чөлөөт хэвлэлийн хөгжил, төлөвшил
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Бадам-Очирын Галаарид<br />
Ингэж Зөвлөлтийн коммунист <strong>хэвлэлийн</strong> онол Монголын<br />
сэтгүүл зүйн гол баримтлах үзэл номлол болж, нөгөө талаар энэ онол<br />
бүрэн утгаараа манайд хэрэгжиж эхэлсэн байна. Үүнийг тус онолын<br />
мөн чанартай холбож, Монголын коммунист <strong>хэвлэлийн</strong> түүхэн<br />
туршлагатай харьцуулан төсөөлж үзэхэд л тодорхой болно. “Үүнд<br />
нэгдүгээрт, ОНМХ нь коммунист нам, төрийн тогтолцооны салшгүй<br />
хэсэг, хэрэгсэл байх, хоёрдугаарт, эрх баригч нам төрийн хяналт,<br />
зохицуулалт бүхий бусад хэрэгсэлтэй нэгдмэл нэгэн цогц болон<br />
эмхлэгдэн, зохион байгуулалтад орж, үйл ажиллагаагаа явуулах,<br />
гуравдугаарт, нам болон төрийн бодлогыг илчлэн таниулагч,<br />
тогтолцооны үүргийг гүйцэтгэгч байх, тогтмолжуулах, тавдугаарт,<br />
ОНМХ ухуулга, сурталчилгааны хэрэгсэл болон төлөвших,<br />
зургаадугаарт, өөрийн гэсэн хатуу чанд биелүүлбэл зохих үүрэг,<br />
зарчимтай болох эдгээр болой” 52 . Энэ л дүр төрх монголын сэтгүүл<br />
зүйн 70-аад жилийн түүхэн хэв маягийг онолын үндэслэлээрээ<br />
тодорхой болгож байна. Ерөөсөө “тоталитар дэглэмийн үед бодит<br />
мэдээлэл хаалттай, хэвлэл мэдээллийг нам төр нь хатуу хяналтдаа<br />
байлгаж, хуурмаг мэдээллээр олны тархийг угаадаг учраас иргэний<br />
эрх зөрчигдөж байдаг” 53 бодит байдал нь онол-практикийн талаасаа<br />
бүрэн дүүрэн батлагдаж байна.<br />
Тогтмол <strong>хэвлэлийн</strong> тухайн оны захиалгыг хэрхэн явуулах<br />
талаар ч МАХН-ын Төв хороо тогтоол гаргадаг байсан<br />
байна. Энэ үеэс 1980-аад оны сүүлийн хагас хүртэл хугацаанд<br />
Монголын сэтгүүл зүй нь социализмын ололтыг сурталчлах, эрх<br />
баригч МАХН-ын бодлогыг сурталчлах, социалист системийн<br />
орнуудын давуу талыг харуулах, хөрөнгөтний нийгмийн<br />
завхрал ялзралыг дэлгэн үзүүлэх зэрэг үзэл суртлын зэвсгийн<br />
үүргээ эн тэргүүнд тавьж, хэлбэр агуулгын хатуу хяналтан дор<br />
ажиллаж ирсэн байна.<br />
“Коммунист сэтгүүл зүйд бодит мэдээлэл авах, хэвлэн нийтлэх,<br />
үзэл бодлоо <strong>чөлөөт</strong>эй илэрхийлэх эрх зөрчигдөж, хэвлэл мэдээлэл<br />
нь нэг намын мэдэлд байдаг” 54 болох нь дээрх хяналт, цензурын<br />
тогтолцооны баримт, <strong>хэвлэлийн</strong> түүхэн тоймоос тодорхой харагдаж<br />
байна.<br />
52 Болд-Эрдэнэ.Б. Олон нийтийн харилцаа. УБ., 2006. х.166-167<br />
53 Батбаатар. Ж. Суурь сэтгүүл зүй. УБ., 2010. х.13-14<br />
54 Батбаатар. Ж., Суурь сэтгүүл зүй. УБ., 2010. х.13<br />
52