kusvaeylülBASKı

BIR GÜNDE GEZILECEK ŞEHIR: MOSTAR
Saraybosna’dan yola koyulup Mostar’a doğru ilerliyorum. Her ne kadar dolambaçlı dağ yolları seyahat süresini uzatsa da, mükemmel manzaralar
sunuyor bizlere. Yol üzerinde onlarca kuzu çevirmeci de bulunuyor ancak otobüs şöförünü durdurmaya ikna edemeyeceğim için, hüzünlü gözlerle
bakmakla yetinebildim. 3 4 saat süren bir yolculuk sonrasında Mostar’a ulaşıyorum. Açıkçası şehirden ziyade 100 bin nüfuslu turistik kasaba burası.
Tahmin edebileceğiniz üzere tarihi köprü ve birkaç Osmanlı camiinden başka pek gezilecek bir şey bulunmuyor şehirde. Burada maksimum bir gün
harcamanızın fazlasıyla yeterli olacağını düşünmekteyim.
Travnik Travması
Bir gezgin olarak her daim inandığım şaşmaz bir gerçek vardır: Bir şehir köftesiyle meşhursa veya başka bir şehre benzerliğiyle anılıyorsa (doğunun
Paris’i, güneyin Kuala Lumpur’u, kuzeyin oğlu vs), orada gezilecek görülecek bir yer asla yer almıyor. Bosna’nın Bursa’sı olarak adlandırılan Travnik’de
bu iki özellik de mevcut çok şükür. Şehri ben diyeyim 15 siz deyin 20 dakikada gezdim. Kalan 2 günde de cevapi ve bürek yiyip sivilce çıkarttım. Kod
Seje adlı mekanda hayatımın açık ara en güzel böreğini yemiş olmam, şehre dair en büyük tesellim oldu. Bir hata yapıp buraya gittiyseniz Elçi İbrahim
Paşa Medresesi ve merkezdeki Alaca Camii görülmesi gereken yerler listesinin hem başında hem de sonunda yer alıyor.
Balkanlarda nereye gidersek gidelim Türkiye’nin sadece 81 ilden çok daha fazlası olduğunu net bir şekilde görüyoruz. Biz her ne kadar Osmanlı’nın
yıkılışından sonra bu topraklarda olup biten gelişmelere dahi kulağımızı tıkasak da, buralarda sokaklar hala koşuşturan çocukların kulağa hoş gelen
kırık Türkçeleriyle çınlıyor. Özellikle Makedonya ve Kosova’da Türkçe bilmeyen birine rastlama ihtimali çok çok düşük. Hatta sadece bizimle değil kendi
aralarında bile sık sık Türkçe konuştuklarına şahit olacaksınız. Bu yüzden dünyada ilk defa bir yerde Amerikan/İngiliz turistlerinin önüne geçebiliyoruz.
Onlar binbir zorlukla siparişlerini anlatmaya çalışırken, biz çoktan yemeğimizi bitirmiş ve garsonlarla “sizin işiniz de zor be abi” geyiğine girmiş
oluyoruz.
Gittiğim bazı şehirlerde (Üsküp, Ohrid ve Mostar) gözüme çarpan bir başka şey ise, buralardaki tepelerde haçların yer almasıydı. Bu devasa haçlar,
geceleri de ışıklandırmaların yardımıyla, şehirlerin hemen hemen her yerinde kafanızı kaldırdığınızda gözünüze çarpıyor. Müslüman ve Hristiyan nüfusun
buralarda aşağı yukarı eşit olmasına rağmen, şehirlerin hepsine Hristiyan bir imaj çizilmeye çalışılmış. Mostar’da bana anlatılana göre, Müslüman
halk ilk başta bu sembollere tepki gösterip karşı bir hamle düşünse de daha sonraları “Hilal her zaman o tepedeki haçtan daha yükseklerde” diyerekten
vazgeçmişler.
Balkanlar hakkında bir yazı yazarken TİKA’ya da ayrı bir paragraf açmamak olmaz. Hemen hemen gittiği her camide, gördüğü her tarihi yapıda TİKA
logosunu görüp gururlanıyor insan. Yaptıkları restorasyonlarla gönül bağımız olan bu ülkelerin turizmine katkıda bulunurken, aynı zamanda bu topraklardaki
Osmanlı kültürünün devam etmesine de ön ayak oluyorlar.
Gidilen yer Gostivar dahi olsa her şehrin ufkumuzda bir pencere açtığına inanırım. Balkanlar’da yapmış olduğum seyahatler de şüphesiz birçok şey
kazandırdı bana. Her ne kadar bu coğrafyadaki şehirler Avrupa’daki turist istilasına uğramış yerler kadar gösterişli olmasa da, sizlere kültürel anlamda
büyük bir hazine sunacaktır.
kusva.org
13