendon se ndihen personazhet e kësaj fotoje?<br />
Imagjino veten nëse do të ishe një ndër lundërtarët në udhëtimin e<br />
Kolombit. Si do të ndiheshe pasi të zbrisje në tokën e re? Cila është gjëja e<br />
parë që do të shkonte në mendje?<br />
Pyetje kyçe: Ku qëndron<br />
rëndësia e zbulimeve të mëdha<br />
gjeografike?<br />
Fjalë kyçe: Perandori<br />
koloniale, skllavëri moderne,<br />
kolonizatore.<br />
18<br />
Fig.1 Mbërritja e Kristofor Kolombit në<br />
Botën e Re.<br />
1. Perandoritë koloniale<br />
Zbulimi i Kolombit do të<br />
pasohej nga pushtuesit spanjollë,<br />
të cilët ishin të vendosur për të<br />
shfrytëzuar Botën e Re. Shumë<br />
shpejt do të lindnin perandoritë e<br />
para koloniale. Amerika e Jugut,<br />
Meksika dhe Amerika Qendrore do të kolonizohet nga Spanja, Brazili nga<br />
Portugalia dhe në shekullin XVII, Franca dhe Anglia do të themelojnë kolonitë<br />
e tyrë në Amerikën Veriore.<br />
Më pas këta shtete i zgjeruan kolonitë e veta edhe në Afrikë dhe Azi,<br />
Australi.<br />
Zbulimet gjeografike nxitën rivalitetin për zgjerim të territoreve të<br />
pushtuara në mesin e fuqive evropiane dhe çuan në luftëra të shumta koloniale<br />
midis këtyre pushteteve. Luftëra të tilla pati mes portugezëve dhe hollandezëve,<br />
spanjollëve dhe francezëve, francezëve dhe anglezëve.<br />
2. Rrjedhojat sociale dhe ekonomike të zbulimit të “Botës së Re”<br />
Gjatë shekullit XVI, pushteti tregtar u zhvendos nga qendrat tregtare
Change language