Histori 7

espektimi i të drejtave dhe lirive të individit, drejtësinë, tolerancën, barazinë,
dëshirën për punë dhe për një jetë me të mirë. Struktura e shoqërisë evropiane
dhe mënyra e jetesës pësoi ndryshime. Në Evropë dominonte shoqëria rurale
në të cilën pjesën më të madhe e zinte fshatarësia, ndërkaq po rritej aristokracia
fisnike dhe popullsia qytetare. Tashmë kishte lindur një shtresë e re, borgjezia
tregëtare, bankierët, sipërmarrësit e ndërmarrjeve, ndërsa në borgjezinë e
vogël, bënin pjesë mjeshtrit, artizanët, pronarët e dyqaneve dhe të shërbimeve.
Edhe pozita dhe roli i gruas në shoqërinë Evropiane kishte ndryshuar. Gratë
filluan të tregonin interes për letërsinë, muzikën, apo t’i binin pianos.
2.Arritjet në art dhe kulturë
Gjatë shek. XI-XIV arti, kultura, arsimi e besimi ishin në ndikimin
e kishës, ndërsa gjatë shek. XVI dhe XVII ishte rritur besimi në studimet
shkencore dhe vlerësimin e natyrës. Arti i shek. XVII e vinte theksin te
përsosmëria, rregulli, eleganca, formaliteti. Teknika në pikturë ndryshoi, u
përdorën bojrat e vajit. Në këtë periudhë ndeshim portretin, portrete në grup,
peisazhin dhe detaje nga jeta reale në qytete. Krijimtaria artistike identifikohet
me Rembrandin, Vernerin.
Në ndërtimet arkitekturore u fut një stil barok, që i jepte ndërtesës
elegancë dhe madhështi. Skluptorët vërtet kopjonin modelet e statujave grekoromake,
por futën elementë jetësorë. Statujat u përdorën për zbukurimin e
qyteteve, ndërtesave të shtresave të pasura, godinave shtetërore. Leonardo
da Vinçi, Mikelanxhelo, Buonaroti, Mikel Maruli, Tomeu, realizuan vepra
madhështore arkitekturore.
Zhvillime pati në muzikë. Opera dhe baleti ishin popullorë. Spikati në
mënyrë të veçantë Zhan Baptist Luli. Arritjet e kësaj periudhe ruajnë vlerën e
tyre edhe në ditët tona.
52
Fig 2 Rembrandi, Portret fig. 3 Ndërtim arkitekturor i bërë nga Andrea Aleksi
3. Mendimi shkencor dhe human
Zbulimet gjeografike rritën interesin për të njohur botën, por edhe për
kërkimin shkencor. Dijetarët treguan interes për çështje të pranuara nga