Histori 7

Burimi 3
Afrika edhe pse ishte shumë pranë Evropës, ka kaluar shumë vonë nën
kontrollin e saj. Arsyet kanë të bëjnë me pengesa të ndryshme gjeografike dhe
mjedisore të cilat kishin zvogëluar përpjekjet e evropianëve për të depërtuar në
kontinentin e errët. Erërat e Atlantikut e bënin më të lehtë që anijet të shkonin
nga Lindja në Perëndim sesa nga veriu në jug. Shkretëtira e Saharasë në
veri pengonte depërtimin e evropianëve nga toka. Vija bregdetare e Mesdheut
ishte pushtuar nga shoqëritë arabe dhe osmane të cilat ishin shumë të forta
dhe kishin sprapsur sulmet evropiane për shumë shekuj me rradhë. Një pjesë
e bregdetit perëndimor të Afrikës, e cila nuk është e shkretë popullsia lokale
kishte krijuar imunitet ndaj sëmundjeve të shumta të përhapura në këte zonë.
Do te duheshin shekuj përpjekje shkencore për parandalimin dhe trajtimin e
sëmundjeve të kësaj zone gjer sa evropianët të ndihen të sigurt për të hyrë në
kontinent. Një tjetër pengesë për evropianët ishin shoqëritë afrikane që kanë
ekzistuar në pjesën më të madhe të kontinentit. Afrika ishte një kontinent
me popullsi të dendur dhe me shumë shoqëri të fuqishme dhe jo të veçuara
tërësisht nga pjesa tjetër e botës. Kulturat arabe në veçanti kishin sjellë
përparime teknologjike dhe kulturore. Kjo do të thotë se evropianët nuk do të
gjejnë afrikanë të lehtë për t’u dominuar, sic ndodhi me pjesët e tjera të botës.
Burimi 4
Tregtarët e parë të cilët lundruan përgjatë bregdetit të Afrikës Perëndimore
ishin portugezët gjatë shekullit XV. Më pas holandezët, britanikët, francezët
dhe skandinavët do të vazhdojnë eksplorimin e brigjeve të Afrikës. Ata ishin
të interesuar fillimisht vetëm për tregti me këtë kontinent. Vendbanime dhe
porte u ndërtuan vetëm përgjate bregdetit të kontinentit. Sendet e çmueshme
të tilla si ari, fildishi dhe erëzat, veçanërisht piperi ishin shumë të kërkuara
prej tyre. Që në kontaktet e para me kontinentin, tregtarët europianë rrëmbyen
dhe blenë afrikanë për shitje në Evropë. Kjo vazhdoi deri në shekullin XVII
kur pronarët e plantacioneve në kontinentin Amerikan filluan të kërkojnë
gjithnjë e më shumë skllevër për të punuar në plantacionet e tyre. Përsa i përket
brendësisë së kontinentit, ka pasur pak interes nga europianët. Eksplorimi i
brendshëm evropian i Afrikës fillon në fund të shekullit XVIII.
Burimi 5
Evropianët kishin neveri për të shpenzuar çdo kohë shtesë në bregdetin
afrikan. Nëse ata mundnin, ndoshta do ta kishin shmangur krejtësisht atë. Ata
preferonin që skllevërit të ishin të gatshëm dhe duke pritur për ta për t’i marrë
direkt, në mënyrë që të minimizonin kohën e tyre në bregdetin afrikan dhe
maksimizonin fitimet e tyre duke përdorur mjetet e tyre në mënyrë më efikase.
Ata me të vërtetë nuk duan të shkojnë dëm dhe të hyjne në sherr për gjetjen e
30