Lista 2000 - Edycja 2014

Recommendations

Info

lista2000 32 wtorek 28 października 2014 polskie przedsiębiorstwa W tym czasie przychody firm kontrolowanych przez państwo wzrosły o 25 proc., a sprzedaż polskich firm prywatnych wzrosła o 120 proc. Analiza 10 lat: rośnie znaczenie prywatnych firm z polskim kapitałem Struktura branżowa firm z Listy uległa w ciągu dekady nieznacznym korektom. Większe zmiany są w strukturze właścicielskiej. CEZARY ADAMCZYK W ciągu ostatnich dziesięciu lat przychody firm z Listy 2000 zwiększyły się o ponad 80 proc. i przekraczają 1,7 bln zł. W tym czasie większość branż zanotowała spadek rentowności. Wskaźnik zwrotu z kapitałów własnych ROE obniżył się o 5 pkt proc., do 10 proc. Liczni i nieliczni Wciąż najliczniejszą branżą pozostają spółki handlowe. Mają one też największy udział w przychodach. Przez dekadę zwiększył się o 3,5 pkt proc. i wynosi obecnie 32,4 proc. Istotne zmiany zaszły w tym czasie wśród liderów branży. W 2004 r. niekwestionowanym liderem była Grupa Metro, która z przychodami sięgającymi 12,4 mld zł zostawiała konkurencję daleko w tyle. Dość powiedzieć, że druga pod tym względem spółka zajmująca się handlem paliwem BP Polska miała przychody dwa razy niższe. Obecnie palmę pierwszeństwa niepodzielnie dzierży Jeronimo Martins. Właściciel Biedronki przez dziesięć lat zwiększył sprzedaż aż o 600 proc., a to oznacza, że biznes rozwijał się sześć razy szybciej niż średnia dla spółek handlowych. Gigantyczny skok zanotował też Eurocash, którego przychody wzrosły dziesięciokrotnie. Teraz to trzecia siła handlowa w Polsce – czytaj też str. 34. Najmniej liczny, za to generujący prawie 11 proc. przychodów, jest sektor paliwowy. Udział branży w przychodach zwiększył się o 2,4 pkt proc., a sama sprzedaż wzrosła o 136 proc., do czego w znacznym stopniu przyczynił się prawie trzykrotny wzrost sprzedaży lidera PKN Orlen. Wyraźnie zwiększyło się też znaczenie firm z sektora materiałów budowlanych. W zestawieniu mamy 19 spółek więcej niż dziesięć lat temu, generują one prawie 5 proc. przychodów. W roku 2004 było to zaledwie 2 proc. Branża może się pochwalić bardzo wysoką dynamiką przychodów. Wzrost o 360 proc. to drugi wynik wśród wszystkich sektorów. Liderem branży pozostaje Grupa Saint- -Gobain, na drugie miejsce awansowała spółka Rovese, której sprzedaż zwiększyła się ponadtrzykrotnie. Choć polska gospodarka wciąż nie jest zbyt innowacyjna, o czym świadczy niewielki odsetek spółek z branży IT na Liście, warto odnotować, że z roku na rok jest ich coraz więcej. Oczywiście mowa o tych, które spełniają kryteria dostania się do naszego zestawienia. W ciągu dziesięciu lat ich liczba na Liście wzrosła ponaddwukrotnie, a udział w przychodach zwiększył się z 0,7 proc. w roku 2004 do przeszło 2 proc. obecnie. Nie ma się zatem co dziwić, że przychody branży wzrosły w tym czasie aż o 400 proc. W tym czasie zaszły spore zmiany wśród liderów. Rynek konsolidował się wokół głównego Asseco Poland, który najpierw połączył się z Softbankiem, później przyszedł czas na przejęcie od Ryszarda Krauzego Prokom Software (w 2004 r. lider branży IT) i ABG. W ten sposób powstał gigant, którego roczne przychody sięgają 6 mld zł. Dziesięć lat temu ledwo przekraczały 100 mln zł. Istotne zmiany zaszły też w branży energetycznej. Konsolidacja wokół czterech głównych koncernów energetycznych, w skład których weszły elektrownie i elektrociepłownie oraz część kopalń, sprawiła, że liczba spółek z tego sektora na Liście wyraźnie spadła. Zmniejszył się też ich udział w przychodach, który obecnie wynosi 6,3 proc. W roku 2004 sięgał 8,5 proc. Patrząc na poziom rentowności, można powiedzieć, że konsolidacja wyszła branży na dobre. Jako jeden z niewielu wyselekcjonowanych przez nas sektorów zanotował wzrost wskaźnika ROE z 5 proc. w roku 2004 do 8,2 proc. obecnie. Prywatni mocniejsi Zmiany, jakie zaszły m.in. w energetyce, i prywatyzacja spółek państwowych spowodowały, że zmieniła się struktura właścicielska firm z Listy. Głównie dotyczy to spółek państwowych i prywatnych polskich. Udział tych pierwszych w przychodach zmniejszył się z 31 proc. w roku 2004 do niespełna 26 proc. Zwiększyło się znaczenie firm prywatnych z rodzimym kapitałem. Inwestorzy zagraniczni kontrolują teraz około 43 proc. firm z Listy i ten odsetek się nie zmienił w porównaniu z danymi sprzed dziesięciu lat. Jeśli idzie o firmy państwowe, z Listy zniknęła Nafta Polska, która w 2004 r. z przychodami 12,6 mld zł była trzecią największą spółką w Polsce. Jej podstawowym zadaniem była realizacja programów restrukturyzacji i prywatyzacji sektora naftowego oraz Wielkiej Syntezy Chemicznej. W roku 2011 została zlikwidowana. Wielkie prywatyzacje, jakie Skarb Państwa przeprowadził w ciągu ostatnich lat, nie wpłynęły istotnie na strukturę właścicielską firm z Listy, ponieważ państwo, sprzedając pakiety akcji z tzw. branż strategicznych m.in. przez zapisy statutowe, nadal sprawuje nad nimi kontrolę. Większy wpływ miała rzeczywista prywatyzacja firm z branży metalurgicznej, farmaceutycznej, sprzedaż akcji Bogdanki i Polkomtelu. Mniejszy udział spółek państwowych w przychodach to też efekt tempa rozwoju w poszczególnych grupach właścicielskich. Z zebranych przez nas danych wynika, że w ciągu dziesięciu lat przychody firm kontrolowanych przez państwo wzrosły tylko o 25 proc. W tym czasie sprzedaż polskich firm prywatnych zwiększyła się o ponad 120 proc., a spółek kontrolowanych przez zagranicznych inwestorów o prawie 80 proc. ∑ >PODSTAWOWE DANE O BRANŻACH LISTY 2000 Z MINIONEGO DZIESIĘCIOLECIA
wtorek 28 października 2014 polskie przedsiębiorstwa lista2000 33 Gdyby Moskwa na pół roku wstrzymała przesył, zakłócenia objęłyby 3 proc. dostaw do odbiorców wrażliwych UE Damy radę bez gazu i ropy z Rosji Surowce | Nawet całkowite wstrzymanie dostaw ze Wschodu do Polski nie powinno sparaliżować naszej gospodarki. TOMASZ FURMAN Konflikt zbrojny na Ukrainie, sankcje wspólnoty międzynarodowej nałożone na Rosję i wreszcie celowe działania Moskwy mogą spowodować częściowe lub nawet całkowite wstrzymanie importu ropy i gazu z kierunku wschodniego do Polski i całej Unii Europejskiej. Jak realne jest to zagrożenie, widać już teraz. Ze zmniejszonymi dostawami błękitnego paliwa w stosunku do składanych zleceń mamy do czynienia już od początku września. Redukcje zamówień W krytycznym momencie Gazprom redukował zamówienia Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa nawet o połowę. Mino to spółka radziła sobie całkiem dobrze, a nawet osiągała z tej sytuacji wymierne korzyści. PGNiG więcej błękitnego paliwa, na dodatek tańszego od sprowadzanego z Rosji, zaczął importować z Niemiec (przez gazociągi w Lasowie i Mallnow) oraz z Czech (przez Cieszyn). Dzięki temu zostały zredukowane niedobory z tytułu niepełnych dostaw z kierunku wschodniego. PGNiG zapewnia, że pomimo redukcji dostaw dokonywanych przez Gazprom import surowca do odbiorców końcowych w Polsce przebiega bez zakłóceń. Spółka na razie nie widzi także konieczności uruchamiania odbioru gazu z podziemnych magazynów, które są obecnie napełnione w 100 proc. W powszechnej opinii ekspertów działania Rosji są wymierzone przeciwko Ukrainie. Chodzi o to, aby żaden z krajów UE nie miał tak dużych nadwyżek gazu, aby kierować je na tamtejszy rynek. Po wstrzymaniu dostaw z Rosji na Ukrainę były one realizowane przez terytorium Polski, Słowacji i Węgier. Gaz-System czasami musi je przerywać ze względów technicznych. Spółka tłumaczy, że na Ukrainę od dawna dostawy były i tak realizowane na tzw. zasadach przerywanych, co wynika z >ZDECYDOWANA WIĘKSZOŚĆ ZUŻYWANEJ W POLSCE ROPY NAFTOWEJ I GAZU ZIEMNEGO POCHODZI Z ROSYJSKICH ZŁÓŻ. warunków technicznych polskich i ukraińskich gazociągów. Innymi słowy, przesył na Wschód odbywa się, gdy polski import z tego kierunku jest stosunkowo mały. Najgorzej zimą W Polsce i innych krajach Unii największe zużycie gazu ma zazwyczaj miejsce zimą, a dokładniej wówczas, gdy temperatury powietrza są zewnątrz są niskie. Zwiększone zapotrzebowanie na surowiec w tym czasie wynika z tego, że stosunkowo dużo zużywa się go na cele grzewcze, zarówno w gospodarstwach domowych, jak i firmach oraz instytucjach użyteczności publicznej. Jest ono na tyle duże, że zimą raczej się nie zdarza, aby w Polsce krajowe wydobycie i import wystarczyły do zaspokojenia bieżących potrzeb odbiorców. Z tego powodu ogromną rolę odgrywają zapasy. W tym roku, dzięki sukcesywnie rozbudowywanym magazynom, mamy ich rekordowo dużo, bo już 2,7 mld m sześc. To około 17 proc. rocznego zużycia. Już dziś widać, że popyt na gaz w Polsce systematycznie rośnie. W połowie października średnie krajowe zużycie wynosiło ponad 36 mln m sześc. na dobę – miesiąc wcześniej było na poziomie 27 mln m sześc. W ocenie specjalistów Polska na razie jest bezpieczna. Dopiero całkowite wstrzymanie importu ze Wschodu, i to przez co najmniej kilka tygodni, rodzi dla nas problemy. Objęłyby one jednak przede wszystkim odbiorców przemysłowych zużywających największe ilości gazu. W Polsce są to zakłady azotowe, przemysł rafineryjny i petrochemiczny, przemysł spożywczy, hutnictwo szkła, zakłady produkujące materiały budowlane i ceramiczne, hutnictwo żelaza i stali oraz branża energetyczna. Odporna UE Niedawno Komisja Europejska przedstawiła wyniki tzw. prób odpornościowych państw członkowskich UE na wypadek całkowitego lub częściowego odcięcia dostaw gazu przez Rosję lub zatrzymania tranzytu przez Ukrainę. W najgorszym ze scenariuszy założono wstrzymanie wszelkich dostaw błękitnego paliwa ze Wschodu aż na pół roku. Badaniem objęto jedynie odbiorców wrażliwych, czyli gospodarstwa domowe, szkoły, szpitale, małe ciepłownie itp. Okazało się, że tylko odbiorcy z Estonii i Finlandii odczuliby w sposób istotny zakłócenia dostaw. W pierwszym z tych państw miałoby to miejsce tylko przy braku współpracy z państwami ościennymi, w tym zwłaszcza z Łotwą, która ma znacznie większe pojemności magazynowe, niż wynoszą jej potrzeby. Komisja Europejska, podsumowując skutki, jakie wywołałoby całkowite wstrzymanie dostaw gazu ze Wschodu przez sześć miesięcy, zauważyła, że w tym scenariuszu zakłócenia objęłyby tylko około 3 proc. zaopatrzenia realizowanego do Unii. Polscy odbiorcy również odczuliby zakłócenia dostaw, ale w niewielkim stopniu i tylko w przypadku braku współpracy z naszymi sąsiadami, w tym zwłaszcza z Niemcami. Dziś zużywamy rocznie ponad 15 mld m sześc. błękitnego paliwa. Z Niemiec możemy importować 3,8 mld m sześc., z Czech – 0,5 mld m sześc. Krajowe wydobycie wynosi z kolei 4,2 mld sześc. Do tego dochodzą zapasy. Prawdziwą i całkowitą niezależność uzyskamy jednak dopiero po uruchomieniu terminalu na skroplony gaz LNG w Świnoujściu, co powinno nastąpić w połowie przyszłego roku. Dzięki terminalowi będziemy mogli sprowadzać z niemal całego świata do 5 mld m sześc. surowca rocznie. Co więcej, w planach jest rozbudowa terminalu do 7,5 mld m sześc. Do tego dochodzą inwestycje w budowę gazociągów łączących naszą sieć z krajami ościennymi. Okno na świat Sytuacja Polski pod względem zaopatrzenia odbiorców w ropę jest dziś znaczne lepsza niż w przypadku gazu. Wprawdzie z ostatnich danych wynika, że około 93 proc. tego surowca pochodzi z Rosji ale, jak zapewniają główni zainteresowani, bez większego problemu możemy przestawić się na import z każdego innego miejsca na świecie. Dziś kupujemy przede wszystkim ropę rosyjską, gorszej jakości, ale i tańszą od surowców wydobywanych w innych krajach. W ubiegłym roku uzupełniający import, zresztą bardzo mały, był realizowany z Wielkiej Brytanii i Norwegii. Grupa Lotos przetwarzała ropę pozyskaną z własnych złóż spod dna Morza Bałtyckiego. Z danych Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego wynika, że w ubiegłym roku przerób ropy zrealizowany przez krajowe rafinerie wyniósł 24,3 mln ton, czyli 4 proc. mniej niż w 2012 r. W ocenie analityków brak rosyjskiej ropy mogłyby odczuć rafinerie w Gdańsku i Płocku, gdyż specjalizują się w przetwórstwie rosyjskiego surowca i dlatego są w stanie osiągać wyższe marże niż ich konkurenci. PKN Orlen w rafineriach w Polsce, Czechach i na Litwie przerabia ponad 27 mln ton ropy rocznie. Z kolei Grupa Lotos w ubiegłym roku przerobiła około 9 mln ton ropy. Podobnie jest w tym roku. Jeśli dojdzie do przerwania dostaw ze Wschodu, firmy są w stanie zaspokoić swoje potrzeby dostawami morskimi z innych regionów świata. PERN, właściciel rurociągów, którymi transportowana jest rosyjska ropa do rafinerii w Polsce i Niemczech, podaje, że w ubiegłym roku dostawy ze Wschodu wyniosły 36,4 mln ton. Łączny przesył – 45 mln ton. Podobnie może być w tym roku. PERN zapewnia, że gdyby doszło do przerwania dostaw ze Wschodu, jest w stanie zapewnić transport dla swoich klientów z terminalu naftowego w Gdańsku, który do niego należy. Wstrzymanie eksportu przez Rosję miałoby jednak negatywny wpływ na wyniki firmy. Zawirowania za naszą wschodnią granicą nie powinny mieć większego wpływu na import paliw płynnych. Po pierwsze, polskie rafinerie są w stanie same wyprodukować dostatecznie dużą ich ilość. Po drugie, import paliw w większości stanowi tylko niewielkie uzupełnienie naszych potrzeb. Część dostaw nie pochodzi ze Wschodu. Tak jest w przypadku benzyny silnikowej. Z kolei olej napędowy stanowił tylko 3,8 proc. sprowadzonych w ubiegłym roku paliw. ∑ Adam Czyżewski, główny ekonomista PKN Orlen Typowa definicja bezpieczeństwa energetycznego jest prosta: dostępność dostaw po przystępnych cenach. Sprawa ma jednak kilka wymiarów. Po pierwsze – bezpieczeństwo fizyczne, na które składa się ochrona aktywów, infrastruktury, szlaków handlowych oraz zapewnienie realnej alternatywy dla dostaw. Po drugie – kwestią kluczową jest dostęp do energii, przez co należy rozumieć zdolność do zagospodarowywania i nabywania energii poprzez konkretne przedsięwzięcia w terenie, na mocy umów i wyniku operacji handlowych. Po trzecie – bezpieczeństwo energetyczne jest także systemem opartym na polityce prowadzonej przez poszczególne państwa i międzynarodowe instytucje stworzone do reagowania w sposób skoordynowany na zakłócenia, zmiany i nagłe sytuacje, jak również mające się przyczyniać do stałego przepływu dostaw. Niesłychanie ważne są inwestycje. Bezpieczeństwo energetyczne wymaga takiej polityki i takich warunków, które zachęcą do inwestowania i innowacji w celu zapewnienia, że w przyszłości dostępne będą na czas odpowiednie dostawy i wystarczająca infrastruktura. ∑ Firmy z branży paliwowej i wydobywczej Lp. Miejsce na L 2000 Nazwa przedsiębiorstwa Przychody ze sprzedaży (w tys. zł) Dynamika przychodów 12/13 (w proc.) 1 1 Polski Koncern Naftowy Orlen SA GK, Płock 113 853 000 94,8 90 000 51 644 000 27 551 000 21 565 2 3 PGNiG SA GK, Warszawa 32 120 000 111,8 1 920 000 47 144 000 28 453 000 31 217 3 5 Grupa Lotos SA GK, Gdańsk 28 597 342 86,4 39 428 20 299 617 9 189 596 4 948 4 8 Lotos Paliwa sp. z o.o., Gdańsk 17 768 743 91,0 22 974 2 014 884 449 527 b.d. 5 13 Orlen Paliwa sp. z o.o., Płock 12 512 940 138,5 16 251 1 007 452 74 253 135 6 14 BP Europa SE, Kraków 12 158 282 94,8 69 640 3 198 501 309 247 392 7 45 Shell Polska sp. z o.o., Warszawa 5 607 236 105,0 b.d. b.d. b.d. 2 250 8 50 Statoil Fuel & Retail Polska sp. z o.o. GK, Warszawa 5 302 758 96,4 b.d. b.d. b.d. 2 591 10 124 Orlen Petrotank sp. z o.o., Widełka 2 749 824 83,4 6 170 194 977 41 317 84 12 141 Anwim SA, Warszawa 2 439 334 97,4 4 387 217 503 38 325 153 13 150 Slovnaft Polska SA, Kraków 2 308 913 98,5 41 085 401 579 160 300 38 14 153 OGP Gaz-System SA, Warszawa 2 199 370 134,8 319 161 8 174 586 5 470 869 2 356 15 174 Rafineria Trzebinia SA GK, Trzebinia 1 834 156 122,1 -105 500 753 308 298 859 530 17 182 Orlen Gaz sp. z o.o., Płock 1 739 988 78,4 3 479 327 123 98 060 b.d. 19 217 Barter SA, Białystok 1 485 175 77,3 6 159 b.d. b.d. 512 20 274 Petrodom Venna sp. z o.o. sk, Biała Podlaska 1 126 826 122,5 7 004 118 197 39 748 106 Wynik netto (w tys. zł) Aktywa (w tys. zł) Kapitał własny (w tys. zł) Zatrudnienie
Page 1: „Lista 2000” jest wydawana łą
Page 4 and 5: 4 lista2000 polskie przedsiębiorst
Page 6 and 7: 6 lista2000 polskie przedsiębiorst
Page 8 and 9: lista2000 8 wtorek 28 października
Page 10 and 11: lista2000 10 wtorek 28 październik
Page 20 and 21: 20 lista2000 polskie przedsiębiors

Lista 2000 - Edycja 2014

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?