Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Programming<br />
Bu barədə xurafat çox<br />
maraqlıdır. Üstəlik,<br />
bu xurafatın bəzisi elə<br />
proqramçılar tərəfindən<br />
yayılır. Üstəlik, dediklərinə<br />
heç özləri də inanmırlar.<br />
Hətta ixtisaslaşma səviyyəsi də bu<br />
səhv inancın qarşısını ala bilmir,<br />
sadəcə belə bir şeyin baş verə biləcəyi<br />
ehtimalını azaldır. Odur ki, bir gün bir<br />
proqramçıdan burada bəhs edəcəyimiz<br />
xurafatdan birini eşitsəniz, heç<br />
təəccüblənməyin.<br />
nəticələri mürəkkəb dərsliklərə<br />
bənzəsə də, burada riyaziyyat, deyək<br />
ki, fizikadan və ya astronomiyadan<br />
qat-qat az istifadə olunur. Əksər<br />
hallarda proqramçıdan riyaziyyatda<br />
təkcə bir şeyi - ibtidai siniflərdə tədris<br />
edilən dörd hesab əməlini bilmək tələb<br />
olunur. Mühüm elmi məlumatların<br />
əksər hissəsi isə proqramlaşdırma<br />
sahəsinə başqa elmdən - formal<br />
məntiqdən gəlib daxil olur. Amma<br />
burada da elə də dərin biliklər tələb<br />
olunmur.<br />
riyaziyyata aid olan şeylərə də rast<br />
gəlmək mümkündür, amma belə bir şey<br />
yenə də sadəcə riyaziyyat sahəsinə aid<br />
olan məsələ də, özü də, bütün hallarda<br />
olmadan meydana gələ bilər. Əksinə,<br />
təsvirləri mümkün qədər sadələşdirmək,<br />
mümkün qədər az yazmaq meylinə<br />
burada mütləq rast gəlmək olar. Odur<br />
ki, proqramlaşdırma işinin elmi tərəfinin<br />
99%-i ona həsr olunur ki, yazılanlar<br />
mümkün olduğu qədər yığcam, anlaşılan<br />
və səhvsiz olsun. Hə, bir də, əlbəttə ki,<br />
mümkün qədər sürətli işləyə bilsin.<br />
Proqramlaşdırma<br />
barədə 7 xurafat<br />
1. Yaxşı proqramçı riyaziyyatı<br />
yaxşı bilməlidir<br />
Əlbəttə, riyaziyyat anlayışı olduqca<br />
faydalı şeydir. Bu, əksər elmlərdə<br />
istifadə olunan şeydir. Yerdə qalan digər<br />
elmlərdə də riyaziyyatdan, az da olsa,<br />
istifadə olunur. Bundan başqa, riyaziyyat<br />
mücərrəd təfəkkürü inkişaf etdirməyi,<br />
«sübut etməyin» nə olduğunu anlamağı<br />
və məsələləri həll etməyi öyrənmək<br />
üçün ən yaxşı yollardan biridir.<br />
Lakin işin qəribə tərəfi odur ki,<br />
proqramlaşdırma elm olmaqdan ziyadə<br />
mühəndislik fəaliyyətidir. Bu fəaliyyətin<br />
Proqramlaşdırma biliyin xüsusi<br />
sahəsidir. Bu sahə digər elmlərdən<br />
xeyli kənardadır. Baxmayaraq ki, məhz<br />
proqramlaşdırma bu elmlərdən bəzilərini,<br />
o cümlədən, riyaziyyatı və məntiqi bir<br />
çox maraqlı ümumiləşdirməni özünə<br />
daxil edərək onları tədqiq etməyə<br />
yönəldib. Proqramçılar kompüterin<br />
yerinə yetirməli olduğu və birmənalı<br />
təsvir olunduğu əməliyyatların axtarışı<br />
ilə məşğuldurlar. Üstəlik, axtardıqları<br />
təkcə birmənalı təsvir edilən deyil,<br />
eləcə də tam olan əməliyyatlardır.<br />
Çünki insandan fərqli olaraq kompüter<br />
«unudularaq buraxılan» qismi özü<br />
tapıb əlavə edə bilmir. Əlbəttə, burada<br />
2. Proqramçıların yalnız<br />
proqramlamadan başı çıxır<br />
Bu xurafat bir mənada əvvəlkinin tam<br />
tərsidir və buna görə buradan elə bir<br />
təəssürat yarana bilər ki, ikisindən biri<br />
mütləq doğru olmalıdır. Amma həqiqət<br />
budur ki, ikisi də yanlışdır. Məsələ<br />
orasındadır ki, proqramların yalnız cüzi<br />
bir qismi elə proqramların özünə həsr<br />
olunub və bu səbəbdən başqa elmlərə<br />
sahib olmaq tələbini irəli sürmür. Qalan<br />
proqramların hamısı başqa sahələrdəki<br />
problemləri həll etmək üçün yaradılır.<br />
Bu isə öz növbəsində həmin problemin<br />
kontekstini anlamağı tələb edir.<br />
Belə halların bir çoxunda proqramı<br />
yazmaqdan əvvəl proqramçı həmin<br />
məsələ ilə bağlı təfərrüatı özü dərk<br />
etməli olur. Yəni, əvvəlcə proqramçı<br />
həm rənglər vasitəsilə ətraf mühitin<br />
təsvir üslubunu, həm də bu rənglərin<br />
kağıza yayılmasının fizikasını anlamalı,<br />
və yalnız bundan sonra proqramın<br />
fəaliyyətini proqramlaşdırmalı və<br />
onun kodunu yazmalıdır. Sözsüz ki,<br />
proqramçıdan rəssam qədər məharətli<br />
olmaq, fizik qədər fizikadan başı<br />
çıxması tələb olunmur, amma buna<br />
baxmayaraq o, işini yerinə yetirmək<br />
üçün bu sahələrin təməl qaydalarını,<br />
bəzi hallarda isə hətta daha mürəkkəb<br />
məqamları anlamaq məcburiyyətində<br />
qalacaq, çünki əks halda bütün bunları<br />
proqramlaşdırmaqda aciz qalacaq.<br />
Nəticədə, nə qədər qəribə olsa da, işə<br />
48 /4/2018
Change language