kusvaeylülBASKı

BALKANLARIN EN GENÇ ÜLKESI: KOSOVA
2008 yılında Sırbistan’dan bağımsızlığını kazanan
bu ülkeye Arnavutluk ve Makedonya’dan
karayoluyla iki üç saate çok rahat ulaşılabiliyor.
İnternette okuduğum yorumlar doğrultusunda
ben de başkent Priştine’yi eleyip sadece Prizren’e
gittim. Gerek içinden geçen nehir, gerekse
köprüsüyle Mostar’ı anımsatıyor bizlere burası.
Köprünün hemen yanı başında bulunan Sinan
Paşa Camii şehrin en önemli yapılarından. Eğer
vaktiniz varsa caminin avlusundaki Konaku adlı
mekanda trileçenizi (Balkanlarda yediğim en
güzel trileçeydi) yiyip çay kahve içebilirsiniz.
Para biriminin euro olması her ne kadar başta
gözümü korkutsa da koca böreğe 1 euro, çaya
da 30 cent verdikten sonra her şeyin normal
olduğuna kanaat getirdim. Bir balkan ülkesi klasiği
olarak buraların da köftesi meşhur. Nehrin
hemen kıyısında bulunan Te Syla adlı mekanda
yediğim köfteden öylesine memnun kaldım ki,
ertesi gün yeni mekan arama riskine girmeden
tekrar buraya geldim.
GÜZEL INSANLAR ŞEHRI: PRIZREN
Her ne kadar şehre gitmeden önce insanlarının
Amerikancı olarak nitelendirilip, Türklerden
pek hoşlanmadıkları tarzında yorumlar okusam
da, belki de Balkanlarda Türklüğümün en sıcak
karşılandığı yermiş gibi geldi Prizren. Ayrıca
muhtemelen Balkanlarda Türkçe bilme oranının
da en yüksek olduğu yer burası olsa gerek.
Taksicisinden garsonuna şehirdeki çoğu kişi
Karadeniz şivesine çok yakın bir şekilde Türkçe
konuştuğundan mıdır insanları çok sıcak geldi
bana. Buralara gelmeden önce Kosovalı bir
taksici tarafından Türk dizilerine dair çeşitli
spoilerlar yiyeceğimi asla tahmin edemezdim
herhalde. Ya da bir garsonla Galatasaray muhabbeti
yapıp numara alışverişi yapacağımı.
PRIZREN KALESI YIKILIR GELIR
Valla açıkçası bir gezgin olarak bir şehre gidildiğinde
en tasvip etmediğim harekettir şehrin
kalesine çıkmak. Ama şehre fazla zaman ayırıp
aynı yerleri defaatle gezmemden mütevellit bir
anda kaleye çıkma fikriyle yanıp tutuşurken
buldum kendimi. Şehrin merkezinde yer alan
levhada kaleye gitmek için 2 tane rota olduğunu
gördüm; kolay parkur eğimsiz bir orman yolu ve
90 dakika, zor parkur da dik rampalardan oluşuyor,
yaklaşık 20 dakika. Zora gelemeyen bir
kişiliğim olduğundan ötürü uzun ama kolay olan
yolu seçtim. Yolda benden başka kimseyi göremeyince
kalede tek başıma olacağım fikrine
kapılsam da kalenin turistlerle çevrili olduğunu
görünce, kolay parkurun aslında keriz parkuru
olduğu kanaatine vardım. Kalenin pek bir olayı
yok ama şehre tepeden bakabilmek, biraz da
fotoğraf çekmek istiyorsanız meşakkatli yoldan
12
dişinizi sıkıp çabucak çıkabilirsiniz.
TIRAN’A MI GITTIK İRAN’A MI BELLI DEĞIL
Gezinin Kosova ayağını sonlandırdıktan sonra
tüm gezginlerin ağız birliğiyle gidilmemesi
gereken ülke olarak adlandırdığı Arnavutluk’a
doğru yola koyuldum. Ben Üsküp’ten otobüsle
geçtim başkent Tiran’a. Her ne kadar iki şehrin
arası 250 km olsa da; gerek yolların kötü olması
gerekse şoförün mola üstüne mola verişleri
yüzünden 8 saati buluyor yolculuk. E tabi böylesine
uzun bir yolculuktan sonra güzel bir şehre
ulaşmayı umuyor insan ama nafile. Şehirde
yürürken o kadar çok Arnavut göreceksiniz ki
bir an kendinizi Bursa’da bile sanabilirs…….
BALKANLARIN ANKARASI: TIRAN
1985 yılında Enver Hoca’nın ölümüne kadar
komünizmle yönetilen ülke, bunun etkisinden
olsa gerek çok düzenli ve renksiz geldi bana.
Büyük kavşaklarla birbirine bağlanan geniş
caddelerin turist gözünden bakıldığında tek
farkı, üzerindeki dükkanlar oluyor. Balkanlardaki
diğer şehirlere nazaran Osmanlı izlerine
neredeyse hiç rastlanmıyor Tiran’da. Hatta
şehrin merkezinde bulundan Skenderbeg
meydanında Osmanlı’ya karşı 25 yıl savaşmış
Arnavutluk’un ulusal kahramanı İskender Bey
heykeli bulunmakta. Heykelin yanı başında ise
şehrin günümüze ulaşabilen en önemli Osmanlı
eseri Ethem Bey Camii yer almakta.
Hani nerede Arnavut ciğeri, köftesi, böreği?
Açıkçası Makedonya’dan Arnavutluk’a
geçerken beni en çok sevindiren şey yeme-içme
konusunda daha rahat olabileceğim düşüncesiydi.
Ancak Müslüman bir ülke olmasına
rağmen domuz eti kullanımı Makedonya’dan bile
fazla burada. Coğrafi yakınlıktan meydana gelen
İtalya etkileri zaten ülkenin mutfağını tamamen
ele geçirmiş durumda. Şehrin her köşesinde
pizzacı ve kahveci görmeniz son derece muhtemel.
Yani ne börek var ülkede ne köfte ne de
ciğer; varsa yoksa pizza!
BALKAN GEZILERININ OLMAZSA OLMAZI:
BOSNA HERSEK
Şüphesiz balkanlar deyince akla gelen ükelerin
en başında yer alıyor Bosna Hersek. Hem
Osmanlı döneminden kalan eserlerin hem de
eski kültürel değerlerin en iyi korunduğu balkan
ülkesi desek buraya çok da yanlış olmaz. Ayrıca
yakın geçmişte yaşamış oldukları korkunç
soykırımın da etkisiyle biz Türklerin gönlünde
önemli bir yer oluşturmuştur bu topraklar.
BIZDEN BIR PARÇA: SARAYBOSNA
Saraybosna’ya ilk girdiğimde kasvetli bir
hava karşılıyor beni. Şehrin hemen hemen her
yerinde, duvarlarında kurşun izleri bulunan
evler, savaşın boyutlarını gözler önüne seriyor.
Biraz dolaştıktan sonra üzerinde Konya Belediyesi
yazan bir tramvayla karşılaştım. Tramvayın
oldukça eski ve kötü durumda olduğunu farkettikten
sonra biraz mahçup hissetmiştim açıkçası.
Çöpe atılacak kadar eski bir giysiyi başkasına
vermişiz gibi. Ancak daha sonra şehrin kendi
tramvaylarını görünce aslında bizim verdiklerimizin
son derece modern olduklarının farkına
vardım. Bunun dışında İETT yazılı otobüsler ve
şehirdeki Türk yatırımcıların yoğunluğu şehri
adeta küçük kardeşimiz yapıyor.
KILO ALDIRMADAN DÖNDÜRMEYECEK ŞEHIR:
SARAYBOSNA
Balkanlarda yediğim en güzel börek ve köftelerden
bir liste yapacak olursam ilk 10’a girecek
restorantların en az 8’i Saraybosna’da yer alır.
Başçarşı olarak adlandırılan yerde sayısız bürek
(börek) cevapi (köfte) yiyeceğiniz mekan bulunmakla
beraber hemen hemen hiçbiri sizi hayal
kırıklığına uğratmayacaktır. Şehirden aldığım
birkaç kartpostal, magnet ve fazla kilolarımla
Mostar’a doğru hareket ettim. En güzel köfteyi
nerde yediğim sorusunun CEVAPİ: Cevabdzinica
Zeljo.
NUR IÇINDE YAT BILGE KRAL
Saraybosna’ya kadar gelmişken bu toprakların
yetiştirmiş olduğu en büyük lider; Alija
İzetbegoviç’i de ziyaret etmeden dönmek olmaz.
Başçarşı’daki Sebil’in oradan İzetbegoviç’in
kabrinin yer aldığı şehit mezarlığına yürümek
en fazla 15 dakika sürüyor. Mezarlığa gittiğimde
benden başka kimseyi görememek biraz şaşırttı
doğrusu.
eylül ‘18