Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
wtorek 28 października <strong>2014</strong><br />
polskie przedsiębiorstwa lista<strong>2000</strong> 13<br />
Będziemy zwiększać udział eksportu w tworzeniu PKB z obecnych 40 proc. do 60 proc. w roku 2020<br />
Czasy są takie, że za granicą<br />
eksporterzy muszą się wspierać<br />
Rozmowa | Janusz Piechociński,<br />
wicepremier, minister gospodarki.<br />
◊: Po ośmiu miesiącach<br />
mamy 4,4-proc. wzrost<br />
eksportu. Jak długo<br />
utrzymamy takie tempo?<br />
Janusz Piechociński:<br />
Eksport będzie dalej<br />
rosnąć, nie możemy<br />
zwalniać tempa.<br />
W ubiegłym roku mieliśmy<br />
58 tys. eksporterów, za trzy<br />
lata powinniśmy mieć 150<br />
tys. Chcemy zwiększyć<br />
udział eksportu<br />
w tworzeniu PKB<br />
z obecnych 40 proc. do 60<br />
proc. w roku 2020. To<br />
warunek utrzymania<br />
konkurencyjności<br />
w globalnej gospodarce.<br />
Taka perspektywa jest<br />
realna.<br />
To jednak oznacza nowe<br />
zadania nie tylko dla państwa<br />
i polityków, ale przede<br />
wszystkim dla samych<br />
przedsiębiorców.<br />
Czy takie plany to nie za<br />
duże wyzwanie w czasach,<br />
gdy rosną trudności<br />
eksporterów na Wschodzie,<br />
a rozwój na rynkach unijnych<br />
utrudnia ogromna<br />
konkurencja?<br />
Nie tak dawno na rynku<br />
rosyjskim działało 10,8 tys.<br />
firm polskich, na<br />
ukraińskim – 12,8 tys.<br />
I były to najbardziej<br />
spenetrowane przez nas<br />
rynki poza Unią<br />
Europejską. W ostatnich<br />
latach trzy czwarte naszej<br />
wymiany handlowej<br />
odbywa się właśnie<br />
z krajami unijnymi. Więc<br />
dla utrzymania dobrych<br />
wyników powinniśmy<br />
mocno różnicować nasz<br />
eksport. Chcemy, by w roku<br />
2020 połowa naszej<br />
wymiany handlowej<br />
dokonywała się z Unią<br />
Europejską, a druga<br />
połowa z resztą świata.<br />
Dopiero przy takiej<br />
strukturze eksportu<br />
będziemy mogli czuć się<br />
bezpiecznie.<br />
Wyhamowanie eksportu na<br />
Wschód jest coraz większym<br />
problemem. Czy widzi pan<br />
szanse na poprawę tej<br />
sytuacji?<br />
Na nasze statystyki<br />
dramatycznie wpłyną nie<br />
tyle same sankcje, ile<br />
pogorszenie wydolności<br />
gospodarczej za wschodnią<br />
granicą. Już widać, że<br />
Ukraina będzie miała 8<br />
proc. spadku PKB. W Rosji<br />
maleje chłonność rynku,<br />
pogarsza się relacja rubla<br />
do euro, wyhamowują<br />
inwestycje. Już na<br />
przełomie grudnia<br />
i stycznia założyliśmy, że<br />
załamywanie się popytu na<br />
rynku rosyjskim będzie<br />
bolesne i że w eksporcie<br />
będzie załamanie. Ale nie<br />
przewidzieliśmy, że dojdzie<br />
do wojny handlowej.<br />
Niestety, w handlu ze<br />
Wschodem spadek<br />
dynamiki jest przesądzony.<br />
Zwłaszcza z Ukrainą, co jest<br />
wynikiem rozkładu<br />
ukraińskiej gospodarki.<br />
Będzie także duże<br />
tąpnięcie eksportu do<br />
Rosji.<br />
Ale zapowiadam wzrost<br />
wymiany z Białorusią.<br />
Pozytywnym zjawiskiem<br />
jest także zwiększenie<br />
importu z Kazachstanu, ma<br />
on charakter<br />
zaopatrzeniowy: surowców,<br />
produktów<br />
ropopochodnych,<br />
chemicznych itd.<br />
Duzi eksporterzy<br />
zwykle radzą sobie<br />
z problemami, gorzej<br />
z małymi firmami.<br />
Jak można im pomagać?<br />
Prowadzimy już wiele<br />
działań. Przykładowo:<br />
w związku z problemami na<br />
Wschodzie<br />
przygotowaliśmy specjalny<br />
program „Aktywizacja<br />
eksportu na wybranych<br />
rynkach”. Wytypowaliśmy<br />
11 krajów, w których<br />
będziemy promować nasze<br />
produkty, organizować tam<br />
misje przyjazdowe dla<br />
potencjalnych<br />
kontrahentów<br />
i dziennikarzy oraz<br />
konferencje promujące<br />
określone branże<br />
połączone z prezentacją<br />
polskich specjalności<br />
eksportowych. Musimy<br />
jednak działać skuteczniej<br />
niż do tej pory. Znów<br />
przykład: jeśli nasi<br />
przedsiębiorcy chcą jechać<br />
na zagraniczne targi<br />
czy misje gospodarcze,<br />
mają być do tego bardzo<br />
dobrze przygotowani.<br />
Muszą mieć rozeznanie<br />
rynku i posiadać taki<br />
produkt, który nie tylko<br />
ma szanse znaleźć<br />
odbiorców, ale także jest<br />
certyfikowany.<br />
Firmy często podkreślają, że<br />
brakuje im wsparcia<br />
finansowego, zwłaszcza na<br />
bardziej ryzykownych<br />
rynkach. Czy powstanie<br />
zapowiadany bank do<br />
obsługi eksportu?<br />
Kończymy analizy. Do<br />
końca roku rozstrzygniemy,<br />
jakie rozwiązanie będzie<br />
najlepsze. W grę wchodzi<br />
podmiot działający<br />
wewnątrz Banku<br />
Gospodarstwa Krajowego<br />
lub oddzielna instytucja.<br />
Teraz potrzeba nam<br />
większej elastyczności,<br />
większego przyzwolenia na<br />
podejmowanie decyzji<br />
dotyczących finansowego<br />
wsparcia. W ministerstwie<br />
finalizujemy prace nad<br />
nowymi rozporządzeniami<br />
dotyczącymi przyznawania<br />
eksporterom pomocy de<br />
minimis. Zakładamy, że już<br />
w listopadzie będą oni<br />
mogli korzystać<br />
z dofinansowania kosztów<br />
organizacji przedsięwzięć<br />
promocyjnych i publikacji<br />
materiałów promocyjnych,<br />
a także z kosztów uzyskania<br />
certyfikatów eksportowych.<br />
Czy są kierunki lub rodzaje<br />
eksportu, które państwo<br />
chce popierać w jakiś<br />
szczególny sposób?<br />
Poszczególne dziedziny<br />
naszej gospodarki są<br />
w bardzo różnym stopniu<br />
przygotowane do otwarcia<br />
na świat. Trzeba więc<br />
prowadzić nie tylko ogólną<br />
politykę proeksportową,<br />
ale także branżową oraz<br />
aktywnie działać w tych<br />
sektorach, w których mamy<br />
szansę być konkurencyjni.<br />
Skuteczne narzędzia<br />
wsparcia potrzebne są<br />
w każdym segmencie<br />
gospodarki i każdej grupie<br />
przedsiębiorstw. Inaczej<br />
należy rozmawiać<br />
z potentatem rynkowym,<br />
np. z Asseco, a inaczej<br />
z małą, kilkuosobową firmą,<br />
która dopiero zaczyna<br />
działać jako start-up.<br />
Nie tak dawno<br />
w kształtowaniu<br />
proeksportowej polityki<br />
państwa zamiast współpracy<br />
mieliśmy rywalizację<br />
resortów. Jak teraz wygląda<br />
sytuacja?<br />
W ostatnim roku mamy<br />
wyjątkowo dobre relacje<br />
pomiędzy polityką<br />
zagraniczną i gospodarką.<br />
Jest pełne zrozumienie, jest<br />
współpraca Ministerstwa<br />
Gospodarki i Ministerstwa<br />
Spraw Zagranicznych<br />
w sferach dyplomacji<br />
ekonomicznej,<br />
organizujemy wspólnie<br />
misje gospodarcze<br />
w ramach podróży<br />
zagranicznych<br />
przedstawicieli władz.<br />
Nie może być tak, że jakiś eksporter wykorzystuje<br />
kontakty tylko dla siebie i zachowuje się jak pies<br />
ogrodnika. Patriotyzm gospodarczy to także otwieranie<br />
za granicą drzwi dla innych polskich przedsiębiorców<br />
MSZ stawia konkretne<br />
zadania ambasadorom,<br />
rozlicza ich z zawieranych<br />
przez polskie firmy<br />
kontraktów, z udzielanej im<br />
pomocy. Zwiększa się także<br />
skuteczność działających<br />
przy ambasadach<br />
wydziałów promocji handlu<br />
i inwestycji.<br />
Czy przy tak dużej liczbie<br />
małych eksporterów nie ma<br />
miejsca na powrót czegoś<br />
w rodzaju centrali handlu<br />
zagranicznego, które<br />
mogłyby ich reprezentować?<br />
Skończył się czas, gdy<br />
politycy administrowali<br />
takimi procesami. Teraz<br />
potrzebne nam są zmiany<br />
w ludzkiej świadomości.<br />
Musimy iść razem do<br />
naszych zagranicznych<br />
kontrahentów, wspólnie<br />
walczyć o każdy kontrakt.<br />
Trzeba pamiętać, że<br />
sprzedanie za granicą<br />
nawet drobnej rzeczy<br />
to eksport polskiej pracy,<br />
energii i zaangażowania,<br />
polskiej myśli technicznej.<br />
Trzeba budować nową<br />
menedżerską otwartość.<br />
Patriotyzm gospodarczy nie<br />
może się ograniczać do<br />
hasła, by kupować to, co<br />
polskie, lub wydłużać<br />
termin płatności<br />
zaprzyjaźnionym<br />
przedsiębiorstwom.<br />
Musimy myśleć innymi<br />
kategoriami: stajemy<br />
murem, bo każdy nieudany<br />
kontrakt rzuca cień na inne<br />
polskie firmy, ale i na całą<br />
polską gospodarkę.<br />
Małe podmioty przyznają,<br />
że w zagranicznej ekspansji<br />
przydałoby się im wsparcie<br />
dużych przedsiębiorstw. Jak<br />
skłonić potentatów do takiej<br />
pomocy?<br />
Uważam, że gdy taka<br />
firma jak KGHM wchodzi<br />
do Kanady i Chile, powinna<br />
ciągnąć za sobą polską<br />
technologię górniczą, firmy<br />
zajmujące się odwiertami,<br />
producentów maszyn,<br />
taśmociągów itd. Byłoby to<br />
z korzyścią dla wszystkich.<br />
Będę więc nie tylko<br />
mobilizował urzędników<br />
do większej efektywności,<br />
ale także wymagał od firm,<br />
by one również przyłożyły<br />
się do zwiększenia<br />
obecności Polski za<br />
granicą. Nie może być tak,<br />
że jakiś eksporter<br />
wykorzystuje zagraniczne<br />
kontakty czy znajomości<br />
tylko dla siebie i zachowuje<br />
się jak pies ogrodnika.<br />
Nowocześnie rozumiany<br />
patriotyzm gospodarczy to<br />
także otwieranie drzwi za<br />
granicą dla innych firm<br />
działających w Polsce.<br />
Przed jakimi nowymi<br />
wyzwaniami stają teraz<br />
rodzimi eksporterzy?<br />
Trzeba dojrzewać do<br />
nowych zadań. Jeszcze<br />
dziesięć lat temu<br />
łaknęliśmy każdego<br />
zagranicznego inwestora,<br />
dziś potrzebujemy przede<br />
wszystkim takiego, który<br />
oferuje nam miejsca pracy<br />
w obszarze badań<br />
i rozwoju. Podobnie jest<br />
w eksporcie. Powinniśmy<br />
wchodzić na rynki, które są<br />
najbardziej<br />
perspektywiczne, dają<br />
największe możliwości<br />
rozwoju. Musimy<br />
wykorzystywać nasze atuty<br />
i wzmacniać<br />
konkurencyjność. Potrzeba<br />
nam szerszego spojrzenia:<br />
dziś na przykład<br />
koncentrujemy się na<br />
problemach sektora<br />
spożywczego,<br />
a zapominamy, że na<br />
rynkach wschodnich<br />
sprzedajemy nie tylko<br />
jabłka, lecz także<br />
opakowania do nich<br />
i związane z nimi usługi<br />
transportowe.<br />
Trzeba mieć na uwadze,<br />
że rzeczywistość się<br />
zmienia. Ukraina, która była<br />
naszym ósmym partnerem<br />
handlowym i z którą<br />
mieliśmy pokaźną<br />
nadwyżkę handlową, już<br />
wkrótce będzie miała<br />
nadwyżkę handlową<br />
z nami. Powód? Unia,<br />
wspierając ukraińską<br />
gospodarkę, obniżyła cła,<br />
co już uderza w sąsiadów<br />
Ukrainy, w tym w Polskę.<br />
—rozmawiali Paweł Jabłoński<br />
i Adam Woźniak<br />
MARIAN ZUBRZYCKI
Change language